به گزارش خبرنگار ایرنا، کشاورزان در سال زراعی جاری کار آماده کردن خزانه و آب تخت کردن اراضی را با هدف استفاده از از باران و آب رودخانه ها و انجام کشت دوم زودتر از سال های گذشته آغاز کردند و نگرانی آنان از تاخیر در نشا کاری بالا رفتن سن بوته نشا در خزانه است.
کشاورزان می گویند: زمان مناسب نگهداری نشاء در خزانه ها حدود ۴۵ روز و در بانک نشا ۲۴ روز است و نگه داشتن بیشتر از آن، موجب کاهش مرغوبیت محصول برنج می شود و معتقدند اگر زودتر نتوانند نشاء کاری کنند، نشاء آنها از بین می رود.
کارشناسان کشاورزی بهترین زمان برای خزانه گیری برنج را نیمه اول فروردین می دانند، اما در یک دهه اخیر به دلیل تغییرات آب و هوایی با هدف کشت دوم، شمار زیادی از شالیکاران بویژه کشاورزان حوزه آبریز دشت هراز در شهرستان های فریدونکنار، آمل، بابل، بابلسر و محمود آباد از دهه اول اسفند خزانه گیری را آغاز می کنند.
تا قبل از سال ۱۳۹۲ به طور معمول خزانه گیری برنج از اوایل فروردین آغاز می شد و بوته شالی از دهه سوم اردیبهشت به زمین اصلی برای نشاکاری انتقال می یافت، اما این فرایند با هدف کشت مجدد و استفاده از روان آب های زمستانی سال به سال جلوتر آمده است.
هواشناسی مازندران پیش‌بینی کرد که آسمان مازندران امروز دوشنبه در نیمه غربی استان شاهد بارش پراکنده باران خواهیم بود و در نیمه مرکزی و شرقی نیز احتمال بارش پراکنده باران دور از انتظار نیست.
در روز سه شنبه نیز آسمان مازندران نیمه ابری تا ابری و گاهی با افزایش ابر، چهارشنبه نیمه ابری تا ابری و از بعدازظهر تا پایان روز جمعه شرایط جوی استنا نیمه ابری و بارزانی همرها با وزش باد و کاهش دما پیش‌بینی شده است.
با تداوم شرایط ناپایدار جوی تا چند روز آینده، دمای هوای مازندران نیز روند کاهشی را در پیش خواهد گرفت به گونه ای که میانگین دمای هوا در مناطق مرکزی و شرقی از ۲۱ تا ۲۳ درجه سانتی‌گراد بالای صفر در روز جاری، با چند درجه کاهش در روز سه‌شنبه بین ۱۷ تا ۲۰ درجه سانتی‌گراد بالای صفر در نوسان خواهد بود و این وضعیت تا پایان هفته جاری نیز در جو استان حاکم خواهد بود.
نخستین نشاء برنج مازندران پارسال از نوع گونه طارم محلی بیستم فروردین ماه در شهرستان ساری انجام شد و به نظر می رسید امسال با توجه شرایط مناسب آب هوایی در بهمن و اسفند ماه پارسال از دهه دوم فروردین ماه کشاورزان برای نشاکاری برنامه ریزی کرده اند، اما رییس اداره برنج سازمان جهاد کشاورزی مازندران اعلام کرد که تا پایان فروردین به دلیل اختلاف دما انتقال خزانه برنج به شالیزار ممنوع است.
انتقال خزانه برنج به شالیزار تا پایان فروردین ممنوع است
علی‌محمد رمضانی روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: با شرایط آب و هوایی متغیری روبه‌رو هستیم و انتقال خزانه به شالیزار تا پایان فروردین ممنوعیت دارد.
وی تصریح کرد: اگر کشاورزان نسبت به این توصیه فنی بی‌توجهی کنند، با انتقال بوته نشا از خزانه به زمین اصلی، سرما زدگی و خشک شدن بوته‌های نشا برنج دور از انتظار نیست.
رییس اداره برنج سازمان جهاد کشاورزی مازندران گفت: هم اکنون شخم و شیار ۱۵۱ هزار هکتار او خزانه‌گیری در بیش از ۱۲۵ هزار هکتار از شالیزارهای استان انجام شد.
رمضانی توصیه کرد به دلیل اختلاف دمای هوا در روز و شب انتقال خزانه به زمین شالیزاری تا ۳۱ فروردین صرت نگیرد و از کشاورزان خواست با در نظر گرفتن زمان‌بندی کار انتقال خزانه به زمین شالیزاری را انجام دهند.
فعالیت ۱۷۸ بانک نشا برنج درمازندران
رمضانی با اشاره به اینکه تاکنون بیمه زراعت برنج در ۳۷۷ هکتار اراضی شالیزاری استان انجام شد، گفت: ۲۵۶ تن بذر برنج گواهی شده و خود مصرفی پر محصول و اصلاح شده محلی به کشاورزان شالیکار استان توزیع و مصرف شد.
رییس اداره برنج سازمان جهاد کشاورزی مازندران بر صرفه‌جویی مصرف آب در شالیزارها تاکید کر و در خصوص ذخیره سازی آب پشت سدها و آب بندان های استان، گفت: در حال حاضر میزان ذخیره آب سدهای استان ۲۳۳ میلیون متر مکعب و آب بندانها ۳۷۶ میلیون متر مکعب است.
وی با بیان اینکه تاکنون ۱۱۹ نمونه آزمون خاک در اراضی شالیزاری استان انجام شد، گفت: سطح ابلاغی برنج استان در سال زراعی امسال ۲۱۵ هزار هکتار است.
نشای مکانیزه برنج که طی یک دهه اخیر در مازندران فراگیر شده زودتر از نشای سنتی و دستی انجام می شود. در این روش صفر تا صد کار طی قرارداد به بانک نشاء واگذار می شود و کشاورز فقط اقدام به شخم و شیار و آماده سازی زمین خود می کند و فرایند خرانه گیری، عمل آوری بوته نشاء و کاشت آن بر عهده بانک نشاء است.
در نشا کاری سنتی کشاورزان مناطق مختلف مازندران معمولا از اواخر اسفند تا اواخر فروردین سال بعد عملیات خزانه گیری برای عمل آوری نشاء را انجام می دهند و پس از ۴۰ تا ۴۵ روز مراقبت، بوته را برای کشت به زمین اصلی منتقل می کنند. در این روش هر کشاورز برای کاشتن نشاء در هر هکتار شالیزار باید دستکم ۱۵ کارگر ماهر به کار بگیرد، اما در کشت مکانیزه این فرایند به صورت یکجا در بازه زمانی کمتر از ۲۲ تا ۲۵ روز توسط یک نفر به عنوان طرف قرارداد بانک نشاء صورت می گیرد.
کشت مکانیزه برنج نیازمند در اختیار داشتن نشاء یکدست از لحاظ ارتفاع ریشه و ساقه است تا ماشین نشاکار بتواند آن را در شالیزار بکارد. عمل آوری اینگونه نشاء عمدتا در بانک های نشاء امکان پذیر است و نشایی که در خزانه گیری سنتی به دست می آید نمی تواند برای کشت مکانیزه مناسب باشد.
نصب تله های نوری قبل از نشا در اراضی شالیزاری
سرپرست مدیریت حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی مازندران به لزوم نصب تله های نوری قبل از نشا در اراضی شالیزاری تاکید کرد.
فرید بیگی توضیح داد: با توجه به شروع فصل کشت برنج و اجرای طرح مدیریت تلفیقی برنج (ICM) و با توجه به گزارش خروج پروانه‌های زمستان‌گذران در روزهای جاری به لزوم به نصب تله های نوری در اراضی شالیزاری از قبل از نشاء تاکید کرد.
وی تصریح کرد: ضروری است با همکاری دهیاری و شوراهای اسلامی روستاهای تحت پوشش اجرای طرح، صرف نظر از تاریخ نشاء، در اسرع وقت انجام و نسبت به نصب تله‌های نوری(لامپ، فانوس) برای جمع‌آوری و شکار پروانه‌های نسل زمستان‌گذران آفت کرم‌ساقه خوار برنج اقدام شود.
وی گفت: : به دلیل کارایی بسیار بالای این روش در مهار این آفت، اجرای آن در تمام اراضی شالیزاری استان، قابل توصیه است.
مازندران ۳۸ درصد سطح زیرکشت برنج کشور و ۴۲ درصد تولید این محصول را به خود اختصاص داده است.