تهران-ایرنا- روزنامه گاردین با اشاره به اختلافات آمریکا و چین بر سر مسائل تجاری بین المللی نوشت: ناکارامدی و چند دستگی رویای ۳۰ ساله سازمان جهانی تجارت (WTO) درباره تجارت آزاد را نابوده کرده است.

به گزارش روز دوشنبه ایرنا، این روزنامه افزود، در حالی که سازمان جهانی تجارت به سالگرد تاسیس خود نزدیک می شود، مرزهای جغرافیایی در سراسر جهان بار دیگر بسته شده اند.

۳۰ سال پیش هنگامی که وزیران تجارت کشورهای جهان در همین ماه (آوریل) در مراکش جمع شدند تا توافق ایجاد سازمان جهانی تجارت را امضا کنند، احساس افتخار می کردند. دیوار برلین به تازگی فرو ریخته بود، کمونیسم سقوط کرده بود و مذاکرات خوشبینانه ای درباره نقش این سازمان در ایجاد بازارهای باز و اقدام به عنوان یک داور بی طرف در هنگام بروز اختلافات بین کشورها وجود داشت.

اما فضای کنونی بسیار تیره تر از آوریل ۱۹۹۴ است. هر نوع اشتیاقی برای توافقات آزادسازی اقتصاد چند دهه پیش نابود و با سیاست حمایت گرایی جایگزین آن شده است.

روابط بین آمریکا و چین اکنون در پایین ترین سطح قرار دارد و ممکن است حتی وخیم تر شود. اواخر ماه گذشته، چین رسما از آمریکا در سازمان جهانی تجارت شکایت کرد. این کشور به دنبال حفاظت از صنعت خودروهای برقی خود است و می گوید یارانه های دولت جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا برای تقویت تولید با استفاده از انرژی سبز در آمریکا، مقررات تجارت جهانی را نقض کرده است.

اختلافات بر سر قانون کاهش تورم (IRA) در دولت بایدن سه روند را نشان می دهد: کاهش روند جهانی شدن، افزایش دشواری در روابط بین دو اقتصاد بزرگ جهان و در نهایت ناکارامدی درخود سازمان جهانی تجارت.

به نوشته گاردین، امید چندانی وجود ندارد که شکایت چین علیه آمریکا حل شود زیرا سازمان جهانی تجارت دیگر نمی تواند اختلافات را رفع کند. هر کشوری که که در طرف اشتباه حکم سازمان تجارت جهانی باشد، حق دارد درخواست تجدید نظر کند، اما این نهاد برای فعالیت به قضات نیاز دارد و از اواخر سال ۲۰۱۹، آمریکا از هرگونه انتصاب جدید در این هیئت جلوگیری کرده است.

این روزنامه افزود: این تنها دلیل پافشاری واشنگتن بر قانون کاهش تورم نیست. در اصل این مشکل به دلیل مازاد تجاری هنگفت چین با آمریکا است و دولت بایدن معتقد است کسری بودجه آمریکا به دلیل چنین رقابت ناعادلانه ای است.

کاترین تای نماینده تجاری آمریکا، در پاسخ به اعتراض رسمی چین در خصوص حمایت مالی ارائه شده بواسطه قانون ضد تورم در آمریکا به سابقه خود دولت چین در حمایت از تولیدکنندگان چینی اشاره کرد.

نیل شیرینگ اقتصاددان ارشد عضو موسسه مشاوره کپیتال اکونومیکس نیز گفت که از زمان همه‌گیری کووید، ظرفیت تولید در چین «گسترش قابل توجهی» داشته است. این امر تا حدی واکنش به افزایش تقاضای جهانی را منعکس می‌کند، اما همچنین - مانند مساله خودروهای الکتریکی - گویای تصمیم سیاسی عمدی پکن برای دستیابی به سهم بازار است.

گاردین در بخشی از گزارش خود آورده است: دونالد ترامپ رقیب بایدن در انتخابات ریاست جمهوری امسال وعده داده است که اقدامات سختگیرانه ای را برای جلوگیری از تضعیف بازار خودرو آمریکا انجام دهد. ترامپ که در دوران ریاست جمهوری اش تعرفه ۳۰۰ میلیارد دلاری بر واردات چینی وضع کرده بود اکنون می گوید که تعرفه ۱۰۰ درصدی بر خودروهای چینی وارداتی از مکزیک، ۵۰ درصدی برای سایر کالاهای چینی و ۱۰ درصدی برای کالاهای ساخته شده در سایر نقاط این کشور اعمال خواهد کرد.

وی همچنین به طور شفاف عنوان کرده که نگران امکان اقدام تلافی جویانه چین یا سایر کشورها برای مجازات صادرکنندگان آمریکایی نیست.

اختلافات بین آمریکا و چین تنها منبع تنش در سازمان جهانی تجارت نیست. همانطور که اوکونجو ایوالا مدیرکل این سازمان خاطرنشان کرد، علاوه بر مناقشات متعارف جهانی بین کشورهای شمال-جنوب، در نشست اخیر وزیران سازمان تجارت جهانی در ابوظبی نشانه های اختلافات بین جنوب- جنوب، بروز کرد و این ها نشان دهنده تاکید برخی از کشورهای در حال توسعه بزرگتر - مانند هند و برزیل - است که صدای آنها باید شنیده شود.

وی به تازگی در مقاله ای بر ضرورت ایجاد اصلاحات معنادار تاکید کرد و گفت این اصلاحات مستلزم آن است که کشورهای در حال توسعه نقش بیشتری را ایفا کنند. نتیجه این که برای دستیابی به توافقات سازمان جهانی و ایجاد سازمانی که قادر به مقابله با مشکلات قرن حاضر باشد، به تلاش جمعی هماهنگ نیاز است.

گاردین نوشت: با این حال موضع آمریکا نقش کلیدی در تحقق نقش سازمان جهانی تجارت برای نظارت بر تجارت جهانی دارد. به گفته کیت راکول مدیر سابق سازمان جهانی تجارت اگر بایدن در انتخابات آمریکا پیروز شود این امکان وجود دارد که در دوره دوم ریاست جمهوری اش نگاه بازتری به مسائل تجاری از جمله نحوه حل اختلافات داشته باشد اما اگر ترامپ پیروز شود تغییری ایجاد نخواهد شد.