آیت الله سیدمحمدتقی آل هاشم روز سه شنبه در گفتوگو با ایرنا، در خصوص اینکه پرداخت فطریه بر چه کسی واجب است، اظهار کرد: پرداخت فطریه ماه مبارک رمضان بر سرپرست خانوادهای واجب است که نفقه اعضای خانوادهاش از صغیر و کبیر ( آنکه روزه میگیرد یا نمیگیرد) بر عهده اوست و خورد و خوراک آنها را مدیریت میکند.
وی افزود: واجب است تا فرد، فطریه واجب النفقه را در این ماه پربرکت و ماه مهمانی خدا از زمانی که ماه شوال در شب عید فطر دیده میشود، کنار بگذارد.
وی خاطرنشان کرد: فردی که پرداخت فطریه بر او واجب است، باید منبع درآمدی داشته باشد و فرقی ندارد که کارگر، کارفرما و یا ثروتمند باشد. اگر بتواند خود و خانوادهاش را به طور معمول اداره کند، پرداخت فطریه واجب است.
آیت الله آل هاشم در خصوص کسانی که فطریه بر آنها واجب نیست، ادامه داد: سرپرستی که نمیتواند معاش خانوادهاش را عهده دار باشد و در آخرسال هم کسری میآورد، واجب نیست که فطریه پرداخت کند. کسی که توان مالی دارد، واجب است فطریه بپردازد و کسی که توان مالی ندارد واجب است تا فطریه را دریافت کرده و اهل و عیالش را اداره کند.
وی در خصوص مواد غذایی که میزان فطریه بر اساس آن محاسبه میشود، افزود: موادغذایی که اغلب بهتر است فطریه بر اساس آنها محاسبه شود، برنج، گندم، خرما، ماکارونی، نخود، کشک، سیب زمینی، رشته و از این قبیل موارد است که باید به اندازه سه کیلوگرم عینا و یا قیمتا حساب کند و همان شب عید و یا قبل از نماز عید فطر و حداکثر تا ظهر شرعی بهتر است به اهلش برساند. معمولا در کنار محل مصلی و اقامه نماز عید، صندوقهای نهادهایی چون کمیته امداد و بهزیستی، فطریه مردم را دریافت میکنند.
وی ادامه داد: اگر سرپرستی، مستحقی را بشناسد و بخواهد فطریه را به او بدهد ولی تا زمان ظهر روز عید به او دسترسی نداشته باشد، میتواند بعد از زمان ظهر با نیت صدقه مطلقه، فطریه را به او پرداخت کند.
آیت الله آل هاشم گفت: مقدار فطریه هر سال یوم الادا است یعنی هنگام پرداخت باید حساب شود و نرخ ثابتی نیست. امسال نیز بر حسب فرمایش مقام معظم رهبری و اغلب علما و مراجع تقلید مبلغ فطریه به میزان ۶۵۰ هزار ریال برای سه کیلو گندم به ازای هر فرد محاسبه شده که باید عینی یا قیمتی پرداخت شود. امام جعفر صادق (ع) میفرمایند: پرداخت فطریه موجب قبولی دعاها، اعمال و سلامتی خود و خانواده میشود.
امام جمعه موقت تبریز خاطرنشان کرد: فطریه پس از رویت ماه در شب عید فطر واجب میشود بنابراین کسی که در ماه رمضان فوت کند، فطریه ندارد. فطریه برای افراد سالم است. فطریه کودک در شکم مادر نیز واجب نیست بلکه مستحب است.
وی اظهار کرد: مهمانی که شب عید و بعد رویت ماه و اذان مغرب شرعی بیاید، فطریهاش بر عهده میزان نیست ولی مهمانی که با رضایت میزبان دعوت شود و قبل از غروب شرعی وارد خانه شود، غذاخور حساب شده و لازم است تا میزبان، فطریه او را علل الاحتیاط پرداخت کند.
وی تاکید کرد: کسانی که در شبهای ماه مبارک رمضان در غذاخوریها، شرکتها، پادگانها ، مساجد و مجالس عمومی افطاری میدهند، فطریه افرادی که در آن افطاری شرکت میکنند برعهده خودشان است و هر کس باید فطریه خود را پرداخت کند.
وی تاکید کرد: فطریه یک نفر را نمیتوان به ۲ قسمت تقسیم کرد و ۲ نفر فطریه یک نفر را پرداخت کند اما میتوان فطریه مثلا ۱۰۰ نفر را برای اداره زندگی یک ساله یک مستحق پرداخت کرد. ولی بیش از یک سال، خلاف احتیاط است.
آیت الله آل هاشم با بیان اینکه فطریه یک فرد را میتوان به هشت محل پرداخت کرد، گفت: یکی از این محلها، موارد عام المنفعه مثل تعمیرات اساسی مسجد، آبادانی مدارس، راهسازی و یا آبادانی محلات است که مومنان به آن نیاز دارند و میتوان در آن خرج کرد.
وی با بیان اینکه بهتر است فرق بین فقرا و مسکین نیز مراعات شود، توضیع داد: فقیر کسی است که معطل روزی خود است و مسکین کسی است که چند روز، روزی دارد و باقی ندارد بنابراین اولویت با فقرا است.
وی با بیان اینکه امیدواریم خداوند متعال، اعمال ما را قبول کرده و توفیق سلامتی بدهد تا در سالهای آینده هم بتوانیم عبادتش کنیم، افزود: خداوند متعال میفرماید: تمام بندگان را آفریدم تا با شرایطشان من را عبادت کنند. در این راستا همه باید به وظیفه شرعی و دینی خود عمل کنیم زیرا خدا ما را برای عبادت خلق کرده است. باید به سخن خدا، پیامبر(ص) و فرمایشات مقام معظم رهبر گوش داده و راه امام (ره) را طی و خون شهدا را حفظ کنیم. شهدا، شهید شدند تا احکام اسلام حفظ شود و ما امروز سالم زندگی کنیم. نباید آنها را از یاد ببریم.
وی تاکید کرد: نباید مسلمانانی که زمانی روزه میگرفتند، نماز میخوانند و عزادار امام حسین(ع) بودند و امروز از دنیا رفتهاند را از یاد ببریم. خصوص اموات حسبی و نسبی که در گردن ما حق دارند. نه تنها خویشاوندان بلکه برادران دینی، همسایه و هر مسلمان دیگر و به خصوص اساتید را نباید فراموش نکنیم.