به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از «تک‌اکسپلور»، تنها ۱۰ روز پیش از بازی‌های المپیک ۱۹۶۴ توکیو، ژاپن خط راه آهن «توکایدو شینکانسن» مخصوص قطارهای تندرو را بین شهرهای توکیو و اوزاکا افتتاح کرد. «قطارهای تندروی شینکانسن» با قطارهایی که با سرعت ۲۸۵ کیلومتر بر ساعت حرکت می‌کردند، کیفیت فناوری پیشرفته خط آهن ژاپن را برای جهانیان به نمایش گذاشت.
بیش از ۱۰ قطار در هر ساعت از توکیو حرکت می‌کنند و میانگین تاخیر آنها تنها ۵۴ ثانیه برای هر قطار است که بسیار کمتر از کشورهای دیگر مانند انگلیس است. قطارهای تندروی ژاپن همچنین تاکنون در مدت ۶۰ سال بهره‌برداری هیچ کشته‌ای بر جا نگذاشته اند. این ویژگی‌ها موجب شده تا راه آهن ژاپن به عنوان یک ابرقدرت حوزه فناوری راه آهن مطرح شود.
با این حال، شینکانسن ژاپن یک سامانه جداگانه و متکی به خود است و طوری طراحی شده است که جدا از شبکه متعارف راه آهن باشد و به عنوان مثال ریل آن از بقیه ریل‌های راه آهن ژاپن پهن‌تر است. اما طنز ماجرا اینجاست که در حالی که شرکت های ژاپنی دانش فنی بالایی تولید کرده‌اند اما مهارت‌های آنها در حال تلف شدن است چرا که کار سختی برای انطباق یافتن با بازار راه آهن جهانی دارند.
در اواخر سال ۲۰۲۳، ژاپن برای پیوستن به پروژه ۷.۳ میلیارد دلاری خط راه آهن قطارهای پرسرعت در کشور اندونزی ابراز تردید کرد و علت این مساله نیز نگرانی درباره انطباق پذیری جنبه‌های فنی و خسارت احتمالی به «برند» این کشور بود. در نتیجه کشور اندونزی نیز چین را برای ساخت این خط آهن انتخاب کرد.
این در حالی است که ژاپن در گذشته با موفقیت زیرساخت‌های خط آهن «کیفیت بالای» خود را به تایوان، هند، اروپا و انگلیس صادر کرده است. خط آهن ۳۵۰ کیلومتری تایوان ترکیبی از فناوری‌های اروپایی و ژاپنی است و خوشبختانه تا کنون اشکالی ایجاد نشده است اما تجربه تایوان نشان می دهد که مهندسان ژاپنی دغدغه این را دارند که فناوری قطارهای تندروی ژاپن به عنوان یک بسته (پکج) کامل فروخته شود.
تجربه در تایوان همچنین یک جنبه دیگر از راه آهن ژاپنی را مورد تاکید قرار داد و آن اینکه تولیدکنندگان ژاپنی فاقد دانش فنی لازم برای رقابت در بازار راه آهن بین‌المللی هستند چرا که در این بازار، ادغام و ترکیب فناوری از کشورهای مختلف یک روال جاافتاده (هنجار) است.
تصویر ژاپن بر اساس این مفهوم ساخته شده که فناوری ژاپن بهترین در جهان است اما دولت ژاپن و صنعت راه آهن این کشور باید چیزهای زیادی از بازار بین‌المللی بیاموزند. فعلا و در حال حاضر، اعتماد به نفس ژاپن باید با هیجان و نگرانی کنار بیاید.