به گزارش ایرنا، وضعیت منابع آبی سطحی و زیرزمینی که ارتباط مستقیمی با میزان بارش ها و مدیریت مصرف آب دارد به دلیل تغییرات اقلیمی و کاهش بارندگی ها در سال های اخیر و همچنین استفاده و بهره برداری بیش از حد از آنها، دچار افت و کاهش شدید شده و تامین آب بخش های مختلف به دغدغه ای برای مسئولان تبدیل شده است و در کنار مهر طبیعت و افزایش بارش ها امیدوارند با مصرف بهینه از سوی مشترکان بخش های شرب، صنعت و کشاورزی تابستان امسال با کمترین تنش سپری شود.
۴۶درصد حجم مخزن سدهای آذربایجان شرقی پر است
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی با بیان اینکه در حال حاضر ۴۶ درصد از حجم مخزن سدهای استان پر است یا به عبارتی دیگر، ۵۴ درصد از این حجم خالی است، گفت: این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که ۶۰ درصد خالی بود ۶ درصد معادل ۲.۴ میلیون متر مکعب بیشتر شده است.
یوسف غفارزاده اضافه کرد: حجم کل در تراز نرمال سدهای یازده گانه آذربایجان شرقی ۵۷۶ میلیون متر مکعب است که ۴۶ درصد آن معادل ۲۶۳ میلیون و ۴۰۰ هزار مترمکعب پرشده که نسبت به پارسال که ۲۶۱ میلیون مترمکعب بود یک درصد از نظر پرشدگی بهتر شده است.
افزایش ۱۸ درصدی حجم آب ورودی به مخازن سدهای آذربایجان شرقی
غفارزاده با اشاره به افزایش بارندگی ها در ابتدای سالجاری و تبدیل به روان آبها، گفت: بنا بر اعلام هواشناسی، میزان بارندگی در سالجاری در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۲۱ درصد بیشتر شده و همین امر به افزایش روان آب ها در استان و جاری شدن آنها به سمت مخازن سدها شده است.
وی ادامه داد: حجم آب ورودی به سدها در سال آبی جاری ۱۹۰ میلیون و ۶۰۰ هزار مترمکعب است که نسبت به سال قبل در همین موقع ۱۸ درصد بیشتر شده است.
غفارزاده افزود: میزان آب ورودی به مخازن سدهای علویان در سال آبی جاری ۳۲ درصد، سهند ۱۹درصد، نهند ۹۷ درصد، ستارخان ۲۵ درصد، قلعه چای ۶۸ درصد، کلقان ۲۰ درصد، تاجیار ۱۱ درصد، زنوز ۴۵درصد، کردکندی سه درصد و ارسباران بیش از ۲ هزار درصد بیشتر شده و تنها سدی که میزان ورودی آن منفی بوده سد آیدوغموش میانه بوده که ۵۴ درصد در مقایسه با سال قبل کمتر شده است.
افزایش حجم مخزن و آب ورودی سدهای مرزی
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی با بیان اینکه ۲ سد مرزی ارس و خداآفرین در محدوده عملیاتی این منطقه وجود دارد، گفت: بارندگی های اخیر موجب بهبود وضعیت آبی در این ۲ سد شده به طوریکه حجم مخزن این ۲ سد با ۲۳ درصد افزایش به یک میلیارد و ۵۳۱ میلیون و ۴۰۰ هزار مترمکعب رسیده است.
غفارزاده افزود: حجم آب ورودی نیز با ۱۲ درصد رشد، به سه میلیارد و ۴۶ میلیون و ۳۰۰ هزار مترمکعب رسیده و پرشدگی در این ۲ سد مرزی بیش از میانگین سدهای داخای استان و معادل ۵۳ درصد است.
وی اضافه کرد: سد شهید کاظم نژاد بوکان نیز به عنوان تامین کننده آب تبریز، با ۱۹ درصد افزایش در حجم آب ورودی، یک درصد افزایش حج مخزن و ۸۴ درصد پرشدگی نسبت به سال گذشته مواجه است که متاثر از بارندگی های خوب در سال آبی جاری به ویژه ابتدای امسال است.
افزایش ۲۱.۶ درصدی بارش‌ها در آذربایجان‌شرقی
مدیرکل هواشناسی آذربایجان‌شرقی گفت: میزان بارش‌های استان در سال زراعی جاری (از ابتدای مهر سال ۱۴۰۲ تا کنون) نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۵.۲ میلی‌متر معادل ۲۱.۶ درصد افزایش یافته است.
«حبیب عبدلی»، افزود: در این بازه زمانی به طور متوسط حدود ۱۴۲ میلی متر بارش در استان روی داده است در حالی که متوسط بارش در سال گذشته در این مدت ۱۱۷ میلی متر ثبت شده بود.
وی با اشاره به کاهش بارش سال زراعی جاری در مقایسه با بلندمدت در استان، اظهار کرد: متوسط بارش سال زراعی جاری نسبت به متوسط بارش بلند مدت حدود ۱۹ درصد معادل ۳۳.۵ میلی متر کاهش یافته است.
مدیرکل هواشناسی آذربایجان‌شرقی، متوسط بارش یک سال کامل زراعی استان را حدود ۳۱۱ میلی متر اعلام کرد و گفت: در زمان کنونی بیش از ۴۵.۷ درصد از بارش سال زراعی استان تامین شده است.
عبدلی یادآور شد: در سال زراعی جاری بیشترین میزان بارش در استان از شهرستان ورزقان به میزان ۲۰۱.۵ میلی متر و کمترین بارش از شهرستان میانه به میزان ۸۱.۲ میلی متر گزارش شده است.
در سال زراعی جاری بیشترین میزان بارش در استان از شهرستان ورزقان به میزان ۲۰۱.۵ میلی متر و کمترین بارش از شهرستان میانه به میزان ۸۱.۲ میلی متر گزارش شده است.
مدیرکل هواشناسی آذربایجان‌شرقی گفت: میزان بارش در ورزقان نسبت به مدت مشابه سال زراعی گذشته ۱۰۴.۶ میلی متر و نسبت به بلند مدت ۲۰.۴ میلی متر افزایش یافته است و در میانه نیز نسبت به مدت مشابه سال زراعی گذشته ۶۵ میلی متر و نسبت به بلند مدت نیز ۱۱۴ میلی متر کاهش نشان می دهد.
متوسط دمای آذربایجان شرقی ۱.۴ درجه سانتی گراد افزایش یافته است
مدیرکل هواشناسی آذربایجان‌شرقی با اشاره به افزایش متوسط دما در سال زراعی جاری، گفت: متوسط دمای استان در سال زراعی جاری نسبت به مدت مشابه سال زراعی گذشته با ۱.۴ درجه افزایش به ۶.۹ درجه سانتی گراد رسید و این میزان دما نسبت به بلند مدت ۲.۶ درجه افزایش یافته است.
عبدلی، ادامه داد: بیشترین میزان افزایش دمای استان در سال زراعی جاری نسبت به بلند مدت مربوط به کلیبر به میزان ۳.۷ درجه سانتی گراد و کمترین میزان افزایش دما مربوط به هریس به میزان ۱.۸ درجه سانتی گراد است.
بیشترین میزان افزایش دمای استان در سال زراعی جاری نسبت به بلند مدت مربوط به کلیبر به میزان ۳.۷ درجه سانتی گراد و کمترین میزان افزایش دما مربوط به هریس به میزان ۱.۸ درجه سانتی گراد است.
کاهش ۸۷ میلیون مترمکعبی آب های زیرزمینی استان
مدیرعامل آب منطقه ای آذربایجان شرقی گفت: هرچند بارندگی ها موجب بهبود وضعیت آب های سطحی شده اما وضعیت آب های زیرزمینی استان به دلیل برداشت های بیش از حد، وضعیت عکس دارند و همچنان در وضعیت منفی هستند.
غفارزاده با اشاره به اینکه مهم ترین منابع آبی زیرزمینی استان آبخوان های تبریز، شبستر - صوفیان و مرندهستند، گفت: آبخوان تبریز ۷۷۱ کیلومتر مربع مساحت دارد که تراز آبی آن در ۳۲ سال گذشته از زمان آغاز اندازه گیری، ۳۴۳ سانتی متر پایین تر رفته و حجم آب آن نیز ۶۶ میلیون مترمکعب کمتر شده، آبخوان شبستر - صوفیان نیز با ۴۷۹ کیلومتر مربع مساحت، در ۳۸ سال گذشته ترازش یکهزار و ۶۹۹ سانتی متر و حجمش یکهزار و ۸۷ میلیون متر مکعب کمتر شده است.
وی گفت: آبخوان مرند نیز با ۵۰۳ کیلومتر مربع مساحت که در حال حاضر به محلی برای ویلاسازی تبدیل شده است به دلیل برداشت بیش از حد آب، در بدترین وضعیت ممکن قرار دارد و ۲ هزار و ۸۱ سانتی متر از تراز آبی ۴۲ سال پیش پایین رفته و ۶۲۸ میلیون مترمکعب حجم آن کمتر شده است.
غفارزاده افزود: در سال آبی گذشته حجم آب های زیرزمینی استان نسبت به متوسط ۴۰ ساله، ۸۷.۷۱ میلیون مترمکعب کاهش داشت که اگر چاره اندیشی نشود موجب افزایش فرونشست های زمین و بروز خطرات بعدی در استان خواهد شد.
آنچه مسلم است وضع آبی آذربایجان شرقی در زیرزمین هم همانند روی زمین مناسب نیست و تنها راه برون رفت از این وضعیت و بحران احتمالی در پیش رو، صرفه جویی و مدیریت در مصرف است که باید از سوی همگان جدی گرفته شود.