حسن سلطانی روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: ثبت جهانی هگمتانه نقطه آغاز تحول اقتصادی برای جامعه محلی همدان همسو با چشم انداز توسعه ملی است که این مهم با همراهی و حمایت استانداری، شهرداری، حضور دستگاه‌های اجرایی و همکاری فعالان فرهنگی و دوستداران میراث فرهنگی و دیگر اقشار مردم دنبال و پیگیری می شود.
سلطانی گفت: جهانی شدن هر اثر فرصتی برای دستیابی به رشد متوازن و توسعه پایدار در بستر گردشگری است که با تمایل گردشگران فرامنطقه ای برای بازدید اثر جهانی شده، کسب و کارهای کوچک و بزرگ محلی مرتبط با خدمات گردشگری شکل و رونق اشتغال پایدار را به همراه دارد.
وی ادامه داد: ثبت جهانی هگمتانه و مرکز تاریخی همدان یکی از رویکردها و برنامه اصلی میراث فرهنگی همدان و کشور است که به عنوان پرونده اصلی جمهوری اسلامی ایران به یونسکو معرفی شده است.
مدیر پایگاه محوطه باستانی هگمتانه یادآور شد: در شهریور سال گذشته ارزیاب یونسکو از آخرین اقدامات صورت گرفته در منظر تاریخی هگمتانه بازدید کرد و شاهد این بودیم که از اقدامات اجرایی شهرداری، دستگاه‌های خدمات رسان، میراث‌فرهنگی، اصناف، اوقاف و تمام دغدغه مندان ابراز رضایت داشت و اقدامات انجام شده در عرصه پیشنهادی مورد توجه ارزیاب قرار گرفت.
سلطانی با بیان اینکه مادها محل فعلی هگمتانه را به عنوان اولین پایتخت تشکیلاتی خود در طول تاریخ تمدن بشریت به یادگار و ایجاد کردند که این دوره تاریخی علی رغم وجود دوره های تاریخی متاخرتر به عنوان مبنای پرونده پیشنهادی مطرح شده است،افزود: در لایه های تاریخی زیرین شهر کنونی همدان و هگمتانه تداوم تاریخ، زندگی و سکونت بشریت تا دوران معاصر در قالب منظر فرهنگی و بافت تاریخی به نمایش گذاشته شده است.
وی اظهار کرد: ارزیاب یونسکو پس از بازدید سوالاتی را در راستای تشکیل پرونده مطرح کرد که این سوالات در ۶ ماهه دوم سال گذشته توسط کارشناسان و اساتید مجرب باستان شناسی، معماری و مرمت مورد بررسی دقیق و پاسخ دقیق و مستدل تنظیم و ارسال شد.
مدیر پایگاه محوطه باستانی هگمتانه افزود: پاسخ سوالات و ابهامات ارزیاب تحت نظارت محمدحسن طالبیان مشاور وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری جمع بندی و بطور رسمی از سوی وزارتخانه در نهایت در اسفند ماه سال گذشته به یونسکو ارسال شد.
سلطانی ادامه داد: این پرونده سیر مراحل کارشناسی خود را پشت سرمی گذارد و امیدواریم ثبت جهانی هگمتانه و مرکز تاریخی همدان را در اجلاس آتی کمیته میراث جهانی یونسکو در شهر دهلی نو هندوستان در مرداد ماه امسال شاهد باشیم.
وی یادآور شد: ثبت جهانی هگمتانه پرونده منحصر به فردی است که در اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو مطرح می‌شود چرا که در این پرونده بناهای دارای ارزش معماری و ثبت ملی شده در عرصه ۷۵ هکتاری قرار دارد که یکی از این عناصر صرفا محوطه باستانی هگمتانه با بیش از ۳۵ هکتار عرصه با شواهد متنوع باستان‌شناسی و مجموعه کلیساهای و حمام تاریخی ارامنه و موزه تاریخی هگمتانه است که در سال ۱۳۱۰ ثبت ملی شده است.
سلطانی افزود: بناهایی همچون گنبد علویان، مسجد جامع، سراها و راسته بازار های تاریخی، شاهزاده حسین، پرستشگاه های یهودیان، کلیساها، میدان امام خمینی (ره)، آرامگاه بوعلی، و سایر عناصر و بدنه های واجد ارزش معماری در مجاورت همدیگر موجب شده است که بافت با ارزش فرهنگی و تاریخی شهر همدان بر روی بستر لایه های تاریخی مختلف قرار داشته و قابلیت بازدید داشته باشند.
مدیر پایگاه محوطه باستانی هگمتانه افزود: در ادوار گذشته ارسال پرونده هگمتانه چندین بار مورد بررسی قرار گرفته بود اما هیچ وقت به طور رسمی به یونسکو معرفی نشده بود اما در دولت سیزدهم با درایت و عنایت وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و پیگیری های استاندار و نماینده همدان و رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس این مهم محقق شد.
سلطانی با بیان اینکه در پی معرفی پرونده ثبت جهانی هگمتانه و مرکز تاریخی همدان به یونسکو، زمانی برای بازدید ارزیاب تعیین شد ادامه داد: به دلیل عدم اختصاص اعتبار و تعیین متولی خاص در بافت بازار چندین دهه دخل و تصرفاتی غیر کارشناسی در عرصه بازار به عنوان موانع طرح پرونده نزد ارزیاب مشاهده شد اما با حمایت های دولت و مسوولان استانی به ویژه استاندار و پیگیری های مدیرکل میراث فرهنگی و کمک شهرداری موانع به سرعت مرتفع شد.
به گزارش ایرنا، پرونده ثبت جهانی «هگمتانه و مرکز تاریخی همدان» در بهمن ماه سال ۱۴۰۱ به یونسکو تحویل داده شد.
«منظر فرهنگی و تاریخی از هگمتانه تا همدان» شامل تپه هگمتانه، بازار و بافت تاریخی است که برای ثبت جهانی آماده‌سازی شده است. منظر تاریخی هگمتانه در شهر همدان مسیر «آرامگاه بوعلی تا آرامگاه باباطاهر» را شامل می شود.
براساس اعلام وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، پرونده ثبت جهانی هگمتانه به یونسکو ارسال شده و در بین آثار تاریخی و فرهنگی ایران برای ثبت جهانی در یونسکو، «منظر فرهنگی و تاریخی از هگمتانه تا همدان» تنها اثری است که به یونسکو ارسال می‌شود.
وسعت «منظر فرهنگی و تاریخی از هگمتانه تا همدان» در این پرونده حدود ۱۰۰ هکتار درنظر گرفته شده که شامل تپه هگمتانه، بازار، بافت و ۱۴۰ اثر تاریخی است و با ثبت جهانی این اثر، انتظار می‌رود بافت تاریخی، بازار سنتی، مسجد جامع و پیاده راه‌های شهر همدان حفظ شود.
استان همدان به عنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین دارای بیش از یک هزار و ۸۰۰ اثر تاریخی و گردشگری است که بیش از یک‌هزار مورد از آنها ثبت ملی شده اند.