به گزارش ایرنا از وزارت نیرو، «مجید فرمد» با اشاره به اهمیت توسعه انرژی خورشیدی در کشور افزود: متوسط مصرف سالیانه مشترکان خانگی در سال ۱۴۰۱ در کل کشور برابر با سه‌هزار و ۱۰۶ کیلووات‌ساعت بود که فقط هشت استان فارس، کرمان، ایلام، کهگیلویه و بویراحمد، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خوزستان و بوشهر از متوسط ذکر شده مصرف بیشتری داشته‌اند و غالب استان‌های کشور (۲۳ استان) از این متوسط، برق کمتری مصرف کردند.
وی ادامه‌داد: تعداد مشترکان بخش خانگی در انتهای سال ۱۴۰۲ به بیش از ۳۲ میلیون مشترک رسید و در پنج سال آینده نیز این رقم به حدود ۳۶ میلیون مشترک خواهد رسید.
مشاور مدیرعامل توانیر با بیان ضرورت برنامه‌ریزی ویژه برای پاسخ به نیاز مصرف برق مشترکان بخش خانگی در سال‌های آینده، خاطرنشان‌کرد: یکی از راه‌های تامین برق مورد نیاز مشترکان خانگی، استفاده از پنل‌های خورشیدی است.
فرمد گفت: یک پنل خورشیدی با ظرفیت یک کیلووات، در اغلب نقاط جغرافیایی ایران سالیانه می‌تواند یک‌هزار و 500 کیلوات‌ساعت و به مدت ۲۰ سال، برق تولید کند که این میزان برق به طور متوسط برابر با نیمی از برق مصرفی مشترکان خانگی در کشور است.
وی با اشاره به اینکه در صورت تخصیص یک کیلوات پنل خورشیدی به ۳۶ میلیون مشترک خانگی در کشور، ظرفیت این نوع نیروگاه‌ها به 36 هزار مگاوات می‌رسد، گفت: با این روش می‌توان دست‌کم ۵۴ میلیارد کیلووات‌ساعت برق در سال تولید کرد.
مشاور مدیرعامل توانیر درباره اینکه منابع مالی مورد نیاز این طرح از چه روش‌هایی قابل تامین است، ادامه‌داد: این طرح در یک بازه زمانی میان‌مدت به ۱۴.۴ میلیارد دلار اعتبار نیاز دارد که برای تحقق این میزان اعتبار می‌توان از منابع حاصل از سوخت صرفه‌جویی شده در اثر تولید برق توسط نیروگاه‌های خورشیدی استفاده کرد.
وی ادامه‌داد: منابع حاصل از سوخت صرفه‌جویی شده در اثر تولید برق توسط نیروگاه‌های خورشیدی، حتی اگر تماماً با نرخ گاز طبیعی هم در نظر گرفته شود (به‌طور مثال ۲۰ سنت به‌ازای مترمکعب) و از بهای بالاتر سوخت مایع نیروگاه‌ها در فصل سرد سال نسبت به گاز طبیعی چشم‌پوشی شود، سالیانه معادل ۳.۶ میلیارد دلار خواهد بود که می‌تواند سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی خانگی را در مدت چهار سال پوشش دهد.
مشاور مدیرعامل توانیر گفت: دولت می‌تواند به اتکای این روش تامین مالی نسبت به واگذاری تدریجی پنل خورشیدی به همه مشترکان برق (به میزان یک کیلووات به‌ازای هر مشترک) به‌صورت رایگان یا با دریافت حداکثر ۲۰ درصد هزینه آن، اقدام کرده و در قبال این اقدام، مشترک مکلف شود نسبت به حفظ و نگهداری پنل خورشیدی در طی عمر مفید آن (حداقل ۲۰ سال) و تولید برق اقدام و از برق تولیدی پنل خورشیدی برای تامین بخشی از برق مورد نیاز خود استفاده کند.
وی پیشنهاد داد: در صورتی‌که در انتهای هر سال، میزان برق تولیدی پنل خورشیدی نسبت به کل مصرف برق مشترک خانگی در آن سال بیشتر باشد، برق تولیدی مازاد در نخستین صورت‌حساب برق مشترک در سال بعد با نرخ روز تابلوی سبز بورس انرژی، تسویه و در صورتی‌که برق تولیدی از حد متعارف تولید پنل خورشیدی باتوجه‌به عمر باقیمانده آن کمتر باشد با همان نرخ در اولین صورت‌حساب برق مشترک در سال بعد با او تسویه شود.
فرمد در مورد دیگر روش‌ها برای توسعه انرژی خورشیدی در بخش خانگی، خاطرنشان‌کرد: درصورتی‌که در ساخت‌وسازهای جدید سازندگان بر اساس الزام قانونی، مکلف شوند که برای هر واحد مسکونی به میزان یک کیلووات نیروگاه خورشیدی در محل ساخت مسکن احداث کنند، سالیانه به طور متوسط ۷۰۰ مگاوات به ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی اضافه خواهد شد.
مشاور مدیرعامل توانیر همچنین به امکان استفاده از ظرفیت صنایع کشور برای توسعه انرژی خورشیدی اشاره کرد و گفت: بخش صنعت که خواهان عدم محدودیت برق در دوره گرم سال است، می‌تواند در راستای عمل به تکالیف ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانش‌بنیان به‌جای احداث نیروگاه‌های خورشیدی بزرگ که اتصال آن به شبکه مستلزم تقویت شبکه انتقال برق است، نسبت به احداث یک کیلو وات پنل خورشیدی برای هر مشترک خانگی اقدام کند و به‌ازای این اقدام به میزان مشابه از برنامه‌های مدیریت مصرف برق، مستثنی شود.
وی در مورد دیگر روش‌های ممکن برای توسعه انرژی خورشیدی در بخش خانگی، افزود: علاوه بر روش‌های مورد اشاره، کارخانه‌ها سازنده پنل خورشیدی در کشور نیز می‌توانند نسبت به واگذاری یک کیلووات پنل خورشیدی به مشترکان خانگی برق داوطلب در قالب فراخوان و فروش درازمدت اقساطی (به طور مثال در مدت پنج سال) اقدام کنند و خریداران پنل خورشیدی نیز می‌توانند از محل فروش برق تولیدی به شبکه بر اساس تعرفه‌های مصوب، اقساط خود را ظرف مدت ۵ سال پرداخت کرده و برای عمر باقیمانده پنل خورشیدی (مثلاً ۱۵ سال) از درآمد فروش برق بهره‌مند شوند.
مشاور مدیرعامل توانیر در مورد مزایای این اقدام ادامه‌داد: صرفه‌جویی سالیانه ۱۸ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی یا معادل آن سوخت مایع در نیروگاه‌های حرارتی، گسترش فرهنگ تولید برق پاک بین آحاد مردم، توسعه ظرفیت کارخانه‌ها داخلی تولید پنل خورشیدی، افزایش پایداری شبکه برق سراسری و رفع ناترازی از جمله مزایای توسعه انرژی‌های خورشیدی در بخش خانگی است.
چالش‌های نصب پنل خورشیدی در مشاعات
وی خاطرنشان‌کرد: باید در نظر داشت نصب پنل خورشیدی در مشاعات (پشت‌بام) مجتمع‌های مسکونی موجود با چالش‌هایی مانند لزوم اخذ موافقت محضری همه مالکان واحدهای مسکونی واقع در مجتمع با نصب پنل خورشیدی در مشاعات، وجود فضای کافی آفتاب‌گیر و حتی‌الامکان بدون سایه در مشاعات برای نصب پنل خورشیدی، لزوم اتصال سازه پنل خورشیدی به اسکلت ساختمان برای مقاومت پنل در مقابل باد و طوفان و امکان سرقت پنل خورشیدی نصب شده بر روی پشت‌بام از طریق پشت‌بام‌های مجاور همراه است که لازم است در زمان اجرا به آن توجه شود.