به گزارش روز دوشنبه ایرنا از روزنامه نیویورک تایمز، حمله ایران به خاک اسرائیل واقعیت جدید خاورمیانه را غیرقابل انکار کرده است و آن دشوارتر شدن مهار درگیری‌ها است.
این روزنامه پرشمارگان آمریکایی آورده‌است: ماه‌هاست که کشورهای عربی، از امارات و عمان تا اردن و مصر، تلاش می‌کنند تا باعث فروکش کردن جنگ میان اسرائیل و حماس شوند. اما حمله موشکی و پهپادی ایران به اسرائیل در بامداد روز یکشنبه که کل منطقه را به حالت آماده‌باش درآورد، واقعیت جدید و غیرقابل انکار خاورمیانه را نشان داد و آن این است که برخلاف نبردهای گذشته اسرائیل و فلسطین و درگیری‌های دیگری که شامل اسرائیل و لبنان یا سوریه می‌شود، جنگ در این منطقه همچنان رو به گسترش است.
راندا اسلیم کارشناس ارشد موسسه خاورمیانه مستقر در واشنگتن در این خصوص تشریح کرد: «بخشی از دلیل مهار این جنگ‌ها ریشه در مستقیم نبودن رویارویی‌های ایران و اسرائیل داشت. اما اکنون وارد برهه‌ای شده‌ایم که نبرد مستقیم این دو طرف می‌تواند کل منطقه و آمریکا را به جنگ بکشاند».
یوست هیلترمن مدیر برنامه گروه بین‌الملل بحران برای خاورمیانه و شمال آفریقا نیز افزود: «در حال حاضر، تنها نیرویی که می‌تواند با وضعیت کنونی مقابله کند، آمریکا و ایران هستند تا مانع گسترش درگیری شوند».
وی اضافه کرد: «پیام ایران هم به وضوح بیانگر آن بود که آن‌ها به دنبال نشان دادن قدرت خود هستند نه گسترش جنگ».
نقش کشورهای عرب در شرایط کنونی
به نوشته نیویورک تایمز، در این میان برخی کشورهای عربی تلاش‌های دیپلماتیک برای کاهش تنش را بیشتر کرده و برخی دیگر مانند یمن و لبنان این حمله را ستودند.
عمان بر ضروریت دستیابی به آتش‌بس فوری میان اسرائیل و حماس تاکید کرده و کویت هم رسیدگی به علل ریشه‌ای درگیری‌های منطقه را ضروری دانسته است.
عربستان سعودی نیز که از زمان برقراری مجدد روابط دیپلماتیک با ایران تلاش کرده روابط نسبتا گرمی با تهران ایجاد کند، نسبت به پیامدهای خطرناک تشدید تنش نظامی در منطقه ابراز نگرانی کرده است.
هر چند رناد منصور پژوهشگر ارشد برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در اندیشکده انگلیسی چتم هاوس معتقد است که «ناراحتی رهبران عرب تنها زمانی افزایش یافت که اسرائیل با حمله به غزه، حمایت آمریکا را دریافت کرد و این مساله سبب انزجار جامعه عرب شد».
آیا درگیری مستقیم اخیر ایران و اسرائیل بر روابط کشورهای عرب با تل‌آویو اثر می‌گذارد؟
اینکه وضعیت کنونی بتواند بر روابط اعراب و اسرائیل تاثیر بگذارد، مشخص نیست، اما از زمان شروع جنگ در غزه، این روابط سرد شده بود. هرچند در عین حال هیچ یک از دولت‌های عربی که به تازگی با اسرائیل رابطه برقرار کرده‌اند، آماده کنار گذاشتن کامل این ارتباط نیستند.
به نوشته نیویورک تایمز، دو کشور امارات و بحرین که در سال ۲۰۲۰ توافق عادی‌سازی روابط با اسرائیل را امضا کردند از زمان آغاز جنگ غزه و در برخی موارد، معامله‌های تجاری خود را متوقف کرده یا به طور علنی از تل‌آویو فاصله گرفتند. عربستان سعودی هم که در حال بررسی امکان عادی‌سازی دیپلماتیک با اسرائیل بود، هرگونه توافق را مستلزم ایجاد مسیری به سوی یک کشور فلسطینی دانسته که در فضای سیاسی کنونی اسرائیل دورنمای بعیدی است.
از همین رو تحلیلگران معتقد هستند که این دوری جستن کشورهای عرب احتمالا ادامه می‌یابد؛ هرچند تاکنون هیچ یک از آن‌ها روابط را قطع نکرده‌اند.
در این میان، قطر و عمان در پشت پرده برای برقراری آتش‌بس و تجدید تلاش‌های دیپلماتیک میان ایران و آمریکا به منظور جلوگیری از یک جنگ گسترده‌تر فعال‌تر شده‌اند.
در ادامه این گزارش آمده است: روابط نزدیک قطر با حماس، ایران و آمریکا سبب شده تا وزرا و مقام‌های ارشد این کشور نقش پررنگی در دیپلماسی منطقه‌ای ایفا کنند. عمان نیز به کانالی برای انتقال پیام میان تهران و واشنگتن بدل شده است.
به گفته یک مقام ارشد امنیتی در عراق و یک مقام ارشد دولت آمریکا در واشنگتن که نخواستند نامشان فاش شود، تنها در چند روز گذشته، واشنگتن از طریق پیام‌هایی که عمانی‌ها و همچنین سوئیس فرستاده، با تهران ارتباط برقرار کرده است.
اسلیم در بخش دیگری از تحلیل خود در همین زمینه اضافه کرد: «پرسش جدید این است که کدام کشور می‌تواند نقش میانجی و مذاکره‌کننده میان اسرائیل و ایران را ایفا کند؟»
وی در ادامه تصریح کرد: «باتوجه به اینکه قوانین و خطوط قرمز تغییر کرده‌اند، آن‌ها باید بتوانند ارتباط برقرار کنند».
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شنبه شب با صدور اطلاعیه‌ای از شلیک ۱۰ ها فروند پهپاد و موشک به سمت سرزمین‌های اشغالی و مواضع رژیم صهیونیستی خبر داد.
در اطلاعیه سپاه آمده است: در پاسخ به جنایت‌های متعدد رژیم صهیونیستی از جمله حمله به بخش کنسولی سفارت ایران در دمشق و شهادت جمعی از فرماندهان و مستشاران نظامی کشورمان در سوریه، نیروی هوافضای سپاه، اهداف معینی در داخل سرزمین‌های اشغالی را با شلیک ده‌ها فروند موشک و پهپاد مورد اصابت قرار داد.
نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل نیز اعلام کرد: اقدام نظامی ایران بر اساس بند ۵۱ منشور سازمان ملل متحد در خصوص دفاع مشروع در پاسخ به تجاوزات رژیم صهیونیستی به اماکن دیپلماتیک کشورمان در دمشق بود.