به گزارش ایرنا،امروزه عموم مردم با کلمه دارو آشنا هستند و کمتر کسی را می توان پیدا کرد که برای تهیه دارو به داروخانه سر نزده باشد.
داروها به صورت‌های مختلف از قبیل خوراکی شامل قرص و شربت، مالیدنی شامل پماد و قطره، استنشاقی و یا تزریقی مصرف می شود در حالیکه زندگی روزمره کنونی و مسائل عدیده دیگر موجب شده مصرف انواع داروها به ویژه اقلام او تی سی یا همان بدون نسخه ها بیش از گذشته افزایش یابد.
به گفته متخصصان و کارشناسان امر اغلب مردم از مضرات مصرف بی رویه چنین داروهایی آگاه نیستند که آسیب های جبران ناپذیری را به دنبال دارد و عملکرد اعضای بدن انسان را دچار اختلال می کند.
خبرنگار ایرنا با توجه به اهمیت این موضوع با دکتر مرتضی نبیئی متخصص داروسازی بالینی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی زنجان گفت و گو کرده است.
ایرنا: چه تعریفی از دارو وجود دارد و چرا بیشتر از معمول مورد استفاده مردم قرار می گیرد؟
دارو، یکی از مهمترین اقلام سبد خانوارهای ایرانی به صورت درمانی و مکمل است و در این میان حتی افرادی که مشکل و بیماری آنچنانی ندارند از داروهای مکمل استفاده می کنند به همین دلیل عموم مردم با مقوله مصرف بی رویه دارو مواجه هستند.
کسب آگاهی های پایه از چگونگی مصرف و نگهداری و مشکلات احتمالی مصرف داروها اهمیت زیادی دارد که متاسفانه مصرف بی رویه انواع دارو که روند صعودی گرفته به یکی از معضلات کنونی جامعه تبدیل شده است.
یکی از دلایل مهم بروز این مساله قیمت داروهاست، هرچند طی ۲ سال اخیر با اجرای طرح هایی نظیر دارویار، قیمت این اقلام دارویی افزایش یافت و مصرف آن نیز تا حدودی مدیریت شد اما پایین بودن قیمت داروها به ویژه انواع آزاد آن موجب قاچاق آن به کشورهای دیگر می شود و حتی بیمارانی که از کشورهای دیگر مهاجرت می کنند داروهای مورد نیاز بیشتری را برای خود تهیه می کنند چون خرید آنها در کشور خودشان با دشواری هایی همراه است.
از طرفی همین فرهنگ خود معرفی انواع دارو به دیگران در جامعه ما معضلاتی به دنبال دارد، همچنین دسترسی راحت به دارو نیز موجب شده مصرف خودسرانه آن با تبعاتی همراه باشد.
متاسفانه در حال حاضر آمار دقیقی از میزان مصرف خود سرانه دارو در کشور وجود ندارد اما آمارهای بین المللی نشان می دهد داروها به صورت مدیریت شده و با قیمت بالا به دست مردم می رسد.
از سوی دیگر عوارض دارویی نیز بسیار قابل توجه است به طوری که ۱۰ تا ۱۵ درصد بیماران مراجعه کننده به بیمارستان ها را شامل می شود بنابراین مدیریت صحیح مصرف دارو و بایدها و نبایدهای مصرف آنها بسیار مهم و ضروری است و غلفت در این زمینه می تواند مشکلات عدیده و هزینه های سنگینی را به دنبال داشته باشد.
ایرنا: بسیاری بر این باورند خرید و مصرف آنی دارو موجب بهبود آنان می شود، نظر شما چیست؟
متاسفانه آگاهی مردم در خصوص عوارض دارو بسیار کم است، به طور مثال مصرف طولانی مدت نوافن عوارض قلبی، گوارشی و کلیوی دارد، اگر فردی به مدت چند ماه از این قلم دارویی به صورت مستمر و روزی یک عدد استفاده کند، مطمئنا به مشکلات مذکور گرفتار می شود.
حتی مصرف این دارو از سوی یک فرد سالم در طولانی مدت نیز آسیب زاست.
هم اکنون مردم به وفور انواع داروها را استفاده می کنند که اطلاع رسانی مستمر در این خصوص از سوی رسانه ها بسیار لازم و ضروری است.
باید توجه داشت دارو همانند چاقویی محسوب می شود که هرچند وسلیه خوبی است اما می تواند برای یک فرد ناآگاه برنده باشد و حتی به قیمت از دست دادن جانش تمام شود.
متاسفانه فرهنگی در جامعه ما شکل گرفته که تقاضای دارو را زیاد کرده است و نمی توان از آن جلوگیری کرد و چه بسا ندادن دارو تبعاتی را برای داروساز و همکارانش ایجاد می کند.
ایرنا: عمده ترین داروی پر مصرف کنونی در جامعه چیست؟
برخی داروها تحت نظر پزشکان برای بیماران تجویز می شود که مشکلی در این خصوص وجود ندارد اما عمده مشکل کنونی مصرف خودسرانه داروها به صورت غیر نسخه ای به ویژه فراورده های مسکن است که بسیاری از مردم از آنها استفاده می کنند و در هر خانه ای نیز از آنها یافت می شود.
در رده بعدی آنتی بیوتیک ها قرار دارند که خطرات آنها بیش از مسکن هاست و آمارهای کشوری نیز نشان می دهد مصرف آنها در کشور ما بیش از کشورهای دیگر است.
این موضوع هم به دلایلی از قبیل دسترسی راحت و اینکه برخی ها خود را مجاب کرده اند که حتما باید آنتی بیوتیک مصرف کنند انجام می شود.
خود سرانه بودن مصرف دارو علاوه بر آنکه به بیمار آسیب می زند برای بقیه اعضای جامعه نیز مشکل آفرین است به این دلیل که استفاده از آنها نسبت به میکرو باکتری ها و میکرو ارگانیسم های داخل بدن مقاومت ایجاد می کند.
به طور مثال بیماری در بیمارستان بستری می شود و هیچکدام از آنتی بیوتیک ها برای او موثر واقع نمی شود چون مستمرا از آن استفاده کرده است.
هم اکنون یکی از نگرانی های سازمان جهانی بهداشت این است که طی سال های آینده در این بخش بحران ایجاد خواهد شد به دلیل آنکه آنتی بیوتیک های کنونی به آخر خط نزدیک شده است چون دیگر انواع جدیدتر آن وجود ندارد و به نوعی می توان گفت مقاومت و کارآیی خود را از دست می دهند.
در حال حاضر نیز باید گفت به بحران رسیده ایم چون در مواقعی حتی کمبودهایی در آنتی بیوتیک ها وجود دارد و ممکن است برای بیمار مشکلات جدیتری را ایجاد کند.
در مجموع مصرف آنتی بیوتیک ها و داروهایی مسکن در کشور زیاد است و می توان گفت اصلی ترین بحران پیش رو در حوزه درمان، خود سرانه بودن مصرف آنها در جامعه است ، موضوعی که باید برای رفع آن فرهنگسازی لازم صورت گیرد.