اردبیل- ایرنا- استان اردبیل که جزو قدیمی‌ترین نقاط کشور در تولید فرش به شمار می‌رود، در پی انباشت و درهم‌تنیدگی مشکلات متعددی که در سال‌های گذشته این حوزه را تحت تاثیر قرار داده، این روزها شرایط چندان مساعدی ندارد و رونق دوباره آن نیازمند حمایت ویژه نهادهای متولی است.

به گزارش خبرنگار ایرنا، فرش جزو صنایعی است که با اندک حمایتی روی غلتک می‌افتد و می‌تواند به اشتغال‌زایی در حوزه‌های مختلف به طور مستقیم و غیرمستقیم کمک کند و حتی با صادرات به دیگر نقاط موجب ارزآوری به کشور شود.

صنعت فرش استان اردبیل که در گذشته‌ای نه‌چندان با تولیدات متنوع فرش با نقشه‌های بیجاری، ریزه ماهی و مسند رقم قابل توجهی از صادرات به کشورهای دیگر را تشکیل می‌داد، با بروز مشکلات مختلف در حال از دست دادن جایگاه خود است.

کاهش ارزآوری، کاهش میانگین درآمد سرانه، کمتر شدن گرایش به بافندگی، کاهش تعداد کارگاه‌های تولیدی و در نتیجه افت میزان تولید فرش و رکود و تعطیلی صنایع جانبی و مشاغل وابسته تنها بخشی از تبعات شرایط کنونی است و بخش دیگر به محاق رفتن نقش و نگارهای با اصالتی است که هر یک مفهوم و فلسفه‌ای خاص در خود نهفته دارند.

فرش، این هنر-صنعتی که هم جنبه و ارزش فرهنگی و هم ارزش اقتصادی و اجتماعی دارد، در چند سال گذشته آن چنان که باید در استان اردبیل مورد توجه قرار نگرفته و این بی‌مهری موجب دلسردی بافندگان و تعطیلی کارگاه‌های تولیدی شده به طوری که تعداد بافندگان و تولیدکنندگان و حجم تولیدات نسبت به گذشته کاهشی محسوس داشته است.

اگرچه در این سال‌ها گام‌های مثبتی همچون تلاش برای ثبت جهانی مالکیت معنوی ۱۵ طرح فرش دستباف یا تجهیز گمرکات شمال استان به بلوک صادراتی فرش نیز برداشته شده اما در عین حال خسارت‌های جبران‌ناپذیری به این حوزه وارد و موجب انقطاع در زنجیره صنعت فرش اردبیل شده است.

پیش‌تر در حوزه فرش استان اردبیل مشکلاتی مانند کمبود مواد اولیه و بازاریابی یا طرح و نقشه‌ وجود داشت اما شرایط تحمیلی جدید موجب فشار مضاعفی به فعالان این حوزه شد و مشکلات پیشین را در درجه دوم اهمیت قرار داد و به حاشیه برد.

در حال حاضر عمده مسایل و مشکلاتی که هنر-صنعت فرش استان اردبیل را درگیر چالش کرده و رو به افول قرار داده، شامل نبود مرکز منسجم برای رسیدگی به مباحث مرتبط با فرش در کنار مسائل بیمه‌ای و فقدان سرمایه مورد نیاز است.

تولیدکنندگان، در گیر و دار فقدان تسهیلات بانکی و قطع بیمه بافندگان

یکی از فعالان این حوزه به نمایندگی از تولیدکنندگان فرش دستباف در استان اردبیل در این زمینه گفت: پیش‌تر تولیدات فرش ما گسترده بود و بیشتر نقشه‌های خوی، بیجار و سایر طرح‌ها را می‌بافتیم ولی الان نقشه ماهی اردبیل و گاه گداری بیجار بافته می‌شود؛ چون سوای مشکلاتی که داریم، قدرت خرید مردم نیز پایین آمده است.

محمد اسلامی که از جوانان کارآفرین و جزو تولیدکنندگان نمونه اردبیل است، در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: کارگاه ما اوایل سال گذشته ماهانه حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ متر فرش می‌بافت اما از نیمه دوم سال تولید در برخی اوقات به ۱۰۰ متر هم نمی‌رسید.

وی اضافه کرد: پیش‌تر تا حدودی اوضاع قابل مدیریت بود اما عدم حمایت به ما آسیب زده و الان شرایط کسب و کار طوری شده است که نمی‌توانم به بافندگان پولی برسانم که به قولی حمایتی کرده باشم.

این تولیدکننده بیان کرد: صادرات به ویژه پس از تشدید تحریم‌های اقتصادی تقریبا متوقف شد، یعنی الان همه بازار ما داخلی است و در بازار داخلی هم به دلیل مشکلاتی مانند نبود سرمایه ثابت یا سرمایه در گردش مورد نیاز مجبور هستیم هر بار مواد اولیه را گرانتر خریداری کنیم.

وی عنوان کرد: یک تخته فرش دستباف که در حال حاضر به قیمت ۸۰۰ تا ۹۰۰ میلیون ریال تمام می‌شود و دست‌کم باید به قیمت یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال به فروش برسد، این پول در واقع سرمایه‌ای است که بین ۶ ماه تا یک سال خواب دارد و باید صرف دستمزد و هزینه‌های جانبی دیگر هم بشود.

اسلامی اضافه کرد: با این شرایط که مصرف کننده امکان خرید ندارد، گاه مجبور می‌شویم تهاتر کنیم یا با قیمتی کمتر به دلال‌ها بفروشیم و آنها با بهایی به مراتب بالاتر عرضه کنند که در نهایت سود به جیب دلال‌ها می‌رود و مبلغ چندانی برای تولیدکننده یا بافنده نمی‌ماند.

وی ادامه داد: نخستین مشکل در بحث فرش، مالی و دومین مورد بیمه بافندگان است که موجب دلسردی فعالان این حوزه شده است؛ در حالی که بسیاری از بافندگان واجد شرایط شناخته نمی‌شوند، در موادی شاهد هستیم افرادی که سابقه و تخصصی در این زمینه ندارند، نامشان در فهرست بیمه بافندگان درج می‌شود.

اسلامی با انتقاد رویه کاری و فرایندهای مورد استفاده کارشناسان و کارگزاران بیمه گفت: بافنده‌ای که بیش از ۱۵ سال بیمه واریز کرده و به هر دلیل نامش از فهرست خارج شده، حالا که در اثر نشستن مداوم پشت دار قالی به دیسک کمر مبتلا شده است، هیچ پشتیبانی نداشته و امکان بازنشستگی پیش از موعد هم ندارد.

وی افزود: باید بر اساس تعریف و چارچوب مشخصی عمل شود اما به نظر می رسد دیدگاه شخصی و سلیقه‌ای در این حوزه حاکم شده است که بافندگان را نه به عنوان کارگر، نه به عنوان کارمند و نه هنرمند می‌بینند.

این تولیدکننده خواستار حمایت جدی‌تر از سوی دولت شد و بیان کرد: الان ماهانه به طور میانگین یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال حقوق پرداخت می‌کنم این در حالی است که در پنج سال گذشته حتی یک ریال وام هم نتوانستم دریافت کنم.

وی اظهار کرد: در شرایط کنونی پرداخت این میزان حقوق، بیمه، مالیات و عوارض بدون هیچ گونه حمایتی در نهایت یک جایی تولیدکننده را از پا می‌اندازد؛ همین الان هم نسبت به گذشته حدود ۵۰ درصد تولیدکنندگان استان فعال نیستند و اگر حمایتی صورت نگیرد، سایر فعالان نیز مجبور می‌شوند که شغل خود را تغییر دهند.

نسبت به گذشته حدود ۵۰ درصد تولیدکنندگان استان اردبیل تعطیل کردند و اگر حمایتی صورت نگیرد، سایر فعالان نیز مجبور می‌شوند که شغل خود را تغییر دهند.

اسلامی همچنین از بانک‌ها انتقاد کرد و گفت: ابتدا به عنوان یک تولیدکننده صرف بانک‌ها با پرداخت تسهیلات شاید مشکلی نداشته باشند اما تا بفهمند که مربوط به فرش هستی، پاسخ منفی می‌دهند.

یکی از فعالان حوزه فرش استان اردبیل نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا خواستار حمایت دولت از فرش دستباف شد و اظهار کرد: تجهیز یک کارگاه کوچک با چند دستگاه حدود ۴۰ میلیارد ریال هزینه دارد و اگر شخصی بخواهد وارد عرصه تولید فرش دستباف در استان اردبیل شود، با این هزینه‌ها دیگر سرمایه‌ در گردشی برایش نخواهد ماند.

جباری افزود: با این شرایط افراد مجبور می‌شوند تسهیلاتی را که از بانک می‌گیرند، در محل دیگری سرمایه‌گذاری کنند که به دور از انصاف است و در حق بافندگان اجحاف می‌شود؛ یا اینکه مجبور هستند سرمایه در گردش مورد نیاز را هم از محل تسهیلات بانکی تامین کنند که در حال حاضر در حوزه فرش پرداخت‌ها به سختی صورت می‌گیرد و خود من ۲ سال است که معطل یک فقره وام هستم.

وی با اشاره به اشتغال مستقیم یک هزار و ۲۰۰ نفر بافنده در کارگاه‌های تولید فرش و قالی استان اردبیل و فعالیت بیش از ۲۰۰ نفر به صورت غیرمستقیم، بیان کرد: این تعداد با در نظر گرفتن بافندگان خانگی که در نقاط مختلف استان مشغول هستند، به بیش از هفت هزار نفر بافنده فرش و قالی می‌رسد.

این فعال حوزه فرش با بیان اینکه ایجاد شغل برای این تعداد نیروی کار به همین آسانی‌ها نیست، عنوان کرد: خود من پیش‌تر ۲۰ نفر بافنده داشتم که در حال حاضر به هشت نفر رسیده است، چون توانایی پرداخت حقوقشان را ندارم؛ از سوی دیگر با مشکل جابه‌جایی کارگاه هم روبه‌رو هستیم و جابه‌جایی فرش‌ها و تجهیزات راحت نیست و چندین بار جابه‌جایی می‌تواند حتی کار را به ورشکستگی بکشاند.

وی با قدردانی از مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل گفت: پیش‌تر در حوزه فرش از اداره‌کل صمت حرکتی مشاهده نمی‌شد اما در این دوره تکاپویی را برای رسیدگی و رفع مشکلات شاهد هستیم که جای قدردانی دارد اما انتظار می‌رود در زمینه پرداخت تسهیلات و بیمه بافندگان اقدام لازم از سوی دیگر مجموعه‌ها صورت گیرد.

جباری اظهار کرد: محل پرداخت بخشی از تسهیلاتی که دولت سیزدهم برای حمایت از حوزه فرش اختصاص داده بود، در برخی موارد مشخص نیست و وقتی اعتراضی هم صورت می‌گیرد، بدتر کارمان عقب می‌افتد.

وی تاکید کرد: بودجه و تسهیلاتی که به حوزه فرش اختصاص می‌یابد، باید به طور مستقیم زیر نظر صنعت، معدن و تجارت و اداره فرش باشد که تولیدکنندگان و بافندگان واقعی را می‌شناسند و در صورت تمرکز کار خودشان می‌توانند تصمیم بگیرند که به چه کسی چه میزان تسهیلات تخصیص دهند و من به شخصه به این کار راضی هستم.

این فعال حوزه فرش دستباف با اشاره به اینکه قدرت خرید وام پنج میلیارد ریالی چند سال پیش برابر با ۲۰ میلیارد ریال امروزی شده است، عنوان کرد: اگر فکر اساسی برای حوزه فرش دستباف نکنیم، چشم‌انداز روشنی نمی‌بینم و تا ۱۰ یا ۱۵ سال آینده احتمال دارد که به طور کامل از بین برود.

وی بیان کرد: هرچند حرکت‌هایی صورت گرفته است اما باید در مرحله عمل شاهد نتیجه آنها باشیم؛ سال گذشته با وجود اینکه حجم تولیدمان پایین بود اما با نظر مساعد بافندگان به عنوان تولیدکننده نمونه انتخاب شدم؛ اما تداوم حفظ این شرایط بسیار دشوار است و نیازمند حمایت ویژه دولت و به ویژه دستگاه‌های متولی کشوری هستیم.

جباری با اشاره به نام‌گذاری سال جاری از سوی مقام معظم رهبری با عنوان «جهش تولید با مشارکت مردم» افزود: در پیروی از بیانات چند سال اخیر رهبر معظم انقلاب در زمینه توجه به تولید داخلی به این حوزه ورود کرده و در این سال‌ها برای حفظ این صنعت تلاش کردیم اما انتظار می‌رود برخی مسئولان با اقدام‌هایشان افرادی را که به عرصه تولید وارد شده‌اند، پشیمان نکنند.

حذف بیمه نیمی از بافندگان و پیگیری دولت

با وجود همه این مسایل و مشکلات دولت سیزدهم اقدام‌هایی در راستای تغییر و بهبود شرایط صورت داد که از جمله می‌توان به حمایت‌های تسهیلاتی از تولیدکنندگان واجد شرایط در سال گذشته اشاره داشت.

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل با انتقاد از عملکرد بیمه در بحث زیر پوشش قرار دادن قالی‌بافان و فرش‌بافان اظهار کرد: برداشت و سود اصلی این قشر مستمری است که می‌بایست از بیمه دریافت نمایند اما برای اینکه هزینه‌کرد بیمه پایین بیاید، بیمه تعداد قابل توجهی از بافندگان قطع شده و از این رو عمده مشکل بافندگان استان بحث بیمه است.

مسعود ایرانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تصریح کرد: بهانه‌ بیمه این است که تنها افرادی را می‌توان زیر پوشش بیمه بافندگان قرار داد که به صورت تمام وقت در این حوزه اشتغال داشته باشند، این در حالی است که بحث اشتغال تمام وقت برای شخصی که اشتغال خانگی دارد همانند یک کارگر یا کارمند نیست اما کارشناسان و بازرسان بیمه به این امر توجهی ندارند.

وی عنوان کرد: ممکن است بافنده‌ای حتی بیش از ۱۰ ساعت در ۲۴ ساعت کار کند اما در زمان مراجعه بازرسان مشغول به کار یا در خانه نباشد، یا از شخص دیگری (برای مثال فرزندنش) برای تکمیل دار قالی کمک بگیرد، در این شرایط تکلیف چیست و آیا باید بلافاصله نسبت به قطع بیمه آنها اقدام کرد؟ از سوی دیگر نماینده بیمه باید با نماینده صمت همراه باشد و نمی‌تواند به تنهایی اقدام کند.

ممکن است بافنده‌ای حتی بیش از ۱۰ ساعت در ۲۴ ساعت کار کند اما در زمان مراجعه بازرسان مشغول به کار یا در خانه نباشد، یا از شخص دیگری (برای مثال فرزندنش) برای تکمیل دار قالی کمک بگیرد، در این شرایط تکلیف چیست و آیا باید بلافاصله نسبت به قطع بیمه آنها اقدام کرد؟

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل افزود: بافت یک فرش دست‌کم ۶ ماه زمان می‌برد و ممکن است برخی بافندگان بنیه مالی ضعیفی داشته و مجبور باشند تا برخی مشاغل جانبی به منظور تامین بخشی از هزینه‌های خود را در پیش بگیرند اما حتی بیمه این افراد نیز قطع شده که تنها پیش‌بینی از این وضعیت برخورد سلیقه‌ای و شخصی است.

وی بیان کرد: شاید توجیه‌شان این باشد که بیمه این شخص که قطع می‌شود، شخص دیگری به جایش زیر پوشش قرار می‌گیرد؛ ولی برای مثال بیمه بافنده‌ای با بیش از ۲۰ سال سابقه را قطع کردند و شخصی با ۲ ماه سابقه را زیر پوشش قرار دادند؛ با اینکه به راحتی بر اساس پیشرفت فیزیکی فرش می‌توان به میزان و نحوه کار بافنده پی برد و به عنوان اشتغال در قالی‌بافی حساب کرد.

ایرانی اضافه کرد: مشکل در حال حاضر پس از ماه‌ها پیگیری از بیمه و کلی جنگ و جدال تلقی یا برداشت غلط سلیقه‌ای و شخصی از شغل بافندگی، کار تمام وقت و قوانین مربوطه است که در این راستا نامه‌نگاری لازم هم انجام شده است اما هنوز به نتیجه مورد نظر نرسیدیم.

وی گفت: با توجه به این شرایط تلاش شده است در قالب شورای هم‌خانواده آنها را دعوت کنیم و با حضور مشاور حقوقی سازمان، رئیس اداره فرش و رئیس اداره طرح و برنامه اداره‌کل صمت مسائل را مطابق قوانین مربوطه مرور کنیم که به یک جمع‌بندی برسیم تا همه فعالان عرصه بافندگی فرش و قالی در استان اردبیل زیر پوشش بیمه قرار بگیرند.

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل افزود: این مورد حتی از بحث تسهیلات هم اهمیت بیشتری دارد؛ چرا که در وهله نخست فعالیت آنها را تمام وقت تلقی نمی‌کنند و از سوی دیگر آنها را دوشغله می‌دانند و با این بهانه نسبت به قطع بیمه بافندگان اقدام کردند، در حالی که بر اساس آیین‌نامه اجرایی حتی افراد دوشغله هم با تایید اداره صمت می‌توانند از بیمه برخوردار شوند.

وی تصریح کرد: استان اردبیل باید در حال حاضر حدود هفت هزار نفر بافنده زیر پوشش بیمه داشته باشد اما در حال حاضر نصف این میزان، چیزی حدود سه هزار و ۴۰۰ نفر بیمه قالی‌بافان هستند.

ایرانی افزود: چون بیمه قالی‌بافان بیمه‌ای یارانه‌دار است، عده‌ای تمایل دارند زیر پوشش قرار بگیرند و از سوی دیگر بافندگان حقیقی که می‌بینند نمی‌توانند زیر پوشش بیمه قرار بگیرند، دلسرد می‌شوند و شغل قالی‌بافی را کنار می‌گذارند.

وی با تاکید بر اینکه اگر این شرایط تغییر نکند، از مسیر استانداری و دیوان عدالت اداری موضوع پیگیری خواهد شد، اضافه کرد: در شرایط مظلومانه‌ای که قالی‌بافان استان مشغول کار هستند و بسیاری از آنها با بالا رفتن سن به تدریج به بیماری‌های تنفسی، بینایی، ستون فقرات و عضلات دچار می‌شوند، بیمه آنها را هم قطع کنیم، بی‌انصافی است.

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل گفت: برخی بانک‌ها هم در این شرایط تسهیلات کافی نمی‌دهند، پس از این افراد باید با چه دلخوشی بیایند و قالی‌بافی را ادامه دهند؟ از این رو بیمه اصلی‌ترین بحثی است که باید در استان برطرف شود.

وی بیان کرد: با وجود همه مسائل و مشکلات با پیگیری‌ها و نامه‌نگاری‌هایی که از سوی اداره‌کل صمت صورت گرفت، سال گذشته نسبت به معرفی ۹۶ نفر از بافندگان استان اردبیل به بیمه تامین اجتماعی برای برقراری دوباره بیمه قالی‌بافی اقدام شد.

ضرورت حذف موازی‌کاری‌ها و تجمیع ارایه تسهیلات مرتبط

ایرانی در ادامه درباره دیگر دغدغه‌های فعالان حوزه فرش اظهار کرد: بر اساس آمارهای موجود حدود هشت هزار کارت قالی‌بافی صادر شده است و در مجموع حدود ۴۴ هزار بافنده در استان اردبیل فعال هستند که سال گذشته حدود ۱۰۰ هزار مترمربع فرش تولید کردند.

وی اظهار کرد: همچنین در سال گذشته کارشناسان اداره‌کل صمت از سه هزار و ۱۰۰ کارگاه تولید فرش و قالی‌بافی فعال در نقاط مختلف استان اردبیل بازدید داشتند و پایش مرحله‌ای انجام دادند.

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل عنوان کرد: دومین بحث حمایت مالی و تسهیلات بانکی بود که سال گذشته تعدادی از تولیدکنندگان و بافندگان واجد شرایط برای دریافت ۹۵۰ میلیارد ریال تسهیلات به بانک‌های عامل در استان معرفی شدند که ۶۲۰ میلیارد ریال به طور کامل جذب شد.

وی با اشاره به برگزاری نشستی در استانداری برای رفع مشکلات تسهیلات دولتی اضافه کرد: در حال حاضر پنج مجموعه بهزیستی، کمیته امداد امام خمینی (ره)، بسیج سازندگی، امور روستایی استانداری و تعاون، کار و رفاه اجتماعی در کنار صنعت، معدن و تجارت تسهیلات بانکی مرتبط با فرش و بافندگی پرداخت می‌کنند.

ایرانی بیان کرد: بر اساس محاسباتی که داشتیم سال گذشته این دستگاه‌ها در کل ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال برای دریافت وام افرادی را به بانک‌های عامل معرفی کردند اما به عنوان متولی حوزه فرش برآورد دقیقی نداریم که این پول‌ها به چه کسانی پرداخت شده و به طور دقیق چه بازخوردی داشته است.

ایرانی اظهار کرد: بر همین اساس با هماهنگی معاون اقتصادی استاندار اردبیل نشستی داشتیم که قرار شد همه این مجموعه‌ها تسهیلات مورد نظر را از این پس با نظر اداره‌کل صنعت، معدن و تجارت پرداخت کنند.

وی تاکید کرد: بر اساس صورتجلسه‌ای که به امضای مسئولان دستگاه‌های متولی نیز رسید، قرار شده است که پرداخت تسهیلات به حوزه فرش و قالی‌بافی در سال ۱۴۰۳ با نگاهی تخصصی به صورت متمرکز زیر نظر صمت و اداره فرش انجام شود.

تلاش برای راه‌اندازی مرکز استانی فرش در اردبیل

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل در ادامه در مورد برنامه‌های مهم برای حوزه فرش در سال جاری تشریح کرد: تلاش خواهیم کرد تا اداره فرش را از اداره بازرگانی داخلی مستقل کنیم و گام بعدی در سال ۱۴۰۴ خواهد بود که تلاش خواهیم کرد پرداخت تسهیلات به طور کامل در مجموعه صنعت، معدن و تجارت به عنوان دستگاه تخصصی متمرکز شود.

وی با اشاره به برگزاری ۲ نمایشگاه فرش دستباف در سال گذشته گفت: این تعداد بسیار کم است و باید افزایش یابد و حتی به ایجاد نمایشگاه دایمی فکر کنیم؛ در همین راستا راه‌اندازی مرکز استانی فرش شامل مجموعه‌ کامل کارگاهی، فروشگاهی، نمایشگاهی، تحقیقاتی بافندگی، رنگرزی و نخ‌ریسی به عنوان زنجیره کامل تولید فرش در قالب یک ساختمان پیگیری خواهد شد تا اتحادیه مرتبط هم در آنجا مستقر شوند.

ایرانی عنوان کرد: چنین مرکز جامعی می‌تواند حتی نسبت به کارشناسی و ارزیابی، صدور شناسنامه و قیمت‌گذاری دست‌بافته‌ها اقدام کند و مردم نیز فرش‌های ارزشمند را با قیمت مناسب در حد تعاونی بتوانند خریداری کنند.

وی افزود: همچنین قرار است در این مرکز آموزش‌های مرتبط با بافت فرش و قالی نیز ارایه شود و نیروهای مستعد در همان کارگاه‌های مرکز به کارگیری شوند و تولیداتشان نیز در همانجا به معرض نمایش و فروش یا حتی پیش‌فروش گذاشته شود.

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل بیان کرد: بحث دیگری که در حوزه فرش داریم مربوط به فعالیت اتحادیه‌های تخصصی است که منسجم نیستند و از توانمندی و اطلاعات لازم برای تسلط به قوانین و اساسنامه اتحادیه و تعاونی برخوردار نیستند و برخی اختلاف نظرها موجب شده تا در سال‌های گذشته فعالیتی ناهماهنگ و مقطعی و بدون برنامه داشته باشند.

وی اضافه کرد: یکی از مشکلات در این زمینه این است که محدوده فعالیت اتحادیه‌های فرش روستایی و فرش شهری جداسازی نشده یا اتحادیه فرشی که برای فروش فرش تشکیل شده، به حیطه تولید فرش هم ورود کرده است.

ایرانی اظهار کرد: در همین راستا تلاش‌هایی برای ساماندهی اتحادیه‌های مرتبط با حوزه فرش نیز در دستور کار اداره‌کل صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل در دوره مدیریتی جدید قرار گرفت و برای نمونه در ۱۴۰۲ مشکل‌ها و اختلاف‌های یک اتحادیه با ۹ نفر عضو پس از حدود ۱۴ سال برطرف شد.

وی با اشاره به اینکه رسیدگی به این مسائل موجب رفع مشکلات بافندگان نیز می‌شود، ادامه داد: از جمله مشکل‌های بافندگان کار در کارگاه‌های تولیدی یا مکان‌های متعلق به پشتیبانان است که در آنها به بافت فرش و قالی اشتغال دارند که بیشتر مکان‌ها و ساختمان‌هایی نامناسب است.

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل تصریح کرد: گاه مشاهده می‌شود که به درد نخورترین مکان‌ها و ساختمان‌های شهر را به کارگاه‌های بافندگی اختصاص داده شده است که بروز مشکلاتی مانند ابتلا به بیماری‌های مفصلی را در بافندگان تشدید می‌کند و در مجموع گاه شرایط بهداشتی و بهداشت محیط کارشان در حد و شان فعالان حوزه این هنر-صنعت در استان اردبیل نیست که راه‌اندازی آن مرکز بخشی از این مساله را هم برطرف خواهد کرد.

وی بیان کرد: با این وجود استان اردبیل همچنان ظرفیت قابل توجهی در بحث تولید فرش دارد؛ به طوری که در برخی کارگاه‌های اردبیل طرح خوی یا برخی فرش‌های دستباف فاخر بهتر از خود خوی بافته می‌شود ولی به نام تبریز یا خوی در بازار داخلی می‌فروشند یا از طریق قم به کشورهای دیگر صادر می‌کنند.

ایرانی افزود: یا برای مثال در کارگاهی تخته فرشی بسیار نفیس به اندازه یک اتاق معمولی که در یک کیف متوسط قابل حمل تا می‌شد، به صورت دو رو با نقش و نگاری فاخر بافته شده بود که به دلیل ظرافت‌های هنری و نوع بافتش تا حدود ۲۰۰ میلیارد تومان ارزش داشت؛ چنین کارهایی در اردبیل انجام می‌شود اما تا کنون به آنها پرداخته و معرفی نشده است.

وی در ادامه با اشاره به صدور ۴۰ فقره پروانه تولید، بهره‌برداری و جواز تاسیس برای کارگاه‌های پشتیبان و تولید فرش در سال گذشته، ابراز امیدواری کرد با این اقدام‌ها شرایط استان اردبیل در سال‌های آینده در بحث تولید فرش و قالی‌بافی ارتقا یابد.