قشم - ایرنا - مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم گفت: همزمان با روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی بازدید عمومی از غار خربس و قلعه پرتغالی های این جزیره امروز پنجشنبه رایگان است.

ابراهیم رستم گورانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، افزود: نوروز امسال ۲۳ هزار گردشگر از غار خربس و افزون بر ۶ هزار نفر از قلعه تاریخی قشم بازدید کردند.

وی ادامه داد: برنامه های لازم برای توسعه صنعت گردشگری این جزیره به ویژه مرمت آثار تاریخی و فرهنگی آن در دست اقدام است و امروز همزمان با روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی از فعالان و پیشکسوت های این عرصه تقدیر به عمل می آید.

غار خربس از نقاط دیدنی استان هرمزگان و میراث ماندگار قشم در دل تپه های باستانی جزیره است که امروزه به عنوان یکی از مهمترین محوطه های گردشگری تاریخی جزایر جنوبی کشور شناخته می شود.

غار تاریخی خربس در ۱۵ کیلومتری شهر قشم، در بلندای تپه ای مشرف به آب های نیلگون و فیروزه ای خلیج فارس در همسایگی «بقعه شاه شهید» واقع شده است.

دورنمای این غار تلفیقی از طیف رنگ های خاک این منطقه در کنار آبی نیلگون دریاست که جلوه های بصری زیبایی را خلق کرده است و نظر هر رهگذری را به سوی خود جلب می کند.

نزدیک تر که می شوی، دهانه های غار در چپ و راست این محوطه تاریخی به چشم می خورد و می توانی انتخاب کنی که از پله های چوبی با حفاظی از طناب به سمت بالا بروی یا از پله هایی از جنس سنگ و بتن برای صعود به طرف دهانه غار اصلی در سمت چپ محوطه استفاده کنی.

محوطه بیرونی غار نیز ترکیبی از فضای سبز زیباست که گوشه گوشه آن با نخل های سر به فلک کشیده، تزیین شده است و در کنار در ورودی آن می توان غرفه فروش صنایع دستی جزیره را مشاهده کرد که انواع سبدهای حصیری، صدف ها و ماهی های خشک شده را در معرض فروش قرار می دهد.

بی شک محوطه تاریخی غار خربس با تمام زیبایی های بصری و تاریخی که در دل خود پنهان کرده، یکی از مهمترین مقصدهای گردشگری بزرگ ترین جزیره غیر مستقل جهان است.

قلعه پرتغالی های قشم در ضلع شمالی این جزیره میراثی برجای مانده از مبارزه نیاکان ایرانی بر علیه استعمار بیگانگان در سال های آخرین حضور پرتغالی ها در سرزمین آب و آفتاب به دستور آلفونسوآلبر کرک در مساحتی حدود ۲ هزار متر مربع ‌ساخته شده و از جاذبه های گردشگری نگین خلیج فارس است.

این قلعه تاریخی با مصالح سنگ های مرجانی، لاشه و ملات ساروج در حدود ۵۰۰ سال پیش به وسیله پرتغالی ها ساخته شده است، این بنا شاخص ترین اثر تاریخی در سطح شهر قشم است که سالیانه مورد بازدید گردشگران داخلی و خارجی قرار می گیرد.

به نظر می رسد در زیر بنای فعلی سازه دیگری نیز وجود داشته باشد که آثار قسمت هایی از آن در ضلع جنوبی و شمالی قابل مشاهده است و شاید قلعه را بر روی آن ایجاده کرده اند.

نقشه این قلعه که نماد و سمبل استعمار ستیزی ایرانیان است برگرفته از قلعه های دوره ساسانی است و این قلعه در ابتدا توسط پرتغالی ها و در اوایل قرن شانزدهم میلادی با هدف تسلط بر آبرهه مهم هرمز ساخته شد و به مدت ۱۱۷ سال مورد استفاده قرار گرفت.

این قلعه به صورت یک ذوزنقه قائم الزاویه است، ورودی و پاگرد قلعه در جبهه جنوبی قرار دارد، بقایای سطحی شیبدار بر دیوار شمالی دیده می شود که با توجه به تیرکش های لوله توپ در باروها، نشان از استفاده برای انتقال توپ ها دارد.

این قلعه که در سال های آخرین حضور پرتغالی ها به دستور آلفونسوآلبر کرک در مساحتی حدود ۲ هزار متر مربع ‌ساخته شده است، دارای چهار برج دیده بانی، آب انبار بزرگ مرکزی، آب انبار کوچک، اتاق، انبار مهمات، استراحتگاه نگهبان، محل قرارگیری توپ های جنگی و کارگاه تعمیر آنها است.

شورای بین‌المللی محوطه‌ها و بناهای تاریخی (ایکوموس) روز ۱۸ آوریل (۳۰ فروردین) را به عنوان روز جهانی محوطه‌ها و بناهای تاریخی نامگذاری کرده است و هر ساله در این روز فعالیت‌های مختلفی در راستای اشاعه فرهنگ و تاکید بر اهمیت حفظ میراث فرهنگی در کشورهای جهان انجام می‌شود.

هدف از گرامیداشت روز جهانی محوطه‌ها و بناهای تاریخی، تشویق افراد و جوامع محلی به آگاهی افزایی درباره اهمیت میراث فرهنگی در زندگی، هویت و اجتماع آنهاست.

این روز همچنین بر گسترش آگاهی‌ها درباره تنوع و آسیب‌پذیری میراث فرهنگی در جهان و اهمیت تلاش‌ برای حفظ و نگهداری از ‌آنها تمرکز دارد.

شعار امسال روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی «بحران‌ها و منازعات از دریچه منشور ونیز» است.

بنابراین ایکوموس به کشورها توصیه کرده که در این باره برنامه‌های خود را ارایه دهد.

امسال در ایران به این مناسبت نیز یک شعار در نظر گرفته شده که به موضوع تاب‌آوری بناهای تاریخی در برابر بحران‌های طبیعی اشاره دارد.

جزیره قشم با وسعت یک هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع از تنگه هرمز به موازات ساحل جنوبی ایران به طول ۱۳۵ کیلومتر و عرض میانگین ۱۱ کیلومتر از توابع هرمزگان است و ۳۰۰ کیلومتر خط ساحلی دارد.

شهرستان قشم شامل جزیره‌ های قشم، هنگام و لارک با حدود ۱۵۰ هزار نفر جمعیت از تنگه هرمز به موازات ساحل استان هرمزگان به طول ۱۵۰ و عرض میانگین ۱۱ کیلومتر در میان آب‌ های خلیج فارس گسترده شده است.