به گزارش خبرنگار ایرنا، نخستین برش استانی نقشه مهندسی فرهنگی کشور را رئیس جمهور ۲۲ مهرماه ۱۴۰۰ در نخستین سفر خود به فارس رونمایی کرد و سپس با تدوین آیین نامه و دستورالعمل‌های لازم اجرای آن آغاز شد.
در دومین سال عملیاتی شدن این نقشه راه فرهنگی فارس، ۴۵ دستگاه نقش‌آفرین فرهنگی تا ۲۰ اسفندماه برنامه‌های خود را به دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی استان فرستادند تا پس از بررسی و سنجش، اجرای آن را در مسیر توسعه و بهبود شرایط فرهنگی استان آغاز کنند.
حمیدرضا قانعی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیر شورای فرهنگ عمومی فارس به ایرنا گفت: کار در ۲ سال نخست پس از رونمایی سند مهندسی فرهنگی فارس به پیش رفته و در سال ۱۴۰۳ نیز به نظم و نظام بهتری رسیده است؛ همه دستگاه های فرهنگی استان ذیل این نقشه، برنامه‌های تعریف شده خود را ارائه کردند و جنس و نحوه اجرای آنها پایش شد.
برنامه‌های فرهنگی فارس بیشتر کدام مولفه‌ها را دنبال می‌کند؟
به گفته قانعی ۵۵۰ برنامه از دستگاه‌های فرهنگی فارس به دبیرخانه شورای فرهنگی عمومی رسیده است.
او درباره نتیجه بررسی‌ها و پایش برنامه‌های ارسال شده گفت: ۲۴ درصد از برنامه‌های تعریف شده دستگاه‌های فرهنگی به مولفه‌های فرهنگی حوزه خانواده معطوف شده و ۱۰ درصد نیز مسائل کودک و نوجوان را دنبال می کند.
به گفته مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس از میان برنامه‌های ارائه شده دستگاه‌های فرهنگی هم ۱۰ درصد به عرضه محصولات فرهنگی پرداخته شده است.
دبیر شورای فرهنگ عمومی فارس گفت: در میان این برنامه‌ها آنچه بیش از همه برای اجرا مورد توجه قرار گرفته بود، آموزش و برپایی رویدادها بود؛ ۳۵ درصد برنامه‌ها آموزش و ۴۰ درصد اجرای رویداد را برای تحقق اهداف فرهنگی تعریف کرده بودند.
او گفت: با توجه به کلان برنامه‌های برآمده از نقشه مهندسی فرهنگی استان، برنامه‌های ارسال شده پایش شد و به سمت دستگاه‌ها برگشت و دستگاه‌ها باید با امکانات و منابع موجود خود اجرای آن را آغاز کنند.
قانعی گفت: امیدوار یم سال ۱۴۰۳ انسجام بیشتری در دستگاه‌های اجرایی ایجاد شود و نقشه مهندسی فرهنگی فارس با هم افزایی به پیش رود.
بودن یا نبودن نقشه مهندسی فرهنگی فارس
برخی از مردم این انتقاد را مطرح می‌کنند که تدوین و اجرای نقشه مهندسی فارس چنانکه باید در بهبود شرایط فرهنگی فارس موثر واقع نشده است. انتقادی که یکبار نیز روز دانشجو از سوی دانشجویانی که در دیداری صمیمانه با نماینده ولی فقیه در فارس گفت و گو می‌کردند، مطرح شد.
آیت‌الله دژکام نماینده ولی فقیه در فارس و امام جمعه شیراز در پاسخ به انتقادها در زمینه میزان کارآمدی نقشه مهندسی فرهنگی فارس گفت: این نقشه مسیر فرهنگی استان را هدف گذاری کرده و اگر چنین سندی وجود نداشته باشد میزان موفقیت ما در این راه غیر قابل ارزیابی می‌شود.
او اظهار کرد: تنها املای ننوشته ۲۰ است؛ کار ما معجزه نیست که نتیجه آن را در این مدت کوتاه ببینیم، بلکه قرار است در یک روال عالمانه جامعه را بسازیم و باید با مطالعه و اجرا پاسخ چرا و چگونه های آن را روشن کنیم.
نماینده ولی‌فقیه در فارس از دستگاه‌های استان خواست تا همه رویدادهای فرهنگی منطبق با سند نقشه مهندسی فرهنگی طراحی شود و نسبت روشنی با این نقشه داشته باشد.
دبیر شورای فرهنگ عمومی فارس نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: برخی می‌پرسند بودن یا نبودن نقشه مهندسی فرهنگی چه تاثیری در حوزه فرهنگی استان داشته است؟ به طور صریح می‌توان پاسخ داد که اکنون می دانیم از ابتدا تا پایان ۱۴۰۳ چه اتفاقاتی قرار است در عرصه فرهنگ و هنر استان رخ دهد.
قانعی ادامه داد: در این صورت است که پایان سال می‌توانیم ارزیابی کنیم که این برنامه‌ها چقدر به بهبود مولفه‌های آسیب‌های اجتماعی ، مسائل مربوط به خانواده و دیگر مولفه های فرهنگ عمومی تاثیر گذار بوده است.
او گفت: هنگامی که با برنامه‌ریزی، اعتباری برای آن حوزه هزینه می‌شود، باید بهره وری و کارایی آن را نیز سنجید؛ چنانکه سال گذشته نیز پس از رصد و اثرسنجی، میزان تاثیرگذاری برنامه‌ها و اقدامات دستگاه‌های فرهنگی فارس، به آنها اعلام شد.
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس اضافه کرد: علاوه بر اثرات وضعی که ایجاد سند مهندسی فرهنگی دارد، همین که می‌دانیم به چه سویی حرکت می کنیم و چقدر تا قله تعریف شده فاصله داریم و چه اشکالاتی در برنامه ریزی‌ها وجود دارد، بسیار مهم است.
درس‌هایی از نخستین سال اجرای سند مهندسی فرهنگی
اجرای نقشه مهندسی فرهنگی نقشی پایدار در ارتقای شاخص‌های فرهنگی فارس دارد؛ این سند در ابتدای راه قرار دارد و چنانکه نماینده ولی فقیه در فارس نیز بارها برآن تاکید کرده نتایج و اثرگذاری آن در بلندمدت بیشتر نمودار خواهد شد.
دبیر شورای فرهنگ عمومی نیز بر این نکته تاکید کرد که نقشه مهندسی فرهنگی از آن دست برنامه ها نیست که امروز برنامه ریزی شود و فردا نتیجه بگیرد بلکه کلان برنامه ها را مشخص می‌کند و زمانی دست‌کم ۵ تا ۱۰ ساله برای نمودار شدن نتایج نیاز است.
او افزود: ۲ سال اخیر انسجام دستگاه‌های فرهنگی برای پیاده‌سازی برنامه‌ها به شدت افزایش یافته و نوعی علاقه مندی به هم‌افزایی میان آنها شکل گرفته است.
یکی از نتایج شایسته توجه یکسال گذشته اجرای سند مهندسی فرهنگی فارس که قانعی به آن اشاره کرد و آن را مهم دانست این است که در بررسی و گزارش سال گذشته اقدامات، پی بردیم که جنس، فرم و ارائه محتوای برنامه‌های بعضی از دستگاه‌های فرهنگی باید تغییر کند چرا که تغییرات مولفه‌ها و شاخصه‌های تعریف شده حاکی از آن بود که مخاطب با آن ارتباط نگرفته و مورد استقبال مخاطب نیست.
دبیر شورای فرهنگ عمومی فارس از دیگر دستاوردهای اجرایی شدن نقشه مهندسی فرهنگی را افزایش بهره‌وری اقتصادی در حوزه فرهنگ عنوان کرد و گفت: هنگامی که یک دستگاه فرهنگی بداند که دستگاهی دیگر در حال برنامه ریزی و اجرای اقدامی موازی است، دیگر اولویت‌های تعریف شده را مورد توجه قرار می‌دهد.
به گفته او در یک جمله، داشتن نقشه کار را خیلی بهتر به پیش می‌برد و ما را سریعتر به نتیجه می‌رساند.