به گزارش خبرنگار ایرنا، اعتیاد به موادمخدر در همه جوامع یک مشکل عمومی محسوب می‌شود و این معضل اجتماعی از یک سو، مشکلات شخصی و خانوادگی و از سوی دیگر مشکلات اجتماعی و افزایش روزافزون آمار جرم و جنایت را به همراه دارد.
تجربه دانشمندان ثابت کرده که تلاش برای درمان و پیشگیری از مصرف مواد مخدر با اعمال مجازات‌های سخت گیرانه موفق نخواهد بود، زیرا چنین روش‌هایی تغییرات انگیزشی مغز را لحاظ نمی‌کند.
بهترین نتایج ترک اعتیاد زمانی به دست می‌آید که رویکردی چند بعدی با مداخلات متنوع دارویی و روانشناختی برروی فرد صورت پذیرد که یکی از بهترین فرصت‌ها در این فرآیند، فعالیت کمپ‌های ماده ۱۶ در قانون مبارزه با مواد مخدر است.
کمپ‌های ماده ۱۶ بر خلاف کمپ‌های ماده ۱۵، دولتی بوده و تحت نظارت سازمان‌های مهمی مثل بهزیستی، دستگاه قضایی و در مجموع شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر فعالیت دارند که از ابتدا تا انتها با بسیج همه امکانات به دنبال پاکی دایمی فرد معتاد و بهبودی او گام برمی‌دارند.
حال می‌خواهیم شیوه معرفی فرد معتاد به کمپ را تشریح کنیم، تصور کنید فرزندی معتاد در خانواده به سمت دزدی یا بزهکاری روی آورده و والدین از او ناراضی هستند، یا همسری به دلیل اعتیاد موجب آزار و نارضایتی همسر خود شده و فضای زندگی را از حالت طبیعی خارج کرده است، در چنین شرایطی یک درخواست یا شکایت به مرجع انتظامی داده می‌شود و قاضی نیز براساس تحقیق و بررسی رای نهایی را صادر می کند که فرد معتاد به کمپ معرفی شود.
در بیشتر موارد نیروی فراجا با همکاری دستگاه قضایی طرح‌های متعددی برای پاکسازی نقاط آلوده و جرم خیز اجرا می‌کنند که در این شرایط شاهد دستگیری گروهی از معتادان کارتن خواب و بلامکان هستیم که اصطلاحا به آنها معتاد متجاهر گفته می‌شود، در این شرایط معتادان به تشخیص قاضی و پزشک و براساس استعلام از سامانه غوام (سامانه‌ای برای سوابق معتادان متجاهر) فرد را به کمپ ماده ۱۶ معرفی می‌کنند تا اقدامات مراقبتی و درمانی خاصی روی آنها صورت پذیرد.
استان قزوین تنها یک کمپ ماده ۱۶ دارد که در شهرستان البرز قرار گرفته است، این کمپ در مجموع گنجایش ظرفیت ۲۰۰ معتاد متجاهر را دارد که این تعداد در مقایسه به آمار دستگیری‌ها ناچیز است، از طرفی وجود همین کمپ باعث شد تا آمار سرقت‌های خرد در استان کاهش پیدا کند.
به گفته عباس کاظمی، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار قزوین دلیل کاهش آمار سرقت در استان قزوین همین کنترل معتادان متجاهر بوده است، وی معتقد است که با اشاره به محل در نظر گرفته شده برای ساخت دومین کمپ ماده ۱۶، شهرداری تعهد دارد که پنج هکتار زمین به این مهم اختصاص دهد، چرا که ایجاد اشتغال برای معتادان متجاهر توسط این کمپ سبب عدم بازگشت معتادان به جرایمی مانند سرقت خواهد شد.
با بررسی خبرنگار ایرنا معلوم شد که یک مرکز توانمندسازی و پاکی در قالب اجرای کمپ ماده ۱۶ واقع در قزوین وجود دارد که با مدیریت یکی از بانوان استان قزوین بین ۵۴۰ تا ۶۰۰ معتاد متجاهر را پذیرش کرده است.
این معتادان پس از بهبودی در مسیر توانمندسازی رفته و بهبودی کاملی را تجربه خواهند کرد، تا جایی که این مرکز تحت نظارت بهزیستی برای این افراد کلاس آموزشی و مهارت آموزی برگزار کرده و از نظر شغلی و معیشتی آنها را به نقطه امنی در جامعه هدایت می‌کند.
قزوین نیازمند کمپ ماده ۱۶ ویژه جوانان معتاد است
برای اطلاع از جزییات بیشتر به سراغ مدیر موسسه همیاران سلامت روان رفتیم، اکرم قنبری به خبرنگار ایرنا می‌گوید: از همان ابتدا که معتاد متجاهر براساس شاکی خانوادگی و یا دستگیری گروهی از سوی نیروهای فراجا شناسایی می‌شود، با هماهنگی این مرکز اقدامات لازم مانند اسکان و درمان اعتیاد برروی او را آغاز می‌کنیم.
وی اضافه کرد: معتاد متجاهر براساس قانون باید سه ماه در کمپ ماده ۱۶ نگهداری شود که این مدت به دلیل نبود ظرفیت مناسب به ۷۵ روز کاهش یافته است، پس از اینکه معتاد از کمپ ترخیص شد، مجددا به ما معرفی می‌شود تا اگر محلی برای اسکان نداشت، در این مرکز نگهداری شود.
قنبری با بیان اینکه معتاد متجاهر حدود ۱۲ ماه تحت مراقبت و درمان موسسه قرار دارد، ادامه داد: پذیرش معتادان متجاهر به صورت گروهی صورت نمی‌گیرد، یعنی معتادانی که مدت زمان ۷۵ روز را به اتمام رسانده باشند، به مرکز معرفی خواهند شد که همین مساله باعث شده تا ما در طول هفته با مراجعات متعددی روبرو باشیم، با اینحال تاکنون ۶۰۰ معتاد متجاهر از کمپ ماده ۱۶ ترخیص شده و به مرکز ما معرفی شده‌اند.
این کارشناس حوزه اعتیاد معتقد است که قزوین به خاطر بحث مهاجرت و دانشجو با آمار رو به رشد اعتیاد مواجه است و نیاز داریم که کمپ ماده ۱۶ را درون استان ارتقا دهیم، تا جایی که به گفته وی، اسامی تکراری در بین پذیرش شدگان خیلی کم بوده و در عوض با اسامی جدیدی روبرو هستیم، یعنی به عبارت دیگر کمتر پیش می آید که معتاد متجاهری برای مرتبه چندم دستگیر شده و فرآیند پاکی را تکرار کند.
مدیر موسسه همیاران سلامت روان در ادامه به اقدامات صورت گرفته در مرکز اشاره کرد و گفت: تمامی اقدامات این مرکز مرهون حمایت‌های بهزیستی و همچنین اعتبارات شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر است که خوشبختانه در بین استان های کشور رتبه دار بودیم و توانستیم رضایت دستگاه‌ها و خانواده معتادان را جلب کنیم، به دلیل همین رویه مثبت مرکز ما در نخستین ماه توانست با گرفتن مجوز برای ۲۰۰ معتاد و سپس ۳۰۰ معتاد در ماه دوم فعالیت خودش را آغاز کند، تا جایی که این رقم در سال نخست به ۵۰۰ معتاد و امسال نیز به ۸۰۰ معتاد افزایش یافته است.
قنبری: برای پاکی و توانمندسازی یک معتاد از زمان دستگیری تا هنگام خروج بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون ریال اعتبار لازم است.
قنبری بر تقویت و تاسیس یک کمپ ماده ۱۶ جدید در استان قزوین تاکید کرد و افزود: بنده ۱۰۰ درصد موافقم که کمپ تازه‌ای در استان راه اندازی شود، گرچه بارها نیز پیشنهاد دادم که برای جوانان کمپ مجزایی احداث شود، چون نوجوان و جوانی که به سمت اعتیاد می‌روند امکان بازگشت و پاکی دایمی آن قابل تضمین است، ضمن اینکه براساس قانون، تمامی معتادان متجاهر بالای ۱۸ سال می توانند وارد کمپ ماده ۱۶ شوند و اینجا متاسفانه شاهد قرارگیری معتادان جوان در کنار معتادان مسن هستیم که بدآموزی‌های بسیاری را به این جوانان منتقل می‌کنند.
به گفته وی، برای پاکی و توانمندسازی یک معتاد از زمان دستگیری تا هنگام خروج بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون ریال اعتبار لازم است که سال گذشته موجب شد تا حدود ۵۰ میلیارد ریال شهرداری‌ها و ۸۰ میلیارد ریال از سوی شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر کشور برای استان قزوین تامین اعتبار شود.
قنبری از اقدامات دادستان عمومی و انقلاب قزوین برای کمک به معتادان متجاهر در استان تقدیر و تشکر کرد و یادآور شد: سال گذشته خیلی از مسوولان و مدیرانی که در حوزه اعتیاد وظیفه و تکلیف داشتند، اما اقدامی انجام نمی‌دادند مورد تذکر دادستان مرکز استان قرار گرفتند و ترک فعل برای برخی از دستگاه‌ها موجب شد تا حمایت‌های مادی و معنوی در حوزه اعتیاد افزایش یابد.
دستگیری ۳۰۰ معتاد متجاهر در تعطیلات نوروزی/ اختصاص پنج هکتار زمین از سوی شهرداری برای احداث کمپ ماده ۱۶
سرپرست شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان قزوین در خصوص نیاز استان قزوین به کمپ ماده ۱۶ اظهار کرد: ظرفیت کمپ ماده ۱۶ که هم اکنون در شهر الوند قرار دارد، خیلی کمتر از تعداد واقعی معتادان متجاهر است و ما نیاز به ظرفیت سازی داریم تا گنجایش کمپ ماده ۱۶ افزایش یابد.
حسن خدابنده با بیان اینکه هم اکنون ۲۰۰ معتاد متجاهر برابر با تکمیل ظرفیت در کمپ ماده ۱۶ نگهداری می‌شوند، تصریح کرد: با توجه به تعداد بالای معتادان متجاهر با هماهنگی شورای تامین استان قزوین در برخی موارد از ظرفیت کمپ‌های ماده ۱۵ نیز استفاده می‌کنیم.
اگر معتادان متجاهر که پس از مدت بهبودی به خوبی نگهداری و حمایت نشوند، به محیط جامعه بازگشته و به دلیل نداشتن حرفه و شفل مناسب به سمت بزهکاری روی می‌آورند.
وی با بیان اینکه استان قزوین به یک کمپ ماده ۱۶ جدید نیاز دارد، ادامه داد: برابر آخرین هماهنگی با دستگاه‌های اجرایی استان قزوین قرار شده که شهرداری پنج هکتار زمین در اختیار شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر قرار دهد و با تامین اعتبارات لازم بتوانیم یک مرکز جدید راه‌اندازی کنیم، البته ما موافقت کردیم که اگر ادارات مکان بلااستفاده و مناسب دارند نیز می‌توانند آن را در اختیار ما قرار دهند.
به گفته خدابنده، طبق قانون معتاد متجاهر باید به مدت سه ماه در کمپ ماده ۱۶ نگهداری شود و حتی اگر لازم شد این مدت را برای یک دوره دیگر (تا ۶ ماه) تمدید کنیم، اما به دلیل کمبود ظرفیت این مهم به خوبی فراهم نمی‌شود و ممکن است که فرد مجددا به اعتیاد روی بیاورد.
این مسوول خاطرنشان کرد: اگر معتادان متجاهر که پس از مدت بهبودی به خوبی نگهداری و حمایت نشوند، به محیط جامعه بازگشته و به دلیل نداشتن حرفه و شغل مناسب به سمت بزهکاری روی می‌آورند.
سرپرست شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان قزوین در پایان صحبت‌ها به دستگیری ۳۰۰ معتاد متجاهر در تعطیلات نوروزی اشاره کرد و گفت: در همین عملیات ۵۴۰ کیلوگرم ماده مخدر نیز کشف شد و معتادان متجاهر نیز تحویل مراکز کمپ ماده ۱۵ و ۱۶ شدند.
خدابنده یادآور شد: شهرداری قزوین همکاری و تعامل خوبی با مجموعه شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر دارد و ما انتظار داریم که سطح این همکاری‌ها روز به روز افزایش یافته و تقویت شود.
نیم نگاه:
با توجه به آمارهای دستگیری در خصوص معتادان متجاهر که معمولا به ۲ هزار نفر می‌رسد، بهتر است مرکزی با گنجایش حداقل یک هزار معتاد متجاهر در دستور کار استان قزوین باشد، به هرحال کمپ ماده ۱۶ با ظرفیت ۲۰۰ نفر بسیار کوچک و محقر بوده و جوابگوی نیازهای موجود نیست.