گروه جامعه ایرنا - استان‌های جنوبی ایران در روزهای پایانی فروردین شاهد بارش باران شدید بودند، برخی از مناطق در استان‌های هرمزگان، بوشهر، جنوب فارس، یزد، کرمان، سیستان و بلوچستان شاهد بارش‌های بی سابقه‌ای بود که تا کنون رخ نداده است؛ در این میان وقوع سیلاب در جنوب سیستان و بلوچستان که پیش از نوروز نیز درگیر سیل و خرابی‌های ناشی از آن شده بود، شرایط را برای ساکنان منطقه سخت‌تر کرد.
بارش‌های سیل آسا در سیستان و بلوچستان به‌ویژه جنوب این استان با طغیان رودخانه‌های فصلی، انسداد مسیرها و راههای مواصلاتی و به دنبال آن اختلال در ترددها، آبگرفتگی معابر و خسارت به بخش‌های زیرساختی در شهرها و روستاها همراه بود.
در برخی شهرستان‌های جنوبی سیستان و بلوچستان مانند ایرانشهر، سراوان، دلگان، بمپور، قصرقند و نیکشهر بارندگی‌هایی رخ داد و خسارت‌هایی به جاده‌ها و برخی زیرساخت‌ها وارد شد و حجم زیادی از آب به سمت دریا هدایت شد.
این بارشها منحصر به جنوب ایران نبود بلکه کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس نیز شاهد شدیدترین بارشها در چندسال اخیر بودند؛ بارش‌هایی که فرودگاه دوبی را در آب فرو برد و پروازهای این فرودگاه بین المللی را مختل کرد یا حتی در عمان سبب مرگ برخی از شهروندان این کشور شد.
پاسخ‌های اضطراری و امدادرسانی
با وقوع سیل، تمامی ارگان‌های امدادی از جمله جمعیت هلال‌احمر و مدیریت بحران به همراه نیروهای محلی به سرعت برای کمک به حادثه‌دیدگان وارد عمل شدند. امدادگران با تلاش‌های شبانه‌روزی خود، به بیش از ۲۵ هزار نفر در مناطق مختلف امدادرسانی کرده‌اند. با وجود شدت بارشها که در برخی نقاط جلوی دسترسی به مناطق آسیب‌دیده را گرفته بود، امدادرسانی با استفاده از قایق‌ها و بالگردها ادامه یافت. در طول این مدت ۷ بالگرد به نقاطی که دسترسی زمینی نداشتند امداد رسانی کرده و یا بیماران و زنان باردار را به مراکز درمانی منتقل کرد.
در این ارتباط حسین ظفری سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور در گفت‌وگو با ایرنا از حضور همه نهادهای امدادی با تمام توان برای کمک به مردم سیل زده جنوب سیستان و بلوچستان خبر داده و گفته است: نهادهای دولتی، سمن‌ها و ٣١٢ گروه جهادی در این مناطق مشغول امدادرسانی هستند.
وی تاکید کرد: بارشها در جنوب سیستان و بلوچستان بی‌سابقه بوده است؛ در حالی که در ٢۴ ساعت در زرآباد سیستان و بلوچستان ٢٧٠ میلی لیتر باران بارید که میانگین بارش در این منطقه ١٠٠ میلی لیتر در طول یک سال است.
وی ادامه داد: بر اثر این بارشها ١٩ شهرستان در جنوب و ۶ شهرستان در شمال استان سیستان و بلوچستان درگیر بارش هستند و در مجموع، یک هزار و ۵٠٠ روستا در این استان پهناور درگیر سیلاب و آب گرفتگی شدند.
دو سوم جمعیت استان سیستان و بلوچستان متاثر از بارشها بودند
سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور با بیان اینکه بیش از دو سوم جمعیت سیستان و بلوچستان در معرض این بارشها قرار گرفتند، اظهار داشت: از ٢٩ محور اصلی و فرعی، ١۵ محور بازگشایی شده است.
ظفری با اعلام اینکه بر اثر این بارشها راه ارتباطی بیش از ٣٠٠ روستا در جنوب و ٢٩ روستا در شمال استان قطع شده بود، افزود: تاکنون ۴٧ مسیر بازگشایی شده و بقیه مسیرها نیز در حال بازگشایی است.
سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور با اشاره به قطع آب ۳۰۰ روستا گفت: ١٢٠ تانکر آب اقدام به آبرسانی بین مردم کرده‌اند و البته مشکل آب ۱۱۵ روستا رفع شده است.
ظفری از حضور بالگردهای ارتش، سپاه پاسداران و هلال احمر برای امدادرسانی خبر داد و افزود: نهادهای دولتی و مردم نهاد و ٣١٢ گروه جهادی در منطقه به منظور امدادرسانی حضور دارند.
وی شرایط کنونی جنوب استان سیستان و بلوچستان را اضطراری اما در کنترل اعلام کرد و گفت: در این منطقه همه نهادهای امدادی با تمام توان در حال خدمت رسانی هستند.
حضور مقامات دولتی و دستورات فوری
یک روز پس آغاز بارش‌های سیل‌آسا - ۲۹ فروردین - محمد مخبر معاون اول رئیس‌جمهور در جلسه هیات دولت به همه دستگاه‌های مسئول دستور داد که همه امکانات خود را برای کمک و جبران خسارات وارده به سیل زدگان بسیج کنند؛ پس از آن و در نخستین ساعات پس از وقوع سیلاب، احمد وحیدی وزیر کشور عازم منطقه شد تا از نزدیک دستورات لازم را برای تسریع در روند امدادرسانی صادر کند.
وی همراه با استاندار سیستان و بلوچستان از نخستین لحظات در میدان و در بین مردم در شهرها، روستاها و بخش‌های مختلف حوزه جنوب استان حضور یافت و از نزدیک در جریان روند خدمات‌رسانی به مردم قرار گرفت.
آسیب‌هایی که بارش‌های سیل آسا به تاسیسات آب و برق زد
جاری شدن سیل، تاسیسات شهری و شبکه آب و برق را در مناطق سیل زده تخریب کرد؛ بر اساس برآورد شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان، وقوع بارش های سیل آسا به تاسیسات آب ۲۸۹ روستا و ۶ شهر استان آسیب وارد کرده به طوری که به دلیل طغیان رودخانه‌ها قرار است تا برقراری شرایط پایدار، این روستاها به صورت سیار آبرسانی شود.
تمام تجهیزات و امکانات سیستان و بلوچستان و کشور از جمله استان‌های تهران، هرمزگان، خراسان رضوی، فارس و اصفهان برای رفع سریع آسیب‌ها بسیج شده‌اند.
بر اساس برآوردها، خسارت های وارده ناشی از بارندگی به جاده‌ها و زیرساخت‌ها در ایرانشهر، سراوان، دلگان، بمپور، قصرقند و نیکشهر بیش از سایر مناطق بوده است؛ بر اثر این بارندگی حجم زیادی از آب به سمت دریا هدایت شد اما به دلیل حجم بالای بارشها برق تعدادی از روستاها قطع و برخی منازل دچار آبگرفتگی شدند، به گونه‌ای که با ورود آب به برخی منازل بخشی از وسایل زندگی مردم از بین رفت.
رفع خرابی‌ها و بازگرداندن شبکه برق
پایداری برق در بیشتر روستاها، رفع خرابی‌ها و بازگرداندن شبکه برق به حالت عادی، رفع انسداد راههای ارتباطی توسط گروه‌های عملیاتی وزارت راه و شهرسازی، اتصال موتورهای برق به سیم‌کشی داخلی منازل از جمله اقدامات انجام شده تاکنون است.
محمد کرمی استاندار سیستان و بلوچستان نیز با بیان اینکه خدمات رسانی به مردم سیل‌زده با همیاری تمامی دستگاه‌ها و نهادها در کنار هم و با استفاده از بالگردهای سپاه، ارتش و هلال احمر در حال انجام است، گفت: بارندگی‌های شدید در جنوب سیستان و بلوچستان و بالا آمدن سطح آب مشکلاتی را برای مردم جنوب این استان ایجاد کرد به طوری که برق ۳۰۰ روستا قطع شد و راههای حدود بیش از ۳۰۰ روستا نیز آسیب دید.
وی با بیان اینکه با دستور رئیس جمهور، معاون اول رئیس جمهور و حضور ۲ روزه وزیر کشور در استان و همراهی همه ارگان‌ها پیگیری ها و اقدامات لازم انجام شده است، ادامه داد: در حال حاضر ارتباط محور چابهار به نیکشهر برقرار شده و تلاش برای بهسازی محور چابهار - کنارک و زرآباد نیز در حال انجام است.
حضور به موقع و حداکثری ارگان‌های امدادی
پس از وقوع سیلاب‌های اخیر که استان‌های جنوبی ایران را درگیر کرد، تمامی ارگان‌های امدادی با تمام توان آماده کار شدند؛ با این حال، شدت بارشها به قدری بی‌سابقه بوده که در برخی موارد، امدادرسانی را با چالش‌هایی مواجه ساخته است. این شرایط نشان‌دهنده اهمیت آمادگی و توانایی سریع برای پاسخگویی به شرایط اضطراری است. دولت و سازمان‌های مربوطه در تلاش هستند تا با بسیج منابع و تجهیزات لازم، به سرعت به حادثه‌دیدگان کمک رسانی کنند و از پیامدهای منفی سیل بکاهند.
قرارگاه قدس نیروی زمینی سپاه به تازگی یک محموله جدید کمک رسانی در بین سیل زدگان توزیع کرده است که شامل یک هزار کیسه آرد، ۲ هزار مورد انواع کنسرو، ۳ هزار بطری آب معدنی، یک هزار سری اسباب بازی، ۱۵۰ کارتن پوشک بچه، ۱۰ کارتن لوازم بهداشتی، ۳۰۰ بسته سبد کالا، ۲۰۰ عدد کیسه خواب، ۲۰۰ تخته پتو، ۲۰۰ تخته روفرشی، یک هزار گالن آب و ۵۰۰ البسه ورزشی به کودکان اهدا شده است.
به گفته سردار سرتیپ پاسدار سید حسن مرتضوی فرمانده قرارگاه قدس نیروی زمینی سپاه نیروهای امدادی این قرارگاه به صورت مداوم و شبانه روزی در مناطق سیل زده حضور دارند و به انجام ماموریت های امداد و نجات می پردازند.
فرمانده قرارگاه منطقه ای قدس تاکید کرد : این قرارگاه از آغاز سیل در استان سیستان و بلوچستان همواره کنار مردم این خطه بوده و همچنان به کمک های خود ادامه می دهد و تا عادی شدن شرایط در استان سیستان و بلوچستان و رفع مشکلات در کنار مردم این خطه حضور دارد و کمک های امدادی و غذایی ادامه خواهد داشت.
همچنین معاون محرومیت زدایی قرارگاه قدس نیروی زمینی سپاه گفته است که به زودی پس از فروکش کردن آب‌های سطحی کار ارزیابی خسارات جهت ترمیم و مرمت و بهسازی منازل و سرویس‌های بهداشتی و ترمیم و ایجاد آب بند جدید و موارد عمرانی در دستور کار و برنامه قرارگاه قدس قرار خواهد گرفت.
از سوی ارتش نیز به تازگی یک فروند هواپیمای ترابری سی - ۱۳۰ یک محموله کمک شامل ۶ هزار بسته آب معدنی، پنج تن مواد غذایی و پنج هزار نان بسته بندی به منظور کمک به سیل‌زدگان استان سیستان و بلوچستان به این منطقه ارسال کرد.
امدادرسانی هلال احمر به ۲۸ هزار و ۵۰۴ نفر
بر اساس جدیدترین آماری که مدیر عامل جمعیت هلال احمر استان سیستان و بلوچستان رسانه‌ای کرده است، از ۲۸ فروردین تا ۲ اردیبهشت به ۲۸ هزار و ۵۰۴ نفر متأثر از سیل و آبگرفتگی در ۱۳ شهرستان این استان امدادرسانی شده است.
سیدمحمد مهدی سجادی با بیان اینکه در مجموع ۱۳ شهرستان و ۱۵۹ روستا در جنوب استان تحت تاثیر سامانه بارشی اخیر قرار گرفتند، تاکید کرد: در این مدت ۱۱۰ تیم عملیاتی هلال احمر به ۶ هزار و ۳۷۷خانوار متاثر امدادرسانی کردند.
مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان تصریح کرد: نیروهای عملیاتی هلال احمر ۲ هزار و ۲۹ نفر از متاثرین را اسکان اضطراری دادند و برای سرنشینان ۲۰ خودروی گرفتار در سیلاب عملیات رهاسازی انجام شد.
وی اظهار داشت: در این مدت ۳ هزار و ۵۰۱ کیلوگرم نایلون پوششی،۳هزار و ۵۴۱ تخته پتو، یک هزار و ۹۹۱ تخته موکت، ۹ هزار و ۲۸ بطری آب معدنی و در مجموع ۵ هزار و ۶۵۵ بسته غذایی توسط امداد هوایی و زمینی با حضور تیم های عملیاتی هلال احمر در بین متأثرین توزیع شد.
بارش‌هایی که نعمت است
سیستان و بلوچستان سالهاست که با خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کند اما با این حال هنوز این دیار زیرساخت مناسب برای مهار آب‌های حاصل از بارندگی در استان پیش بینی نشده است؛ با وجود این کاستی‌ها، به گفته سخنگوی صنعت آب کشور بارش‌های اخیری که در منطقه بلوچستان رخ داد موجب تأمین آب منطقه برای مدت حداقل دو سال آینده شد.
عیسی بزرگ‌زاده در این باره به ایرنا گفته است: بارشها در منطقه بلوچستان آوردهای خوبی داشته است؛ حدود ۱۷۰ میلیون مترمکعب آب در سد کهیر ذخیره شده و در سدهای پیشین و زیردان هم هرکدام ۵۰ میلیون مترمکعب آب ذخیره شده است.
سخنگوی صنعت آب کشور خاطرنشان کرد: همه سدهای سیستان و بلوچستان پر شده‌اند و برای حدود دو سال آب منطقه تأمین است و توان گفت که بارشها در منطقه بلوچستان اثر مثبتی داشته است.