به گزارش ایرنا، تردد موتورسیکلت‌های قدیمی در کوچه‌ها و خیابان‌های اصفهان سبب آزار و اذیت شهروندان است بطوریکه بسیاری از این وسایل نقلیه علاوه بر صدای آزاردهنده و گوشخراش، دودزا و آلاینده هستند و فضای این کلانشهر آلوده را آلوده‌تر از همیشه می‌کنند.
با تکوین طرح تعویض موتورسیکلت‌های فرسوده و جایگزینی آنها با موتورسیکلت‌های برقی در اصفهان، برخی اجرای این طرح را بر عهده شهرداری و معاونت حمل و نقل آن و تعدادی هم بر عهده اداره کل حفاظت محیط زیست می‌دانند.
بر پایه گزارش‌های منتشر شده، موتورسیکلت بنزینی کاربراتوری بطور میانگین به‌ازای هر کیلومتر پیمایش ۱۵ گرم آلودگی تولید می‌کند که با جایگزین کردن یک موتورسیکلت ۱۲۵ سی‌سی کاربراتوری به دستگاه سوخت‌رسانی انژکتوری، میزان انتشار منواکسید کربن آن حدود ۵۹ درصد، هیدروکربن‌های نسوخته ۹۰ درصد و اکسیدهای نیتروژن آن ۲۱ درصد کاهش می‌یابد.
به گفته کارشناسان، یک موتورسیکلت بنزینی ۴ تا ۶ برابر یک خودروی معمولی آلودگی تولید می‌کند و میزان آلایندگی آن به مراتب بیشتر از خوردوهاست.
طرح تعویض موتورسیکلت‌های قدیمی و دنده‌ای در شهر اصفهان با موتورهای برقی، چند سالی است مطرح شده اما صاحبان موتورسیکلت‌های قدیمی تمایل چندانی به تعویض موتورهای خود ندارند زیرا پُرسرعت بودن، مقرون به صرفه بودن، تردد آسان در کوچه و پس‌کوچه‌ها، ارزان بودن قطعات، چشمگیر نبودن آنها برای سارقان و امکان استفاده توامان چند سرنشین از آنها، دلایلی است که برای تداوم استفاده از موتورسیکلت‌های قدیمی بنزینی مطرح می‌شود.
گفته می‌شود؛ تعداد موتورسیکلت‌ها در اصفهان۲۰ درصد خودروهای سواری در این دیار است، اما کارشناسان صنعت حمل و نقل و متولیان حفاظت محیط‌زیست، وجود موتورسیکلت‌های بنزینی را از چالش‌های اساسی در تولید آلودگی هوای این کلانشهر عنوان می‌کنند.
برغم آلوده کنندگی چند برابری موتورسیکلت‌های بنزینی نسبت به خودروها، راکبان این وسیله نقلیه بدون هیچ محدودیتی می‌توانند در محدوده طرح زوج و فرد شهر اصفهان آمد و شد و بر شدت آلودگی هوای این دیار اضافه کنند.
بر اساس آمار منتشر شده، از حیث درصد خانوارهای شهری دارنده موتورسیکلت، تفاوت زیادی میان استان‌های کشور وجود دارد. این درصد از حدود یک درصد تا پنجاه درصد متغییر است که بوضوح نشان می‌دهد ترجیحات خانوارها در استفاده از این وسیله نقلیه میان استان‌های ایران اختلاف چشمگیری دارد.
از این منظر، در رتبه نخست کشور، استان یزد قرار دارد بطوریکه نیمی از خانوارهای شهری این استان از موتورسیکلت استفاده می‌کنند. در حالی که میانگین این نسبت در کل کشور ۱۲٫۵۵ درصد است.
پس از یزد، بوشهری‌ها با ۴۸٫۳۶ درصد و قمی‌ها با ۳۰٫۵۳ درصد در مراتب بعدی دارای موتورسیکلت قرار دارند.
آمارگیری سالانه هزینه و درآمد خانوار که مرکز آمار ایران اجرا می‌کند، اطلاعات مختلفی از ریز مخارج خانوارها و وسایل زندگی‌شان ارائه می‌دهد برای نمونه، از نتایج این آمارگیری می‌توان فهمید که چه نسبتی از خانوارهای ایرانی از موتورسیکلت بعنوان وسیله نقلیه شخصی استفاده می‌کنند.
بر اساس جدول فوق در استان اصفهان بین ۱۵ تا ۳۰ درصد جمعیت این خطه از موتورسیکلت استفاده می‌کنند و این در حالیست که ۸۷ درصد موتورهای پلاک‌گذاری شده این دیار فرسوده است.
جولان بیش از یک میلیون ۲۰۰ هزار موتورسیکلت فرسوده در اصفهان
به گفته معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور، از یک میلیون و ۳۰۰ هزار دستگاه موتورسیکلت موجود در استان اصفهان حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه آن معادل حدود ۸۷ درصد فرسوده است.
ایرج حشمتی در گفت‌وگو با ایرنا افزود: این تعداد موتورسیکلت فرسوده معادل ۸۷ درصد از کل موتورسیکلت‌های پلاک‌گذاری شده استان اصفهان است.
وی گفت: میزان درآمد حاصل از این بخش و کاهش آلودگی هوا باید بررسی شود و بر اساس اولویت‌بندی استان‌ها، اصفهان در اولویت نخست کشور خواهد بود.
رئیس شورای اسلامی اصفهان نیز با اشاره به استقبال نکردن اهالی این دیار از خرید موتورسیکلت برقی گفت: اینگونه موتورسیکلت‌ها نیازمند هزینۀ سرانۀ خدمات و نگهداری بوده که رقم آن زیاد است لذا تنها کسانی که از موتورسیکلت بعنوان وسیله تردد سبک استفاده می‌کنند، به خرید وسایل برقی روی آورده‌اند.
محمد نورصالحی اضافه کرد: طبق تفاهمنامه منعقد شده بین شهرداری و چند کارخانه موتورسیکلت‌سازی، درصدد افزایش پرداخت میزان تسهیلات برای تبدیل موتورسیکلت‌های بنزینی به برقی برآمدیم و بر همین اساس تسهیلات وام چهار درصدی توسط بانک مهر اقتصاد به شهروندان تعلق می‌گیرد و در عین حال شماری از فروشندگان موتورسیکلت‌های برقی با اقساط ۲۴ یا ۳۶ ماهه، شرایط پرداخت هزینه مورتورهای برقی را برای شهروندان آسان کرده‌اند.
رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان گفت: از راه‌های تشویق مردم به استفاده از موتورسیکلت‌های برقی، ایجاد اطمینان خاطر در آنها و بومی‌سازی ساخت این وسایل نقلیه است.
معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری اصفهان در گزارشی از اقدامات شهرداری برای ترویج و اشاعه فرهنگ استفاده از پاک‌روها گفت: شهرداری اصفهان در سال ۱۳۹۹ با مشارکت سازمان برنامه و بودجه کشور، صندوق کارآفرینی امید و سه شرکت تولیدکننده موتورسیکلت های برقی، برای جایگزینی ۱۰ هزار دستگاه موتورسیکلت بنزینی فرسوده با نوع برقی آنها اقـدام کرد.
حسین حق‌شناس افزود: در آن طرح علاوه بر تسهیلات قرض‌الحسنه ۸۰ میلیون ریالی به میزان نصف ارزش موتورسیکلت برقی توسط صندوق کارآفرینی امید، تسهیلات بلاعوض ۱۵ میلیون ریالی از سوی شهرداری و تخفیف ۲۰ میلیون ریالی از سوی تولیدکنندگان برای متقاضیان درنظر گرفته شد که بدلیل نوسان قیمت‌ها، مبلغ تسهیلات به ۱۲۰ میلیون ریال رسید و برغم تبلیغات گسترده و فراخوان‌های متعدد و نام‌نویسی ۲ هزار و ۵۰۰ متقاضی در سال ۱۴۰۰، آن طرح در نهایت شکست خورد و در اواخر سال ۱۴۰۱ متوقف شد.
حق‌شناس افزود: الـزام به اسقاط موتورسیکلت فرسوده برای نام‌نویسی، وجود شرایط سخت ثبت‌نام و اخذ تسهیلات برای متقاضیان، نوسان شدید نرخ ارز و افزایش ۲ برابری قیمت موتورسیکلت برقی و تغییر نیافتن مبلغ تسهیلات و کمک‌های بلاعوض، تخصیص ندادن اعتبارات موردنیاز برای ارائه کمک‌های بلاعوض به متقاضیان، نبود هماهنگی لازم و زمانبَر شدن اعمال تغییر در مبلغ تسهیلات اختصاص یافته و همچنین کاهش تعداد تسهیلات قابل ارائه به متقاضیان که به افزایش دوباره قیمت محصولات ارائه شده انجامید، همه و همه سبب شد تا طرح جایگزینی موتورسیکلت‌های برقی در اصفهان شکست بخورد.
موتورهای برقی وسیله نقلیه مناسب خانواده‌ها نیست
همه این ملاحظات درحالیست که یک فروشنده و تعمیرکار موتورسیکلت در محدوده «باغ رضوان» اصفهان در گفت‌وگو با ایرنا در مورد دلیل استقبال نکردن مردم از تهیه موتورسیکلت برقی بجای موتورسیکلت دنده‌ای و قدیمی گفت: میزان استقبال از موتورسیکلت در محدوده‌های مختلف شهر متفاوت است و در برخی از نقاط شهر، استقبال بیشتری از موتورهای برقی می‌شود.
جمال بدیعی افزود: البته موتورسیکلت‌های برقی در بین نسل جوان و بانوانی که تازه موتور خریداری می‌کنند، بیشتر مورد استقبال قرار گرفته است؛ اما افرادی که از گذشته دارای موتورسیکلت بوده‌اند، کمتر راغب به خرید نوع برقی اینگونه وسایل نقلیه هستند.
این فروشنده موتورسیکلت تصریح کرد: نیاز به تعویض باتری هر چهار ماه یکبار و سرعت پایین موتورسیکلت برقی و نیاز به هزینۀ سرانۀ خدمات این وسیله نقلیه موجب شده است تا راکبان عائله مند، کمتر از این وسایل نقلیه برقی استقبال کنند.
وی بیان داشت: قیمت باتری موتورسیکلت برقی معمولی حدود ۴۰ میلیون ریال است که در مقایسه با موتورسیکلت کاربراتوری که حدود ۲۰ سال کار مفید می‌دهد و لوازم کمتری نیاز دارد، پُرهزینه است و افراد فاقد خودرو، کمتر به سمت اینگونه موتورسیکلت‌های پُرهزینه می‌روند.
بدیعی گفت: استقبال نکردن از موتورسیکلت برقی فقط ناشی از فزونی قیمت آنها نیست زیرا پایه قیمت یک دستگاه موتورسیکلت برقی داخلی از ۲۵۰ میلیون ریال به بالا آغاز می‌شود و بسته به کیفیت و برند آن افزایش می‌یابد.
وی افزود: وسایل نقلیه برقی برای استفاده خانواده‌ها مناسب نیست و راکبان نمی‌توانند نفر دیگری را در تَرک خود سوار کنند در حالی که بسیاری از افراد بدلیل بضاعت کم یا سهولت در رفت و آمد خانواده‌هایشان موتورسیکلتی را می‌خرند که اهل خانواده را نیز سوار کنند اما موتورسیکت‌های برقی این توان و خصوصیت را ندارند و فرد راکب در صورت سوارکردن نفر اضافه، با کاهش هزینۀ سرانۀ خدمات موتور مواجه می‌شود.
این فروشنده و تعمیرکار موتورسیکلت بیان کرد: البته سایر موتورسیکلت‌های بازار نیز چندان قیمت ارزانی ندارند و نرخ پایه برخی از آنها از ۸۰۰ میلیون ریال به بالاست؛ با این حال همچنان خواهان بیشتری نسبت به موتورسیکلت‌های برقی دارند؛ زیرا هم از سرعت بیشتری برخوردارند و هم لوازم و قطعاتشات دیرتر فرسوده می‌شود و نیاز به تعویض پیدا می‌کند.
وی اضافه کرد: موتورسیکلت برقی برای مسافت‌های کوتاه و تک نفره مناسب است برای همین سازندگان موتورسیکلت برقی نیز برای استقبال نسل جوان از اینگونه وسایل نقلیه بجای افزایش کیفیت باتری، بدنه و سرعت آن می‌کوشند مزایای پخش آهنگ و سایر موارد جوان پسند همچون رنگ‌های زیبا را به تولیدات خود اضافه کنند تا فروش بیشتری داشته باشند.