به گزارش ایرنا، آهنگ بهار در خراسان شمالی با سبد شکوفه های سلمه، چریش، پونه، ریواس، زرشک، شنک، کنگر، کاکوتی، آویشن و آنخ آمده است و پیراهن سبز را بر تن دشت ها کرده و این تبسم نسیم است که ما را به این بهشت زیبا می کشاند.
خورشید، تابان است و سمفونی رویش و زندگی به گوش می رسد و خاک، می شکفد و جوانه های زیبایی و سلامتی را رو می کند و از هر دَمَن بویی و هدیه ای بر می خیزد و تو را به سوی خود فرا می خواند.
اینجا دیار خراسان شمالی سرزمین شکوفه های گیلاس و دامن گیاهان دارویی است که در فصل بهار کوچه های شهرها پر از دمنوش هایی می شود که به دست مردم در دشت های مخملی این خطه چیده و گاها خطر انقراض هم وجود دارد.
۳۵۰ گونه گیاه دارویی، معطر و ادویه‌ای در این استان شناسایی شده است که بیشتر این گونه‌ها قابلیت صنعتی شدن دارند، اما برداشت‌های غیراصولی از اصلی‌ترین مخاطراتی است که رویشگاه گیاهان دارویی را تهدید می‌کند.
ظرفیت بسیاری برای توسعه سطح کشت گیاهان دارویی در این خطه وجود دارد و زمین‌های دیم پرشیب کم‌بازده باید به کشت این گیاهان که توقع و نیاز آبی کمی دارند، سوق یابد.
گیاهان دارویی که از ارزش اقتصادی، درمانی و خوراکی ویژه ای برخوردار و شفا بخشی این اکسیرهای نایاب خدادادی در درمان دردها برای علم پزشکی از گذشته های دور تا به امروز به اثبات رسیده و از جایگاه پر اهمیتی برخوردار است که در این گزارش به نمونه هایی از این گیاهان اشاره می شود.
گونه خوراکی و دارویی چریش، در میان گیاهان خودروی خراسان شمالی، سری میان سرها دارد و سال ها است که در سفره های بهاری مردم این خطه جا باز کرده و مردم در فصل بهار از این گیاه آشی می پزند که مخلوطی از حبوبات، بلغور گندم و گیاه چریش است و با دوغ تازه خورده می شود.
نان چریشی نیز با استفاده از خمیر، زردچوبه، پیاز، ادویه ای مانند رازیانه و همچنین دنبه گوسفندی که روغن آن گرفته و سرخ شده باشد و یا روغن حیوانی در تنور پخته می‌شود.
کنگر از دیگر گیاهان بهاری این خطه است که دستمایه تهیه خوراکی ساکنان این مرزو بوم می شود و این روزها در بازارهای منطقه نیز به وفور دیده می شود، بنابر نظر کارشناسان، این گیاه برای بهبود عملکرد کلیه، کیسه صفرا و کبد توصیه می‌شود و برای درمان کم خونی نیز مناسب به نظر می‌رسد.
اما باریجه یکی دیگر از گیاهان دارویی در خراسان شمالی است که مصارف صنعتی و دارویی بسیار بالایی دارد، رویشگاه‌های این گونه گیاهی در استان عمدتا در مراتع و عرصه‌های طبیعی شهرستان‌های جاجرم، گرمه، فاروج، شیروان و بجنورد است و این گیاه با داشتن ارزش‌های دارویی و صنعتی فراوان در بسیاری از نقاط ایران اسلامی خاصه استان خراسان یافت می‌شود.
پونه نیز معرف تمامی خانواده های ایرانی است و علاوه بر اینکه در پخت انواع آش‌ها استفاده می شود و نوبرانه آن را در بهار بر هر سفره ای در خراسان شمالی می توان دید و از گیاه پونه در طب سنتی ایران برای درمان نفخ، قولنج روده‌ای، خلط‌آور، اشتهاآور، ضدسرفه، ضد اسپاسم، ضد تهوع، اسهال و استفراغ استفاده می‌شود.
اما گیاه کاکوتی( آنخ ) بیش از هر گیاه دارویی دیگر مورد استقبال خانواده های خراسان شمالی است این سرسبز جادویی از معروفترین دمنوش های گیاهی در این خطه از شمالشرق کشور است و از مصارف کاکوتی که کارشناسان از آن نام برده اند می‌توان به مواردی مانند پیشگیری و درمان سرماخوردگی و آنفلوآنزا، جلوگیری از خون‌ریزی بینی، پیشگیری و درمان اسهال، رفع مشکلات گوارشی اشاره کرد.
اما یک گیاه جادویی دیگر نیز در این دشت های مخملی خودنمایی می کند و آن آویشن خوشبو و مست کننده است که طعم و عطر خوش دمنوش کاکوتی طرفداران زیادی در بین مردم به ویژ کرمانج زبان استان ما دارد.
طبع آویشن گرم و خشک است و به‌عنوان مصلح برخی از مواد غذایی مانند پنیر، ماست، سیب زمینی، لوبیا سبز و نخود سبز به کار می‌رود اما مصرف بیش از اندازه آویشن به افرادی که مزاج گرم و خشک دارند، توصیه نمی‌شود.
اقتصاد خراسان شمالی بر پایه روستا نشینی استوار است و فرآوری محصولات کشاورزی از جمله یکی از نیازهای مهم استان جهت ارتقاء سطح درآمد و اشتغال ساکنان است.
این ظرفیت در خراسان شمالی که بین ۲ استان مرطوب و خشک قرار دارد و دارای آب‌وهوای مطلوب می‌باشد، بیش از پیش مهیا است؛ به خصوص در حوزه کشاورزی؛حوزه‌ای که در سفر مقام معظم رهبری به این استان در سال ۹۱ مورد تأکید قرار گرفت و به عنوان یکی از محورهایی که می‌تواند خراسان شمالی را متحول کند، معرفی شد.
اما خشکسالی ها، وضعیت نامناسب اقتصاد روستایی، نبود کارخانه های فرآوری گیاهان دارویی در استان و سوء استفاده برخی از دلالان از این وضعیت موجب شد تا در ۱۰ سال اخیر برداشت بی رویه گیاهان دارویی صدمات جبران ناپذیری به رویشگاه ها وارد کند و به همین علت چندین سال است که ممنوعیت برداشت برخی گیاهان دارویی در استان اجرا می شود اما گویا با این گام های آهسته نمی توان هم پای تخریب های گسترده گیاهان دارویی حرکت کرد و باید برای حفظ و احیای گیاهان دارویی چاره جویی کرد.
اگرچه این خطه از شمالشرق کشور بهشتی گمشده برای گیاهان دارویی تلقی می شود ولی هیچ اراده ای برای برداشت و تصمیم گیری اقتصادی در این زمینه وجود ندارد و گیاه کاکوتی که در تمامی فصول سال بر سفره تمامی خانواده ها سبز می شود نتوانسته جایگاه خود را در سبد دارویی خانواده های خراسان شمالی باز کند و همچنان مهجور در فرآوری است.
خراسان شمالی با یک میلیون نفر جمعیت در شمالشرق کشور واقع شده است و ۴۴ درصد از جمعیت این استان در روستاها ساکن هستند.