به گزارش ایرنا، جاسوسان آمریکایی سیزدهم آبان ۱۳۵۸ به اسارت دانشجویان پیرو خط امام درآمده بودند. سران کاخ سفید که از حرکت دانشجویان غافلگیر و توطئه‌هایشان آشکار شده بود، تصمیم گرفتند از قوای نظامی استفاده کنند و با حمایت مزدوران داخلی و پشتوانه تبلیغاتی خبرگزاری‌های استعماری به افکار خود، جامه عمل بپوشانند و یکبار دیگر دولت دلخواه خود را در ایران به‌قدرت برسانند.
برنامه نیروهای آمریکا این بود که در شب اول، با فرود هشت بالگرد و هفت هواپیمای غول پیکر C-۱۳۰ در عمق خاک ایران، شبانه سوختگیری انجام شود و به نقطه‌ای در نزدیکی تهران پرواز کنند و تا شب بعد منتظر بمانند. بنا بود شب دوم هم گروه‌های ویژه‌ای به سفارت حمله کنند و همراه گروگان‌ها به ورزشگاهی نزدیکی سفارت بروند. سپس به‌طور همزمان، فرودگاه مجاور اشغال شود و همه با هواپیمایی که آنجا مستقر شده است، به پرواز درآیند. طرح پایانی هم شامل حمله به مراکز اقتصادی و اماکن شخصیت‌های مؤثر و کلیدی و در نهایت کودتایی با همکاری عوامل لیبرال، ضد انقلاب و جاسوسان مستقر در ایران بود و در نهایت، جیمی کارتر، رئیس جمهور وقت آمریکا در نطقی، سقوط نهضت اسلامی را اعلام کند.
ورود نیروهای آمریکا به ایران
طبق برنامه، چهارم اردیبهشت سال ۱۳۵۹ هفت فروند هواپیمای غول پیکر c-۱۳۰ و هشت فروند بالگرد وارد مرز ایران شدند در حالی که نیروهای ویژه عملیات، تجهیزات پیشرفته نظامی و وسایلی همچون جیپ و موتور سیکلت‌های تندرو و مخصوص عملیات همراه داشتند.
آنها از جنوب کشور وارد مرزهای ایران شدند و با هماهنگی دولت بنی صدر پس از طی حدود صد کیلومتر، بدون اینکه مانعی در مسیرشان باشد، در فرودگاهی متروکه، نزدیک رباط‌خان طبس فرود آمدند. بنی صدر، پیش‌تر دستور داده بود که تجهیزات ضدهوایی از مسیر مورد نظر برداشته شود و در نیمه شب نیروهای ویژه به صحرای طبس رسیدند.
شکست عملیات
یکی از بالگردهای آمریکایی بعد از سوختگیری از هواپیمای c-۱۳۰ از زمین برخاست که ناگهان بر اثر اشتباه خلبان با هواپیما برخورد کرد و هر دو آتش گرفتند. دو بالگرد دیگر هم بر اثر طوفان شن دچار نقص فنی شده و از انجام عملیات باز ماندند. در نتیجه اجرای طرح با هماهنگی کارتر متوقف شد و آمریکایی‌ها از بیم آنکه، همگی در طوفان شن نابود یا اسیر شوند از فرصت شب استفاده و فرار کردند. آنان، آن‌قدر برای فرار عجله کردند که هشت مزدور کشته شده، اسناد سری و محرمانه در بالگردهای به جا مانده را باقی گذاشتند.
خیانت بی صدر
صبح هنگام به وقت آمریکا، هنگامی که کارتر در تلویزیون ظاهر شد، از چشمان برافروخته و متورم وی، آشکار بود که شب را نخوابیده است. وی اعلام کرد که عملیات «پنجه عقاب» شکست خورده و بعد اظهار داشت «اسناد طبقه‌بندی شده سری، در بالگردها به جای مانده است.» در واقع این پیام برای بنی صدر صادر شده بود و او هم بی‌درنگ دستور داد چند بمب افکن، بالگردهای به‌جا مانده را بمباران کنند. بر اثر این خیانت، فرمانده سپاه یزد محمد منتظر قائم که برای بازرسی و بررسی محل به آنجا رفته بود به شهادت رسید.
پیامدها
شکست طبس، یک ضربه محکم بر پیکره استکبار و سبب رسوایی سران کاخ سفید شد. آمریکا می‌خواست مردم ایران را تنبیه کند ولی نتیجه برعکس شد. دیگر آنکه ملت ایران هوشیارتر و دشمنی مستکبران آشکارتر شد. منافقان و همراهان داخلی استکبار جهانی رسوا شدند. کارتر در پی آن بود که پس از آزادی گروگان‌ها، دوباره برای ریاست جمهوری، برگزیده شود ولی به سبب این ناکامی و تصمیم امام خمینی (ره) مبنی بر نگه داشتن جاسوسان تا برگزاری انتخابات، مردم ایالات متحده به کارتر رای ندادند و وی در انتخابات، شکست خورد.
بعدها وی در مصاحبه‌ای گفت: دوران ریاست جمهوری من، یکی از بدترین دوره‌های ریاست جمهوری در آمریکا بود. زیرا در آن زمان، دولت آمریکا در دست آیت‌الله خمینی در ایران به گروگان گرفته شد.
سخنان مشهورترین چهره‌های سیاسی آمریکا در مورد شکست عملیات پنجه عقاب
واقعه بزرگ پنجم اردیبهشت ۱۳۵۹ که از آن به عنوان امداد الهی یاد می‌شود، آن قدر مهم و سرنوشت‌ساز بود که حتی مشهورترین چهره‌های سیاسی در آمریکا را وادار به پذیرفتن شکست کرد.
برای نمونه زبیگنیو برژینسکی مشاور امنیت ملی در دولت کارتر احساس ناامیدی ملی در آمریکا را از پیامدهای مهم شکست این کشور در طبس دانست و گفت: ماجرای مفتضح ایران، یکی از سه عامل مهم شکست کارتر بود و این ماجرا، احساس ناامیدی ملی را برانگیخت.
ویلیام سولیوان سفیر سابق آمریکا در تهران نیز از این واقعه با عنوان دوران تحقیر ملی آمریکا یاد کرد و گفت: روش سست و بی‌قید حکومت کارتر و اقدامات نامعقول او، به گروگان‌گیری اعضای سفارت آمریکا انجامید و دوران تحقیر ملی که در تاریخ آمریکا نظیر آن دیده نشده است، آغاز شد.
همیلتون جردن معاون رییس جمهوری وقت آمریکا در کتاب خود به نام بحران در این زمینه نوشت: تصمیم به انجام یک عملیات نجات قدرتمندانه در قلب ایران زمانی از سوی جیمی کارتر اتخاذ شد که همه تحریم‌های اقتصادی و فشارهای سیاسی تا آن زمان بی‌نتیجه مانده بود.
واقعه طبس به باور صاحبنظران و شخصیت‌های مختلف دارای ابعاد گوناگون است که به عنوان یک واقعه تاریخی ماندگار نزد جهانیان باید از ابعاد مختلف به‌ویژه جنبه معنوی آن بررسی شود.
امام خمینی (ره) پس از این واقعه فرمود: نباید بیدار شوند آنهایی که به معنویات توجه ندارند و به این غیب ایمان نیاوردند. (چه کسی) این هلیکوپترهای آقای کارتر را که میخواستند به ایران بیایند، ساقط کرد؟ ما ساقط کردیم؟ شن‌ها ساقط کردند. شن‌ها مامور خدا بودند. باد مامور خداست... لیکن ما نباید مغرور شویم. من به ملت ایران عرض می‌کنم مغرور نشوید. تمام قدرت، قدرت خداست و باید به او اتکال کنید.
همایش «شن ها مامور خدا بودند»
در آستانه سالروز شکست حمله نظامی آمریکا در صحرای طبس، همایشی با عنوان شن ها مامور خدا بودند، فردا، سه شنبه چهارم اردیبهشت از ساعت ۹ تا ۱۱ صبح با حضور مقامات لشکری و کشوری در سالن همایش های بین المللی موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس برگزار می شود.