امروز پنجم اردیبهشت برابر است با ۱۵ شوال و به روایتی سالروز وفات حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)؛ امام زاده ای که مرحوم آیت الله بهجت به مردم تهران سفارش می کردند هفته ای یک بار به زیارت این دوستدار واقعی اهل بیت (ع) بروند و خودشان نیز در مسافرت‌هایی که از تهران عبور می کردند، هم در مسیر رفت و هم در بازگشت اصرار داشتند به حرم حضرت عبدالعظیم مشرف شوند.
حضرت عبدالعظیم حسنی به روایتی در سال ۱۷۳ هجری قمری در مدینه دیده به جهان گشود. کنیه آن حضرت، ابوالقاسم بود و نسبش با چهار واسطه به امام حسن مجتبی (ع) می رسید و به همین دلیل او را عبدالعظیم حسنی نامیدند. این دانشمند بزرگ شیعه در طول حیات خود؛ یعنی در عمر ۷۹ ساله خود توانست محضر امام هشتم تا امام هادی (ع) را درک کند و بهره های علمی و معنوی از آن بزرگواران برچیند و درحدود ۱۲۰حدیث از ائمه معصومین را روایت کند.
در شخصیت علمی حضرت عبدالعظیم همین بس که گاهی شیعیان از امام هادی (ع) راهنمایی می خواستند، آن حضرت سفارش می کردند تا سوالات خود را از این دانشمند بپرسند. یکی از امتیازات این فقیه و دانشمند متقی، تواضع و فروتنی نسبت به ائمه معصومین (ع) بود، به گونه ای که یک بار خدمت امام هادی (ع) رسید و عقاید دینی خود را بر آن حضرت عرضه کرد و امام نیز او را تایید کرده و در شان عبدالعظیم فرمود «انت ولینا حقا» یعنی تو دوست واقعی ما هستی.
حضرت عبدالعظیم (ع) بنا به نقلی بر اثر بیماری در سال ۲۵۲ هجری قمری در سن ۷۹ سالگی در پانزدهم شوال چشم از جهان فرو بست و در شهرری به خاک سپرده شد؛ بارگاهی که اینک زیارتگاه شیعیان است اما نور خورشید آن حضرت در این بارگاه به قدری درخشنده است که ستارگان مدفون در این آستان کمتر به چشم می آیند. دو گنبد دیگر در کنار گنبد حضرت عبدالعظیم خودنمایی می کند که یکی بارگاه امام زاده طاهر از نوادگان امام سجّاد (ع) و دیگری فرزند امام هفتم موسی بن جعفر است.
امام زاده طاهر از علما و مصنفین اوایل قرن چهارم هجری بوده و کارهای اهالی ری به دست با کفایت او بود. وی سیدی بزرگوار و دارای کرامت بود و در بزرگی مقام و عظمت شان او همین بس که پس از گذشت هزار سال در موقع تجدید بنای گنبدش، قبرش نبش شد و بدن شریفش را دیدند که هیچ تغییری نکرده بود.
حضرت حمزه فرزند امام هفتم نیز دارای جایگاهی ممتاز است. آن حضرت شخصیتی عالم، متّقی، محدّث و ثقه بوده ولی اطلاعات چندانی درباره زندگی این فرزند موسی بن جعفر در دست نیست.
علاوه بر این دو امام زاده، بزرگان دیگری در جوار حضرت عبدالعظیم آرمیده اند که شاید کمتر مورد توجه واقع شوند و تلالو نور وجودی سیدالکریم باعث شده تا این شخصیت ها در محاق واقع شوند؛ از استاد اخلاق و نویسنده و استاد حوزه و دانشگاه گرفته تا سیاستمدار و انقلابی و مبارز دیروز و امروز.
اگر بخواهیم فهرستی از این همسایگان آرمیده در آستان حضرت عبدالعظیم ارائه کنیم، نمی توان از بزرگانی همچون طیب حاج‌رضایی یا بزرگان اخلاق همچون آیت الله حق‌شناس، خوشوقت یا آقا مجتبی تهرانی یادی نکرد و السابقونی همچون ابوالقاسم کاشانی یا ستارخان یا ابوالفتوح رازی را فراموش کرد. در اینجا با ذکر صلواتی یاد تعدادی از آرمیدگان در جوار سیدالکریم را به ترتیب تاریخ وفات یا شهادت می کنیم:
ابوالفتوح رازی، صاحب تفسیر روض الجنان. سال ۵۵۲ یا ۵۵۶ هجری قمری
قائم‌مقام فراهانی، سیاستمدار و صدر اعظم ایران در قرن سیزدهم قمری. سال ۱۲۱۴ شمسی
میرزا ابوالقاسم تهرانی مشهور به کلانتر، فقیه و اصولی شیعه در قرن سیزدهم قمری. سال ۱۲۵۳ شمسی
ملا علی کنی، فقیه شیعه در قرن سیزدهم و چهاردهم قمری. سال ۱۲۶۷ شمسی
آقاعلی مدرس طهرانی از حکمای حوزه فلسفی در تهران. سال ۱۲۶۸ شمسی
ناصرالدین شاه قاجار، چهارمین پادشاه از سلسله قاجار. سال ۱۲۷۵ شمسی
ابوالفضل تهرانی، دانشمند و مولف شیعه قرن ۱۴ هجری قمری. سال ۱۲۷۸ شمسی
میرزا حسن آشتیانی (۱۳۱۹ق) از عالمان شیعه در دوره قاجار و فعال در نهضت تنباکو. سال ۱۲۸۰ شمسی
حبیب‌الله خویی (۱۳۲۴ق) از فقیهان شیعه و شارحان نهج‌البلاغه در قرن سیزدهم و چهاردهم قمری. سال ۱۲۸۴ شمسی
ستارخان، ملقب به سردار ملی و از سرداران جنبش مشروطه ایران. سال ۱۲۹۳ شمسی
محمد خیابانی، روحانی مبارز در آذربایجان. سال ۱۲۹۸ شمسی
سیدمحمد طباطبایی سنگلجی، فقیه و از رهبران جنبش مشروطه ایران. سال ۱۲۹۹ شمسی
عبدالنبی نوری حکیم و مجتهد شیعه. سال ۱۳۰۳
جواد کنی از روحانیان شهرری و نوه دختری ملا علی کنی. سال ۱۳۱۵
میرزامحمد آقازاده خراسانی فرزند آیت الله ملامحمد کاظم (آخوند) خراسانی. سال ۱۳۱۶
سید علی‌اکبر تفرشی از عالمان شیعه در قرن سیزدهم قمری. سال ۱۳۲۲
جعفر آشتیانی ملقّب به میرزای کوچک، برادرزاده و داماد آیت اللّه میرزا حسن آشتیانی. سال ۱۳۲۴
میرزا مصطفی آشتیانی مشهور به افتخارالعلماء از عالمان فعال در نهضت مشروطه. سال ۱۳۲۷
محمدعلی شاه‌آبادی، عارف و فقیه شیعه و از اساتید اخلاق. سال ۱۳۲۸
محمد قزوینی مشهور به علامه قزوینی، ادیب و پژوهشگر تاریخ و فرهنگ ایران. سال ۱۳۲۸
سید ابوالقاسم کاشانی، فقیه و سیاستمدار ایرانی. سال ۱۳۴۰
طیب حاج‌رضایی از مبارزان علیه حکومت پهلوی. سال ۱۳۴۲
جواد فومنی حائری از عالمان شیعه و روحانیان تهران. سال ۱۳۴۳
بدیع الزمان فروزانفر، شاعر و استاد دانشگاه. سال ۱۳۴۹
ابوالحسن شعرانی معروف به علامه شعرانی از عالمان شیعه قرن ۱۴ قمری. سال ۱۳۵۲
سید محمدکاظم عصار، فیلسوف و فقیه. سال ۱۳۵۳
میرزا احمد آشتیانی، فقیه و فیلسوف شیعه. سال ۱۳۵۳
سید جلال‌الدین حسینی ارموی معروف به محدث ارموی، تصحیح‌کننده متون قدیمی اسلامی. سال ۱۳۵۸
حسن نیرزاده نوری معلم قرآن. سال ۱۳۶۲
ابوتراب امامی کاشانی از عالمان شیعه و پدر محمد امامی کاشانی. سال ۱۳۶۳
سید کریم امیری فیروزکوهی از شاعران معاصر ایران. سال ۱۳۶۳
ذبیح‌الله محلاتی، روحانی شیعه و نویسنده. سال ۱۳۶۴
محمد ثقفی تهرانی، عالم شیعه و صاحب تفسیر روان جاوید، پدر همسر امام خمینی. سال ۱۳۶۴
محمود تحریری، استاد اخلاق. سال ۱۳۶۸
محمدباقر کمره‌ای، عالم شیعه، نویسنده و مترجم. سال ۱۳۷۴
محمدتقی فلسفی، سخنران و خطیب مذهبی. سال ۱۳۷۷
سیف‌الله وحید دستجردی، رئیس سازمان هلال احمر. سال ۱۳۷۸
حسین اثنی‌عشری، عالم شیعه و صاحب تفسیر. سال ۱۳۸۴
سید رضا زواره‌ای، عضو شورای نگهبان و نماینده مجلس شورای اسلامی. سال ۱۳۸۴
سیدضیاء الدین استرآبادی، مجتهد شیعی و مدرس سطوح عالیه، امام جماعت شبستان استرابادی مسجد جامع تهران. سال ۱۳۸۵
عبدالکریم حق‌شناس از عارفان و اساتید اخلاق. سال ۱۳۸۶
ابوالقاسم گرجی، نویسنده و استاد فقه و حقوق دانشگاه تهران. سال ۱۳۸۹
آقا مجتبی تهرانی، استاد اخلاق و مرجع تقلید. سال ۱۳۹۱
عزیزالله خوشوقت، استاد اخلاق. سال ۱۳۹۱
سید علی غیوری، امام جمعه شهرری و نماینده ولی‌فقیه در هلال احمر. سال ۱۳۹۳
محمدرضا مهدوی کنی، دبیرکل جامعه روحانیت مبارز و متولی مدرسه مروی. سال ۱۳۹۳
سید ابراهیم خسروشاهی از شاگردان امام خمینی و علامه طباطبایی. سال ۱۳۹۵
حسن پهلوانی، استاد اخلاق و از شاگردان محمدجواد انصاری همدانی. سال ۱۳۹۶
محسن حبیبی از عالمان تهران و مسئول مدرسه علمیه آیت‌الله مجتهدی. سال ۱۳۹۸
سید قاسم موسوی قهار، مداح اهل بیت(ع). سال ۱۳۹۸
سید محمدعلی شهیدی محلاتی، معاون رییس‌جمهور و رییس بنیاد شهید و امور ایثارگران. سال ۱۳۹۹
سید محمد ضیاءآبادی، استاد اخلاق. سال ۱۳۹۹
سید علی‌اکبر محتشمی‌پور، از یاران امام خمینی و سفیر پیشین ایران در سوریه. سال ۱۴۰۰
علی فراهانی، مداح اهل بیت(ع). سال ۱۴۰۱
محمد محمدی ری‌شهری، حدیث‌پژوه و تولیت آستان حضرت عبدالعظیم حسنی. سال ۱۴۰۱
عباسعلی اختری، نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری و امام‌جمعه سمنان و شهرری. سال ۱۴۰۱
در دوران دفاع مقدس نیز تعدادی از شهدای اهل شهرری و در سال های اخیر نیز بعضی از شهدای مدافع حرم در آستان حضرت عبدالعظیم آرمیده اند؛ مانند وحید زمانی نیا محافظ سردار شهید حاج قاسم سلیمانی و حسن عبدالله زاده یا شهدای هسته ای مانند رضا قشقایی که در سال ۹۱ به همراه مصطفی احمدی روشن به شهادت رسید.