تاریخ انتشار: ۷ اردیبهشت ۱۴۰۳ - ۰۹:۰۵

تهران- ایرنا- بازی در نقش جوکر «شوالیه تاریکی» را می‌توان کنجکاوی هنرمند به لایه‌های تاریک درون قلمداد کرد. این زندگی در نقش، هیث لجر را تا جایی برد که دوام نیاورد.

توانایی عجیب بدنی‌اش را به رخ می‌کشد. در چندین صحنه حرکاتی در فرم بدن انجام می‌دهد که انگار بدنش توخالی و هیچ وزنی ندارد و بیانی که فوق‌العاده است. نزدیکترین توصیف در مورد این بازیگر در نقش جوکر همان دیالوگ خودش است که می‌گوید: «من هیولا نیستم فقط از بقیه جلوترم.»

او پرفورمنس در این بازی را تا حدی برد که نقل شده در بعضی صحنه‌ها هم‌بازی‌هایش از او می‌ترسیدند. وقتی بازی‌اش را در شوالیه تاریکی می‌بینی توان پلک زدن نداری... این هنرپیشه کسی نیست جز هیث لجر.

بی‌شک هیث لجر بهترین بازیگر نقش جوکر بوده است. با وجودیکه بازی بزرگانی از جک نیکلسن گرفته تا واکین فینکس به شکلی سحرآمیز این نقش به غایت چالشی را به رخ خواص و عوام کشیدند اما هیث لجر و بازی‌اش به گواه خود استاد نیکلسن هم چیز دیگری بود.

شما در جوکر لجر، بعد از زمانی کوتاه احساس نمی‌کنید که یک انسان در حال بازی یک کاراکتر انتزاعی‌ست، بلکه این بازیگر فقید آنچنان در شما رسوخ می‌کند که بپذیرید هست، حضور دارد و خیالی نیست.

نقش جوکر در شوالیه تاریکی آنچنان بی چون و چرا به اجرا گذاشته شد که باعث تحسین بی‌سابقه منتقدین سخت‌گیر و همچنین محبوبیت این هنرپیشه در سراسر جهان شد تا آنجا که برای اولین بار در تاریخ اسکار جایزه بهترین هنرپیشه نقش مکمل مرد به او در فقدانش اعطا شد به این معنی که تا آن تاریخ اسکار تنها به هنرپیشه‌های زنده اهدا می‌شد اما بازی بی‌نظیر لجر توانست آکادمی را همچون بازی‌اش تاریخ‌ساز کند.

هیث لجر

به نوعی بازی در نقش جوکر را می‌توان کنجکاوی هنرمند به لایه‌های تاریک درون قلمداد کرد. این زندگی در نقش، هیث لجر را تا جایی برد که دوام نیاورد.

کریستوفر نولان چهره سفید جوکر را نتیجه یک آرایش غلیظ و عجولانه نشان داد. زخم‌های گوشه لب او، یادآور لبخند هستند و درحالی‌که چندین بار توضیح می‌دهد که چطور این زخم‌ها ایجاد شده‌اند، ما نمی‌توانیم هیچ‌کدام از این توضیح‌ها را باور کنیم.

جوکر لجر بدون نیاز به دگردیسی، مردی را به نمایش می‌گذارد که خود را کاملا تغییر داده تا وجودش را وقف تبدیل‌شدن به یک «مامور آشوب» خودخوانده کند. تمام تیک‌ها، تمام نشان دادن‌های زبان، تمام گرفتگی‌ها در لهجه تودماغی عجیب نیویورکی، در ظاهر افزونه‌ای به این منظور درهم آمیخته‌اند. اینجا جوکر کسی است که هرگز نمی‌توانید واقعا بشناسید یا درک کنید.

نیکلسن پس از شنیدن خبر شوکه کننده مرگ هیث لجر در گفتگو با سینما پارادیزو گفته بود: ﺑﯿﺮﻭﻥ آﻣﺪﻥ ﺍﺯ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﮐﺮ ﺧﯿﻠﯽ ﻣﺸﮑﻞ ﺍﺳﺖ. ﻣﻦ ﺧﻮﺩﻡ ﻧﯿﺰ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﯼ ﺩﺭ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﮐﺮ ﻣﺪﺕ‌ﻫﺎ ﻣﺸﮑﻞ ﺩﺍﺷﺘﻢ ﻭ ﻧﻤﯽ‌ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺭﻭﺯﻣﺮه‌ام ﺑﺮﮔﺮﺩﻡ ﺍﯾﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﯽ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﮐﺮ ﻣﻦ ﻗﺎﻟﺒﯽ ﻃﻨﺰ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻣﻦ ﻫﻢ ﻫﻨﺮﭘﯿﺸﻪ ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ‌ﺍﯼ ﺑﻮﺩﻡ. ﺷﻤﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ هیث ﻟﺠﺮ ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻫﻨﺮﭘﯿﺸﻪ ﺟﻮﺍﻧﯽ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﺑﻪ ﭘﺨﺘﮕﯽ ﻧﺮﺳﯿﺪه است. ﻧﻮﻉ ﺑﺎﺯﯼ ﺍﻭ ﻃﻮﺭﯼ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺩﺍﺧﻞ ﻧﻘﺶ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﮐﺎﻣﻼ ﻧﻘﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﺧﻮﺩ ﺣﻞ ﻣﯽ‌ﮐﻨﺪ. ﺷﺎﯾﺪ ﺍﻭ ﺩﯾﮕﺮ ﻧﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺩﻧﯿﺎﯼ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﯾﻔﺎﯼ ﻧﻘﺶ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﮔﺮﺩﺩ.

ــ ﺍﻣﺎ هیث ﻟﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻪ‌ﻫﺎﯼ ﺟﮏ ﻧﯿﮑﻠﺴﻮﻥ ﮔﻮﺵ ﻧﮑﺮﺩ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺭﺍ ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ. ﻭﻗﺘﯽ ﺟﺴﺪ ﻫﯿﺚ ﻟﺠﺮ ۲۸ ﺳﺎﻟﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ۲۲ ﮊﺍﻧﻮﯾﻪ ۲۰۰۸ ﺩﺭ ﺁﭘﺎﺭﺗﻤﺎﻧﺶ ﺩﺭ ﻧﯿﻮﯾﻮﺭﮎ ﭘﯿﺪﺍ ﮐﺮﺩﻧﺪ، ﺟﮏ ﻧﯿﮑﻠﺴﻮﻥ ﺩﺭ ﺍﻭﻟﯿﻦ ﻭﺍﮐﻨﺶ ﺭﺳﻤﯽﺍﺵ ﮔﻔﺖ: «ﺑه‌ او ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﺧﺮ ﻭ ﻋﺎﻗﺒﺖِ ﺑﺎﺯﯼ ﮐﺮﺩﻥ ﺩﺭ ﻧﻘﺶ ﺟﻮﮐﺮ ﻫﺸﺪﺍﺭ ﺩﺍﺩه ﺑﻮﺩﻡ!»

هیث اَندرو لِجِر (آوریل ۱۹۷۹ – ۲۲ ژانویه ۲۰۰۸) بازیگر استرالیایی بود. او پس از ایفای نقش در چندین محصول تلویزیونی و سینمایی استرالیا در دههٔ ۱۹۹۰، در سال ۱۹۹۸ برای توسعهٔ حرفهٔ سینمایی خود به ایالات متحده رفت.

فعالیت کاری او شامل ۲۰ فیلم بود؛ از جملهٔ ۱۰ چیز درباره تو که ازشان متنفرم (۱۹۹۹)، میهن‌پرست (۲۰۰۰)، داستان یک شوالیه (۲۰۰۱)، مهمانی هیولا (۲۰۰۱)، لردهای داگ‌تاون (۲۰۰۵)، کوهستان بروکبک (۲۰۰۵)، کندی (۲۰۰۶)، من آنجا نیستم (۲۰۰۷)، شوالیهٔ تاریکی (۲۰۰۸) و دکتر پارناسوس، مردی که به شیطان رودست زد (۲۰۰۹) که دو مورد آخر پس از مرگش منتشر شده‌اند.

لجر برای به تصویر کشیدن انیس دل مار در کوهستان بروکبک (۲۰۰۵) برندهٔ جایزهٔ بهترین بازیگر مرد از حلقه منتقدان فیلم نیویورک و جایزهٔ بهترین بازیگر جهانی از مؤسسه فیلم استرالیا شد؛ او نخستین بازیگری بود که جایزه دوم را پس از مرگ دریافت کرد. او نامزد دریافت جایزهٔ بفتا، جایزهٔ انجمن بازیگران فیلم، جایزهٔ گلدن گلوب و اسکار بهترین بازیگر مرد شد که در آن زمان، هشتمین فرد جوان نامزد این جوایز شد. او در سال ۲۰۰۸ پس از مرگ، جایزهٔ رابرت آلتمن را با سایر گروه بازیگران، کارگردان و مدیر بازیگری برای فیلم من آنجا نیستم دریافت کرد.

لجر در ۲۲ ژانویه ۲۰۰۸ بر اثر مصرف بیش از حد دارو درگذشت. لجر چند ماه پیش از مرگ، فیلم‌برداری نقش جوکر در شوالیه تاریکی را به پایان رسانده بود. شوالیه تاریکی در زمان مرگش در مرحله پس‌تولید بود و دکتر پارناسوس، مردی که به شیطان رودست زد، که در آن آخرین نقش خود را ایفا می‌کرد، در حال فیلم‌برداری بود. مرگ او بر تبلیغات پس‌آیندی شوالیهٔ تاریکی تأثیر گذاشت.

نقش‌آفرینی او به‌عنوان جوکر در شوالیه تاریکی باعث تحسین و محبوبیت جهانی از سوی طرفداران و منتقدان شد. لجر پس از مرگش برای ایفای نقش در شوالیهٔ تاریکی جوایز متعددی نظیر جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر نقش مکمل مرد و جایزه بفتای بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را دریافت کرد.