به گزارش ایرنا، خراسان شمالی از لحاظ جغرافیایی در منطقه معتدل کوهستانی واقع است که میانگین باران سالانه آن حدود ۲۴۰ میلمتر می رسد و حدود ۳۴۴ هزار هکتار اراضی زیر کشت باغی و زراعی دارد و سیمای این آمارها بیانگر رسوخ خشکسالی به لایه لایه خاک این استان را دارد.
تغییر اقلیم و برداشت آب از سفره‌ها و آبخوان‌های زیرزمینی باعث شده است که هشت دشت از مجموع ۱۱ دشت استان در وضعیت نامناسبی از نظر ذخائر آبی قرار گیرد و به همین دلیل هرگونه توسعه بهره‌برداری و برداشت جدید در آنها به منظور تعادل بخشی به منابع آبی ممنوع شده است و چاره ای جز رویکردهای جدی برای مقابله با خشکسالی نیست.
پیشروی به سمت کشاورزی مدرن امروزه به یک سیاست مهم برای مسوولان خراسان شمالی تبدیل شده است و در همین راستا کشت گلخانه‌ای یکی از راه حل‌های مدرن برای مبارزه با سرما، گرما و کم آبی محسوب می شود که در دستور کار قرار دارد.
اگرچه کشاورزان در سال های گذشته به سمت کشت گلخانه ای به خصوص سبزی و صیفی گام برداشته اند ولی در سه سال اخیر پیشروی کاشت درخت در گلخانه را تجربه می کنند چرا که از بهره وری اقتصادی میوه های نوبرانه به خوبی آگاه شده اند و سعی می کنند با از طریق باغ گلخانه محصولات نوبرانه انگور، گیلاس، هلو، شلیل و میوه های گرمسیری را در بازار های تهران و استان های دیگر با قیمت مناسب عرضه کنند.
ایجاد پنج هکتار گلخانه باغی
خراسان شمالی که در تولید محصولات باغی انگور، گیلاس، هلو، شلیل و سیب در کشور از جایگاه مناسبی برخوردار است اکنون با ایجاد گلخانه های باغی نیز تلاش می کند تا با تولید میوه خارج از فصل بخشی از نیاز کشور را تامین کند و حتی به صادرات نیز است.
مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی در این خصوص گفت: پنج هکتار از گلخانه‌های استان در سه سال اخیر تبدیل به باغ شد و انواع میوه‌های نوبرانه و خارج از فصل از این سطح برداشت می‌شود.
صفدر صفدری اظهار کرد: قابلیت تولید خارج از فصل محصول از مزایای باغ گلخانه است و می‌توان تمامی عوامل محیطی را در آن کنترل کرد.
وی افزود: گلخانه‌های استان به کشت انواع درختان نوبرانه از جمله انگور و میوه های هسته دار هلو، شلیل، گیلاس، گوجه سبز و بادام و همچنین میوه های گرمسیری از جمله پاپایا و آناناس اختصاص یافته است.
صفدری ادامه داد: سال گذشته به صورت محدود برخی از گلخانه ها محصول میوه های نوبرانه برداشت کردند اما امسال گلخانه داران به صورت اقتصادی محصول برداشت کردند.
وی با بیان اینکه تولید خارج از فصل درختان میوه از جذاب‌ترین و سودآورترین ایده‌های اجرایی در گلخانه است تصریح کرد: درختان میوه مختلف با توجه به منشا پیدایش و ویژگی‌های فیزیولوژیکی، نیازهای محیطی متفاوتی دارند بر این اساس برخی از گیاهان با اقلیم‌های سرد و گروهی با اقلیم‌های گرم سازگار شده‌اند.
مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی تصریح کرد: تولید درختان میوه در گلخانه به منظور تولید خارج از فصل و سودآوری بیشتر در بسیاری از کشورهای پیشرفته رایج است و در کشور ما بدلیل شرایط محیطی غیرقابل پیش‌بینی روشی مناسب برای رفع این نیاز و کشت میوه‌های باکیفیت مرغوب و خارج از فصل محسوب می شود.
وی ادامه داد:تصریح کرد: از نظر اقتصادی وقتی میوه‌ای در شرایط گلخانه پیش‌رس و نوبرانه به بازار عرضه شود با قیمتی چند برابر بالاتر از همان میوه اما به شکل غیرگلخانه‌ای به فروش می‌رود و از نظر عملکرد هم میزان تولید محصول در واحد سطح افزایش می‌یابد که بسیار مقرون به صرفه و اقتصادی خواهد بود اما انجام این کار نیاز به دانش فنی دارد، که گلخانه داران باید به توصیه های کارشناسان حوزه گلخانه توجه داشته باشند.
صفدری با بیان اینکه در استان خراسان شمالی ۹۳ هکتار گلخانه وجود دارد خاطرنشان کرد: از این سطح ۵۳ درصد مربوط به کشت محصولات سبزی و صیفی و مابقی نیز مربوط به سایر محصولات است.
مزایای باغ گلخانه
استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد شیروان در خصوص مزایای باغ گلخانه افزود: کشت گلخانه ای هشت تا ۱۰ برابر در میزان مصرف آب در مقایسه با فضای آزاد اراضی کشاورزی صرفه جویی دارد و کشت در ۱۰ هکتار گلخانه معادل کشت در یک هکتار فضای آزاد آب مصرف می کند.
فرشید ابراهیم زاده افزود: اگر در هر یک هکتار از اراضی کشاورزی گلخانه ایجاد کنیم به نوعی ۹ هکتار از اراضی آزاد خواهد شد و این خود کمک بسیار مناسبی به حفظ خاک و آب می کند.
وی سیاست کنونی وزارت جهاد کشاورزی را افزایش کشت گلخانه ای دانست و ادامه داد: کشت در فضای آزاد بسیار ریسک پذیر است و معمولا مدیریت نیز نخواهد شد اما کشت در گلخانه ها ریسک را بسیار پایین می آورد و کنترل بیماری ها و آفات نیز در شرایط گلخانه ای بسیار آسانتر و کم هزینه است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه ضایعات محصولات در فضای گلخانه ای نزدیک به صفر است گفت: ضایعات محصولات کشاورزی بیشتر در سبزی و صیفی جات در فضای آزاد تا ۲۰ درصد نیز می رسد اما در گلخانه ها این اتفاق نمی افتد.
به گزارش ایرنا، کشاورزان خراسان شمالی هر ساله از ناحیه حوادث مختلف از جمله خشکسالی های پی در پی، تنش محیطی، تغییرات دمایی، بارش باران، تگرگ، سرمای دیر رس بهاره و سرمای زودهنگام پاییز خسارت های زیادی را متحمل می‌شوند.
به گفته کارشناسان این بخش محصولات به دست آمده از کشت در گلخانه به علت کنترل عوامل موثر در تولید دارای کیفیت مطلوبی هستند و این امر ارزش اقتصادی بالایی را برای تولیدکنندگان به ارمغان می‌آورد.
از مجموع گلخانه های این استان سالانه ۱۷ تا ۲۰ هزار تن انواع محصول در فصل و خارج از فصل تولید می شود.
۴۴ درصد جمعیت یک میلیون نفری این استان در نواحی روستایی سکونت دارند.