گروه جامعه ایرنا - تبلیغاتی که از سوی مدل‌ها در بستر فضای مجازی و به نوعی مدلینگ انجام می‌شود این روزها بازاری گرم برای دختران و پسران نوجوان و جوان خوشتیپ، خوش‌هیکل و زیبا چهره به دنبال دارد. مدل شدن برای برخی آرزو است و برای برخی دیگر بازار داغی برای کسب درآمدهای به نوعی بالا و پنهانی است. اکنون فضای مجازی بسترهای لازم را برای تبلیغات همه مدلینگ‌ها فراهم کرده و هرکسی با یک پیچ رسمی کالای موردنیاز فروشندگان را تبلیغ می‌کند اما در این مسیر پرهیاهو و پرتلاطم تخلفاتی از سوی برخی مدل‌ها مشاهده می‌شود که باید مراجع ذیربط و متولیان امر به آنها رسیدگی کنند.
سردار وحید مجید، رئیس پلیس فتای فراجا نیز به تازگی از آغاز طرح عملیاتی پیش‌دستانه علیه جرایم اخلاقی و مغایر با شئونات اسلامی، اجتماعی و فرهنگی و برخورد با «لایوهای مستهجن، تولید محتوای مبتذل و مدلینگ» خبر داد و گفت: در این طرح گردانندگان، مدیران و اعضا ۱۰ نشانگاه سایبری فعال شناسایی شده و مورد اقدام عملیاتی و قضایی قرار گرفتند.
همچنین از ابتدای سال جاری تاکنون تعداد ۹ هزار و ۸۳۵ تارنما نیز مورد رصد عام قرار گرفتند که با بررسی اطلاعاتی سایبری روی سه هزار و ۸۴۲ فقره تارنمای مشکوک تعداد هزار و ۷۶۵ مورد مجرمانه مشاهده شد که از این تعداد ۷۶۵ مورد با تذکر تلفنی و با همکاری هموطنان همه محتوای نامناسب مسدود و بقیه برای سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی معرفی شدند. با بررسی‌های صورت گرفته شبکه اجتماعی اینستاگرام با بیش از ۹۱ درصد، کماکان بیشترین حجم آلودگی جرایم غیراخلاقی را به خود اختصاص داده است.
همین اطلاعات و آمارها نشان می‌دهد که در فضای مجازی که شاید بهترین مکان برای تبلیغات مثبت و کسب درآمدهای مناسب برای مردم باشد به فضاهایی برای تبلیغات نامناسب تبدیل شده که برخی در قالب مدلینگ به صورت غیرقانونی و برخی دیگر به عنوان حجاب استایل یا بلاگرهای محجبه در همه مدلی به کسب درآمد روی آورند. این فضا باعث شده که مدلینگ‌ها بدون توجه به نوع تبلیغات خود در فضای مجازی فقط دنبال کسب درآمد به صورت پنهانی باشند. شاید اگر ساماندهی از سوی متولیان انجام شود این مشکلات به نوعی کاهش یابد.
از گذشته‌های دور مدل شدن به عنوان یک منبع کسب درآمد برای علاقه‌مندان به این رشته بوده است اما در سال‌های نه چندان برخی به شیوه‌های پنهانی و زیرزمینی به این بازار وارد شده‌اند و حتی مسیر قانونی آن را برای دیگران مسدود کرده‌اند. بعضی افراد مدل شدن را برای دیده شدن و بعضی دیگر به منزله کسب درآمد به آن می‌نگرند اما تاکنون هیچ مرجع رسمی یا آژانسی برای رسیدگی به امور این افراد تعیین تکلیف نکرده است.
همین سکوت قانونگذاری باعث شده است که نه تنها مسیر برای کسب درآمد قانونی مدل‌ها از راهها و مراحل قانونی فراهم نباشد بلکه بسیاری از افراد غیرحرفه‌ای به عنوان مدل با فعالیت‌های زیرزمینی درآمدهای بالا دارند که روش‌های مختلفی برای رفاه و معیشت خود در این فعالیت به دست آورده‌اند. اکنون مدل لباس، کیف، کفش، مو و ساعت و هزاران کالای دیگر در جامعه گسترش یافته و نوجوان و جوانان اعم از دختر و پسر به این مشاغل غیررسمی و زیرزمینی روی آورده‌اند.
نمی‌توان گفت که مدل شدن شیوه نادرستی از کسب درآمد به شمار می‌رود اینگونه نیست اما اگر مسیر درست از سوی افرادی که به عنوان مدل هستند طی شود شاید عاقلانه‌تر باشد زیرا اخیرا از برخی مدل‌ها به نوعی سواستفاده شده و در قالب قاچاق انسان از این افراد استفاده می‌شود حال باید پرسید مدلینگ با درآمدهای غیرقانونی و زیرزمینی به چه قیمتی؟ به قیمت جان؟!
شناسایی ۵۰ مدل در پرونده بزرگ و چندوجهی «رافائل»
معاون فرهنگی و اجتماعی فراجا چندی پیش با اشاره به پرونده بزرگ و چندوجهی «رافائل» که با هدف تغییر ذائقه فرهنگی مردم به سوی ابتذال و حیا زدایی از جامعه عفیف دختران و زنان ایرانی دست به کار شده بودند، گفته بود: پلیس توانست با انواع اقدامات فنی ۲ سرشبکه اصلی، ۵ پل ارتباط داخل و خارج، هشت عکاس و فیلمبردار فیلم‌های مستهجن و ۵۰ مدل را شناسایی و دستگیر و سکوهای تبلیغاتیِ آنان را مسدود کند.
البته سردار سعید منتظرالمهدی این نکته را هم گفته بود که کار روی این پرونده به اتمام نرسیده است؛ رافائل از سرشاخه های اصلی خارج از کشور است که تبعه یکی از کشورهای آمریکای جنوبی و ساکنِ کشورهای همسایه است و تعاملات وسیعی با انواع باندهای فساد، فحشا و سایت های شرط بندی با گردش مالی بالا در خارج کشور دارد و در این سو نیز ارتباط گسترده ای با تولیدکنندگان محتواهایِ مبتذلِ ایرانی و سطحِ یک این پرونده که به خارجِ کشور تردد داشتند، دارد؛ پلیس در این پرونده و بطور خاص از مسیر سازمان جهانی اینترپل و سایرِ راه های قانونی و بین‌المللی در حال پیگیری است. ادامه خبر را اینجا بخوانید.
مدلینگ؛ سهل و ممتنع
از تبلیغات نامناسب در فضای مجازی، سوءاستفاده برخی از افراد از مدل‌ها و مشکلات و آسیب‌های اجتماعی همچون قاچاق انسان که در مسیر مدل شدن برخی افراد وجود دارد که بگذریم، برخی مدل‌ها مسیر رسیدن برای مدل شدن را بسیار سخت می‌دانند، یکی از این مدل‌ها بدون ذکر نام خود به خبرنگار گروه جامعه ایرنا می‌گوید: زمانی که می‌خواستم مدل یکی از برندهای معروف شوم حتی خانواده‌ام ممانعت می‌کردند. کار بسیار سختی است نمی‌توانیم به راحتی به عنوان مدل فعالیت داشته باشیم اما من از حدود ۱۰ سال پیش تاکنون به عنوان مدل با یکی از مهمترین برندها به صورت زیرزمینی فعالیت دارم.
هرکسی که وارد این عرصه می‌شود به نوعی باید یک تخصص یا توانمندی داشته باشد تا بتواند موفق باشد امروزه مدل‌هایی را مشاهده می‌کنیم که هیچ نوع حرفه‌ای تخصصی برای ادامه این فرایند را ندارند
وی ادامه داد: فعالیت در بخش مدلینگ برای برندها و فروشندگان پوشاک بسیار سخت و هزینه‌بر است اما من پا به این عرصه گذاشته‌ام و از سال‌های دور تاکنون به شیوه‌ای مثبت این مسیر را ادامه داده‌ام، اینکه می‌گویم مسیر سختی است بخاطر این مساله است که برای مدل شدن باید هزینه پرداخت کنیم. یکبار برای مدل لوازم آرایشی من را به یک برند تخصصی این لوازم معرفی کردند آنجا متوجه شدم که مدل‌ها هم باید چه سختی‌هایی را متحمل شوند تا به این مسیر پرهیاهو وارد شوند.
وی اضافه کرد: هرکسی که وارد این عرصه می‌شود به نوعی باید یک تخصص یا توانمندی داشته باشد تا بتواند موفق باشد اما از آنجا که یک انجمن یا آژانسی برای فعالیت قانونی این مدل‌ها وجود ندارد بنابراین هرکسی که کوچکترین توانمندی در یک فعالیت را داشته به این بازار ورود کرده و همین موضوع باعث شده که امروزه مدل‌هایی را مشاهده می‌کنیم که هیچ نوع حرفه‌ای تخصصی برای ادامه این فرایند را ندارند.
فضای غیرحرفه‌ای fه دلیل نبود آژانس مدلینگ در ایران
متینا یکی دیگر از مدل‌ها در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا درباره فضای مدلینگ در ایران اینگونه توضیح داد و گفت: فضای مدلینگ در ایران غیرحرفه‌ای پیش می‌رود زیرا آژانس مدلینگ در کشور نداریم اگر مواردی هم هست به صورت غیرقانونی فعالیت دارند و از روی آژانس مدلینگ خارج از کشور کپی‌برداری می‌کنند.
وی با بیان اینکه مدلینگ در ایران استاندارد نیست، افزود: این شغل زمانی استاندارد است که مانند یک درس دانشگاهی و موسسه آموزشی، تدریس شود و قاعده و قانون خاص داشته باشد. اکنون کار مدلینگ غیرقانونی است اما تبلیغات برای تلویزیون و بیلبورد قانونی است و چندان هم اتفاقی نمی‌افتد.
وی با یادآوری اینکه اصول قانونی، حرفه‌ای و تخصصی مدلینگ در ایران رعایت نمی‌شود، افزود: باید به فضای مدلینگ گسترده‌تر نگاه کنیم مدل بودن بنا به این نیست که فرد چهره زیبا و یا قد بلند و اندام خوش فرمی داشته باشد بلکه مدلینگ دارای قاعده و اصول کلی است.
هرکسی خودش را مدل می‌نامد
این مدل لباس که در حوزه لباس‌های حجاب و اسلامی فعالیت می‌کند، گفت: ما آژانس یا اتحادیه‌ای برای مدلینگ نداریم و هرکس خودش را مدل می‌نامد در حالی که باید از هر نظر دارای تخصص، توانمندی و ظرفیت‌های مورد نیاز این عرصه باشند.
وی با بیان اینکه تا ۶ یا ۷ سال پیش برخی افراد خود را به عنوان مدل نمایان نمی‌کردند اما اکنون در فضای مجازی برخی حجاب استایل‌ها و بلاگرهای محجبه هم دوست دارند مورد توجه باشند، افزود: مدل‌ها باید به غیر از فیزیک هر فرد، آشنایی با دوربین و عکاسی هم داشته باشند، نور و عکاسی و مدلینگ یک شغل دوطرفه است و هر دو باید کار همدیگر را بدانند.
«به اعتقاد برخی، مدلینگ شغل آسان و با درآمد خوبی است و این افراد به این عرصه ورود کرده‌اند که دیده شوند و در فضای مجازی فعالیتی داشته باشند تا عکس آنها در این فضاها دیده شود.»
وی تصریح کرد: به واسطه وجود چنین افرادی برخی نشان های تجاری از برندها هزینه کمتری بابت این مدل‌ها پرداخت می‌کنند و با مدل‌های غیرحرفه‌ای کار می‌کنند اما مدل حرفه‌ای دستمزدش کم نیست چون در فروش تاثیر خوبی دارد. دیده شدن در فضای مدلینگ با فضای مجازی همچون اینستاگرام گسترش یافت. با وجود اینستاگرام مدل‌های غیراصولی و غیرحرفه‌ای رشد بیشتری داشته است. بنابراین مدل‌ها باید حرفه‌ای به این موضوع نگاه کنند تا این مدل‌های غیرحرفه‌ای کمتر شوند.
مدلینگ می‌تواند یکی از عرصه‌های ورود به فساد اخلاقی باشد
آسیب‌شناسی موضوع مدلینگ، فعالیت زیرزمینی و ورود این افراد به عرصه فساد اخلاقی، کسب درآمدهای کلان و نصیب شدن این درآمدها به دلالان و تبلیغات فریبنده برخی از واسطه‌ها برای مدل‌ها در گفت‌وگوی خبرنگار جامعه ایرنا با مجید ابهری، رفتارشناس و آسیب‌شناس اجتماعی آمده است.
ابهری معتقد است؛ به طور کلی صنعت مدلینگ در جهان با نشان‌های تجاری در هم تنیده است به طوری که عرضه و تبلیغ انواع پوشاک از کفش و لباس تا کلاه و اقلام دیگر مدلینگ خوانده می‌شود یعنی نشان های تجاری مطرح جهانی پوشاک طراحی و تولید شده را برای بازاریابی در بین قشر مرفه به نمایش می‌گذارند.
بیشتر افرادی که از طریق مدلینگ وارد عرصه بی اخلاقی می شوند، دیگر توان بازگشت به خانواده و جامعه خود را ندارند و در ادامه راه جذب باندهای بین‌المللی فساد می‌شوند
وی با بیان اینکه مدلینگ می تواند یکی از عرصه‌های ورود به فساد اخلاقی باشد و از آنجا که به طور پیچیده سازمان یافته و مخفی به اجرا درمی‌آید، به ندرت سازمان‌های انتظامی و قضایی با آنها برخورد می‌کنند، اظهار داشت: با توسعه فضای مجازی شاهد آن هستیم که برخی شبکه‌های غیرقانونی به در فضای مجازی به دنبال جذب جوانان تحت عنوان استخدام مدل می گردند.
این آسیب‌شناس اجتماعی افزود: درآمد کلان در این زمینه که اغلب نصیب دلالان و رابطان می‌شود اما همین موضوع به چشمه طمع جذب جوانان شده است و بسیاری از آنها با همین بهانه به کشورهای حاشیه خلیج فارس و در بعضی موارد به کشورهای اروپایی کشیده می‌شوند. بیشتر افرادی که از این طریق وارد باتلاق هولناک بی‌اخلاقی می شوند، دیگر توان بازگشت به خانواده و جامعه خود را ندارند و در ادامه راه جذب باندهای بین المللی فساد می‌شوند.
فریب جوانان با وسوسه شهرت و سفر خارجی
این رفتارشناس گفت: تبلیغات فریبنده دلالان عرصه مدلینگ و ارایه وعده‌های فریب‌انگیز باعث جذب دختران جوان حتی در سنین زیر ۲۰ سال شده‌است.
ابهری به این نکته هم اشاره کرد که رسانه‌های داخلی و نهادهای متولی بنا به دلایل مختلف اطلاع‌رسانی و آموزش کمرنگ و ضعیفی به خانواده‌ها و جوانان در این زمینه دارند تا دلالان نتوانند با وعده هایی چون آرزوی سفر به خارج از کشور و سودای شهرت فرزندان ما را فریب می دهند.
وی معتقد است؛ لازم است خانواده‌ها در این زمینه‌ها آموزش‌های لازم را به فرزندان خود ارائه داده و خطرات و زیان‌های ورود به این جاده هولناک را به آنها یادآوری کنند.
ابهری تاکید کرد: به هر حال مدلینگ باید همانند بسیاری از مشاغل بر اساس قواعدی باشد اما شرایط به گونه‌ای شده که به جای قرار گرفتن در زمره مشاغل، به دامی برای فرو افتادن جوانان به ورطه فساد تبدیل شده است.
این جامعه شناس خواستار اطلاع‌رسانی صحیح به جوانان در این زمینه شد و گفت: نهادهای فرهنگی متولی باید ضمن آسیب‌شناسی اساسی و علمی در این زمینه، هشدارهای لازم را به جوانان و خانواده‌ها بدهند و از فرزندان این مرز و بوم صیانت کنند.
سه اولویت مهم برای ساماندهی حوزه حجاب
فعالیت در حوزه مدلینگ به حدی گسترده است که به حوزه حجاب استایل‌ها یا بلاگرهای محجبه نیز ضربه‌هایی وارد کرده است به طوری که اسدالله سلیمانی، رئیس انجمن تولیدات محصولات حجاب نیز درباره فضای مدلینگ در کشور، اثرات مخرب مدل‌های غیرقانونی و برخی مشکلات دیگر به خبرنگار ایرنا گفت: یکی از مطالبات در حدود یک دهه اخیر سامان دادن به تولیدات محصولات حجاب بوده است.
وی با بیان اینکه این تشکل مردم نهاد حدود یک دهه است که در حوزه فعالیت پوشاک حجاب فعالیت دارد، اظهار داشت: تشکیل انجمن برای ۲۴۰ اتحادیه پوشاک در کشور، داشتن اتحادیه تولید محصولات حجاب و ایجاد سکوهای فروش و در دسترس بودن محصولات برای مردم سه اولویت کاری این انجمن به شمار می رود.
وی خاطر نشان کرد: در سال های اخیر برخی افراد به صورت زیرپله‌ای یا مزونی و خانگی در حوزه صنعت تولید محصولات به صورت خودجوش وارد شده‌اند.
سلیمانی یکی از اقدامات این انجمن را شناسایی چادر به عنوان محصول فرهنگی در مجلس شورای اسلامی بیان کرد و گفت: به دنبال آن هستیم که سایر ملزومات حجاب نیز به عنوان کالای فرهنگی شناخته شود و با تشکیل اتحادیه، همه کسانی که در عرصه مدلینگ فعالیت می کنند، تحت پوشش قرار گیرند.
وی ادامه داد: البته همه مدل‌ها و فعالان در عرصه پوشاک و اقلام و کالاهای موردنیاز مردم باید انجمن صنفی برای فعالیت رسمی خود ثبت کنند. در حوزه پوشاک همین اتفاق در حال انجام است و به زودی همه این مواردی که امروز زیرزمینی شناخته می شود، زیر پوشش قرار می‌گیرند.
سلیمانی با بیان اینکه تشکیل این اتحادیه مراحل اداری خود را طی می کند، افزود: برای تشکیل اتحادیه باید ستاد حجاب و عفاف زیر نظر وزارت کشور، همه ذینفعان مانند وزارت صمت، اتاق بازرگانی ایران، اتاق اصناف، انجمن‌ها و همه مسئولان در این حوزه ورود کنند تا این اتحادیه کشوری مصوب کرده و به همین منظور باید فروشندگان و تولیدکنندکان حوزه پوشاک و لوزام آرایشی ودیگر موارد تفکیک شود.
وی فعال صنعت پوشاک از انجمن تولیدات محصولات حجاب به عنوان نهادی یاد کرد که تولیدکنندگان و دغدغه‌مندان این عرصه را گرد هم آورده و برای حل موضوع مدلینگ و حجاب استایل‌ها نیز وارد میدان شده است.
تاثیر مخرب مدلینگ‌های غیرقانونی بر جوانان
رئیس انجمن تولیدات محصولات حجاب درباره حجاب استایل‌ها نیز اینگونه توضیح داد و گفت: حجاب استایل‌ها کسانی هستند که در عرصه تبلیغ محصولات حجاب کار می‌کنند؛ برخی با استفاده از چادر تبلیغ می‌کنند و روزی دیگر بدون چادر فعالیت دارند ما این موضوع را نمی‌پذیریم. حتی کسانی که پوشش اسلامی دارند را باید ساماندهی کرد بنابراین برای این گروه پروانه و شناسنامه کسب صادر خواهیم کرد.
سلیمانی اظهار داشت: در حوزه محصولات حجاب برخی افراد به عنوان حجاب استایل کار کاسب‌کارانه راه انداخته‌اند و معتقدیم لطمه‌ای که حجاب استایل‌ها به حجاب می‌زنند از فردی که مانتو کوتاه و شیشه‌ای تولید می‌کند مخرب‌تر است زیرا کسی که حجاب استایل است چادر و حجاب را زیر سوال می‌برد.
وی درباره ساماندهی مدلینگ‌ها غیرقانونی و غیرمجاز نیز اظهار داشت: کسانی که کسب و کاری در این مسیر ایجاد کرده‌اند نمی‌توان آنها را در قالب اتحادیه ساماندهی کرد. البته تعداد آنها خیلی کم است و نمی‌توان افراد متخلف را در قالب یک اتحادیه کنار هم گنجاند.
سلیمانی افزود: برخی از این مدل‌ها به دنبال ایجاد کسب و کار و به وجود آوردن فرصت شغلی برای خودشان هستند اما برخی به عنوان مدلینگ تبلیغاتی فعالیت دارند و هر روز یک کالا را تبلیغ می‌کنند. امروز شامپو و فردا چادر از سوی این افراد تبلیغ می‌شود بنابراین این مسایل اثرات منفی و مخربی روی جوانان دارد.
وی معتقد است: این افراد آدم‌هایی هستند که تخلف می‌کنند و باید به دلیل غیرقانونی بودن کار آنها، جلوی فعالیت این افراد را گرفت. اما کسانی که شغل دارند می‌تواند در قالب اتحادیه ساماندهی شود. باید متولیان امر برای جلوگیری از این گونه فعالیت‌ها ورود کنند البته بخش زیادی از این مشکلات مربوط به فضای مجازی است.