به گزارش ایرنا، افت زیاد سطح ایستابی و روند نامطلوب کمی و کیفی آبدهی چاه‌ها، چشمه و قنات‌ها در اغلب دشت‌ها، به هم خوردن تعادل آبی و به تبع آن تعادل زیست محیطی حوزه‌های آبخیز، ناپایداری کشاورزی و در نهایت تشدید روند بیابان‌زایی در کشور معلول مستقیم بهره برداری بیش از حد از منابع آب زیر زمینی است.
تغذیه مصنوعی آبخوان‌ها به روش پخش سیلاب در دشت‌ها راهکاری است که تاکنون در خیلی از مناطق کشور اجرا شده است.
در این روش بانفوذ سیلاب به درون آبخوان علاوه برافزایش حجم مخزن و جلوگیری از روند شدید افت سطح آب زیرزمینی سبب کنترل سیل و حفاظت خاک نیز می‌شود.
یکی از راه حل‌های مناسب و کارآمد برای استفاده بهینه از رواناب به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک استفاده از شبکه‌های پخش سیلاب است.
این طرح علاوه بر کاهش خسارت های ناشی از سیل، در افزایش حجم سفره های آب زیرزمینی، احیای مراتع و بیابان زدایی نقش مهمی دارد.
با بررسی‌های انجام شده در چند سال اخیر آب دشت منطقه ممنوعه کنگاور چندین متر افت کرده است.
کشاورزان شهر گودین در شرقی‌ترین نقطه استان کرمانشاه و در همسایگی استان همدان با ایده‌ای خلاق از چاله کوره‌های آجرپزی(چاله‌هایی با اعماق محتلف که قبلا کنده شده و از خاک آن برای تولید آجر استفاده شده است) که بلااستفاده مانده بیشترین بهره را برده‌اند.
کشاورزان به صورت خودجوش با هدایت آب خرم‌رود(سرچشمه آن کوهستان الوند همدان است) باعث تغذیه مصنوعی آبخوان آبرفتی محلی شده و سطح ایستابی به طرز معناداری افزایش یافته است.
این تجربه نشان‌دهنده استفاده از اراضی غیرمتروک و استفاده از چاله‌های آجرپزی به چاله‌های تغذیه مصنوعی است.
این تجربه توسط بهره برداران و بدون ایجاد سازه های غیرضروری و بوروکراسی طولانی اداری ایجاد شده است و بنابر شواهد کارشناسی شده اثرات مثبت بارزی بر سطح آب زیرزمینی داشته است.
این تجربه می تواند شیوه ای از استفاده مطلوب از فضاهای موجود برای مدیریت منابع آب با همکاری ذی نفعان و در راستای جبران بخشی از کمبود آب زیرزمینی در منطقه گردد.
اجرای عملیات تغذیه مصنوعی در چاله کوره‌های گودین سبب بهبود چشمگیر وضعیت آبخوان در محدوده اجرای طرح شده است به طوریکه تراز آب زیرزمینی در منطقه تا حد چشمگیری افزایش یافته و آبدهی چاه های بهره برداری متاثر از این طرح نیز به طور قابل توجهی بهبود یافته است.
تغذیه مصنوعی آبخوان ها راهکاری برای افزایش آب سفره های زیرزمینی
مدیر حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای کرمانشاه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، گفت: درک حساسیت بحران در منابع آب زیر زمینی توسط مردم و خصوصا کشاورزان می تواند مهمترین عامل در به حداقل رساندن عوارض و آثارخشکسالی باشد.
«علی مرادی» با اشاره به اینکه کشاورزان فهیم کنگاور با درک واقعیت کمبود منابع آب در آبخوان منطقه بیشترین استفاده را کرده اند، افزود: آنها بصورت خودجوش نسبت به رودخانه خرم رود ذخیره آب با استفاده از بند انحرافی وکانالهای مجود در محل به سمت کوره های آجر پزی متروکه توانستند دریاچه ای به وسعت تقریبی ۳۰۰هزار متر مربع را بصورت استخرذخیره درآورده که به مرور و با فروکش کردن این مقدار آب به تغذیه مصنوعی دشت بپردازند.
به اعتقاد او؛ هرگونه عملیاتی که باعث افزایش آب ورودی به آبخوان‌ها شود تغذیه مصنوعی محسوب می گردد.
مرادی این راهکار را یکی از طرح‌های مهم وزارت نیرو طرح احیا در تعادل بخشی آبهای زیر زمینی عنوان کرد و خاطرنشان ساخت: فرهنگ سازی در خصوص همراهی و همکاری مردم در اجرای این طرح بسیار مثمر ثمر خواهد بود لذا این اقدام که در راستای احیا سفره‌های آب زیرزمینی منطقه توسط کشاورزان صورت گرفته بسیار ستودنی است.
مدیر حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای کرمانشاه در ادامه به وضعیت زمین شناسی منطقه و وجود لایه‌های رسوبی زیرین کوره‌های آجرپزی نیز اشاره کرد و توضیح داد: وجود این لایه های رسوبی در زمان فعالیت مشهود بوده و عمدتا این کوره ها به دلیل برخورد به لایه های شنی در عمق متوقف شده اند؛ لذا با توجه به این مهم عملیات تغذیه مصنوعی جهت آبخوان مفید و موثر بوده و با موفقیت انجام خواهد شد.
وی در خاتمه توصیه‌ای هم به کشاورزان داشت و تاکید کرد: با توجه به وضعیت رسوب‌شناسی محل مخصوصاً درلایه‌های فوقانی اطراف کوره‌ها که آب ذخیره شده باعث سست شدن اراضی اطراف گردیده، لذا رعایت نکات ایمنی ضروری و هرگونه شنا و قایق‌سواری در این مکان ممنوع است.
ذخیره سه میلیون متر مکعب آب در گودین
رییس اداره منابع آب شهرستان کنگاور هم به خبرنگار ایرنا، گفت: با توجه به بارش رحمت الهی و مناسب بودن نزولات جوی اخیر، هدایت جریان آب رودخانه خرم رود از بند انحرافی گودین و از طریق کانال بتنی با حجم سه مترمکعب برثانیه به محل چاله کوره های شهر گودین انجام شده است.
«محمدامین بختیاری» با بیان اینکه حجم تزریق شده به آبخوان از محل اجرای طرح تاکنون مقدار سه میلیون مترمکعب بوده افزود: با ادامه دار بودن بارندگی‌ها به حجم اشاره شده اضافه خواهد شد.
افزایش ۶۰درصدی تولیدات کشاورزی در گودین
مدیر جهاد کشاورزی کنگاور هم با اشاره به شعار امسال «جهش تولید با مشارکت مردم»، به خبرنگار ایرنا، گفت: یکی از بخش‌هایی که می‌تواند در مشارکت بیشتر مردم در تحقق شعار سال در اقتصاد کمک کند، بخش کشاورزی است؛جهش تولید در بخش کشاورزی به دلیل تامین امنیت غذایی مردم دارای اهمیت بالایی است.
«محمد خزایی» افزود: بخش کشاورزی به عنوان مردمی‌ترین بخش اقتصادی و تولیدی کشور از حیث تحقق شعار سال، پیشرو و خط شکن خواهد بود.
وی در ادامه به کشت قابل توجه اراضی کشاورزی در شهر گودین اشاره کرد و افزود: اراضی کشاوزی این منطقه شامل ۶۰۰ هکتار اراضی زراعی آبی، ۳۰۰ هکتار اراضی دیم و ۱۰۰ هکتار باغات است.
خزایی مهمترین محصولات کاشته شده در سال زراعی جاری در گودین را گندم، جو، کلزا، چغندرقند، ذرت علوفه‌ای، زعفران، آفتابگردان و انگور عنوان کرد.
مدیر جهاد کشاورزی کنگاور؛ تغذیه مصنوعی سفره‌های آب زیرزمینی را عاملی مهم در افزایش تولیدات کشاورزی دانست و خاطرنشان کرد: با این کار سطح ایستایی آب از ۶۰متر به هفت متر کاهش داشته و در مجموع ۱۳۰میلیون متر مکعب آب به سفره های زیر زمینی تزریق شده است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر تعداد هشت حوضچه تزریق آب به عمق چهار متر و به مساحت ۶هکتار احداث شده، افزود: با این راهکار علاوه بر تنوع کشت محصولات زراعی و باغی، ۶۰ درصد تولید ناخالص منطقه افزایش یافته است.
وی در خاتمه با مهم و راهبردی دانستن نقش کشاورزی در تولید اظهار داشت: کشاورزی از حیث اشتغال در کشور مردمی و فراگیرترین بخش اقتصادی کشور است و مشارکت مردمی در این بخش علاوه بر تحقق اشتغال پایدار، گردش مالی و رونق اقتصادی، امنیت غذایی، نقش ویژه‌ای در خلق ثروت، افزایش بهره‌وری، ارتقای درآمد، عدم وابستگی و رشد اقتصادی کشور خواهد داشت.
گودین با جمعیتی بالغ بر پنج هزار نفر در ۱۰ کیلومتری شرق کنگاور قرار دارد.
شهرستان کنگاور با جمعیتی بالغ بر ۸۵ هزار نفر بعد از کرمانشاه و اسلام‌آبادغرب سومین شهرستان پرجمعیت استان کرمانشاه است که در فاصله ۹۰ کیلومتری شرق مرکز این استان قرار دارد.