رسول احمدلو یکشنبه در گفت‌وگو با ایرنا اظهار کرد: آیت‌الله سید عبدالحسین نجفی لاری از شخصیت‌های برجسته مذهبی است که نقش او در مبارزات ضد استعماری و ضد استبدادی جایگاه ویژه‌ای در تاریخ معاصر کشور دارد.
نهادینه کردن و تداوم روحیه ظلم‌ستیزی
این پژوهشگر ادامه داد: بدون شک بررسی روند شکل‌گیری انقلاب، پژوهشگران را در شناخت جریان انقلاب اسلامی و دلایل موفقیت آن بیشتر آشنا می‌کند، لذا شناخت عمیق و همه جانبه از ابعاد و وجوه آن ضروری به نظر می‌رسد.
وی اضافه کرد: آیت الله العظمی حاج سیدعبدالحسین نجفی لاری با تأسیس حکومت اسلامی در این ناحیه در آستانه انقلاب مشروطه و همچنین مبارزات خستگی‌ناپذیر خود در مقابل استعمار خارجی و استبداد داخلی، روحیه ظلم‌ستیزی را در این منطقه نهادینه کرد.
احمدلو افزود: این روحیه مبارزاتی پس از فوت او در میان خاندان و شاگردانش و همچنین اهالی لارستان تداوم یافت.
زندگانی آیت‌الله نجفی لاری
دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه خوارزمی تهران در خصوص زندگانی آیت‌الله نجفی لاری و چگونگی ورودش به لارستان گفت: آیت الله العظمی حاج سیدعبدالحسین نجفی لاری، در شب جمعه سوم ماه صفر سال ۱۲۶۴هجری قمری در نجف اشرف متولد شد؛ خانواده او از علما و روحانیون دزفولی الاصل ساکن نجف اشرف بودند که قرن‌ها پیش به عراق مهاجرت کرده بودند.
این فارس‌شناس عنوان کرد: سید در محیط علمی نجف و در محضر استادانی همچون آیت الله العظمی حاج سید محمد حسن شیرازی معروف به « میرزای شیرازی » و شیخ محمدحسن کاظمی و مولانا محمد معروف به فاضل ایروانی و شیخ لطف الله مازندرانی و ملاحسینقلی همدانی حاضر شد و در محضر این علما و اساتید کسب علم کرد.
وی افزود: به زودی استعداد و توانایی علمی و سیاسی او مورد توجه استادانش قرار گرفته و در سن ۲۲سالگی اجازه اجتهاد دریافت کرد و در نجف مشغول به تدریس شد.
احمدلو یادآور شد: در آستانه انقلاب مشروطیت و طی دهه اول قرن چهاردهم هجری قمری آشوب‌ها و ناامنی‌های رو به افزایش در منطقه لارستان در اثر اختلافات ایلی و زد و بندهای سیاسی و دخالت بیگانگان به ویژه انگلیس در جنوب، تضادهای شدید بین خوانین محلی، ناامنی راه‌ها ، تجاوزها و تعدیات بیش از اندازه حکام محلی و نبود امنیت مالی و تجاری لازم برای بازرگانان که برآیند سیاست‌های اقتصادی ویژه عصر قاجاری بود، وضعیتی را ایجاد کرد که مردم منطقه به ویژه دسته‌های قدرتمند بازرگانان این ناحیه چاره‌اندیشی برای بازگرداندن آرامش به منطقه را در اولویت خود قرار داده بودند.
این پژوهشگر گفت: از سوی دیگر نبود مرجعیت دینی و نیاز به یک رهبر قدرتمند روحانی برای ارشاد و راهنمایی و ایستادگی در برابر این تضادها و دخالت‌های بیگانگان و استبداد داخلی، ایجاب می‌کرد که راه حلی برای این موضوع اندیشیده شود.
وی اضافه کرد: طی یک جلسه مشورتی، تجار لارستان با شناخت کامل از شرایط اجتماعی و سیاسی منطقه و در یک اقدام تقریباً پیشگیرانه تصمیم به دعوت از یک روحانی عالم، عادل و مجاهد گرفتند و با ارسال نامه‌ها و طومارها و اعزام نمایندگان خود به نجف اشرف خواهان آن بودند تا مرجعیت نجف، مجتهدی را به آنها معرفی کند تا با توسل به او، آرامش نسبی را در منطقه به دست آورند و به تکالیف دینی و اجتماعی خود بپردازند.
به گفته احمدلو، تجار حاج علی لاری را به نمایندگی خود انتخاب کردند که او هم در سال ۱۳۰۹هجری قمری به همراه هیئتی به زیارت عتبات عالیات رفت و در شهر سامرا به حضور آیت الله العظمی میرزای شیرازی رسید و درخواست مردم را مطرح کرد.
ورود به لارستان
دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی عنوان کرد: هیئت اعزامی در این سفر به دنبال پیدا کردن عالمی بودند که مهمترین ویژگی اخلاقیاش «مبارزه و برائت از ظلمه» باشد؛ حاج علی وکیل لاری و هیئت همراه در نجف سید عبدالحسین لاری را با آن خصوصیات یافتند و سپس به سامرا رفتند و ایشان را به مرحوم میرزای شیرازی پیشنهاد دادند.
وی ادامه داد: آیت‌الله نجفی لاری و گروه همراه او در تابستان سال ۱۳۰۹ هجری قمری با کشتی از بصره به بندر لنگه وارد و در آن جا با استقبال گرم اهالی لارستان روبرو شد.
احمدلو بیان کرد: ورود سید به لارستان، به تدریج موجب تغییرات اساسی در ساختار اجتماعی و سیاسی منطقه شد؛ او توانست با اقدامات خود، لارستان را به پایگاه اصلی مبارزات ضد استعماری و استبدادی تبدیل و با حمایت بی‌دریغ تجار منطقه، نهضت بزرگی را پی‌ریزی کند.
این پژوهشگر اضافه کرد: آیت‌الله نجفی لاری از همان ابتدای ورود، نسبت به جریانات و رویدادهای سیاسی، واکنش نشان داده و از این رهگذر، حمایت‌های گسترده اقشار مردم جنوب ایران را بدست آورد.
تأثیر فتوای نجفی لاری بر تحولات فارس
احمدلو بر تأثیر فتوای سیدعبدالحسین نجفی لاری بر تحولات فارس تأکید کرد و افزود: این روحیه مبارزاتی پس از فوت این مجاهد در میان خاندان و شاگردان او و همچنین اهالی لارستان تداوم یافت چنانچه در دوره پهلوی فرزندان و نوه‌های برومندش و سایر شاگردان آیت الله لاری به مبارزه با مظاهر فساد و استبداد رضا شاهی پرداخته و آن را نوعی رسالت خود پنداشتند.
به گزارش ایرنا، همایش واکاوی اندیشه‌های آیت‌الله العظمی حاج سید عبدالحسین نجفی لاری صبح روز چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت‌ماه در استان مقدس شاهچراغ(ع) برگزار می‌شود.