به گزارش ایرنا، دغدغه کشاورزان از حفظ سلامت باغات و گیاهان به واسطه وارد شدن آسیب و خسارت به باغ‌ها و مزارع همواره یکی از نگرانی‌ها و عوامل خطرزا برای حفظ سلامت محصول بوده است.
از این رو بهره‌گیری از نظر محققین و کارشناسان برای کاهش میزان خسارت و شناسایی بیماری و درمان آن راهکاری است که در سال‌های اخیر بهره‌برداران را ترغیب کرده که در کنار کشت و زراعت برای کاهش میزان خسارت از آن بهره ببرند اما اینکه این پیشگیری چقدر نتیجه بخش باشد و در نهایت محصول را سالم و احیا کند پرسشی است که به ذهن برخی افراد فعال در عرصه کشاورزی متبادر می‌شود.
در حقیقت استفاده از سموم کشاورزی شیمیایی برای کنترل آفات و بیماری‌ها در محصولات کشاورزی خطر جدی است که سلامت محصول و در نهایت سلامت مصرف کننده را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
بسیاری از محققان با توجه به خسارت‌ها و آسیب‌های زیادی که به واسطه استفاده از سموم شیمیایی بوجود آمده است تمام تلاش خود را برای تحقیق وتولید سموم گیاهی به کار گرفته‌اند؛ سمومی که به طبع خسارت و آلودگی کمتری نسبت به سایر سموم دارد و در حفظ سلامت گیاه موثر است.
این در حالیست که برای کنترل بیماری و آفت‌های محصولات کشاورزی عموما از سموم شیمیایی استفاده می‌شود که جایگزین آن می‌تواند استفاده از سمومی باشد که بر پایه گیاه است و با استفاده از خود ساختار گیاه آفت‌کش متناسب با آن تأمین شود.
بسیاری از محققان با توجه به خسارت‌ها و آسیب‌های زیادی که به واسطه استفاده از سموم شیمیایی بوجود آمده است تمام تلاش خود را برای تحقیق وتولید سموم گیاهی به کار گرفته‌اند؛ سمومی که
خسارت و آلودگی کمتری نسبت به سایر سموم دارد و در حفظ سلامت گیاه موثر است.
در بیستمین نمایشگاه بین المللی کشاورزی شیراز دوره آموزشی مدیریت نماتدهای ریشه گرهی در گیاهان زارعی و گلخانه‌ای با حضور دکترفرهاد سعیدی نائینی؛ عضو هیات علمی و رئیس بخش تحقیقات نماتدشناسی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، دکتر نگین میرقاسمی ، مدرس دانشگاه و کارشناس نماتدشناسی شرکت فصل پنجم فرحبخش و مهندس فرحبخش مخترع نماتدکش نماکوب برگزار شد.
تلاش برای کاهش جمعیت عوامل خسارت‌زا بر روی گیاهان
در این همایش دکتر فرهاد سعیدی نائینی، عضو هیات علمی و رئیس بخش تحقیقات نماتدشناسی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور گفت: موسسه تحقیقات گیاه پزشکی یکی از موسسات زیر مجموعه سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی است.
وی ادامه داد: در این موسسه رسیدگی و تحقیقات مربوط به عوامل بیماری‌زا و علف‌های هرز در بخش‌های ۱۱گانه و در بخش گیاه پزشکی انجام می‌شود.
سعیدی نائینی افزود: تحقیقات مربوط به این حوزه در زمینه راهکارهای کنترل ، شناسایی و بررسی در سطح کشور و ارائه راهکار به مراجع ذیربط است.
وی اضافه کرد: در واقع هدف این است که جمعیت عوامل خسارت‌زا را بر روی گیاهان در بخش کشاورزی کاهش داده و باعث افزایش کمیت و کیفیت محصولات تولیدی شویم.
وی که معتقد است استان فارس از نظر میزان تولید سطح زیر کشت محصولات کشاورزی در سطح کشور مقدم و پیش رو است، گفت: پیشینه کشاورزی در استان فارس تاجایی است که بسیاری از کشاورزان سایر استان‌ها دستاوردهای آنها را مورد توجه قرار می‌دهند و راهکارهایی که در این حوزه دارند در دیگر استان‌ها استفاده می‌شود.
عضو هیات علمی و رئیس بخش تحقیقات نماتدشناسی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور افزود: در بیستمین نمایشگاه کشاورزی فارس از سایر استان‌ها شرکت می‌کنند تا از دستاوردهای فارس در حوزه کشاورزی استفاده کنند.
وی با بیان اینکه استان فارس کشاورزان ،مروجان و محققانی دارد که در حوزه کشاورزی و مبارزه با آفات پیش‌رو هستند گفت: وجود آفات و بیماری در گیاهان مختلف وجود دارد و به طبع گیاهان مختلفی در استان فارس از انواع آفات و بیماری‌ها خسارت دیده‌اند که در برخی از حوزه‌ها شاهد هستیم که عوامل خسارت‌زا در کنار دیگر عوامل تشدید اپیدمی و همه‌گیری در استان هستند.
او ادامه داد: این وضعیت را بویژه در درختان میوه مرکبات استان شاهد بوده‌ایم؛ درختانی که درگیر بیماری و آفت ودزوال مرکبات شده‌اند.
عضو هیات علمی و رئیس بخش تحقیقات نماتدشناسی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور گفت: شرکت‌های دانش‌بنیان متعددی در حوزه کشاورزی و در تأمین قسمتی از نهاده‌های مورد نیاز فعال هستند.
وی تصریح کرد: بخشی از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه تامین آفت‌کش‌ها و به ویژه آفت‌کش گیاهی فعال هستند و شرکت فصل پنجم یکی از این شرکت‌هاست که ماحصل تحقیقات یک دهه این شکرت منجر به تولید محصولات گیاه پایه شده و مجوزهای لازم را دریافت کرده است.
سعیدی نائینی بیان کرد: با استفاده از محصولات این شرکت شاهد هستیم که این محصولات با محیط سازگار هستند و در کاهش جمعیت خسارت و عوامل بیماری خاک‌زا نقش دارد.
عضو هیات علمی و رئیس بخش تحقیقات نماتدشناسی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور گفت: شرکت فصل پنجم تحقیقات مشترکی با موسسه داشته‌اند و این شرکت در آینده می‌تواند تاثیرات خوبی در حوزه کشاورزی داشته باشد و تامین‌کننده قسمتی از نیازهای کشاورزی در حوزه آفت کش باشند.
بحران نماتد در محصولات کشاورزی
دکتر نگین میرقاسمی، مدرس دانشگاه نیز که معتقد است نماتدها موجوداتی کرم مانند و جزو جانورانی هستند که شرایط خاصی دارند و در هر اقلیمی انواع مختلفی از آن وجود دارد، گفت: تعداد نماتدها زیاد است و داشتن رطوبت نسبی، خاک و سایر فاکتورها در ماندگاری و بقای نماتدها موثر است.
به گفته وی نماتدها می‌توانند به صورت مستقل و غیرمستقل زندگی بشر و محصولات کشاورزی را مورد تهدید قرار دهند.
قاسمی با بیان اینکه میزان خسارت نماتدها میانگین ۱۲.۳ درصد است، افزود: این عدد در کشور ۱۲.۵ درصد و در کشورهای توسعه‌یافته هفت درصد است و در سطح جهانی خسارت‌های میلیاردی تخمین زده می‌شود.
وجود بیماری نماتد بر روی درختان نارنج شیراز مشخصا بارز است و این بیماری موجب زوال مرکبات به صورت خشکیدگی در سرشاخه می‌شود و در نهایت درخت را آلوده می‌کند.
وی اضافه کرد: اصولا نماتد بر روی گیاه و میوه به صورت لکه‌ای و کم دیده می‌شود که در وهله نخست به چیزهای دیگر نسبت داده می‌شود و به وجود نماتد اشاره نمی‌شود و همین شناسایی و درمان این آسیب را به تعویق می‌اندازد.
وجود بیماری نماتد برروی درختان نارنج شیراز
این مدرس دانشگاه و کارشناس نماتدشناسی با اشاره به بررسی درختان نارنج شیراز گفت: وجود بیماری نماتد بر روی درختان نارنج شیراز مشخصا بارز است و این بیماری موجب زوال مرکبات به صورت خشکیدگی در سرشاخه می‌شود و در نهایت درخت را آلوده می‌کند.
قاسمی یادآور شد: نماتد مرکبات موجب مرگ تدریجی آنها می‌شود و وقتی به مرحله پیشرفته می‌رسد نمی‌توان جلو آن را گرفت.
وی اضافه کرد: مقابله با نماتد با استفاده از نهال‌های سالم و گواهی شده ، مهار علف‌های هرز، تمیز کردن ادوات کشاورزی، بخاردهی و حرارت درمانی و آفتاب‌دهی، جداسازی و تخریب بقایای آلوده محصولات کشاورزی، اصلاح و بالا بردن کیفیت خاک و استفاده از کودهای آلی نماکوب است.
تولید نهاده‌های ارگانیک کشاورزی
محمدحسین فرحبخش مخترع نماتدکش گیاهی و مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان فصل پنجم فرحبخش هم گفت: این شرکت افزون بر درمان انواع نماتدهای بیماری‌زا، احیای خاک و افزایش بهره‌وری در کشاورزی را هم تضمین می‌کند.
وی اضافه کرد: راه ما از مزرعه تا سفره است و برای رسیدن به این هدف تولید آفت‌کش‌ها و کودهای ارگانیک، آموزش و پشتیبانی ۲۴ساعته به کشاورزان در اولویت قرار دارد.