به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا، فراخوان کسب دانش فنی تولید کلرومتان در مقیاس پایلوت با هدف جلوگیری از خروج ارز مربوط به واردات کلرومتان و سایر محصولات وابسته از جمله پلی‌سایلوکسان‌ها به همت بنیاد ملی علم ایران منتشر شد.
هدف از این فراخوان، تولید کلرومتان در مقیاس پایلوت است. با توجه به اینکه این محصول در داخل کشور تولید نمی‌شود و از طرفی حجم متانول تولیدی در کشور زیاد بوده و قیمت آن ارزان است، بنابراین تلاش می‌شود تا از این ماده اولیه برای تولید کلرومتان استفاده کرد.
محصول این پروژه (کلرومتان) به‌طور گسترده در تولید سایر مواد شیمیایی، از قبیل سیلیکون‌ها، تترامتیلید (TML)، لاستیک مصنوعی، مواد شیمیایی کشاورزی و متیل سلولز مورد استفاده قرار می‌گیرد و در عین حال کاملا وارداتی است. بنابراین از جمله پیامدهای اقتصادی آن می توان به جلوگیری از خروج ارز مربوط به واردات کلرومتان و سایر محصولات وابسته از جمله پلی‌سایلوکسان ها اشاره کرد. با انجام این پژوهش علاوه بر این که نیاز بسیاری از صنایع مرتفع می‌شود، یک دانش فنی ناموجود در کشور ظهور می کند که می تواند بسیاری از صنایع وابسته را فعال کند.
از کلرومتان، در صنایع مختلف استفاده می شود. یکی از کاربردهای آن، تولید مشتقات کلرومتیل سایلان ها و سپس سیکلوسایلوکسان ها است که ماده اولیه کلیدی جهت تولید انواع پلی سایلوکسان ها است.
دانش فنی تولید پلی دی متیل سایلوکسان ها در کشور وجود ندارد و تاکنون هیچگونه تلاشی برای تولید آنها انجام نشده است. یکی از دلایل آن، تولید نشدن سیلیکون متال به عنوان نقطه آغازین این پروژه‌ها در کشور بوده که البته طی ۲ سال اخیر (۱۴۰۱و۱۴۰۲) این امر محقق شده است. همچنین دانش فنی برای یک تولید پایه که عبارت است از تبدیل سیلیکون متال به مشتقات کلرومتیل‌سیلان‌ها در کشور وجود ندارد. تولید این مشتقات زمانی که سریعاً بتوان از آنها در چرخه تولید برای مرحله بعدی استفاده کرد، اهمیت دارد.
شرکت‌های مختلفی در جهان به تولید کلرومتان می‌پردازند که بیشتر در کشورهای آمریکا، ژاپن، هند و هلند هستند. تولید این محصول در داخل کشور صورت نمیگیرد و نیاز آن تماماً از طریق واردات تأمین می شود؛ لذا شرکت فعالی را نمی توان نام برد که بتواند سیکلودی‌متیل سیلوکسان ها را در کشور تولید کند. شرکت متقاضی تسهیلات، یک شرکت دانش‌بنیان فناور در حوزه مواد پیشرفته و محصولات مبتنی بر فناوری‌های شیمیایی است.
شرکت در تولید انواع رزین فعالیت دارد و از محصولات آن می توان به پلی‌استر و پلی‌استر پلی‌ال‌ها (جز A سیستم PU کفشی)، پریپلیمرهای ایزوسیاناتی، ایزوکفشی (جز B سیستم PU کفشی)، نرم‌کننده‌ها (پلاستی سایزرها) صنایع PVC، چرم مصنوعی، روان‌کننده‌های صنعت PVC، چرم مصنوعی، دیسپرس‌کننده‌های صنعت رنگ، مواد کلیدی مورد نیاز افزودنی سیستم‌های پلی‌اورتان PU ، ملزومات مورد نیاز صنایع پلی‌اورتان PU و چسب پلی‌اورتان اشاره کرد.
این شرکت به عنوان یک شرکت فعال در زمینه پلی‌اورتان PU) از پلی‌سایلوکسان ها به‌عنوان مواد آزادکننده قطعه از قالب، سورفکتانت ها و پایدارکننده ها در تولید فومهای پلی‌اورتان استفاده میکند. در حال حاضر شرکت، سورفکتانتها و پایدارکننده های متنوع را با قیمتهای بالا از کشورهایی مثل چین، آلمان و ایتالیا وارد میکند.
محصول بدست آمده از پروژه حاضر، ماده کلیدی در تولید کلرومتیل‌سایلان‌ها بوده و بنابراین، راه را برای تولید مشتقات سیلیکونی باز می کند، علاوه بر نیاز این شرکت، مساله مهم تری وجود دارد که عبارت است از جای خالی این پروژه کلیدی در کشور و چنانچه این پروژه موفق شود، می‌تواند از این پس شرکت‌های زیادی را ایجاب کند که از این مواد کلیدی تولید داخل استفاده کنند.
براساس اعلام بنیاد ملی علم، نحوه پذیرش در این فراخوان به صورت رقابتی است و از بین پیشنهاده‌های دریافتی، موردی که دربردارنده شروطی همچون ترکیب مرتبط متخصصین تیم پیشنهادی، برخورداری افراد پیشنهادشدهاز سابقه پژوهشی و فنی در آن موضوع، متناسب و مرتبط بودن زمان‌بندی، هزینه و شرح خدمات با پژوهش مورد تقاضا و برخورداری تیم پیشنهاددهنده از زیرساخت انجام پژوهش اعم از آزمایشگاه و کارگاه و نهایتا تهیه و ارسال پیشنهاده طبق فرمت پیشنهادی بنیاد است.
هزینه‌های قابل قبول شامل حق‌التحقیق نیروی انسانی، مواد مصرفی و آزمایشگاهی و خدمات است.
از حوزه های اولویت‌دار این فراخوان علوم و علوم زیستی، شیمی و علوم پلیمر است. پژوهشگر اصلی تیم لازم است عضو هیات‌علمی یکی از دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی کشور باشد و همچنین از پیشنهادهایی که در قالب رساله دکتری و طرح پسادکتری تعریف شوند، حمایت فوق العاده می‌شود.
پس از دریافت پیشنهاده از طریق سامانه، ارزیابی انجام گرفته و در صورت کسب امتیاز بالا، تیم برگزیده جهت مذاکره با بنیاد و شرکت متقاضی دعوت می شود.
تمام افراد واجد شرایط به مدت یک ماه از تاریخ انتشار فراخوان یعنی تا ۹ خرداد فرصت دارند که پیشنهاد خود را از طریق سامانه کایپر برای این بنیاد ارسال کنند.
پژوهش پیشنهاد شده تا سقف ۸۰ درصد، حداکثر ۲ میلیارد تومان توسط بنیاد ملی علم ایران حمایت خواهد شد. بدیهی است که مابقی هزینه‌ها باید توسط شرکت متقاضی پژوهش تأمین شود.
متقاضیان در صورت داشتن هرگونه سوال می‌توانند از طریق ایمیل amini.m@insf.org و شماره تلفن ۰۲۱۸۲۱۶۱۱۲۱ با کارگروه دانش‌بنیان تماس بگیرید.