هانری دونان یک تاجر و فعال اجتماعی سوئیسی بود. در طول یک سفر تجاری در سال ۱۸۵۹ میلادی، شاهد وقایع بعد از جنگ سولفرینو در ایتالیای امروز بود. وی خاطرات و دیده‌هایش را در کتاب خاطره‌ای از سولفرینو ثبت کرد. در این کتاب دونان خواستار بهبود کیفیت خدمات نگهداری از مجروحان جنگی شده بود. این کتاب الهام‌بخش آغاز کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در سال ۱۸۶۳ میلادی در نهایت نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر شد.
در فوریه سال ۱۸۶۳ میلادی بنیانگذاران کمیته بین المللی صلیب سرخ شامل گوستا موینیه، لویی آلپا، گیلوم آنری دوفور، و تئودور مانوا در شهر ژنو سوئیس گرد هم آمدند و کمیته بین المللی صلیب سرخ را تاسیس کردند.
یک سال پس از تاسیس کمیته بین المللی صلیب سرخ، این کمیته یک نشان متمایز، شامل یک صلیب سرخ با پس زمینه سفید رنگ را معرفی کرد تا برای متمایز نمودن آمبولانس‌ها، بیمارستان‌ها، و کارکنان خدمات درمانی استفاده شود. پس از این علامت، علامت هلال احمر بر پس زمینه ایی سفید هم برای این منظور معرفی شد.
در زمان جنگ جهانی اول که از سال ۱۹۱۴ تا ۱۹۱۸ میلادی به طول انجامید، آژانس بین المللی اسرای جنگی بوسیله کمیته بین المللی صلیب سرخ به منظور ثبت جزئیات اسرا، ردیابی خانواده های اسرا و ایجاد امکان تبادل اطلاعات بین اسرا و خانواده هایشان تاسیس شد.
در طی جنگ جهانی دوم( ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۵ میلادی) و همین طور پس از این جنگ، کمیته بین المللی صلیب سرخ، به عنوان بخشی از فعالیت های خود بیش از ۱۱ هزار بار از کمپ‌های نگهداری اسرای طرف‌ها این جنگ جهانی بازدید کرد.
از سال ۱۹۴۵ میلادی یعنی پایان جنگ جهانی دوم، کمیته بین المللی صلیب سرخ به تلاش خود برای تشویق دولت‌ها به تقویت حقوق بین المللی بشردوستانه یا قوانین جنگ و رعایت آن ادامه داد. این سازمان همچنین سعی کرد تا با پیامدهای انسانی درگیری های نیمه دوم قرن بیستم که با درگیری رژیم غاصب اسرائیل و فلسطین در ۱۹۴۸ میلادی آغاز شد، دست و پنجه نرم کند.
در سال ۱۹۴۹ میلادی به پیشنهاد کمیته بین المللی صلیب سرخ دولت‌ها توافق کردند تا در سه کنوانسیون ژنو (که به مجروحان و بیماران در میدان نبرد، قربانیان جنگ در دریا، و اسرای جنگی پوشش می دادند) بازنگری کنند و کنوانسیون چهارم را هم به آن اضافه کنند: حمایت و حفاظت از غیرنظامیانی که تحت کنترل نیروهای دشمن زندگی می کنند. این کنوانسیون ها مبین تعهد و رسالت اصلی کمیته بین المللی صلیب سرخ در زمان درگیری مسلحانه هستند.
جالب است بدانید که امسال هفتاد و پنجمین سالگرد امضای این کنوانسیون ها است و بیش از ۱۹۶ کشور این کنوانسیون ها را به رسمیت شناخته اند.
به این ترتیب فعالیت‌های کمیته بین المللی صلیب سرخ پس از جنگ جهانی دوم هم ادامه یافت.
تصویر بالا مربوط به جنگ یمن و مصر در سال ۱۹۶۵ میلادی است و اسرای مصری تحت نظارت کمیته بین المللی صلیب سرخ در حال بازگشت به کشور خود هستند. در کنار فعالیت های صلیب سرخ جهانی برای کمک به اسرای این جنگ، این سازمان اقدام به تامین خدمات بهداشت و درمان برای غیرنظامیان، از قبیل راه اندازی بیمارستان صحرایی با اتاق عمل مجهز کرد.
از دهه ۱۹۷۰ میلادی، کمیته بین المللی صلیب سرخ جراحی مجروحان جنگی را به عنوان یکی از فعالیت های اصلی به مجموعه فعالیت‌های خود اضافه کرد.
عکس بالا مربوط به یک عمل جراحی توسط تیم جراحی کمیته بین المللی صلیب سرخ در بیمارستان زهرا در جنوب بیروت در سال ۱۹۸۴ است. طی نیمه اول سال‌های دهه ۱۹۹۰ میلادی، برخی از بزرگترین عملیات کمیته بین المللی صلیب سرخ در واکنش به جنگ های یوگسلاوی سابق در کشورهای عضو یوگسلاوی انجام شد.
طی جنگ داخلی افغانستان از سال ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۶ میلادی، کمیته بین المللی صلیب سرخ از خدمات بازتوانی جسمی حمایت می کرد. این خدمات از دهه ۱۹۷۰ میلادی در برنامه های کمکهای بشردوستانه این سازمان برای غیرنظامیان وجود داشته است.
تعیین سرنوشت مفقودین جنگ ها و حمایت های مادی و روانشناختی از خانواده های آنها و نیز تلاش برای تفحص بقایای اجساد مفقودین یا پیدا کردن آنها بویژه در روزگاران پس از جنگ، یکی از کارهای صلیب سرخ جهانی است.
یکی دیگر از محورهای فعالیت‌های کمیته بین المللی صلیب سرخ فراهم کردن آب سالم برای جنگ زدگان است برای نمونه در سال ۲۰۰۳ میلادی این کمیته اقدام به تهیه آب سالم برای مردم دافور در سوان کرد.
به طور کلی، کمیته بین المللی صلیب سرخ در زمان درگیری‌ها، در چارچوب مکالمات دو طرفانه محرمانه، با طرفین درگیر در جنگ ها در ارتباط است. تصویر زیر متعلق به عملیات ارزیابی خسارات ایجاد شده پس از یک حمله به غزه است. بر اساس یافته های این ارزیابی ها با طرفین درگیری، حماس و رژیم غاصب اسرائیل، برای اطمینان از رعایت قوانین موضوعه جنگ وارد گفت‌گو می شود.
حمایت از پیوندهای خانوادگی، مسئولیت نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر است. شبکه پیوندهای خانوادگی متشکل از همه اعضای نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر در مسیر بازپیوند اعضای جدا افتاده از خانواده های خود در جریان مخاصمات فعالیت می کند.
به عنوان عضوی از نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر، کمیته بین المللی صلیب سرخ به مردم سراسر جهان که تحت تأثیر خصومت مسلحانه و دیگر شرایط خشونت آمیز قرار گرفته اند کمک کرده و معمولاً به کمک شرکای خود در نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر تمام سعی خود را بکار می بندد تا از کرامت آنان حمایت و از آلام‌شان بکاهد.
هدف و کار اصلی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در سراسر دنیا امدادرسانی به افراد آسیب‌دیده و نیازمند در هنگام جنگ و دیگر شرایط خشونت‌آمیز و حمایت از آنهاست. همچنین کمیته بین‌المللی صلیب سرخ تلاش می‌کند تا با ارتقا و ترویج حقوق بین‌المللی بشردوستانه و اصول جهانی انسانی از درد و رنج انسان‌ها جلوگیری کند.