به گزارش ایرنا، در حالی که دولت سیزدهم وارث ویرانه‌ای از بازار مسکن دولت گذشته بود، اما با فعالیت ممتد حدود سه ساله توانست موج نهضت ساخت مسکن را در کشور به راه بیندازد که البته در بسیاری از نقاط مختلف کشور این طرح با موفقیت در حال انجام است.
رهاشدگی بخش مسکن و افتخار به بی توجهی به ساخت و ساز از سوی دولت قبل در حالی رقم خورده بود که طبق اصل ۳۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، داشتن مسکن متناسب با نیاز، حق هر فرد و خانواده ایرانی است. اما مسئولان اقتصادی و بخش مسکن دولت قبل به راحتی اعلام می کردند که دولت هیچ مداخله ای در بازار مسکن نمی کند.
وقفه طولانی و انباشت تقاضای مسکن
متوسط ساخت مسکن در دولت گذشته کاهش یافت آن هم در شرایطی که بر اساس طرح جامع مسکن که در همان ۲ سال نخست دولت یازدهم تهیه و تدوین شده بود، ساخت حدودا سالانه یک میلیون مسکن اعم از شهری، روستایی و نوسازی بافت های فرسوده با توجه به تعداد ازدواج ها در آن سال مورد تأکید قرار گرفته بود ولی این طرح اجرایی نشد و وقفه ۸ - ۹ سال در تولید مسکن سبب شد کشور با یک انباشت تقاضای مسکن مواجه شود.
یکی از اصلی‌ترین شعارهای دولت سیزدهم در ابتدای روی کار آمدن، وعده ساخت ۴ میلیون مسکن بود؛ مسکنی که به دلیل اهمال و بی‌توجهی دولت قبل نسبت به تولید، با تورمی بیشتر از تورم عمومی روبه رو شده و رشد ۸۰۰ درصدی (۸ برابری) قیمت مسکن در دولت قبل را رقم زد.
هدفگذاری ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکن
ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکن متشکل از ۲۰۰ هزار واحد در روستاها و ۸۰۰ هزار واحد در شهرها و در مجموع چهار میلیون واحد مسکونی طی چهار سال، مهمترین برنامه محوری دولت مردمی برای افراد فاقد مسکن بود که در قالب "طرح نهضت ملی مسکن" برنامه ریزی و در دست اجرا قرار گرفت، طرحی ملی که نقاط قوت و ضعف آن بررسی شد و با وجود کش و قوس‌های فراوان در مسیر اجرا، امروز از پیشرفت و وضعیت خوبی برخوردار است.
دولت سیزدهم در شرایطی بر سر کار آمد که به دلیل عدم اعتقاد دولت سابق به تولید مسکن، بار اصلی تامین این نیاز اصلی مردم به خاطر وقفه های گذشته بر دوش این دولت قرار گرفته بود؛ در واقع میراث سیاست‌های ضد تولید مسکن در دولت گذشته به دولتی رسید که افزایش رفاه به خصوص برای دهک‌های پایین را در دستور کار خود قرار داد، همین سیاست در استان ها و شهرستان ها نیز با جدیدت تمام دنبال شده است.
ساخت مسکن به عنوان یکی از دغدغه‌های اصلی دولت مردمی در حالی با طرحی موسوم به نهضت ملی وارد فاز اجرا شد که تامین زمین یکی از اولین چالش‌های این طرح بود که مسئولان و متولیان امر با اتخاذ سیاست‌های کاربردی این مشکل در کمترین فرصت حل و ساخت مسکن در مدار ساخت قرار گرفت.
عملیات اجرایی طرح نهضت ملی مسکن اراک
عملیات اجرایی طرح نهضت ملی مسکن اراک موسوم به هشت هزار و ۱۱۲ واحدی در تاریخ ۱۲ اسفندماه سال ۱۴۰۰ با حضور رستم قاسمی وزیر فقید سابق راه و شهرسازی آغاز شد و حجم سنگین این طرح امید را در دل‌های افرادی زنده کرد که سال‌ها آرزوی خانه‌دار شدن داشتند.
برای سایت هشت هزار و ۱۱۲ واحدی اراک، در ابتدا قراردادی با شرکت پیمانکاری «کیسون» به صورت یکپارچه منعقد شد که به دلیل عدم انجام پیشرفت فیزیکی مناسب توسط شرکت، این قرارداد از اردیبهشت ۱۴۰۲ از هشت هزار و ۱۱۲ واحد به ۲ هزار و ۳۹۲ واحد کاهش یافت و مقرر شد کار با بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ادامه یابد.
برای سایت هشت هزار و ۱۱۲ واحدی اراک، در ابتدا قراردادی با شرکت پیمانکاری «کیسون» به صورت یکپارچه منعقد شد که به دلیل عدم انجام پیشرفت فیزیکی مناسب توسط شرکت، این قرارداد از اردیبهشت ۱۴۰۲ از هشت هزار و ۱۱۲ واحد به ۲ هزار و ۳۹۲ واحد کاهش یافت و مقرر شد کار با بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ادامه یابدسپس برای سرعت بخشی در کار تصمیم گرفته شد تا پروژه به صورت بلوک‌های پنج طبقه، توسط بنیاد مسکن انجام شود که بنیاد نیز از ادامه فرآیند انصراف و اداره کل راه و شهرسازی استان مرکزی نسبت به انجام فراخوان برای انتخاب سه پروژه اقدام کرد و در نهایت قرارداد با سه پیمانکار جدید منعقد شد.
اکنون در سایت هشت هزار و ۱۱۲ واحدی اراک، چهار پیمانکار شامل شرکت کیسون ۲ هزار و ۳۹۲ واحد، شرکت دژدیس با یک هزار و ۵۳۲ واحد، شرکت نارنجستان با یک هزار و ۵۶۰ واحد و شرکت آرش‌آرمه ۲ هزار و ۴۰۰ واحدی فعالیت دارند اما فقط شرکت پیمانکاری کیسون ۱۱ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و مابقی پیمانکاران چندان توفیقی در این طرح مهم نداشته‌اند.
متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن اراک تاکنون ۲۶۰ میلیون ریال بابت هزینه زمین به حساب اداره کل اوقاف و امورخیریه و ۹۰۰ میلیون ریال در ۲ دوره ۴۰۰ و ۵۰۰ میلیون ریالی و بعد از تقسیم پروژه به چهار پیمانکار، افرادی که شرکت کیسون را انتخاب کرده بودند نیز ۵۰۰ میلیون ریال به حساب اداره کل راه و شهرسازی استان مرکزی واریز کرده‌اند.
علاوه بر این پنج میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال نیز برای هر واحد این پروژه تسهیلات درنظر گرفته شده است که مستقیم به حساب پیمانکار برای تکمیل پروژه واریز می‌شود.
با توجه به حجم بالای نهضت ملی مسکن اراک، زمین مناسب در محدوده شهری برای انجام این پروژه عظیم وجود نداشت که اداره کل راه و شهرسازی استان مرکزی تصمیم به اجرای این پروژه در زمین‌های موقوفه کنار شهر اراک گرفت.
به گفته بسیاری از متقاضیان و حتی مدیران راه و شهرسازی اراک اگر بنا بود که این پروژه در خارج از محدوده شهری اجرا شود و سپس زمین الحاق به محدوده شهری شود، می‌شد این پروژه در زمین‌های غیر اوقافی اجرا کرد که متقاضیان مجبور نباشند به ازای هر واحد ۲۶۰ میلیون ریال به اداره کل اوقاف و امور خیریه استان مرکزی واریز کنند.
کم‌کاری پیمانکار و آغاز تجمعات متقاضیان
اکثریت قریب به اتفاق متقاضیان هشت هزار و ۱۱۲ اراک افرادی هستند که برای تامین پرداختی‌های خود به راه و شهرسازی مجبور به فروش سرمایه های خود شدند؛ این در صورتی است که این افراد دارایی‌های خود را در سال ۱۴۰۰ یا ۱۴۰۱ فروخته‌اند که بخشی از آن را به حساب راه و شهرسازی واریز و بخش دیگری را نیز برای اقساط دوره‌های بعد حفظ کرده‌اند اما باید به این نکته توجه داشت که آنها دارایی‌های خود را با چه قیمیتی فروخته‌اند و اکنون که دو سال از آن موعد می‌گذرد آیا می‌توانند با همان قیمت خودرو یا طلاهای فروخته شده خود را جایگزین کنند؟
زمین اوقافی، کم‌کاری و عدم عمل به تعهدات پیمانکار باعث شد که متقاضیان پروژه دست به تجمع بزنند؛ متقاضیان هشت هزار و ۱۱۲ واحدی طرح اقدام ملی مسکن در اراک با مطالبه، سرعت بخشی و یا حتی آغاز عملیات اجرایی، خواستار توجه ویژه مسئولان به این نیاز مهم هستند تا بتوانند سرپناه را به عنوان ضروری‌ترین نیاز اولیه برای خانواده‌های خود تامین کنند.
متقاضیان طرح هشت هزار و ۱۱۲ واحدی اراک در ۲ سال اخیر تجمعات مختلفی را برای سرعت بخشی به روند ساخت و ساز در مقابل استانداری، راه و شهرسازی، دادگستری کل و بازرسی استان انجام دادند تا به گوش مسئولان برسانند این طرح در اراک پیشرفت ندارد و خواستار نظارت مراجع بر روند کار پیمانکاران پروژه هستند.
خانمی از متقاضیان طرح هشت هزار و ۱۱۲ واحدی اراک به خبرنگار ایرنا گفت: یک میلیارد و ۱۶۰ میلیون ریال در طول سه سال گذشته واریز کردم ولی در این مدت، عملیات ساخت و سازی در پروژه دیده نشده و در چندبار تجمع، مسئولان و متولیان طرح اقدام ملی استان مرکزی پاسخ روشنی به خواسته های ما نداده‌اند.
وی افزود: این میزان پول را من متقاضی با سختی فراوان به شکل‌های مختلف وام، فروش ماشین، طلا و گرفتن قرض به حساب اداره کل راه و شهرسازی واریز کرده‌ام اما بعد از سه سال باید گودبرداری، اسکلت و فونداسیون آن انجام شده باشد که فعالیتی ناشی از آغاز کار باشد، در طرح مشاهده نمی‌شود.
برنامه زمانبندی اجرا به متقاضیان اعلام شود
دیگر بانوی متقاضی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: باید برنامه زمانبندی به متقاضیان اعلام شود که در ازای وایرز پول، چه میزان طرح پیشرفت فیزیکی دارد تا ما به عنوان متقاضیان برای تهیه مبالغ بعدی، دلگرم باشیم.
طرح اقدام ملی در سایر استان‌هایی که همزمان با اراک آغاز به کار کرده‌اند، اجرایی و به زودی تحویل می‌شود اما در اراک، هنوز عملیات اجرایی شروع نشده است؛ شرکت‌های پیمانکاری با پول واریزی ما چه کرده‌اندیکی دیگر از متقاضیان گفت: طرح اقدام ملی در سایر استان‌هایی که همزمان با اراک آغاز به کار کردند، اجرایی و به زودی تحویل می‌شود اما در اراک، هنوز عملیات اجرایی شروع نشده است؛ شرکت‌های پیمانکاری با پول واریزی ما چه کرده‌اند.
یکی از آقایان متقاضی نیز گفت: طرح بزرگ هشت هزار و ۱۱۲ واحدی اراک ابتدا در اختیار یک پیمانکار بود و بعد از مدتی به چند پیمانکار تحویل شد اما این شیوه هم نتوانست در پیشرفت فیزیکی کار تاثیری داشته باشد.
وی افزود: با وجود چند نوبت تجمع و اعتراض در مقابل استانداری، راه و شهرسازی، دادگستری و بازرسی استان مرکزی، هیچ کدام یک از مسئولان پاسخگوی ما متقاضیان نبوده‌اند.
دیگر متقاضی نیز گفت: تا مشخص شدن سرنوشت ارقام واریز شده، دیگر هیچ مبلغی را نخواهم داد تا تکلیف این شرایط مشخص شود زیرا متولیان و مسئولان با بی‌توجهی نسبت به پیشرفت فیزیکی، مدام از ما تقاضای واریزی دارند.
ضرورت جبران عقب افتادگی استان مرکزی در نهضت ملی مسکن
استاندار مرکزی گفت: عقب افتادگی طرح نهضت ملی مسکن این استان باید با هم‌افزایی دستگاه‌های مسئول و پیگیری‌های لازم در سال جاری جبران شود.
«فرزاد مخلص‌الائمه» افزود: تعهدی که استان برای ۶۱ هزار واحد مسکونی دارد، قابل تحقق است و زمین بیش از ۵۵ هزار واحد تحویل شده و وارد مرحله صدور پروانه ساختمانی، نقشه و ساخت شده است.
استاندار مرکزی گفت: افزایش جمعیت نیز در طرح‌های مسکونی اقدام ملی شکل می‌گیرد و زوج‌های جوان با اسکان در واحدهای طرح اقدام ملی نیاز به فضاهای آموزش و فرهنگی پیدا می‌کنند.
مخلص‌الائمه افزود: اداره کل اوقاف و امور خیریه استان نیز برای ساخت یک مسجد و مدرسه در طرح هشت هزار و ۱۰۰ واحدی اراک متولی شده است.
وی به رفع مشکلات متقاضیان طرح شهید سلیمانی که سال گذشته متقاضیان گلایه‌هایی داشتند، اشاره کرد و افزود: استان مرکزی، اولین استان است که تامین مالی ویژه برای متقاضیانی که دهک پایین هستند و توان مالی برای تکمیل را ندارند در نظر گرفته است و موانع موجود نیز به زودی برطرف خواهد شد.
مخلص‌الائمه افزود: همانطور که تامین زیرساخت‌هایی از قبیل تامین آب، برق، گاز و مخابرات در طرح‌های اقدام ملی مورد توجه است باید زیرساخت‌های آموزشی هم مورد توجه قرار گیرد.
ضرورت شتاب‌بخشی به تکمیل و تحویل به موقع واحدهای
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری مرکزی گفت: امسال تغییر جدی در روند ساخت و ساز پیمانکاران در پروژه هشت هزار و ۱۱۲ واحدی اراک شکل می‌گیرد.
«علی‌اکبر اسدی» افزود: برنامه زمانبندی با پیمانکاران بسته، قطعی و ابلاغ شده است تا در سال آینده تعدادی از واحدها به مرور به متقاضیان تحویل شود.
وی بیان کرد: پرداخت اعتبار به این پروژه از طریق سیستم بانکی از محل منابع براساس صورت وضعیت و پیش پرداخت انجام شده و تمامی پیمانکاران درحال عملیات ساخت و ساز هستند.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری مرکزی گفت: شتاب‌بخشی به تکمیل و تحویل به موقع واحدهای طرح مسکن ملی در این استان امری ضروری است که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
اسدی افزود: توصیه می‌شود پیمانکاران نوبت کاری در روند ساخت و ساز طرح‌های اقدام ملی مسکن اراک اضافه کنند تا در فرصت باقی مانده، واحدهای مسکونی تکمیل و به متقاضیان واگذار شود.
زمان از دست رفته؛ کارگاه‌های ساختمانی باید شبانه‌روزی شود
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری مرکزی گفت: برای ساخت، تکمیل و تحویل واحدهای مسکونی اقدام ملی به اندازه کافی زمان از دست رفته است، بنابراین باید موانع این طرح به سرعت رفع شود.
اسدی افزود: متقاضیان برای تکمیل واحدهای نارنجستان اراک از مجموعه دولت انتظار تکمیل و تحویل واحدهای مسکونی خود را دارند زیرا از متقاضیان ۶ میلیارد ریال دریافت شده و نمی‌توان تاریخ‌هایی را اعلام کرد که عملیاتی نشود.
وی بیان کرد: اکنون شرایط آب و هوایی برای ساخت و ساز مناسب است، بنابراین اقدامات ساخت و ساز در کارگاه‌های ساختمانی باید شبانه‌روزی شود تا کار به نتیجه برسد و متقاضیان معترض نباشند.
ادامه روند ساخت و تکمیل مسکن ملی نباید معطل دستگاه های خدمات رسان و تسهیلات بانکی بماند و باید همکاری لازم انجام شود
بیشتر بخوانید:
موانع تکمیل واحدهای مسکونی اقدام ملی استان مرکزی رفع شود
تحویل سه هزار واحد مسکونی در استان مرکزی تا پایان سال جاری
اصلاح برنامه زمانبندی جبرانی در دستور کار «پروژه کیسون»
مدیرکل راه و شهرسازی استان مرکزی هم گفت: در پروژه «کیسون»، اصلاح برنامه زمان بندی جبرانی در دستور کار این اداره کل قرار دارد.
«عباس یوسف‌زاده» افزود: با برنامه زمانبندی که تنظیم شده است، تا اواخر سال چهار بلوک اول که شامل ۴۴۰ واحد است به شرط تامین منابع مالی بانکی، به متقاضیان تحویل شود.
پیمانکار در برنامه پیشنهادی اعلام کرده است که از اواخر سال جاری هر ۲ ماه ۲ ماه، می‌تواند ۴۰۰ واحد تحویل دهد و در برنامه زمانبندی پیشنهاد شد تا برج هشت سال ۱۴۰۴ واحدها به شرط تامین منابع مالی تحویل شود
مدیرکل راه و شهرسازی استان مرکزی گفت: بانک تجارت پای کار طرح ۲ هزار و ۴۰۰ واحدی کیسیون آمده است و از فروردین امسال تاکنون ۳۰۰ میلیارد ریال پرداخت تسهیلات انجام شده و به پیمانکار این طرح اطمینان خاطر داده شده که از منابع بانکی حدود ۱۴ هزار میلیارد ریال به پروژه تزریق شود.
خبر خوب برای متقاضیان
یوسف‌زاده افزود: خبر خوب برای متقاضیان اینکه، اکنون برای ۱۲ بلوک با یک هزار و ۳۰۰ واحد، برنامه زمان بندی ۲ تا ۳ ماه تعیین شده است به این ترتیب که برای چهار بلوک، سفت‌کاری، چهار بلوک اسکلت بندی و برای چهار بلوک هم فونداسیون پیش‌بینی شده است.
مدیرکل راه و شهرسازی استان مرکزی گفت: پیمانکار در برنامه پیشنهادی اعلام کرده است که از اواخر سال جاری هر ۲ ماه ۲ ماه، می‌تواند ۴۰۰ واحد تحویل دهد و در برنامه زمانبندی پیشنهاد شد تا برج هشت سال ۱۴۰۴ واحدها به شرط تامین منابع مالی تحویل شود
وی بیان کرد: بانک مسکن در پروژه «آرش‌آرمه» نیز با ۲ هزار و ۴۰۰ واحد، تامین مالی پیش‌بینی شده که برای ۸۰۰ واحد قرارداد بسته شده است.
یوسف‌زاده افزود: یک هزار و ۶۰۰ واحد دیگر نیز در قالب قرارداد با بانک مسکن در نظر گرفته شده و پیش پرداخت آن از محل این قرارداد، از طریق تسهیلات بانکی به پروژه تزریق شده می‌شود.
بیشتر بخوانید:
بانک مسکن استان مرکزی ۴۱ هزار و ۲۷۰ میلیارد ریال وام پرداخت کرد
استاندار: روند توسعه مسکن در استان مرکزی مطلوب نیست
وی درباره درصد پیشرفت فیزیکی در طرح اقدام ملی اراک نیز گفت: اکنون در هفت بلوک فونداسیون انجام شده و امید است سقف واحدها انجام و در گزارش هفتگی، روند پیشرفت کار به صورت عدد در اختیار متقاضیان و رسانه‌ها قرار می‌گیرد.
بتن ریزی در نارنجستان، فونداسیون در دژدیس
مدیرکل راه و شهرسازی استان مرکزی گفت: ۲ پیمانکار دیگر طرح هشت هزار و ۱۱۲ واحدی اراک فعالیت دارند و اولین بتن‌ریزی در پروژه نارنجستان آغاز شده است.
یوسف‌زاده، علت عقب ماندگی در روند ساخت و ساز در طرح هشت هزار و ۱۱۲ واحدی را، به انتخاب پیمانکار، برنامه زمانبندی و منابع بانکی عنوان کرد و افزود: اکنون این سه علت رفع شده و کار آماده، نقشه بلوک‌ها مشخص و موانع برطرف شده است.
یوسف‌زاده افزود: یک هزار و ۳۲ واحد نیز بر عهده شرکت پیمانکاری دژدیس است که با عاملیت بانک‌های صادرات و رفاه است که بانک صادارات، پیش پرداخت را انجام داده و این پروژه عملیاتی شده است.
وی بیان کرد: اولین فونداسیون در شرکت «دژدیس» اجرا شده و اکنون درحال ساخت دیواره است و تا هفته آینده سقف انجام می‌شود و پروژه ۸۳۲ واحدی این شرکت در تراز ارتفاعی عقب ماندگی داشت که جمع بندی و رفع شده است.
۱۴۱ هزار نفر در طرح اقدام ملی مسکن در استان مرکزی ثبت نام کردند که از این تعداد ۴۰ هزار نفر از متقاضیان واجد شرایط شناسایی شدند.