شیراز میزبان امین ولایت رضوی حضرت احمدبن موسی (ع) است و گنبد فیروزه‌ای شاهچراغ کانون زیارتی فارس به شمار می‌رود، گوهری که می‌تواند، کانون گردشگری مذهبی شود، به قول امام جمعه شهر تقوا را در شهر جلوه گر کند و با پرداختن به آن ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شیراز را هم سامان دهد.
اکنون درست ۱۶ سال از سفر با برکت رهبر معظم انقلاب به فارس می‌گذرد؛ جایی که برای نخستین بار شیراز سومین حرم اهلبیت لقب گرفت؛ در این مدت اقداماتی نیز برای رسیدن به این جایگاه حقیقی انجام شده است؛ به گفته معاون هماهنگی امور گردشگری و زیارت استانداری فارس، توسعه حرم مطهر شاهچراغ (ع) و ساخت صحن جدید که امروز محل برپایی نماز جمعه است، اجرای پروژه بزرگ راه دسترسی به حرم و ایجاد خیابان ۹ دی، ساخت معبر شهید دستغیب و بین الحرمین، توسعه حرمین سیدعلاء الدین حسین و علی بن حمزه (ع)، مرمت مساجد و حوزه‌ها علمیه تاریخی و تقویت خطوط هوایی و ریلی برخی از گام‌های زیرساختی در این مسیر بود.
از بُعد نرم افزاری نیز پیاده روی جاماندگان اربعین از شیراز آغاز شد و به دیگر نقاط کشور تسری یافت، این شهر چندین نوبت میزبان مسابقات بین‌المللی قرآن کریم بود و ابتکارات خوبی در برپایی آیین‌ها عزاداری و سوگواری اهلبیت(ع) رخ داد.
هر چند این نهضت در ۲ بعد زیرساختی و نرم افزاری با توسعه خطوط مترو، ساماندهی بافت تاریخی پیرامون حرم و طرح‌هایی چون مسجد محوری ادامه دارد، اما مسئولان و کارشناسان معتقدند که با اقدامات مجزا و پراکنده رسیدن به جایگاه سومین حرم اهلبیت (ع) برای شیراز محقق نمی‌شود.
یک گام اساسی
مسئولان استان چاره را در تدوین سندی راهبری دیدند که بر پایه آن اقدامات دستگاه‌های مختلف را تجمیع کند تا در هماهنگی کامل به سوی هدف نهایی برنامه‌ریزی شود؛ آنطور که محمد فرخ‌زاده معاون گردشگری و زیارتی استانداری فارس در نشست مشترک شورای اداری و فرهنگ عمومی فارس گفت: بر اساس این سند که پیش نویس آن ششم ذی‌القعده همزمان با روز تقویمی بزرگداشت حضرت احمد بن موسی (ع) رونمایی می‌شود، همه دستگاه‌ها بررسی دستگاهی خود را تدوین و با هماهنگی سازمان مدیریت و برنامه ریزی بخشی از اعتبارات خود را به تحقق این سند اختصاص می‌دهند.
سیدابراهیم حسینی، رئیس شورای اسلامی شهر شیراز نیز در این ارتباط گفت: آنچه رهبر معظم انقلاب درباره جایگاه شیراز به عنوان سومین حرم اهلبیت (ع) خواسته‌اند، با اقدامات پراکنده شدنی نیست و نیاز به سندی داشت.
او یادآور شد: تدوین چنین سندی آبان ۱۴۰۰ در شورای فرهنگ عمومی به تصویب رسید و سپس شورای راهبری آن شکل گرفت، در نخستین قدم با صاحب نظران و دانشگاهیان گفت وگو شد و موسسه رهیافت ولایت مسئولیت را به عهده گرفت؛ اکنون گام نخست یعنی تدوین سند به پایان رسیده است.
او از استاندار فارس خواست تا دستگاه‌ها را مکلف کند برنامه‌های اجرایی خود برای تحقق بندهای ۱۴ گانه سند را ارائه کنند، اگر اعتباراتی فراتر از اعتبارات دستگاه‌ها برای اجرای این برنامه‌ها نیاز است به آنها اختصاص یابد و سالانه یک نشست برای ارائه گزارش و بازنگری سند برگزار شود.
۳۳۲۰ ساعت مطالعه و بررسی برای سومین حرم اهلبیت (ع)
مرکز مطالعات راهبردی رهیافت ولایت تدوین و گردآوری مطالعات و تهیه سند راهبردی شیراز، سومین حرم اهل بیت (ع) را عهده‌دار شد و به گفته حجت‌الاسلام محمدرضا طاهری، رئیس این مرکز بررسی الگوهای استاد راهبری آغاز شد، از ظرفیت پژوهشی و مطالعاتی فقهی، تاریخی و کمک فرهنگستان علوم اسلامی و پژوهشکده حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه (س) مورد استفاده قرار گرفت و یکهزار و ۶۰۰ صفحه مصاحبه پیاده شده نیز از اندیشمندان و دانشگاهیان انجام شد.
به گفته او ۱۸ نشست راهبری برای نگارش و چکش‌کاری متن این سند راهبردی برگزار شد و اکنون می‌توان گفت برای تهیه پیش‌نویس سند راهبردی شیراز ، سومین حرم اهلبیت سه هزار و ۳۲۰ ساعت کار مطالعاتی انجام شده است.
به گفته او ۱۸ نشست راهبری برای نگارش و چکش‌کاری متن این سند راهبردی برگزار شد و اکنون می‌توان گفت برای تهیه پیش‌نویس سند راهبردی شیراز ، سومین حرم اهل بیت سه هزار و ۳۲۰ ساعت کار مطالعاتی انجام شده است.
طاهری این را هم گفت که بررسی‌های تطبیقی نیز میان این سند و دیگر اسناد بالادستی و کلمه به کلمه سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب نجام شده تا اقدامات موثر و بدون موازی‌کاری انجام شود.
به گفته او قرار است نشست سالانه بازنگری این سند نیز دهه کرامت هر سال برگزار شود تا در صورت نیاز اصلاحات لازم انجام شود.
استاندار فارس با همه خواسته‌های رئیس شورای شهر برای کمک دستگاه‌ها به تحقق این سند راهبردری موافقت کرد و از دستگاه‌ها خواست تا طی ۲ ماه بش دستگاهی خود را در این مسیر ارائه کنند.
نگاهی به ویژگی‌های ۱۴ گانه شیراز در افق سومین حرم اهلبیت
در پاسخ به این سوال که سند راهبردی تدوین شده قرار است شیراز را به چه جایگاهی برساند؟، باید گفت که با توجه به مطالعات کتابخانه‌ای در میان دیدگاه‌های موجود در ادبیات حرمشهرها و مصاحبه با ۶۰ نفر از افراد خبره آشنا با فرهنگ مردم شیراز، شاخصه‌های مطلوب این شهر در قالب چشم انداز سومین حرم اهلبیت (ع) در ایران تدوین شد.
بر این اساس ۱۴ ویژگی شیراز در این افق معرفی و دسته‌بندی شده که عبارتند از: معرفت دینی مردم شیراز، رفتار و تقیدات دینی، ساحت فرهنگ عمومی، ساحت تعلیم و تربیت، ساحت تعاملات قتصادی، ساحت حضور در عرصه‌های سیاسی، نظام مدیریت شهری و دستگاه‌های اداری، معماری، شهرسازی، مبلمان شهری و حمل و نقل عمومی، ساحت حفظ محیط زیست، طبیعت، آب و هوای سالم، سلامت شخصی، بهداشت عمومی و نظام پزشکی، ساحت ورزش، تفریحات و گردشگری، ساحت تبلیغات شهری، رسانه‌های عمومی و فضای مجازی، ساحت هنر و ادبیات و قضایی، امنیتی و پدافند غیر عامل.
نگاهی به این دسته‌بندی ۱۴ گانه نشان دهنده جامع‌نگری سند راهبردی شیراز، سومین حرم اهلبیت است؛ به گونه‌ای که تمام ابعاد زندگی فردی و اجتماعی شهروندان شیرازی و زائران و مسافران این شهر مقدس را در نظر گرفته است.نگاهی به این دسته‌بندی ۱۴ گانه نشان دهنده جامع‌نگری سند راهبردی شیراز، سومین حرم اهل بیت است؛ به گونه‌ای که تمام ابعاد زندگی فردی و اجتماعی شهروندان شیرازی و زائران و مسافران این شهر مقدس را در نظر گرفته است.
بر این اساس، نخست به گونه‌ای برنامه ریزی می‌شود تا به برکت محتوای معرفتی جذاب، رشد دهنده و کارآمد تولید شده در حرم‌های مطهر و دیگر مراکز دینی شیراز، بیشتر مردم از معرفت دینی روشن‌بینانه برخوردار شوند و توان دفاع عقلانی و قلبی از عقاید الهی خود را داشته باشند.
در بُعد رفتار و تقیدات دینی مردم، در این افق باید در نتیجه برنامه‌های تربیتی و ارائه خدمات زیارتی، فرهنگی و اجتماعی از سوی شبکه مراکز دینی، حجم قابل اعتنایی از مردم شیراز مسیر رشد آرام اما مداوم خود را به سوی سبک زندگی اسلامی طی کرده و رفتار دینی مخلصانه دارند و در ولایتمداری و مهرورزی به خاندان اهلبیت (ع) در سطح بالایی باشند.
فرهنگ عمومی شیراز در این افق باید تجلیلگر خصلت‌های والای ایرانی، متاثر از سیره امامان معصوم (ع) و تا حدود زیادی پیراسته از رذائل نفسانی است و تعلیم و تربیت آن در این چشم‌انداز به گونه‌ای است که رسیدن به زندگی فردی و اجتماعی مطلوب اسلامی و رشد و شکوفایی استعدادهای فطری و ارتقای کیفی در حوزه‌های بینش، دانش، مهارت، تربیت و سلامت روحی و جسمی دنبال شود، جهاد مستمر علمی در مراکز دانشگاهی برای تولید علم و توسعه نوآوری با هدف حل مسائل عینی جامعه و کسب مرجعیت علمی و فناوری در جهان در جریان است و جهت‌گییری علوم اسلامی به سمت عمق بخشی به شناخت معارف دینی و مبانی انقلاب اسلامی در حرکت باشد.
چشم انداز این سند برای تعاملات اقتصادی سومین حرم اهلبیت (ع)، توسعه فرهنگ حمایت کار، تولید و کارآفرینی، جلوگیری از اتلاف و راکد ماندن سرمایه‌های فیزیکی و انسانی، ترویج فرهنگ بهره‌وری صرفه‌جویی و قناعت و مقابله با اسراف، تبذیر، تجمل‌گرایی و مصرف کالاهای خارجی است تا وجه غالب فعالیت‌های اقتصادی و تلاش برای رفاه عمومی، رونق اقتصادی، زمینه‌سازی برای ایجاد عدالت اقتصادی و از بین بردن فقر باشد.
در این ساحت بر استفاده بهینه از مزیتهای نسبی موجود مانند گردشگری و کشف و آفرینش مزیتهای جدید نسبی و رقابتی و ایجاد خوشه‌های صنعتی نیز تاکید شده است.
این سند افق حضور در عرصه‌های سیاسی را هم برای شهروندان سومین حرم اهلبیت (ع) ترسیم کرده است؛ بر این اساس ارتقای تربیت عقلانی و رشد بینش دینی، سیاسی و اجتماعی شهروندان، توجه به جامعه پذیری برای تحکیم وحدت و همبستگی ملی، وطن دوستی و مقابله هوشمندانه برای تهاجم فرهنگی و پاسداشت استقلال، آزادی، مردم سالاری دینی و منافع ملی و دفاع از ارزشهای انقلاب اسلامی، گفتمان غالب در شیراز خواهد بود.
نظام مدیریت شهری و دستگاه‌های اداری شیراز در این افق، ارزشهای اسلامی و کرامت انسانی و ارج نهادن به سرمایه‌های انسانی و اجتماعی به عنوان ارزش سازمانی و تداوم خدمت و ارتقای منابع انسانی و اثر بخشی و کارایی فرآیندها را برای تسهیل در ارائه خدمات دنبال می‌کند.
معماری، شهرسازی، مبلمان شهری و حمل و نقل عمومی شیراز در دورنمای این سند راهبردی، به سمتی پیش می‌رود که در گسترش عمودی و افقی با تاکید بر هویت ایرانی – اسلامی و با رعایت ملاحظات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی ، امنیتی، حقوق همسایگی و امکانات زیربنایی و الزامات زیست و محیطی و اقلیمی و احیا و بهسازی بافتهای تاریخی و قدیمی بویژه در مجاور حرم های مطهر، با رعایت هویت دینی و انقلابی اصیل شهر و گسترش هویت معنوی شهر از طریق مبلمان مفهومی متناسب با حرم سوم اهلبیت (ع)، جلوگیری از حاشیه نشینی و ساماندهی بافتهای حاشیه‌ای دنبال شود.
این سند برای حفظ محیط زیست، طبیعت، آب و هوای سالم شیراز، رویکرد مشارکت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی بویژه امر به معروف و نهی از منکر برای حفظ محیط زیست، در کنار پیشگیری و ممانعت از انتشار انواع آلودگی‌های غیرمجاز و جرم‌انگاری تخریب محیط زیست و مجازات بازدارند و مدیریت پسابها و پسماندها را دنبال می‌کند.
سند راهبردی شیراز، سومین حرم اهلبیت در زمینه سلامت شخصی، بهداشت عمومی و نظام پزشکی، تحقق رویکرد سلامت همه جانبه، سیاست‌های اجرایی و مقررات، ارائه خدمات آموزشی، پژوهشی، بهداشتی و درمانی و توانبخشی سلامت مبتنی بر اصول و ارزشهای انسانی – اسلامی را هدفگذاری کرده و به دنبال دسترسی عادلانه و پاسخگو به امکانات، تبیین، ترویج، توسعه و نهادینه کردن طب سنتی ایران و ارتقای سلامت روانی جامعه با تحکیم بنیان خانواده، رفع موانع تنش آفرین در زندگی فردی و اجتماعی و ترویج آموزش‌های اخلاقی و معنوی است.
در افق این سند در زمینه ورزش، تفریحات و گردشگری، شیراز با برخورداری از محیطهای ورزشی و تفریحی مناسب برای همه اقشار جامعه و ترویج فرهنگ ورزش همگانی و تفریحات سالم و متنوع، سلامت جسمی و نشاط روحی آحاد جامعه را با حفظ ارزشهای دینی و اخلاقی تامین می‌کند.
در زمینه تبلیغات شهری، رسانه‌های عمومی و فضای مجازی نیز باید به گونه‌ای باشد که علاوه بر انعکاس دادن محتوای معرفتی جذاب، رشد دهنده و کارآمد، به این موارد ضریب داده شود و با استفاده از ظرفیت هنر، اثر انها ده‌ها برابر شود.
چشم انداز این سند در ساحت هنر و ادبیات برای سومین حرم اهلبیت (ع) این است که از ظرفیت این شهر به عنوان مرکز ادبیات و هنر کشور، برای نشر فرهنگ دینداری و ولایتمداری با استفاده از محتوای معرفتی جذاب، رشد دهنده و کارآمد در همه ابعاد سبک زندگی استفاده شود.
در این دورنما شیراز به کانون ادیبان و هنرمندان کشور در ادبیات و هنر آیینی تبدیل می‌شود.
در بُعد قضایی، امنیتی و پدافند عامل نیز در این چشم انداز، شیراز الگوی حفظ کرامت انسانی، دستیابی سریع و آسان مردم به حقوق خود و بهره مند از امنیت اجتماعی است و ارتقای سطح آمادگی و امنیت عمومی از طریق فراگیرسازی پدافند غیر عامل با هدف کاهش آسیبپذیری، تسهیل مدیریت بحران و افزایش مستمر بازدارندگی در مقابل تهدیدات و اقدامات احتمالی دشمن را به بهترین روش ممکن در سطح شهر محقق می‌کند.
قرار است ششم ذی‌القعده این سند راهبردی با حضور همگانی مسئولان و مدیران اجرایی فارس رونمایی شود و پس از ارائه برش‌های دستگاهی و آیین نامه اجرایی، مسیر اجرا را در پیش گیرد تا در نهایت، شیراز به شهری در تراز سومین حرم اهلبیت (ع) تبدیل شود.