به گزارش روز سه‌شنبه خبرنگار ایرنا، رییس دانشگاه فردوسی مشهد در این همایش گفت: امروز این دانشگاه، خانه امن تمام شاهنامه پژوهان و دوستداران این شناسنامه مشترک همه ایرانیان است.
مسعود میرزایی شهرابی افزود: دانشگاه فردوسی مشهد تنها قطب علمی ادبیات حماسی کشور است و اکنون گرایش دکترای تخصصی شاهنامه و ادبیات حماسی توسط استادان زبده این دانشگاه طراحی شده است.
وی ادامه داد: زبان فارسی، زبان شعر و شعور، عرفان و حکمت و به تعبیر یکی از مستشرقان بعد از کتاب های آسمانی، مهمترین موهبت خداوند برای نسل بشر است و شاهنامه حکیم توس پایه و مایه یکتای این زبان است و اگر امروز در بین حدود ۲۰۰ کشور جهان، جز ایران که تاریخ و هویت چند هزار ساله خود را به یادگار دارد بقیه بیش از نیم قرن از تاریخ خود را ندارند به سبب همین زبان فارسی است.
عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: جمهوری اسلامی ایران با ایمان به وعده صادق ظهور آخرین فرزند پیامبر روشنی ها، در سال‌های اخیر بزرگداشت شاهنامه این نماد آزادی و آزادگی، دادگری و یکتاپرستی و به ویژه خردگرایی و محب اهل بیت(ع) و تلاش برای بهتر شناختن و ترجمان این اثر به زبان روز را در صدر برنامه های فرهنگی خود قرار داده است.
میرزایی افزود: این مهم نقش دانشگاه فردوسی را در آغاز گام سوم انقلاب شکوهمند اسلامی مهمتر از پیش کرده است. دانشگاهی که به نام این حکیم فرزانه به خود می بالد و خواهد کوشید در مسیر شناخت اثر وی و ترویج فرهنگ راستین مبتنی در این کتاب نامی، طلایه دار باشد.
در این مراسم از چهار جلد مجموعه مقالات همایش بزرگداشت فردوسی در سال ١۴٠٢ رونمایی شد.
از اهداف برگزاری این همایش می‌توان به بررسی نقش شاهنامه فردوسی در تکوین تمدن اسلامی و ایرانی در طول هزار سال پس از سرایش اثر، بررسی نقش شاهکار بزرگ فردوسی به‌عنوان پیش‌نمونه و پیش‌متن حماسه‌های تاریخی و دینی از حیث نقش تاریخی و فرهنگی شاهنامه و نظیره‌های آن در شکل‌گیری فرهنگ، در سطوح ملی، دینی و قومی، تبیین دلایل رواج و تفاوت‌های ماهوی «فرهنگ حماسی» در جغرافیای فرهنگی ایران، آسیای میانه، صغیر، شبه‌قاره و خاورمیانه و تحلیل نقش خراسان- توس و مشهد در رشد فرهنگ و تفکر حماسی در ایران و جهان اسلام و تبیین و شناخت «هنر حماسی»، در کنار ادبیات حماسی و بررسی نقش هنر حماسی در رشد فرهنگ و تمدن ایران و تحلیل مظاهر هنر حماسی در فرهنگ مشرق‌زمین نام برد.
همچنین آسیب‌شناسی و نقد تحقیقات مستشرقین درباره حماسه‌سرایی، به ویژه در ارتباط با گفتمان سیاسی عصر پهلوی در خصوص نقش شاهنامه در اتصال یا انفکاک تاریخ ایران پیشااسلامی و اسلامی، تحقیق در نقش شاهنامه و هنر و ادب حماسی در تحولات اجتماعی جهان معاصر و به ویژه بررسی نقش‌های فرهنگی- تمدنی این گنجینة کهن در حوزه زبان‌های مختلف جهان اسلام، تشویق و ترغیب پژوهشگران به تحقیق در زمینه‌های مطالعات فرهنگی مرتبط با شاهنامه و نظایر آن و گفتگو و تبادل نظر شاهنامه‌پژوهان در خصوص افزایش کارآیی اجتماعی- فرهنگی مطالعات دانشگاهی، «کاربردی‌سازی» شاهنامه و حماسه در فرهنگ عمومی بر پایه ابزار رسانه، تکنولوژی و صنعت سرگرمی، تحلیل جایگاه و نمودهای نوع ادبی- هنری «حماسه» در فرهنگ عامیانه و ارتباط حماسه شفاهی و مکتوب، تحلیل سهم انواع هنرهای کلاسیک و معاصر، اعم از معماری، موسیقی، نقاشی، خوشنویسی، هنرهای تجسمی، سینما و نمایش، و بررسی نقش رسانه‌ها در ترویج مفاهیم حماسی مرتبط با شاهنامه در فرهنگ امروز و گذشته، جستجوی راه‌های پیوند بین فضاهای غیردانشگاهی و جهان مجازی و محافل دانشگاهی در حوزه ارتباط شاهنامه و مخاطبان عام از دیگر اهداف این همایش است.
سهم شاهنامه فردوسی در دگرگونی فرهنگ و تمدن ایران
عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به برگزاری همایش امسال با عنوان «بازشناسی نقش شاهنامة فردوسی در سیر فرهنگ و تمدن ایرانی- اسلامی» اظهار کرد: کارگروه فکری حکیم طوس، یک نهاد ملی است که ذیل انجمن آثار و مفاخر کشور تعریف شده و بخش محوری اجرای این برنامه را شکل داده است.
فرزاد قائمی بیان کرد: این همایش، در سطح فکری و محتوایی از تأیید علمی، کمک و حمایت معنوی قطب علمی شاهنامه و فردوسی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور، انجمن علمی زبان و ادبیات فارسی، انجمن ترویج زبان و ادبیات فارسی، انجمن و بنیاد بین‌المللی ایران شناسی، دبیرخانه ملی هنر حماسی و بسیاری مراکز علمی دیگر برخوردار است.
وی گفت: این همایش کوشیده است، ابتدا سهم شاهنامه فردوسی در دگرگونی فرهنگ، تمدن، آیین‌ها و مکاتب فکری، در ایران تاریخی و معاصر را تبیین کند.
استاد دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: همچنین تداوم نقش فرهنگی شاهنامه در طول تاریخ، بر پایه متون حماسی فارسی شامل حماسه‌های ملی، تاریخی و دینی یا حماسه‌های عامیانه و نسبت انواع هنرها همچون معماری، موسیقی، نقاشی، خوشنویسی، هنرهای تجسمی، سینما و نمایش را با جایگاه فرهنگی حماسه محل بررسی پژوهشگران قرار دهد.
قائمی که دبیر علمی همایش ملی بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی نیز هست در ادامه گفت: این همایش معتبر علمی، در ردة ملّی و در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) نمایه خواهد شد.
وی گفت: بر اساس ساختار طراحی شده این همایش با همکاری دانشگاه فردوسی مشهد، انجمن آثار و مفاخر کشور، ادارة کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی، اداره کل میراث فرهنگی استان، شهرداری مشهد ، پژوهشگاه میراث فرهنگی وگردشگری و سایر نهادهای استانی و ملی همزمان با بزرگداشت سالانة فردوسی و روز پاسداشت زبان فارسی برگزار می شود.
این همایش دو روزه تا فردا در مشهد ادامه دارد.