به گزارش خبرنگار ایرنا، معصومه نمدیان روز پنجشنبه در نشست علمی مشترک مرکز عوامل اجتماعی موثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکی زنجان با اداره کل ورزش و جوانان استان به مناسبت هفته ملی جمعیت به ارائه آماری در خصوص نرخ باروری کلی در کشور و زنجان پرداخت و افزود: نرخ باروری، بیانگر تعداد فرزندانی است که جایگزین والدین می‌شوند و اگر بالای ۲ باشد نشان دهنده رشد متعادل جمعیت است.
وی با بیان اینکه این رقم در ایران در سال ۱۳۵۵ معادل ۶.۳ بوده است، افزود: در سال ۱۴۰۰ این عدد به ۱.۶ در کشور و ۱.۷ در استان زنجان رسید و در حال حاضر رو به کاهش است.
نمدیان خاطرنشان کرد: پیش‌بینی‌های موجود در ایران حاکی از تداوم کاهش باروری کل به پایین‌تر از ۱.۵ فرزند در افق ۱۴۰۴ می‌باشد که این امر موجب دگرگونی ساختار سنی جمعیت از وضعیت جوانی به سمت سالخوردگی و پیامدهای سالمندی جمعیت خواهد شد.
وی نیروی انسانی هر جامعه‌ای را بزرگترین سرمایه آن جامعه برای رسیدن به رشد و شکوفایی دانست و اظهار کرد: نداشتن نیروی انسانی مولد و سالم باعث می‌شود جامعه به رشد مطلوب دست پیدا نکند.
الگوپذیری اجتماعی از دلایل اصلی تمایل به کم‌فرزندی در زنجان است
عضو هیات علمی گروه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت دانشگاه علوم پزشکی زنجان نیز در این نشست، گفت:الگوپذیری اجتماعی، تمایل به انطباق رفتار با فرهنگ حاکم بر جامعه و میل به همرنگ شدن با جماعت از دلایل اصلی تمایل به کم‌فرزندی در زنجان است.
مینا سادات هاشمی‌پرست افزود: پژوهشی برای تبیین مولفه‌های تعیین کننده تصمیم‌گیری در خصوص فرزندآوری در زنان و مردان واجد شرایط باروری که به مراکز خدمات جامع سلامت شهر زنجان مراجعه می کردند انجام شد.
وی با بیان اینکه در پژوهش انجام شده، هفت طبقه اصلی و ۱۹ زیرطبقه به عنوان مولفه‌های تعیین‌کننده تمایل به فرزندآوری در شهر زنجان شناسایی شد، افزود: الگوپذیری اجتماعی یا تاثیرپذیری افراد از فرهنگ حاکم بر جامعه، اولین طبقه اصلی بوده که زیرطبقه‌های آن اشاعه هنجارهای کم‌فرزندطلبی و تقبیح اجتماعی ازدیاد نسل است.
این مدرس دانشگاه، مدرنیته شدن خانواده‌ها را دومین مولفه تعیین‌کننده تصمیم‌گیری در خصوص فرزندآوری در شهر زنجان عنوان کرد و گفت: به تبع مدرنیته شدن، انتظارات والدین از نقش فرزندان تغییر کرده و احساس نیاز نکردن به تداوم نسل به دلیل اعتقاد نداشتن به نقش حمایتگری فرزندان، اتفاق افتاده است.
وی این یافته را بیانگر کم‌رنگ شدن مفهوم سنتی فرزند و دوراندیشی برای داشتن سالمندی فعال و سالم عنوان کرد و افزود: از سوی دیگر، سایه انداختن ایده‌آل‌گرایی یا کمال‌گراییِ افراطی در تربیت فرندان، منجر به فرزندهراسی و نداشتن تمایل به فرزندآوری شده است.
هاشمی‌پرست، مقتضیات اجتماعی و اقتصادی را دیگر مولفه تعیین‌کننده تصمیم‌گیری در خصوص فرزندآوری در شهر زنجان برشمرد و اظهار کرد: دغدغه‌های نوین فرزندآوری، مولفه تعیین کننده‌ی دیگری بود که در پژوهش انجام شده به آن دست یافتیم و در ذیل آن می‌توان به مواردی چون شکاف نسلی، فرزندسالاری، دشواری‌های تربیتی و تحصیلی، تضاد نقش مادری و اشتغال و رنگ باختن شبکه‌های حمایتی اشاره کرد.
وی دلیل دیگر تمایل به تک‌فرزندی یا کم‌فرزندی در زوجین را اجتناب از پذیرش مسئولیت‌های فرزندپروری و تمایل به حفظ آسایش نسبی در موقعیت فعلی دانست و گفت: زوجین تولد فرزند جدید را عاملی برای مختل شدن آسایش و آرامش و برهم خوردن نظم متداول زندگی خود می‌دانند و از این رو تمایلی به فرزندآوری ندارند.
این عضو هیات علمی گروه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت دانشگاه علوم پزشکی زنجان با بیان اینکه افزایش سن ازدواج یا تاخیر در ازدواج باعث دیرفرزندآوری و گرایش به کم‌فرزندی شده است، افزود: یکی دیگر از یافته‌های این پژوهش که تصمیم به فرزندآوری را تحت‌الشعاع قرار داده، تجارب ناخوشایند زیست در خانواده پرجمعیت است؛ در واقع نارضایتی از تعداد فرزندان خانواده مبدأ و تجربه بارداری دشوار، فرزندآوری را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.