به گزارش خبرنگار ایرنا، علیرضا عسکری چاوردی روز یکشنبه در نشست با خبرنگاران اظهار کرد: پروژه تحقیقاتی مشترکی از ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۳ در پهنه دشت مردودشت انجام شده که نشان می‌دهد تخت جمشید، شهر استخر، دروازه پردیس یا تل آجری و نقش رستم به رغم وجود فاصله چند کیلومتری از یکدیگر، اما همه واحدهایی از شهر پارسه هستند.
وی افزود: طی یکصد سال گذاشته به دلیل عدم شناخت پیشینه پژوهشی شهر پارسه قلمروهای این اجزای شهری از یکدیگر جدا شده بود و امروز به این نتیجه رسیدیم که اینها یک بافت شهری واحد در وسعتی حدود هفت هزار هکتار به نام پارسه است. طی یکصد سال گذاشته به دلیل عدم شناخت پیشینه پژوهشی شهر پارسه قلمروهای این اجزای شهری از یکدیگر جدا شده بود و امروز به این نتیجه رسیدیم که اینها یک بافت شهری واحد در وسعتی حدود هفت هزار هکتار به نام پارسه است.
عسکری ادامه داد: در گذشته روابط میان این اجزا و اینکه هر کدام از بخش‌ها چه کارکردی داشته و چگونه با یکدیگر در ارتباط بودند تا شهر مفهوم پیدا کند، درک نمی‌شد.
مدیر پایگاه تخت جمشید اعلام کرد: محصول این مطالعات ۱۵ ساله و پیشرفتهای علمی حاصل شده، چشم انداز مدیریتی محدوده جهانی تخت جمشید را نیز تغییر داده و در هفته جاری با حضور قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، مفاهیم علمی که طی ۱۵ سال به دست آمده، به یک ساختار اجرایی، عملیاتی تبدیل شود.
وی گفت: بر این اساس به زودی دفتر پژوهشی، فنی، پایش و باستان شناسی دروازه پارسه، نقش رجب و نقش رستم افتتاح می‌شود و با متمرکز شدند نیروهای انسانی و تجهیزات بخشهای مختلف اداری و لجستیک پایگاه جهانی تخت جمشید در سراسر شهر پارسه، فضای لازم و کافی در ساختمان فعلی موزه تخت جمشید برای توسعه آن و نمایش آثار به دست می‌آید.
عسکری یادآور شد: تخت رجب تنها محدود به چند اثر ساسانی نیست، بلکه کتیبه‌ها، اشیا و استودان‌های (جایگاه نگهداری استخوان) بسیاری کوه رحمت، تخت گوهر و آرامگاه در آنجا وجود دارد که در دفتر پژوهشی مستقر شده بررسی می‌شود.
۱۸ هزار شی تاریخی در تخت جمشید فرصت نمایش نیافته است
وی درباره طرح توسعه موزه تخت جمشید گفت: ۲۰ سال است که طرح‌های مطالعاتی موزه تخت جمشید که عمدتا با رویکرد پژوهشی انجام شده و با توجه به اینکه در این مدت موزه‌های دنیا از نظر نمایش اثر، محتوا و چگونگی نمایش و استفاده از تکنولوژی پیشرفتهای بسیاری کرده، طرح‌های پیشین توسعه این موزه نیز نیازمند بازنگری است.
مدیرپایگاه جهانی تخت جمشید یادآور شد: اساسا هدف از ساخت و بازسازی بنای کنونی موزه تخت جمشید بعد از کاوش‌های باستان شناسی این بود که اشیای کاوش شده در این محل مطالعه و سپس در موزه به نمایش گذاشته شود، اما این موضوع هیچگاه محقق نشد و تنها چند سالن آن به موزه اختصاص یافت.
وی افزود: محدودیت‌های ساخت و ساز در پیرامون تختگاه تخت جمشید سبب شده تا از این فضا برای بخش اداری نیز استفاده شود اما در چشم‌انداز جدید مقرر شد تا بخشهای اداری و لجستیک تخت جمشید در چند بخش متنوع در شهر پارسه منتقل شود و تنها بخش مرمت را در سایت تخت جمشید نگه داشته شود.
عسکری عنوان کرد:در زمان حاضر ۱۸ هزار شی تاریخی در تخت جمشید وجود دارد که کمتر از ۵۰۰ شی آن فرصت نمایش پیدا کرده و باید بکوشیم همه اشیای موجود در انبارهای موزه تخت جمشید، در این موزه به نمایش گذاشته شود. در زمان حاضر ۱۸ هزار شی تاریخی در تخت جمشید وجود دارد که کمتر از ۵۰۰ شی آن فرصت نمایش پیدا کرده و باید بکوشیم همه اشیای موجود در انبارهای موزه تخت جمشید، در این موزه به نمایش گذاشته شود.
وی اظهار کرد: هم به دلیل حفاظت و هم معرفی این میراث ارزشمند، مهم است که این ساختمان که ابتدا نیز با هدف موزه ساخته شده، به این کاربرد برگردد.
عسکری با بیان اینکه برای طرح محتوایی موزه تخت جمشید دانشگاه‌های شیراز و هنر تهران با ما همکاری دارند، گفت: به دنبال یک تفاهم‌نامه بین‌المللی نیز برای استفاده از کمک دانشگاهی خارجی هستیم که در آینده اطلاع‌رسانی می‌شود.
موزه تخت جمشید تنها برای نمایش اشیا نیست؛ معرفی ایران فرهنگی
مدیر پایگاه جهانی تخت جمشید ادامه داد: در طرح توسعه موزه تخت جمشید، این محل، موزه ای فناورانه و پیشرفته است تا فرد در ورود به آن سرگذشت هخامنشی را درک کند.
وی افزود: این موزه تنها برای نمایش شی نخواهد بود و در عین نمایش این میراث، سناریوی سرگذشت هخامنشیان را از چگونگی ساخت و ساز تختگاه تا سرگذشت و سقوط آنها را برای مخاطبان روایت کند و به همین دلیل طرح محتوایی آن بسیار مهم است.
عسکری با بیان اینکه در این طرح محتوایی، مساله معرفی ایران فرهنگی و تاریخی از اهمیت بالایی برخوردار است، توضیح داد: می‌دانیم که محدوده بزرگی از غرب آسیا تحت حاکمیت ایران بوده اما طی زمان از ایران جدا شده و به همین دلیل از آسیای مرکزی تا هندوستان و از آفریقا و صحرای عربستان و شبه جزیره بالکان به عنوان ایران فرهنگی برای ما مهم است که حفظ و باید در یکی از واحدهای موزه تخت جمشید معرفی شود.
وی عنوان کرد: هدف از موزه تخت جمشید، تفسیر فرهنگ هخامنشی شامل اختراع خط و کتابت، تقویم ۱۲ ماهی که ریشه تقویم کنونی ایران است، ضرب سکه، زندگی و جایگاه طبقات اجتماعی، جایگاه زنان و نقش جدی آنها در تاریخ ایران و نظام خانوادگی ایران باستان بر اساس اشیاء و مدارک به دست آمده و با استفاده از انیمیشن و تکنولوژی در موزه روایت شود.
عسکری اظهار کرد: اگر ایران فرهنگی معرفی نشود، این موارد به فراموشی سپرده می‌شود؛ ایران حق فرهنگ، تاریخ و تمدن بر کل خاورمیانه دارد و کشورهای امروز تجزیه شده ایران هستند.
کشف روستای هشت هزار ساله در دشت مردوشت
مدیر پایگاه جهانی تخت جمشید گفت: نقش رستم از این منظر بسیار مهم است که بخش مهمی از تاریخ معنوی ایران را روایت میکند و ۲ سند نوستاری تاریخ ایران در آنجا نقش شده است.
وی افزود: نقش رستم، بخشی از تخت جمشید است، دین، آیین‌های مذهبی مردم ایران و ایدئولوژی درهخامنشی در آنجا شکل گرفته و به اندازه یک کتاب تاریخ ایران را روایت می کند.
عسکری عنوان کرد: ۲ سند نوشتاری تاریخی ایران در نقش رستم قرار دارد؛ یکی جغرافیای تاریخی ایران در دوره هخامنشی که به عنوان سند ایران در آنجا وجود دارد و در این سند بیان شده که محدوده قلمرو ایران کجاست و کدام سرزمین‌ها جزئی از ایران هستند و به زبان های پارسی باستانی، بابلی و ایلامی نوشته شده است.
وی اضافه کرد: سند تاریخی دیگر مردبوط به ۵۰۰ سال بعد از هخامنشیان است که بیان میکند که فرات و رود سیحون مرز ایران هستند؛ این سند ساسانی بر روی بنای کعبه زرتشت به خط های یونانی ، پهلوی اشکانی و ساسانی نوشته شده و به نوعی سند مالکیت ایران در دوره ساسانی است.
مدیر پایگاه جهانی تخت جمشید درباره فرونشست زمین در نقش رستم فارس، اظهار کرد: آسیب فرونشست که اتفاق افتاده، همه مربوط به اخیر نیست بلکه از سال‌های پیش آغاز شده اما شاید به این دلیل که فرصت پژوهش نداشته و گستره این تغییرات اقلیمی پیش‌بینی نشده بود، مورد توجه قرار نگرفت.
عسکری با بیان اینکه پژوهش های باستان شناسی و زمین شناسی باید بطور مداوم در سایت های باستانی کشور مانند دشت مرودشت انجام شود، ادامه داد: برای حل این مساله، باید دیدگاه میراث فرهنگی به سمت رونق گردشگری حرکت کند و هدف از توسعه موزه‌ها و کاوش‌های باستان شناسی نیز فراهم کردن زمینه زیرساخت‌های فرهنگی برای همین مساله است.
وی گفت:هدف از راه‌اندازی دفاتر پژوهشی در شهر پارسه کاوش‌های باستان شناسی است؛ باید شهر استخر و روستای پیش از تاریخ این پهنه کاوش شود؛ یافته‌های علمی نشان می‌دهد که یک روستای هشت هزار ساله در ۲ کیلومتری تخت جمشید قرار دارد. هدف از راه‌اندازی دفاتر پژوهشی در شهر پارسه کاوش‌های باستان شناسی است؛ باید شهر استخر و روستای پیش از تاریخ این پهنه کاوش شود؛ یافته‌های علمی نشان می‌دهد که یک روستای هشت هزار ساله در ۲ کیلومتری تخت جمشید قرار دارد.
مدیرپایگاه جهانی تخت جمشید اظهار کرد: در این چشم‌انداز به دنبال این هستیم تا اقتصاد مردم محلی از کشاورزی به گردشگری تغییر جهت پیدا کند و روستاهای اطراف این سایت‌ها، به روستاهای نمونه گردشگری تبدیل شود تا در ۱۰ سال آینده بحران‌های کم آبی با حرکت به سوی گردشگری حل شود.
عسکری با بیان اینکه پروژه‌های بسیاری در این محدوده تعریف شده است، گفت: ویژگی خوب این طرح‌ها علمی و پژوهشی بودن است و فرونشست نقش رستم به طور خاص مورد توجه قرار دارد.
نقش رستم ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار می‌خواهد
وی اظهار کرد: در این مرحله نقش رستم دست کم به ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد و باید آزمایش مکانیک خاک، کاوش‌های باستانشناسی، مرمت و حفاظت انجام شود.
عسکری یادآور شد: در زیر نقش رستم هشت متر نوشته‌های مربوط به آوار دوره های تاریخی مختلف وجود دارد که در صورت پیشگیری از ورود آب، از مجراهای ایجاد شده، این میراث ارزشمند از بین خواهد رفت.
مدیر پایگاه جهانی تخت جمشید افزود: در نقش رستم ۲۳ اثر باستانی شامل نقش‌های هخامنشی و ساسانی، کتیبه ها، بنای کعبه زرتشت و بارو وجود دارد و بخش عمده و عظیمی از فرهنگ معنوی ایران باستان مانند تقویم، خط و کتابت و آیین ها در این منطقه باستانی نهادینه شده است.
وی عنوان کرد: مرمت نقش برجسته پیروزی شاپور بر پادشاه روم تمام شده و مرمت کاخ خشایارشا در دستور کار قرار دارد اما اینها کافی نیست و بسیاری از بخشهای نقش رستم نیازمند مرمت است.