ایرنابازار- برخی از ویژگی‌های اصلی حمل و نقل بین‌المللی دریایی عبارت‌اند از:
1- حجم بالا: کشتی‌ها قادر هستند حجم زیادی از کالاها را در یک بار جابجا کنند. این بخش بزرگی از تجارت جهانی را شامل می‌شود.
2- هزینه پایین: نسبت به سایر روش‌های حمل و نقل بین‌المللی مانند هوایی، هزینه حمل و نقل دریایی معمولاً پایین‌تر است.
3- سرعت نسبتا کم: نسبت به حمل و نقل هوایی، سرعت کشتی‌ها پایین‌تر است اما برای حمل حجم بالای کالا مناسب‌تر است.
4- پوشش جغرافیایی گسترده: با توجه به وجود اقیانوس‌ها و دریاها در سرتاسر جهان، شبکه حمل و نقل دریایی می‌تواند به طور گسترده‌ای کشورها را به هم متصل کند.
5- انواع مختلف کشتی: از کشتی‌های کانتینری گرفته تا نفتکش‌ها و کشتی‌های باری، طیف گسترده‌ای از انواع کشتی‌ها برای حمل کالاهای مختلف وجود دارد.
6- زیرساخت‌های بندری: بنادر به‌عنوان گره‌های اصلی در این سیستم نقش مهمی در تسهیل عملیات بارگیری و تخلیه کالاها ایفا می‌کنند.
در مجموع، حمل و نقل دریایی به‌عنوان یکی از ارکان اصلی تجارت جهانی شناخته می‌شود و نقش حیاتی در اقتصاد جهانی ایفا می‌کند.
مزایای حمل و نقل بین‌المللی دریایی
حمل و نقل بین‌المللی دریایی دارای مزایای متعددی است که آن را به یکی از محبوب‌ترین و پرکاربردترین روش‌های حمل و نقل کالا تبدیل کرده است. برخی از مزایای اصلی حمل و نقل دریایی به شرح زیر است:
1- هزینه پایین: به دلیل ظرفیت بالا و نیاز به مصرف سوخت کمتر، هزینه‌های حمل و نقل دریایی به نسبت سایر روش‌ها ارزان‌تر است.
2- ظرفیت بالا: کشتی‌های باربری قادر به انتقال حجم و وزن بسیار بالایی از کالا هستند.
3- امنیت بالا: دریا به لحاظ طبیعی محیط امن‌تری برای حمل و نقل کالا است و خطر سرقت یا آسیب‌های احتمالی کمتر است.
4- سرعت معقول: علی‌رغم کندتر بودن نسبت به حمل و نقل هوایی، سرعت کشتی‌های باربری برای بسیاری از موارد مناسب است.
5- دسترسی به نقاط دور افتاده: حمل و نقل دریایی امکان دسترسی به بسیاری از بندرها و مناطق ساحلی را فراهم می‌کند که از طریق سایر روش‌ها امکان پذیر نیست.
6- حمل کالاهای حجیم و سنگین: برخی کالاها به دلیل وزن و ابعاد بزرگ، تنها از طریق حمل و نقل دریایی قابل جابه‌جایی هستند.
7- حمل کالاهای فله: انواع محصولات فله مانند ذرت، گندم، سویا و... به راحتی می‌توانند به صورت دریایی حمل و نقل شوند.
در مجموع، حمل و نقل دریایی یک روش مقرون‌به‌صرفه، امن و کارآمد برای جابه‌جایی کالاهای بین‌المللی به شمار می‌رود.
معایب حمل و نقل بین‌المللی دریایی
حمل و نقل بین‌المللی دریایی، علی‌رغم مزایای فراوان، دارای برخی معایب و محدودیت‌ها نیز است. برخی از مهم‌ترین این معایب عبارت‌اند از:
1- سرعت پایین: سرعت کشتی‌های باربری به نسبت حمل و نقل هوایی بین المللی یا زمینی بسیار پایین‌تر است. این امر باعث طولانی‌تر شدن زمان تحویل کالا می‌شود.
2- وابستگی به شرایط آب و هوایی: حمل و نقل دریایی به شدت تحت تأثیر شرایط آب و هوایی قرار دارد. طوفان‌ها، یخبندان، مه و سایر پدیده‌های جوی می‌توانند باعث تأخیر یا حتی خسارت به بار شوند.
3- محدودیت در حمل کالاهای فاسدشدنی: برخی کالاهای مانند میوه، سبزیجات و دیگر مواد غذایی به دلیل نیاز به شرایط خاص نگهداری، برای حمل و نقل دریایی مناسب نیستند.
4- هزینه‌های تخلیه و بارگیری: بار و باربری در بندرها نیاز به تجهیزات خاص و نیروی کار دارد که هزینه‌های اضافی را به همراه دارد.
5- خطر آلودگی محیط زیست: نشت سوخت کشتی‌ها یا سایر مواد شیمیایی می‌تواند به محیط زیست دریایی و ساحلی آسیب برساند.
6- محدودیت در دسترسی به برخی مناطق: برخی مناطق دور افتاده یا داخلی فاقد دسترسی مستقیم به آب‌های دریایی هستند.
7- استفاده از فناوری قدیمی‌تر: در مقایسه با سایر روش‌های حمل و نقل، کشتی‌ها از فناوری قدیمی‌تری برخوردارند.
بنابراین، متناسب با نوع کالا، مقصد و شرایط حمل و نقل، باید بین مزایا و معایب این روش ترکیب مناسبی را انتخاب کرد.
آیا حمل و نقل دریایی برای همه کالاها مناسب است؟ چرا یا چرا نه؟
خیر، حمل و نقل دریایی برای همه کالاها مناسب نیست. هر روش حمل و نقل ویژگی‌ها و محدودیت‌های خاص خود را دارد که بر انتخاب روش مناسب برای حمل کالاها تأثیر می‌گذارد:
دلایلی که حمل و نقل دریایی بین المللی برای همه کالاها مناسب نیست:
زمان حمل طولانی‌تر: برخی کالاها به تحویل سریع‌تر نیاز دارند و حمل دریایی با توجه به مسیر طولانی جوابگو نخواهد بود.
محدودیت در حمل کالاهای فساد پذیر: کالاهایی مانند مواد غذایی، گل و گیاهان که به شرایط خاص نگهداری نیاز دارند، در حمل و نقل دریایی دچار آسیب می‌شوند.
محدودیت در حمل کالاهای با ارزش بالا: برخی کالاهای گران‌قیمت مانند جواهرات به دلیل آسیب‌پذیری در برابر سرقت و خسارت، گزینه مناسبی برای حمل دریایی نیستند.
حجم و وزن محدود: کالاهای بسیار حجیم و سنگین ممکن است از ظرفیت کشتی‌ها فراتر باشند و گزینه مناسبی برای حمل دریایی نباشند.
بنابراین، برای انتخاب روش حمل و نقل مناسب باید ویژگی‌های کالا از جمله زمان تحویل، ارزش، حجم و وزن را در نظر گرفت و متناسب با آن روش حمل را انتخاب کرد.
آیا هزینه‌های حمل و نقل دریایی در مقایسه با سایر روش‌ها همیشه مقرون‌به‌صرفه است؟
خیر، در مقابل سایر روش‌های حمل و نقل بین المللی که سایت‌ها ارائه می‌دهند، هزینه‌های حمل و نقل دریایی همیشه مقرون‌به‌صرفه نیست. هرچند حمل و نقل دریایی به‌طورکلی ارزان‌تر از سایر روش‌های حمل و نقل است، اما در برخی موارد می‌تواند هزینه‌بر باشد:
1- کالاهای کم حجم و سبک: برای کالاهای کم حجم و سبک که به اندازه کافی برای پُر کردن ظرفیت کشتی نیستند، هزینه‌های حمل و نقل دریایی ممکن است بالاتر از سایر روش‌ها باشد.
2- مسافت‌های کوتاه: برای مسافت‌های کوتاه، هزینه‌های حمل و نقل دریایی می‌تواند بیشتر از حمل و نقل زمینی یا هوایی باشد.
3- کالاهای فسادپذیر و با ارزش بالا: برای این دسته از کالاها، به دلیل نیاز به تجهیزات و امکانات خاص حمل و نقل، هزینه‌های بیشتری متحمل می‌شوند.
4- هزینه‌های اضافی بندری: هزینه‌های بارگیری، تخلیه، انبارداری و سایر خدمات بندری می‌تواند هزینه‌های حمل و نقل دریایی را افزایش دهد.
بنابراین، برای تعیین روش مقرون‌به‌صرفه باید عوامل مختلفی مانند نوع کالا، مسافت و هزینه‌های جانبی را در نظر گرفت و با مقایسه همه گزینه‌ها، بهترین روش را انتخاب کرد. گاهی اوقات حمل و نقل دریایی ممکن است گزینه مناسبی نباشد.