به گزارش ایرنا، زندگی آرام، ساده، کم دردسر و بی آلایش در بستر طبیعت و آسمان صاف و بی ریا آنان این روزها در آسمان ابری همراه با رنج و مشقت های مسیر کوچ گره خورده است.
این روزها زیر غرش آسمان یکی از دغدغه‌های عشایر استان مسیرهای عبوری و ایل راه‌های کوچ است که متاسفانه به دلیل خرابی بسیاری از این مسیرها، عشایر چاره‌ای جز عبور از جاده‌های آسفالت، کنار منازل مسکونی حاشیه راه‌ها و جاده‌های کمربندی را ندارند و احتمال می رود به دلیل این مشکل دام‌های آنان در اثر تصادف با خودروها تلف شود.
کوچ عشایر این استان از مناطق قشلاقی مراوه تپه استان گلستان از ۱۰ اردیبهشت ماه آغاز شده و این دامداران راهی مناطق ییلاقی شمال شرق کشور شدند که متأسفانه بخش عمده‌ای از ایل راه‌های کوچندگان استان بر اثر بارش‌ها، سیلاب‌ها و طغیان رودخانه دچار خرابی هایی شده که نیاز به ترمیم و بهسازی دارد.
سه ایلراه اصلی شمالی، میانی و جنوبی در استان برای تردد عشایر استان‌های گلستان، سمنان، خراسان رضوی و خراسان شمالی از مناطق قشلاقی مراوه تپه گلستان تا مناطق ییلاقی استان وجود دارد که در اولویت ترمیم است.
سه هزار و ۶۰۰ خانوار کوچرو
سه هزار و ۶۰۰ خانوار عشایری استان کوچرو هستند که ۲ هزار خانوار از این دامداران، زمستان را در استان گلستان گذرانده و در حال جابه جایی به مناطق ییلاقی خراسان شمالی هستند، یکهزار و ۶۰۰ خانوار عشایری استان هم در داخل استان کوچروی دارند.
عشایر این استان مکلف هستند مناطق قشلاقی استان گلستان را تا نیمه اردیبهشت ماه ترک کنند که برخی عشایر به صورت سنتی کوچ می کنند و این جابه جایی یک ماه تا بیش از ۴۰ روز طول می کشد و برخی هم به صورت مکانیزه کوچ می کنند که زمان کمتری در راه هستند.
برخی عشایر استان نیمه کوچرو و در جوار مناطق روستایی مستقر هستند و تابستان به مناطق ییلاقی اطراف کوچ می کنند که شمار این دامداران ۲ هزار و ۵۰۰ خانوار است.
قبل از کوچ دستگاه های ذیربط در این زمینه تمهیدات لازم با همکاری نیروی انتظامی و پلیس راه را انجام می دهند تا تأمین امنیت در مسیر کوچ، تسهیل و هماهنگی لازم برای تردد عشایر و دام از معابر و جاده‌های برون شهری بدون هیچگونه مشکلی انجام شود.
خسارت ۲۵۰ میلیارد ریالی به ایلراه‌ها
سرپرست امور عشایری خراسان شمالی در این خصوص گفت: بارندگی‌های سیل آسای چند روز اخیر، ۲۵۰ میلیارد ریال به ایلراه‌های عشایری استان خسارت وارد کرده است.
محمدحسن محمدی کوشکی با بیان اینکه ۷۰ درصد از راه‌های ارتباطی عشایر به مناطق ییلاقی بر اثر باران دچار خسارت شده است اظهار کرد: طول ایلراه های ییلاقی استان یکهزار و ۲۰۰ کیلومتر است که در بارندگی اخیر ۷۰۰ کیلومتر دچار تخریب و خسارت شد.
وی افزود: اکنون قرارداد انجام تیغ زنی ایلراه های استان با پنج پیمانکار منعقد شده است و کار ترمیم این مسیرها به محض مساعد شدن شرایط جوی آغاز می شود.
سرپرست امور عشایری خراسان شمالی افزود: کمتر از یک هفته به زمان ورود قانونی عشایر به مراتع یبلاقی باقی مانده است از این رو تلاش داریم مرمت ایلراه‌ها با سرعت انجام شود.
وی گفت: این اداره کل برای مرمت ایلراه ها با محدودیت تامین ماشین آلات روبه رو است از این رو ضروری است برابر مصوبه هیات وزیران، سایر دستگاه‌های عضو شورای عشایر استان امکانات، ماشین آلات و اعتبارات لازم تعهدی خود را برای رفع این مشکل به کار گیرند.
محمدی کوشکی افزود: در سال مالی ۱۴۰۲ برای انجام اجرای پروژه های حوزه راه، ۶۵ میلیارد ریال اعتبار مصوب شده است که از این میزان ۳۵ میلیارد ریال تخصیص یافت.
خراسان شمالی قطب دامپروری
براساس آخرین سر شماری سال ۹۷، عشایر خراسان شمالی با بیش از هفت هزار و ۱۶۸ خانوار و بیش از ۳۰ هزار نفر جمعیت، در سه زیست بوم شامل اترک شمالی و اترک جنوبی و کرمانج غربی کوچ روی دارند.
ایلراه های خراسان شمالی از سه بخش تشکیل شده است؛ ایلراه شمالی مسیر شمال شهرستان‌های قوچان، فاروج، شیروان، گیفان، راز و جرگلان و مراوه تپه است.
ایلراه جنوبی در مسیر جنوب شهرستان‌های قوچان، فاروج، شیروان، اسفراین، جنوب بجنورد، قوره میدان و مراوه تپه و ایلراه میانی از قوچان تا مانه وسملقان در اطراف رودخانه اترک و کالیمانی و مراوه تپه را شامل می شود و هر کدام از این مسیرها بیش از ۴۰۰ کیلومتر طول دارد.
عشایر خراسان شمالی در قالب ۲ ایل زعفرانلو و شادلو و ۳۸ طایفه با شیوه های سنتی کوچرو و نیمه کوچرو در این استان کوچروی می کنند.
طوایف مستقر در خراسان شمالی شامل باچوانلو، قهرمانلو، ملوانلو، میلانلو، توپکانلو، ایرانلو، جیرستان، سیفکانلو، بریمانلو، پهلوانلو، جیرستان آنی‌صر، سارخانی، قلیانلو، کاوانلو، کیکانلو، بیچرانلو، نامانلو، امیرانلو، هشت‌مرخی، ایزانلو، روطانلو، تبریانی، جافکانلو هستند.
در این استان یک میلیون و ۹۷۰ هزار راس دام سبک وجود دارد که شامل یک میلیون و ۶۶۶ هزار و ۵۳۰ راس گوسفند و بره و مابقی بز و بزغاله است و همچنین این استان دارای ۸۲ هزار راس دام سنگین است که ۷۹ هزار و ۷۵۸ راس گاو و گوساله و ۲ هزار و ۴۹۱ نفر شتر دارد.