به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش، ایرنا، شهید آیت الله رئیسی رییس جمهور مردمی دولت سیزدهم از جمله افراد و روسای جمهوری بود که همواره بهره‌وری را محور کار خود می‌دانست و بارها در دیدار با مدیران دولت برآن تاکید داشت. آن شهید والامقام معتقدبود امروز بهره وری درتولید نیاز اساسی کشور در بخش های مختلف به ویژه حوزه اقتصادی است و باید به جد دنبال تحقق آن بود و به درستی هم بهره وری و افزایش تولید یکی از شاخص های اصلی تحقق رشد اقتصادی و یکی از مولفه‌های مهم پیشرفت و توسعه کشور محسوب می شود، مساله بسیار مهمی که در دهه گذشته خیلی در آن موفق نبوده ایم.
دانش‌بنیان‌ها و افزایش بهره‌وری
اما یکی از بخش های بسیار تاثیرگذار در قطع و کاهش هرچه بیشتر وابستگی کشور و البته افزایش بهره وری، حوزه دانش بنیان کشور است. آیت الله رئیسی در طول حدود سه سال خدمت جهادی خود به عنوان سکاندار دولت سیزدهم به این مهم به درستی پی برده بود و توجه ویژه ای به حوزه دانش بنیان داشت.
طوری که با تغییر و تحولات انجام شده در معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، تعداد شرکت‌های دانش بنیان تعداد شرکت های دانش بنیان از ۵۰ مورد در سال های ۱۳۸۷ و ۱۳۸۸ به حدود ۱۰ هزار مجموعه در سال ۱۴۰۲ رسید و حدود ۲۰۰ برابر افزایش یافت.
زیرا معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در جایگاه شتابدهی به دستگاه‌های مختلف کشور همچنین ایجاد و توسعه زنجیره فعالیت‌های دانش‌بنیان، از نقش بسیار مهم در کمک به رفع موانع ارتقای بهره‌وری در دستگاه‌های مختلف برخوردار است.
رییس جمهور فقید ۲۰ اردیبهشت در یکی از آخرین سخنرانی های خود در جلسه شورای اداری استان قم، با اشاره به رشد شرکت‌های دانش بنیان در دولت سیزدهم از پنج هزار به ۱۰ هزار و صادرات دو میلیارد دلاری آنها، این مهم را امری مغتنم و مصداق تولید ثروت در کشور دانست.
براساس اظهارات رییس جمهور، رشد ۲۰۰ درصدی صادرات دانش‌بنیان‌ها مبین این است که حرکت دولت در این خصوص همواره در مسیر تحقق شعارهای سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ بوده است.
همچنین ارتقای کیفی دانش بنیان ها از دیگر دغدغه های شهید جمهور بود و در این راستا در سومین جلسه شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان که دی ماه ۱۴۰۲ برگزار شد بر ارتقای کیفی مولفه های شرکت‌های دانش‌بنیان نیز هم‌زمان با توسعه کمی تاکید کرد.
شکسته شدن انحصارها در تولید تجهیزات پزشکی از سوی تولیدکنندگان ایرانی یکی از اتفاقات مبارک دولت سیزدهم بود؛ زیرا نه تنها ایران دیگر واردکننده تجهیزات پزشکی نیست بلکه به یکی از صادرکنندگان این تجهیزات مبدل شده است. ضمن اینکه در حال حاضر تعداد زیادی از قراردادهای بار اول با دانش بنیان ها وجود دارد که بخش دولتی ملزم به استفاده از این محصولات نوآورانه هستند.
تحقق قانون جهش تولیددانش بنیان مدیون حمایت مستقیم شهید جمهور
اما جدیت و پیگیری‌های شخص رییس جمهور فقید آیت‌الله رئیسی برای تحقق قانون جهش تولید دانش‌بنیان، یکی از خدمات ارزشمند زنده یاد رئیسی برای فعالان حوزه دانش بنیان کشورمان محسوب می شود. هرچند اقداماتی در دولت قبل برای تهیه و تصویب قانون جهش تولید دانش بنیان انجام شده بود، اما اجرای آن با مخالفت‌های بسیار جدی در مجلس شورای اسلامی بود روبرو بود.
اما هنگامی که رهبر معظم انقلاب سال ۱۴۰۱ را «سال تولید؛ دانش‌بنیان و اشتغال آفرین» نامیدند، آیت‌الله رئیسی، با وجود برخی قواعد و خطوط قرمز در برخی حوزه ها از جمله سرمایه گذاری و مالیات، با جدیت مثال زدنی موافقت و نظر دولت و مجلس شورای اسلامی را برای اجرایی سازی هرچه سریع تر قانون جهش تولید دانش بنیان به یکدیگر نزدیک کرد.
اعطا حدود ۱۹ هزار میلیارد تومان تسهیلات به دانش بنیان ها
اما ۲۰ دیماه ۱۴۰۱ بود که با موافقت رئیس‌جمهور فقید و تصویب هیأت امنای صندوق نوآوری و شکوفایی، میزان سرمایه این صندوق در طی پنج سال به مبلغ ۱۰۰ هزار میلیارد تومان افزایش یافت تا صرف حمایت از تأمین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان شود.
رئیس جمهور در این جلسه در سخنانی بار دیگر بر عزم دولت در حمایت از فعالیت‌های دانش بنیان، در راستای اجرایی‌سازی کامل قانون جهش تولیدات دانش بنیان تاکید کرد و گفت: هر گونه حمایت از این بخش در حقیقت هزینه نیست، بلکه سرمایه گذاری است.
شهید رئیسی در این جلسه تاکیدکرد که حمایت‌ها باید بگونه‌ای برنامه‌ریزی شود که به تحول و سرعت بخشیدن به فرآیند اجرایی‌سازی قانون جهش تولیدات دانش بنیان در کشور بیانجامد.
برهمین اساس نیز از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون، صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری ۱۸ هزار و ۸۵۸ هزار میلیارد تومان تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان اعطا کرده که نسبت به دوره مشابه در دولت قبل، ۱.۸ برابر شده است.
صندوق نوآوری همچنین از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون، ۱۳ هزار و ۶۹۷ میلیارد تومان ضمانت‌نامه در اختیار شرکت‌های دانش‌بنیان قرار داده که ۲.۶ برابر نسبت به دوره مشابه در دولت قبل بوده است. مجموع خدمات سرمایه‌گذاری صندوق نوآوری نیز به پنج هزار و ۲۶۰ هزار میلیارد تومان رسیده است که در مقایسه با دوره مشابه دولت قبل، ۲.۵ برابر شده است. خدمات توانمندسازی صندوق در دولت سیزدهم نیز با افزایشی ۳.۶ برابری نسبت به دوره مشابه در دولت قبل، به ۱۸۵ هزار میلیارد تومان رسیده است.
لزوم ارتباط قوی صنایع بزرگ با دانش‌بنیان‌ها
ارتباط قوی، مستمر و نظام‌مند صنایع بزرگ با شرکت‌های دانش‌بنیان یکی دیگر از دغدغه ها و مسائلی بود که رئیس جمهور فقید برآن تاکید داشتند. توجه به تجاری‌سازی و صادرات محصولات فناورانه از دیگر برنامه های آیت الله رئیسی در طول حدود سه سال خدمت صادقانه است که توسط معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان در دولت سیزدهم به شکل جدی پیگیری شد.
بر همین اساس نیز وزارتخانه ها و دستگاه های اجرایی مرتبط با معاونت علمی و فناوری و همچنین صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری ماموریت داشتند که که علاوه بر کمک به ارتقای قابلیت‌های صادراتی محصولات دانش‌بنیان، در جهت تکمیل هرچه بیشتر زنجیره ارزش در تولیدات دانش‌بنیان، افزایش تولید، اشتغالزایی و خلق ثروت برای کشور تلاش کنند.
جلوگیری از رقابت دولتی‌ها با دانش‌بنیان‌ها
آیت الله رئیسی همچنین بر وظیفه معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان در نظارت و حمایت از فعالیت بنگاه‌های دانش‌بنیان و جلوگیری از تبدیل بخش‌های مختلف دولت به عنوان رقیب برای فعالان حوزه دانش بنیان کشور تاکید داشتند. ضرورت فراهم کردن زمینه اشتغال برای فارغ التحصیلان به عنوان یکی از مهمترین وظایف معاونت علمی با احصای دقیق آمار نیروهای آماده به کار فارغ التحصیل و تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان مورد نیاز برای اشتغال آنها نیز از دیگر تاکیدات و پیگیری های شخص آیت الله رئیسی از مدیریت زیست بوم نوآوری و فناوری کشور بود.
آیت الله رئیسی معتقد بود هدف‌گذاری در زمینه ایجاد اشتغال در کشور باید به شکلی باشد که علاوه بر رفع کامل مشکل بیکاری فارغ التحصیلان، زمینه برای بازگشت نخبگان از خارج کشور نیز فراهم شود.
شهید رئیسی حامی دیپلماسی فناورانه
اما معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان در دولت سیزدهم با هوشمندی آیت الله رئیسی و با هدف تحقق اقتصاد مقاومتی و دانش‌بنیان، گسترش دیپلماسی فناورانه با کشورهای حوزه آسیای شرقی، آفریقا و آمریکای لاتین را در دستور کار خود قرار داد.
طوری که توسعه دیپلماسی فناورانه از مهمترین اقدامات نویدبخش سه سال گذشته دولت آیت الله رئیسی در حوزه علم و فناوری محسوب می شود و همکاری با کشورهای مختلف در راستای دیپلماسی فناوری در سه سالی که از عمر دولت می گذرد، روبه گسترش بوده و یکی از موضوعات مهم در برنامه سفرهای رییس جمهور به برخی کشورهای دنیا، پیگیری همکاری ها در حوزه علم و فناوری بود.
در این راستا، یکی از همراهان ثابت شهید آیت الله رئیسی در سفرهای خارجی روح الله دهقانی فیروزآبادی معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور و البته حضور پررنگ فعالان حوزه دانش بنیان به منظور ارائه و نمایش دستاوردهای فناورانه کشورمان در این سفرها و ایجاد بازارهای جدید برای فروش محصولات نوآورانه و ارزآوری برای کشور بود.
هرچند در گذشته با کشورهای معدودی همکاری هایی در حوزه علم و فناوری رقم خورده بود، اما در دولت سیزهم و با عزم شهیدجمهور مطابق با برنامه های تعریف شده، همکاری های جدی با کشورهای آسیای شرقی، آفریقا و آمریکای لاتین شکل گرفت و این رویکرد آیت الله رئیسی افزایش امیدواری ها به توسعه هرچه بیشتر سهم صادرات محصولات دانش بنیان را به دنبال داشته است.