به گزارش ایرنا، فراز و نشیب‌های اجرای یک طرح دارویی اواخر تیر ماه سال ۱۴۰۱ برای کوتاه کردن دست محتکران و مفسدان بازار دارو ارز ۴۲۰۰ تومانی دولتی از بازار دارو و رفع کمبودهای دارویی، «طرح دارویاری» با اعتباری ۷۳ هزار میلیارد تومانی آغاز شد. در این طرح مقرر شد تا با انتقال یارانه دارو از طریق بیمه‌ها به مردم، پوشش بیمه‌ای داروها افزایش یافته و اقلام بیشتری از داروها زیر چتر بیمه‌ها رفته و در عین حال قیمت دارو بدون افزایش پرداخت از جیب مردم، به سمت واقعی شدن برود.
به این ترتیب تعدادی از داروهای ضروری و پرمصرف که پیش از این تحت شمول حمایت‌های بیمه‌ای نبودند، زیر چتر پوشش بیمه‌ای قرار گرفتند و در قالب این طرح، ۳۶۶ قلم داروی ضروری پرمصرف برای بیماران مزمن تحت پوشش بیمه قرار گرفت تا افزایش قیمتی برای بیماران به دنبال نداشته باشند.
از طرفی ارز دارو تک نرخی شد تا محدودیت در تخصیص ارز دولتی و همچنین محدودیت در تنوع ارزهای تخصیصی که صف‌های طولانی ارز ترجیحی را ایجاد کرده بود از بین رفته و دیگر بهانه برای ثبت سفارش دیر هنگام دارو و مواد اولیه و به دنبال آن تاخیر در تامین دارو که منجر به کمبودهای مقطعی برخی داروها می‌شد، از بین برود.
با تک نرخی شدن ارز دارو همچنین زمینه‌های رانت و فسادی که به دلیل اختلاف قیمت ارز دولتی و ارز آزاد وجود داشت از بین رفته و درنهایت مسیر یک اقتصاد سلامت شفاف را فراهم کرد. یکی دیگر از فواید اجرای طرح دارویاری نیز این بود که توانست از قاچاق معکوس داروهای ارزان قیمت ایرانی به کشورهای همسایه جلوگیری کرده و قیمت دارو را به سمت واقعی شدن سوق دهد تا در نتیجه جذابیت قاچاق این داروها به آن سوی مرزها از بین برود.
البته طرح دارویاری خالی از چالش نبود زیرا بعد از گذشت دو ماه از اجرای آن برخی کمبودها در بازار دارویی کشور رخ داد و مشکلاتی در تامین داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، سوسپانسیون‌های کودکان، سرم، برخی داروهای وارداتی و... ایجاد شد؛ موضوعی که البته دلایل متعددی اعم از احتکار، کمبود نقدینگی صنعت داروسازی، عدم اصلاح قیمت برخی داروها و ... برای آن مطرح و مجددا تاکید شد که تامین نقدینگی مورد نیاز برای واردات مواد اولیه و تولید دارو پاشنه آشیل این طرح است؛ موضوعی که در راستای رفع آن مقرر شد تا بانک مرکزی از طریق بانک‌های عامل اقدام به پرداخت تسهیلات ۳۰ هزار میلیاردی به صاحبان صنایع دارویی کند تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری شود؛ روندی که به اذعان رئیس سازمان غذا و دارو می‌بایست تا آخر خرداد ماه و به دنبال ابلاغیه بانک مرکزی محقق می‌شد.
با اتخاذ سیاست‌ها و تصمیمات جدید، طرح دارویاری که این روزها در گذر از ۲ سالگی به سر می‌برد می‌تواند بیش از گذشته دغدغه مردم و بیماران برای تامین دارو را برطرف کرده و آرامش را به بازار دارو و تجهیزات پزشکی بازگرداند.
رئیس جمهور شهید نیز طراحی و اجرای «طرح دارویار» را با هدف مبارزه با رانت و قاچاق معکوس دارو از اقدام مهم دیگر وزارت بهداشت در دولت سیزدهم برشمرد و اهمیت نظارت بر اجرای صحیح این طرح را بسیار مهم و همچنین تحقق کامل آن را نیازمند توجه و مراقبت دقیق، مؤثر و مستمر وزارت بهداشت دانست.
همچنین رئیس‌جمهور به وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دست‌اندرکاران بخش دارویی کشور تاکید کرده بود که برای تأمین پایدار نیازهای دارویی مردم و پیشگیری از بروز کمبودهای فصلی و مقطعی اقلام دارویی، برنامه‌ریزی و تدبیر کنند و تمام تلاش خود را برای کاهش هزینه‌های درمان، تأمین و پرداخت مابه‌التفاوت افزایش قیمت دارو از طریق بیمه‌ها و نظارت و کنترل قیمت داروها به‌کار گیرند.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز دراین رابطه گفت: طرح دارویار اقدامی مهم در حمایت از تولید داخلی در حوزه دارو است و تلاش می‌شود به مرور کمبودها جبران شود.
بهرام عین اللهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی افزود: این طرح به نفع مردم است و مردم افزایش قیمتی در زمینه دارو پرواخت نمی‌کنند و از طریق بیمه پرداخت می‌شود.
وی ادامه داد: افراد در تهیه دارو بهای دارو را به نرخ قیمت سال گذشته و حتی پایین‌تر پرداخت خواهند کرد.
امروز در حوزه دارو چیزی به اسم ارز ترجیحی یا رانت و فساد وجود ندارد
در همین رابطه سید حیدر محمدی رئیس سازمان غذا و دارو گفته است: با اجرای طرح دارویار امروز در حوزه دارو چیزی به اسم ارز ترجیحی یا رانت و فساد وجود ندارد و در این طرح تلاش شد تا مسایل موجود در حوزه تخصیص ارز ترجیحی به دارو حل شود.
وی تاکید کرد: اکنون مشکلاتی مانند احتکار نیز تا حدود زیادی برطرف شده و طرح دارویار با موفقیت در کشور انجام شد و برگشت ناپذیر است، باید با برنامه‌ریزی؛ زیرساخت های لازم را تقویت کنیم تا با مشکلات مواجه نشویم.
محمدی تصریح کرد: میانگین سالانه ارز تخصیصی به دارو و تجهیزات پزشکی در چهار سال اخیر معادل ۳.۲ میلیارد دلار بوده که امسال ۱.۶ میلیارد دلار آن را به صورت ارزی دریافت کردیم و بقیه آن که بیش از ۳۶ هزار میلیارد تومان است، فقط ۶ هزار میلیارد تومان را مصوب کردند و هنوز بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومان از این اعتبار باقی مانده است.
وی درباره اینکه چرا طرح دارویار در مرحله پرداخت یارانه از بیمه ها به داروخانه ها دچار اشکال شده است، چنین توضیح داده است: کل اعتبارات طرح دارویار در سال ۱۴۰۱ برابر با ۷۳ هزار میلیارد تومان بود که در بودجه امسال این اعتبار به ۶۹ هزار میلیارد تومان کاهش یافته است در حالی که درخواست سازمان غذا و دارو برای اجرای کامل این طرح ۱۰۵ هزار میلیارد تومان بوده است.
طرح دارویار، جراحی بزرگ صنعت داروی کشور
احمد آدینه عضو شورای عالی نظام پزشکی نیز در گفت و گو با خبرنگار حوزه سلامت ایرنا، با اشاره به اینکه اگر طرح دارویار به درستی اجرا شود، می توان از آن به عنوان جراحی بزرگ صنعت داروی کشور نام برد و گفت: در حال حاضر داروسازان و داروخانه ها یارانه دارو را از جیب خود به جای دولت پرداخت می‌کنند چون بالغ بر دو ماه و نیم از بیمه تامین اجتماعی طلب دارند.
وی با بیان اینکه طرح دارویار مزایا و معایبی دارد که با درایت مسئولان می توان معایب آن را به حداقل رساند، افزود: داروخانه‌ها وظیفه دارند یارانه دارو را از دولت به مصرف کننده منتقل کنند.
طرح دارویار مزایا و معایبی دارد که با درایت مسئولان می توان معایب آن را به حداقل رساندعضو شورای عالی نظام پزشکی با بیان اینکه برخی از سازمان‌های بیمه گر به تعهدات خود به موقع عمل نکرده اند، ادامه داد: البته عملکرد بیمه سلامت در این طرح خوب و قابل قبول بوده و با توجه به گرانی دارو و طلب سنگین داروخانه ها از بیمه، نگرانی و نارضایتی همکاران داروساز از اجرای این طرح کاملا منطقی و قابل درک است.
برخی از سازمان‌های بیمه‌گر به تعهدات خود به موقع عمل نکرده‌اند
آدینه با بیان اینکه سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد که یارانه دارو را به موقع تامین و به سازمان های بیمه گر پرداخت کرده است، تصریح کرد: اگر شرایط اجرای این طرح به این شکل پیش برود، قطعا ارائه خدمات دارویی به این دسته از بیمه شدگان با مشکل مواجه خواهد شد.
عضو شورای عالی نظام پزشکی با بیان اینکه قرار بود با اجرای این طرح و حذف ارز ترجیحی صنعت دارو بازسازی و حرکت رو به جلو داشته باشد، انتظار می‌رفت که اجرای این طرح بتواند در منطقی شدن تجویز و مصرف دارو و همچنین کاهش تقاضای القایی موثر باشد.
وی بر این نکته تاکید کرد که طرح دارویار کار بزرگی است و همه باید دست به دست هم دهیم تا به سرنوشت سایر طرح ها مبتلا نشود.
آنچه مسلم است طرح دارویار یکی از موفق ترین طرح های دولت برای پیشگیری از قاچاق و کمبودهای دارویی است و بسیاری از کارشناسان نیز بر این موضوع اتفاق نظر دارند اما انتظار می رود برای موفقیت آن و رفع کاستی های موجود در بودجه سال آینده ۱۲۵ هزار میلیارد تومان به این طرح اختصاص یابد تا دغدغه و نگرانی تولیدکنندگان صنایع دارویی برای تهیه به موقع مواد اولیه و افزایش ظرفیت تولید در راستای کاهش کمبودهای دارویی برای سال آینده برطرف شود.
بیش از ۹۰ درصد داروهای مصرفی در کشور تولید داخل است
باید گفت دارو یکی از راهبردی‌ترین اقلام مصرفی در کشور است و با وجود آنکه بیش از ۹۰ درصد داروهای مصرفی در کشور تولید داخل است، باز هم برای واردات ۱۰ درصد باقیمانده و نیز مواد اولیه داروهای تولیدی وابستگی هایی به خارج از کشور وجود دارد که تامین ارز ترجیحی با نرخ ۴۲۰۰ تومان را برای آن اجتناب ناپذیر می کند.
علاوه بر آن، دارو به عنوان مهمترین رکن نظام سلامت باید در دسترس عموم مردم باشد و به همین علت، تنظیم بازار دارو از طریق سیاستگذاری و تنظیم مقررات زنجیره تولید، توزیع و عرضه برعهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.
با این رویکرد، طرح دارویار همزمان دو هدف را دنبال کرد؛ ساماندهی ارز تخصیصی به حوزه دارو و ساماندهی یارانه دارو و جلوگیری از قاچاق؛ درست یک سال پیش، هنگامی که با اجرای طرح دارویار، برخی اقلام دارویی در کشور کمیاب شد، بهرام عین اللهی وزیر بهداشت در صحن مجلس به نمایندگان چنین توضیح داد: هدف از اجرای طرح دارویار این بود که وابستگی به ارز ترجیحی و رانت ناشی از آن، به تولید پویا و غیر وابسته برگردد؛ مشکل اساسی ارزهای ترجیحی این بود که بدون حساب و کتاب داده می شد و رانت هایی را به وجود می آورد.
اصلاح سیاست‌های ارزی به منظور جلوگیری از آسیب به حوزه صنعت، قطع منافع سوءاستفاده کنندگان ارز ترجیحی، از بین بردن آثار وابستگی به زمان و نوع ارز ترجیحی اختصاصی به حوزه دارو و آسیب ناشی از ایجاد کمبودهای دارویی، مدیریت بیشتر منابع و منطقی کردن مصرف دارو یکی از مهمترین چالش‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دولت‌های سیزدهم بود که به نتیجه رسید.
به گفته علی بهادری جهرمی،سخنگوی دولت نیز حدود ۳.۸ میلیارد دلار معادل بیش از ۷۴ هزار میلیارد تومان در بودجه سال جاری برای تامین دارو و طرح دارویار در نظر گرفته شده است.
دولت سیزدهم در حالی جلوی رانت توزیع بی قاعده ارز ترجیحی به دارو و شیرخشک را گرفت که در دولت گذشته دارو و شیرخشک با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد می شد و به صورت قاچاق از کشورهای همسایه سر در می آورد ولی در این دولت با راه اندازی سامانه دارویار به صورت دقیق میزان ارز تخصیصی به داروهای مورد نیاز رهگیری می شود.
تخصیص ۷ همت برای اجرای طرح «دارویار» در فروردین امسال
معاون توسعه و مدیریت منابع سازمان غذا و دارو از تخصیص هفت همت برای اجرای طرح دارویار در فروردین امسال خبر داد.
فرشته میرزازاده افزود: این مبلغ برای پرداخت فروردین صادر شده تا پس از ارسال اسناد بیمه به سازمان هدفمندی یارانه‌ها، بخشی از مطالبات داروخانه‌ها بابت اجرای طرح دارویار و شیرخشک یارانه‌ای پرداخت شود.
وی اظهار داشت: در بخش بستری نیز مطالبات بیمارستان‌ها برای حدود ۴۵ روز پرداخت خواهد شد.
میرزازاده تصریح کرد: از تیر ۱۴۰۱ تاکنون که این طرح عملیاتی شد، پرداخت از جیب را ثابت نگه داشته‌ایم و قصد هم این است که از طریق پرداخت مابه‌التفاوت اجرای این طرح را مستمر کنیم.
نمایندگان مجلس با ارسال گزارش دارویی کمیسیون بهداشت به قوه قضاییه مخالفت کردند
۱۳۷ نماینده مجلس شورای اسلامی با ارسال گزارش دارویی کمیسیون بهداشت در مورد کمبود و گرانی دارو به قوه قضاییه مخالفت کردند.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در بررسی گزارش کمیسیون بهداشت و درمان درباره دلیل کمبود و گرانی دارو و تجهیزات مصرفی پزشکی، با ۶۷ رای موافق و ۱۳۷ رای مخالف و ۸ رای ممتنع از مجموع ۲۱۲ نماینده حاضر در مجلس،با ارسال این گزارش به قوه قضاییه مخالفت کردند.
در متن این گزارش آمده است:با استناد به سیاست های کلی نظام سلامت ابلاغی مقام معظم رهبری و براساس تکلیفی که نمایندگان م مجلس شورای اسلامی در بند (س) تبصره (۱) قانون بودجه سال ١٤٠١ با هدف ساماندهی صنعت دارو و با محوریت سیاستگذاری جدید در حوزه یارانه دارو بر عهده دولت گذاشته بودند، طرح دارویار در بودجه سال ۱٤۰۱ توسط دولت اجرایی و وعده داده شد که با کمک این طرح از طریق انتقال یارانه دارو از ابتدای زنجیره تأمین و توزیع به انتهای آن و تمرکز بر نظام بیمه‌ای، مدیریت بهینه زنجیره تأمین و توزیع به گونه ای اجرایی گردد که در حوزه کمبودها و قیمت اقلام دارویی فشار از روی دوش مردم برداشته شود. اما آنچه که در طی ۲سال سپری شده از زمان اجرایی شدن طرح دارویار، شاهد آن بوده ایم خارج شدن محسوس زنجیره تأمین و توزیع دارو از مدار تنظیم گری بوده به طوریکه تبعات آن از یک سو گریبان گیر بیماران و از سوی دیگر گریبان گیر فعالان صنعت دارو شده است.
پایان این گزارش می افزاید:با عنایت به آن که در طی دوره ٤ ساله مجلس یازدهم و به ویژه پس از اجرای طرح دارویار انجام تکالیف قانونی دستگاههای اجرایی در حوزه ساماندهی وضعیت نظام دارو و درمان کشور به کرات توسط کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی مورد تأکید و مطالبه قرار گرفته است اما متأسفانه کماکان شاهد وضعیت نامناسب این حوزه و تحمیل فشار بر دوش مردم می‌باشیم، مراتب برای اتخاذ تصمیم مقتضی برای ارسال موضوع به قوه قضائیه به استناد ماده ٢٣٤ آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی به حضور نمایندگان مجلس شورای اسلامی تقدیم می گردد.که بعد از قرائت این متن در صحن علنی مجلس شورای اسلامی نمایندگان با ارسال این گزارش به قوه قضاییه مخالفت کردند.