به گزارش ایرنا، بر اساس گزارش اداره کل ثبت احوال استان اصفهان، حدود نیمی از جمعیتِ افزون بر پنج میلیون و ۳۴۰ هزار نفری استان اصفهان، بین ۳۰ تا ۶۴ و ۱۲ درصد بالای ۶۴ سال هستند که با این روند اصفهان در آستانه سقوط جمعیتی قرار دارد و در ۱۵ سال آینده مهمترین چالش استان وارونگی جمعیت سالمند خواهد بود.
ترکیب جمعیتی استان اصفهان، زمینه لازم برای ورود ایران به سیاه‌چاله جمعیتی را مهیا کرده است و بر اساس اعلام نظر کارشناسان، نصف جهان تنها پنج سال فرصت دارد تا با افزایش نرخ رشد جمعیت، از سقوط در سیاه‌چاله جمعیتی پیشگیری کند.
ازدواج تنها راه ازدیاد نسل انسان و البته از اصلی‌ترین تمایلات بشری و امری ذاتی و فطری است که می تواند نقطه امید کشور و استان در برون رفت از شرایط پیچیده قرار گرفتن در سیاه‌چاله جمعیتی باشد اما گرایش به این امر مدتی است که به دلایل مختلف در میان جوانان اصفهانی کم‌رنگ شده است.
هرچند ازدواج بر اساس اقتضای خلقت، نیاز طبیعی همه افراد بشمار می‌رود ولی هم‌اکنون تجرد قطعی، بالا بودن سن ازدواج، افزایش طلاق و پایین بودن نرخ ازدواج به مهمترین آسیب های اجتماعی مرتبط با جمعیت تبدیل شده‌اند که باید برای مقابله با آن برنامه‌ریزی کرد.
کاهش ۴۰ درصدی ازدواج ها در ۱۲ سال گذشته
رئیس کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و تعالی خانواده مجلس شورای اسلامی در این پیوند به خبرنگار ایرنا گفت: ۱۲سال گذشته، تعداد ازدواج ها در کشور، حدود چهل درصد کاهش داشت و پایین بودن نرخ ازدواج نفش موثری در بروز بحران جمعیتی دارد و اگر این چالش حل نشود، استان و کشور در شرایط سختی قرار خواهند گرفت.
امیرحسین بانکی‌پور ادامه داد: اولین اثر کاهش نرخ ازدواج، کاهش نرخ موالید است به طوری که کاهش چهل درصدی ازدواج‌ها باعث کاهش ۳۴ درصدی تولدهای سالانه نسبت به ۱۲ سال پیش شده است و این موضوع، بسیار خطرناک است و نشان می‌دهد، هشدارها درمورد بحران جمعیتی کشور توهم و خیال نیست.
وی تصریح کرد: شرایط کشور در صورتی که پنجره جمعیتی را از دست بدهیم، سخت خواهد شد، بطوری که در دهه آینده در انتصاب افراد در جایگاه‌های کلیدی کشور مانند معلمان و اساتید که نقش مهمی در فرهنگ سازی جامعه دارند دچار مشکل تامین نیروی انسانی ایرانی خواهیم شد.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: اگر استان اصفهان و به دنبال آن کشور در سیاه‌چاله جمعیتی بیفتد حدود ۱۵۰ سال زمان نیاز است تا بتوان از آن خارج شد و البته نباید فراموش کرد بحران جمعیتی، مانند بحران «شیوع کووید» نیست که بتوان حین درگیری با آن نیز مقابله کرد و شرایط سختی در صورت از دست رفتن پنجره جمعیتی در انتظار ایرانیان خواهد بود.
دغدغه‌های اقتصادی عاملی مهم در فرار جوانان از ازدواج
برای حل و فصل «چالش جمعیت» که در راس آن بحران «پایین بودن نرخ ازدواج» قرار دارد، قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در جلسه ۲۴ مهر ۱۴۰۰ در کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید.
این قانون ۲۴ آبان همان سال تصویب و توسط رییس جمهور شهید ابلاغ شد و هرچند توانست تاثیرات محسوسی در افزایش نرخ باروری کشور داشته باشد ولی در این مدت نرخ ازدواج در بسیاری از استان‌ها افزایش چندانی نداشته است که البته بسیاری از جوانان دغدغه‌های اقتصادی را مانع اصلی برای آغاز زندگی زناشویی می‌دانند.
گفتنی است بر اساس آمار، پارسال تعداد کل ازدواج های ثبت شده در ثبت احوال استان اصفهان نسبت به مدت مشابه سال گذشته تنها نیم درصد افزایش داشته است.
بدون تردید آن چه امروز در جامعه به عنوان دغدغه های اقتصادی ازدواج جوانان مطرح می شود حاصل جمع پدیده‌های متعدد فرهنگی، اجتماعی و البته اقتصادی در دهه‌های گذشته است که با ظهور پدیده های نوین، پیشرفت صنعتی، توسعه مدرنیسم و تحولات چشمگیر فرهنگی و اجتماعی رخ داده است.
البته نه تنها «کاهش نرخ ازدواج» بلکه «تاخیر در ازدواج» نیز اثر سوء بر تحقق سیاست‌های جمعیتی کشور دارد زیرا سن بانوان خیلی زود از سن باروری می‌گذرد و بسیاری از آن ها توانایی به دنیا آوردن بیشتر از یک فرزند را از دست می دهند.
بر اساس معیارهای جانشین‌پروری، اگر هر زوج به تعداد خودشان، یعنی ۲ فرزند به دنیا بیاورند آنگاه جمعیت ثابت می‌ماند و اگر سه یا تعداد بیشتر فرزند به دنیا بیاورند، به افزایش جمعیت کمک کرده‌اند از این رو تاخیر در ازدواج مانع مهمی در افزایش موالید است و سیاست جمعیتی کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
دولت سعی کرده با افزایش میزان وام ازدواج، تعداد ازدواج ها را افزایش و تاخیر در ازدواج ها را کاهش دهد ولی باید اذعان کرد دولت‌ها به تنهایی توانایی حل همه مشکلات جمعیتی جامعه را ندارند و مشارکت مردم در این زمینه لازم است و نقش دولت ها در این زمینه باید تسهیلگری، پشتیبانی و کمک به ظرفیت‌های مردمی باشد.
اختصاص وام ازدواج ۳۵۰ و ۳۰۰ میلیون تومانی به جوانان
رئیس کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و تعالی خانواده مجلس شورای اسلامی در این پیوند به ایرنا گفت: در ۲ سال گذشته در پی ابلاغ سیاست های جمعیتی، وام ازدواج ۱۰ الی ۱۲ برابر شده و اکنون مبلغ آن سه و نیم میلیارد ریال برای سن زیر ۲۳ سال دختر و ۲۵ سال پسر و سه میلیارد ریال برای مابقی ازدواج ها است.
بانکی‌پور خاطرنشان کرد: بانک‌ها در پرداخت وام با مشکل مواجهند بر این اساس تا کنون جلسات متعددی با مدیران عامل بانک‌ها برگزار شده و تا حد زیادی از وام‌ها پرداخت شده است.
وی یادآور شد: افزایش وام ازدواج تنها کمک به تازه متاهلان نیست و با توجه با بالا رفتن سن ازدواج که عامل مهمی در ناباروری است و هر زوجی که از سال ۱۴۰۰ تحت درمان ناباروری باشد ۹۰ درصد هزینه درمان در بیمارستان دولتی و ۵۰ درصد هزینه ها در بیمارستان های بخش خصوصی توسط بیمه های پایه پرداخت می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: علاوه بر وام ازدواج و افزایش پوشش بیمه ای درمان ناباروری، هزینه‌های درمان کودکان تا هفت سال از ابتدای اردیبهشت امسال نیز کاملا رایگان شد زیرا بخش زیادی از بیماری‌ها و ناتوانی‌ها مربوط به سن زیر هفت سال است و خانواده ها نباید بخاطر مشکل مالی از درمان در این سنین غافل شوند.
دغدغه‌های اقتصادی تنها عامل تاخیر و یا فرار ازدواج جوانان نیست
کارشناس ارشد روانشناسی بالینی در این پیوند به ایرنا گفت: دغدغه‌های اقتصادی تنها عامل فرار و یا تاخیر در ازدواج جوانان نیست هرچند که عامل مهمی است که جوانان با دستاویز قرار دادن آن ازدواج خود را به تاخیر می‌اندازند.
مهتاب رحیمی ادامه داد: بیشتر جوانان ازدواج را با مسائل اقتصادی گره می‌زنند در حالی که الزاما این‌گونه نیست زیرا شاهدیم در مناطق کمتر برخوردار هم که زندگی ساده و کم هزینه رواج داد، با بالا رفتن سن ازدواج یا تجرد قطعی مواجه هستیم.
وی تاکید کرد: تغییر مولفه‌های فرهنگی که از تغییر نگرش نسب به سنت‌ها پدید می آید و موجب تغییر سبک زندگی می شود، سبب شده هنجارهای مختلفی در جامعه امروز ایران بوجود بیاید به طوری که ازدواج را که امری با ارزش و به هنجار بوده، حتی همچون یک ضدارزش و ناهنجاری می‌نمایاند.
وی ادامه داد: ظهور پدیده‌های نوین، پیشرفت صنعتی، توسعه مدرنیسم و تحولات چشمگیر فرهنگی و اجتماعی و حتی رسانه ها به این تغییر سبک زندگی دامن می زنند و این تغییر مولفه‌های فرهنگی بویژه در کلانشهرها بیشتر ظهور کرده است.
کارشناس ارشد روانشناسی گفت: تنهایی و انزواطلبی یکی از پدیده‌های دنیای جدید است که با رابطه مستقیمی با فردگرایی دارد و انسان‌ها را با تاخیر در ورود به اجتماع سازنده مانند خانواده جدید رو به رو می‌کند و از این روست که امروزه برخی جوانان نیازهای خود را از راه هایی غیر از ازدواج تامین می‌کنند و این مساله مهم باید، بازشناسی شود، نه اینکه تنها به مسایل صرف اقتصادی توجه شود.
وی خاطرنشان کرد: ازدواج مقوله‌ای چند وجهی و بسیار پیچیده است که متغیرهای بسیاری مانند زندگی گذشته، سبک تربیتی خانواده، فرهنگ جامعه، قوانین و مقررات نوشته و نانوشته، شرایط اقتصادی، برهه زمانی و... در آن دخیل هستند.
رحیمی گفت: چشم و هم چشمی و برپایی رسوم پرهزینه از دیگر ابعاد مهم در آسیب شناسی ازدواج هستند و شاهدیم که این روزها بسیاری از خانواده ها آن‌گونه که باید و شاید، فرزندان خود را پرورش نداده اند که برای ازدواج در دهه سوم زندگی آماده باشند.
به گزارش ایرنا، بر اساس آخرین آمار اعلامی اداره کل ثبت احوال استان اصفهان، میانگین سن ازدواج آقایان(زوج) در استان ۲۹ سال و دختران (زوجه) ۲۵ سال است و میانگین سن طلاق بار اول نیز در مردان ۳۹ و در زنان ۳۵ سال است و جمعیت فعلی استان اصفهان افزون بر پنح میلیون و ۳۴۹ هزار نفر می باشد. نرخ رشد جمعیت استان ۱.۳ درصد می باشد، در حالی که میانگین این عدد در کشور ۱.۶ و جایگاه کشوری اصفهان در زمینه فرزند آوری رتبه پایین ۲۵ است.