به گزارش ایرنا، آیین رونمایی از پروژه موسیقایی «امیدوار» با شعر و روایت فریده امیدوار و آهنگسازی پدرام فریوسفی با حضور جمعی از هنرمندان شاخص موسیقی کشورمان و علاقه‌مندان موسیقی در موزه برادران امیدوار مجموعه تاریخی فرهنگی سعدآباد تهران برگزار شد.
توصیه یکی از نخستین جهانگردان ایرانی به اهالی موسیقی
عیسی امیدوار که همراه با برادر فقیدش مرحوم عبدالله امیدوار علاوه بر فعالیت در حوزه‌های پژوهشی و مستندسازی از نخستین جهانگردان ایرانی معاصر محسوب می‌شود، در ابتدای این برنامه که با اجرای کاوه کاتب از پژوهشگران و نوازندگان موسیقی کشورمان همراه بود، اظهارداشت: واقعا برایم افتخاری است که امروز در آیین رونمایی پروژه ادبی موسیقایی خواهرزاده‌ام فریده امیدوار حضور دارم و امیدوارم از این پس شاهد برگزاری مراسم موسیقایی بیشتری در موزه برادران امیدوار باشم.
وی با ارائه توضیحاتی مختصر از فعالیت‌های خود و برادر فقیدش در حوزه جهانگردی و مستندسازی گفت: تمام هدف من و برادرم از سفرهایی که در آن روزگار با دشواری‌های زیادی انجام دادیم، معرفی ایران عزیز به دنیا و آشنایی با افراد و قبایل ناشناخته‌ای بود که می‌خواستیم با عکاسی و فیلمبرداری از آنها کارهای مطالعاتی انجام دهیم چون می‌دانستیم این پژوهش‌ها می‌تواند در آینده به نفع جامعه پژوهشگران ما باشد.
امیدوار تاکید کرد: همه ما ایرانی‌ها می‌توانیم در زندگی‌مان به نوعی فعالیت کنیم که هم برای جامعه ایرانی و هم تمام دنیا الگو باشیم. مسیری که در همین پروژه موسیقایی «امیدوار» وجود دارد و تردید ندارم آیندگان شنونده اثری خواهند بود که می‌تواند معرف خوبی برای جامعه ایرانی باشد.
تلاش برای روایت موسیقایی یک عشق ۶۳ ساله
فریده امیدوار شاعر و راوی مجموعه موسیقایی «امیدوار» هم در این مراسم ضمن ارائه توضیحاتی از روند فعالیت‌های خود در حوزه شعر و نگارش متون ادبی گفت: به راستی که «عشق» واژه زیبایی است که در هر قالبی می‌نشیند. عشق با هر زبانی در هر موقعیت، کشور، فرهنگ و اندیشه‌ای کلید واژه‌ای قابل اعتنا و انکارناپذیری است که خداوند، خلقت را با آن به وجود آورده است.
وی افزود: ما انسان‌ها از عشق متولد شدیم. این کلید واژه عشق در ضمیر همه هست، عشق امیدوارکننده و روح نواز قلب و جسم همه انسان‌های روی زمین است. عبارتی که من با آن در کنار همسرم ۶۳ سال زندگی کردم اما به ناگاه جداکردنش از من سخت و غم‌انگیز بود و مرا افسرده کرد.
امیدوار بیان کرد: در همان روزهایی که چنین شرایطی داشتم، به مناسبت سالگرد درگذشت همسرم غزلی نوشتم و آن را در کنار خانواده‌ام و خواهرزاده‌هایم؛ پدرام و پانیذ فریوسفی قرائت کردم. آنجا بود که پدرام به یاریم شتافت و گفت که بیا باهم کاری را شروع کنیم و این درخواست پدرام نخستین گام ما برای تولید پروژه «امیدوار» بود که در نهایت باعث شد امروز پیش شما باشیم.
راوی مجموعه موسیقایی «امیدوار» ضمن قدردانی از آهنگساز این اثر اظهارداشت: از پدرام به واسطه تلاش‌هایش بسیار سپاسگزارم که با نوای آسمانیش به شعرها یا بهتر بگویم دل نوشته‌هایم روح و جان بخشید و زیباترین موسیقی‌ها را روی آنها گذاشت. مسیری که باعث شد او زمان زیادی را صرف کند تا حال روحیم بهتر شود. پس با تمام وجودم قدردان پدرام و پانیذ فریوسفی هستم که در این مسیر با تمام وجود کنارم بودند.
قصه دغدغه‌های یک نوازنده در شرایط سخت
پدرام فریوسفی نوازنده، آهنگساز، مدرس و مدیر هنری پروژه موسیقایی «امیدوار» درباره روند تولید این اثر بیان کرد: بسیار خوشحالم که بعد از گذشت حدود ۶ سال، این پروژه به سرانجام رسید چرا که من و خاله‌ام (فریده امیدوار) به همراه سایر رفقای هنرمندم از سال ۱۳۹۸ که درباره تولید این آلبوم صحبت کردیم، درگیر آن بودیم. وقتی خانم امیدوار در آن روزها از من پرسید انتشار این آلبوم چقدر تولید می‌کشد؟ من به شوخی گفتم که آلبوم سال ۱۴۰۳ منتشر می‌شود.
وی افزود: البته می‌دانستم چنین کارهایی از دسته اتفاقاتی است که بسیار زمان بَر است. به ویژه اینکه ما به ماجرای کرونا و پس از آن اتفاقات اجتماعی کشورمان برخوردیم که هر کدام برای ما دربرگیرنده مسائل و ملاحظاتی بود که به خودی خود باعث شد زمان انتشار آلبوم همانی شود که به شوخی گفته بودم.
فریوسفی گفت: علاقه‌مند بودم این اثر را با یک ارکستر جمع‌آوری کنیم اما ماجرای کرونا و شرایط دیگر اجازه نداد که چنین ایده‌ای محقق شود اما به واسطه تلاش دوستان هنرمندم ماجرا به شکلی هدایت شد که امروز شاهد رونمایی پروژه در قالب سه مجموعه صوتی هستیم. مسیری که خودم به عنوان یک نوازنده همواره دغدغه این را داشتم تا روزی روزگاری آلبوم از ساز و نوازندگی خودم داشته باشم. موضوعی که پدر مرحومم (شهریار فریوسفی) این کار را نکرد اما حس کردم باید این کار انجام می‌شد.
این آهنگساز درباره انتخاب نام آلبوم بیان کرد: نخستین انگیزه‌ای که برای انتخاب آلبوم برایم برجسته‌تر بود، نام خانوادگی خاله‌ام بود، نکته بعدی تببین همین کلید واژه‌های «امید» و «امیدواری» در دورانی بود که دائم مشغول شنیدن خبرهای بد بودیم و فکر می‌کردم انتخاب کلمه «امیدوار» برای یک آلبوم که در بدترین شرایط روحی ساخته شده می‌تواند جالب توجه باشد. اگر این آلبوم را گوش کنید، متوجه می‌شوید که تولید آن در زمان شادی و نشاط نبوده است. حتی زمانی که مشغول ساخت یکی از قطعه‌ها بودم، خبر فوت استاد محمدرضا شجریان را شنیدم، شرایطی که باعث شد باز هم دنبال ریتمی باشم که الهام گرفته از این شرایط باشد اما در نهایت مروج و مبلغ امید و امیدواری باشد.
تجربه شنیدن یک موسیقی ایرانی با الگویی متفاوت
فریوسفی در بخش دیگری از سخنان خود اظهارداشت: سبک کاری من در عرصه نوازندگی تمرکز روی موسیقی کلاسیک غربی است اما در عین حال همواره دغدغه توجه به موسیقی ایرانی را هم داشتم و دارم. منتهی دوست دارم این دغدغه با مدل و الگوی خودم باشد. بنابراین سعی کردم در این پروژه قطعات را با حال و هوای ایرانی‌تری اجرا کنم که امیدوارم مورد توجه شنوندگان قرار گیرد.
این آهنگساز ضمن قدردانی از گروه نوازندگان آلبوم و نیما جوان ناشر و پخش کننده این مجموعه موسیقایی گفت: برای اینکه امروز آلبوم رونمایی شود بسیاری از دوستانم دست به دست هم دادند تا این اثر منتشر شد اما دوست دارم تشکر ویژه‌ای از دوست و برادر هنرمندم بهنام ابوالقاسم داشته باشم که در آن دوران سخت مثل یک برادر واقعی در جمع‌آوری هفتاد قطعه این آلبوم کنارم بود تا بتوانیم مسیر فنی و درستی را به شنوندگان موسیقی جدی ارائه دهیم. مسیری که خودم بر این باورم اگر «امیدوار» را بشنوید امیدوار می‌شوید.
وظایف شنونده نسبت به اثر موسیقایی
فردین خلعتبری آهنگساز شناخته شده کشورمان نیز در این مراسم با اشاره به ویژگی‌های آلبوم «امیدوار» اظهارداشت: به لحاظ احساسی اتفاقی در این شعرها و به قول خانم امیدوار «دل نوشته‌ها» افتاده که نتیجه‌اش کار تولید شده از سوی پدرام فریوسفی می‌شود. کاری که هم دربرگیرنده عواطف و احساسات و هم دربرگیرنده دیگر مولفه‌های اندیشه محور موسیقی است.
وی افزود: رفتن به «سمت» و «سطح» احساس، بخشی از موسیقی ماست اما باید بدانیم «احساس» فقط بخشی از موسیقی است و بخش دیگری هم به عنوان «منطق» در موسیقی وجود دارد. در این مسیر پدرام فریوسفی موسیقی اثری ساخته که برآیند آن نوعی از موسیقی است که سال‌ها آن را نواخته و این بار از مجرای فیلتر ذهنی خودش تبدیل به آلبوم «امیدوار» شده است. او برخلاف چهره همیشه جدی که دارد یک نوازنده احساساتی است که در این آلبوم می‌توانیم ردپای این احساس را بشنویم.
خلعتبری بیان کرد: مخاطب در آلبوم «امیدوار»، موقعیت «هم گون» نمی‌بیند. در این آلبوم هم شنونده احساسات، منطق و یک مدل موسیقی چندصدایی هستید که مستقیما با تفکر و احساس شما ارتباط برقرار می‌کند. به اعتقاد من کسانی که دل نوشته‌ها یا اشعار خانم امیدوار را با این موسیقی می‌شنوند، قطعا متاثر خواهند شد و این اتفاق خوبی است که من بدون مبالغه می‌گویم در اوقاتی که آلبوم را گوش می‌دادم من را هم متاثر کرد.
این آهنگساز اظهارداشت: بر این باورم ما به عنوان شنوندگان موسیقی، وقتی با یک اثر موسیقایی رو به رو می‌شویم دو وظیفه داریم؛ اول اینکه بشنویم و متاثر شویم. دومین نکته هم این است اثر را بشنویم و بعد عکس العمل نشان دهیم. اصلا چرا باید این عکس العمل چه مثبت چه منفی را دریغ کنیم؟ پس بیایید از این به بعد هنگام لذت بردن یا نبردن یک اثر موسیقایی بی‌تفاوت نباشیم.
خلعتبری با یادی از مرحوم شهریار فریوسفی نوازنده پیشگام موسیقی ایرانی و پدر پدرام فریوسفی گفت: در این مراسم جای خالی شهریار فریوسفی به شدت خالی است. او هنرمندی بود که خیلی زود از میان ما رفت. او هنرمندی بود که مسیری را برای خانواده خود باز کرد که بتوانند به درستی هر چه تمام‌تر موسیقی را پیگیری کنند. او هنرمند درجه یکی بود که زخمه سازش همیشه در تاریخ موسیقی ایران باقی می‌ماند.
«امیدوار» پروژه‌ای در «سوگِ نوستالژی عشق» است
علیرضا میرعلی‌نقی پژوهشگرو منتقد موسیقی در ادامه این مراسم ضمن ارائه توضیحاتی درباره روند تاریخی تولید آلبوم‌های مرتبط با شعر و ادبیات اظهارداشت: از وقتی در ایران وارد دوره ضبط مدرن آلبوم‌های موسیقی می‌شویم، مجموعه‌هایی به نام «صدای شاعر» به مدیریت مرحوم کریم چمن آرا توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر شد که در آن روزگار از جمع بانوان شاعر فقط فروغ فرخزاد بود که صدای او در این مجموعه‌ها ضبط شد.
وی گفت: پس از پیروزی انقلاب اسلامی هم که تولید نوارکاست در یک دوره‌ای بسیار زیاد شد، باز هم مجموعه‌هایی به نام «صدای شاعر» تولید می‌شود اما در این مجموعه‌ها نیز کمتر اثری را می‌توان یافت که با صدای بانوی شاعری ضبط شده باشد. بنابراین فکر می‌کنم تولید آلبوم «امیدوار» با شعر و روایت خانم فریده امیدوار می‌تواند از جهاتی مورد توجه قرار گیرد. مسیری که باعث شده جزو معدود دفعات شاهد تعامل مستقیم شاعر با آهنگساز در تولید یک اثر موسیقایی باشیم.
میرعلی‌نقی افزود: این آلبوم حوصله مخاطب را سرنمی برد و دربرگیرنده فضاهای متنوعی است که در همه جا پیرو مرثیه‌های شعر نیست. به نظرم «عشق» موضوع اصلی این آلبوم است. موضوعی که در گذشته‌های نه چندان دور در بسیاری از آلبوم‌ها بود و هم اینک نیست. این آلبوم از نگاه من «سوگِ نوستالژی عشق» است که در آن به تصویر ایده آلی از مفهوم عشق می‌رسیم.
همچنین مانی جعفرزاده مدرس، منتقد و پژوهشگر موسیقی، کاوه عابدین صدابردار بخش موسیقی پروژه «امیدوار»، بهنام ابوالقاسم نوازنده پیانو و یکی ناظران ضبط پروژه «امیدوار» و محمدحسن شفیعی از دوستان و همراهان پدرام یوسفی هم درباره این آلبوم توضیحاتی را بیان کردند.
برگزاری آیین نمادین امضای آلبوم، اجرای قطعاتی بداهه با هنرمندی پدرام فریوسفی و روایت فریده امیدوار و اجرای چند قطعه موسیقایی از قطعات پروژه «امیدوار» با هنرمندی آرش جامع نوازنده ویولن، امیرحسین طائی نوازنده ویولن دو، پیمان ابوالحسنی نوازنده ویولا، علی آقاجانی نوازنده ویولنسل، هادی اسماعیلی نوازنده کنترباس، علی رحیمی نوازنده سازهای کوبه‌ای و پدرام فریوسفی نوازنده ویولن بخش پایانی مراسم را تشکیل می‌داد.
آلبوم «امیدوار» با موسیقی پدرام فریوسفی، شعر و دکلمه فریده امیدوار با مجوز شماره ۱۴۰۲۳۱۶۹ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شماره ثبت ۳۱۸۷۸ کتابخانه ملی ایران در قالب یک آلبوم با سه لوح فشرده توسط نشر و پخش «جوان» در دسترس مخاطبان قرار خواهد گرفت.
پدرام فریوسفی نوازنده ویولن، ویولا، پیانو، سازهای الکترونیک، ناظر و ویرایش ضبط، بهنام ابوالقاسم نوازنده پیانو، سازهای الکترونیک، صدا بردار و ناظر و ویرایش ضبط، امیر احدی نوازنده تار، میثم مروستی نوازنده سه تار، سامان صمیمی نوازنده کمانچه، نیلوفر محبی آوا، سیاوش ولی پور نوازنده سنتور، بابک غسالی نوازنده عود، علی رحیمی نوازنده سازهای کوبه‌ای و هنگ درام گروه اجرایی این آلبوم را تشکیل می‌دهند.
در بخش ضبط و تولید نیز کاوه عابدین (استودیو صبا) به عنوان مدیر ضبط موسیقی و میکس و مسترینگ، مرجان معصومی و علی بیرنگ هنرمندان بخش ضبط موسیقی ، رضا فرهادی (استودیو کرگدن) ضبط دکلمه، شاهرخ فریوسفی گرافیست، محمد خیاطی عکاس، پوریا شیرانی تصحیح شعر، نیما جوان تولید و نشر، مهسا تمدنی برنامه‌ریزی و امور مالی، فاطمه دهقانی امور بین الملل، علیرضا سعیدی امور رسانه‌ای دیگر اعضای گروه اجرایی آلبوم «امیدوار» را تشکیل می‌دهند.