به گزارش خبرنگار ایرنا، یکم ذی‌الحجه سالروز ازدواج امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س) روز ازدواج و از نوزدهم تا بیست و چهارم خرداد هفته ازدواج نامگذاری شده است و یادآوری این موضوع تلنگری به منظور چاره‌اندیشی برای ترغیب جوانان به ازدواج و تحقق جوانی جمعیت است.
وضعیت جمعیت در سمنان آنچنان بحرانی است که نماینده ولی فقیه در استان از آن با عنوان «سیاهچال جمعیتی» نام می‌برد. گام اول برای افزایش جمعیت کمک به افزایش ازدواج جوانان است که آن هم در سمنان آمار مطلوبی ندارد.
کاهش ازدواج و طلاق در سال ۱۴۰۲، رکورد سمنان در زمینه کمترین نرخ ازدواج در بین جوانان ۱۸ تا ۳۵ سال در کشور و بالاتربودن میانگین سن پدرها و مادرها در این استان نسبت به میانگین کشوری، گویای وضعیت نامطلوب ازدواج و سونامی کاهش نرخ جمعیت جوان در سمنان است.
بر پایه آخرین آمار، ایران در عرصه جهانی جزو کشورهای دارای پایین‌ترین نرخ جمعیتی و استان سمنان جزو مناطق دارای بدترین شیب جمعیتی است، به طوری که نرخ باروری در استان سمنان بین یک و ۲ دهم تا یک و سه دهم درصد است؛ به این معنا که به ازای هر زوج، یک و سه دهم تولد ثبت می‌شود.
مسایل اقتصادی مانع ازدواج
علی از جمله پسران در سن ازدواج در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، نظرش درباره ازدواج این است که مسایل اقتصادی مهمترین عامل پیشگیری‌کننده و مانع از ازدواج است.
وی ادامه داد: جوانان برای ازدواج و تشکیل زندگی نیازمند پشتوانه مالی هستند، به طور مثال طرح نهضت ملی مسکن طرح ارزشمندی برای خانه‌دار شدن جوانان است، اما میزان آورده اولیه و قسط تسهیلات با میزان دریافتی یک جوان متناسب نیست و در نتیجه جوانان از استفاده از این طرح ارزشمند بازمی‌مانند.
وی به برخی مسایل اجتماعی که ازدواج جوانان را درگیرد کرده است اشاره و اضافه کرد: اکنون دختران در ازدواج با پسران به توافق نمی‌رسند و حاضر نیستند همچون دوران مجری و خانه پدری قناعت پیشه کنند و تمام حسرت‌ها و نداشته‌هایشان را از همسر آینده انتظار دارند. این درخواست‌ها و هزینه‌ها با درآمد یک پسر جوان همخوانی ندارد.
این مرد جوان بیان کرد: وقتی در خواستگاری با دختر درباره هزینه‌کرد زندگی صحبت می‌کنم، بنده را به عنوان شخص خسیس خطاب می‌کنند که نمی‌خواهم برایشان هزینه کنم، در صورتی که اینطور نیست؛ وقتی درآمدم ناچیز است، چطور می‌توانم خواسته دختران با این سطح از توقعات را محقق کنم.
وی اظهار کرد: امروزه روز مرد یا باید با دروغ و وعده‌های پوچ به سراغ ازدواج برود که در این صورت نیز زندگی هر۲ نفر تباه و به جدایی می‌کشد و اگر هم بر پایه صداقت پیش برود و نداشته‌هایش را بگوید، دختران راضی به ازدواج با این شرایط نمی‌شوند و در نتیجه تعداد مجردها افزایش میابد و وضعیت فعلی شکل می‌گیرد.
علی تاکید داشت: باید فرهنگ قناعت و ارزش صداقت و درستکاری برای دختران تبیین شود، تا فقط مادیات را لازمه یک زندگی موفق ندانند و به پسران جوان اعتماد کنند و اجازه دهند با تلاش و کوشش در کنار یکدیگر زندگی را بسازند، هرچند که این مسیر بدون شک سخت و دشوار است، اما صداقت، صبوری و تلاش گنجی است که انسان را به سعادت و کمال می‌رساند.
خجالت در مراجعه به مراکز همسان‌گزینی ازدواج برای یافتن زوج مناسب
زهرا از دختران سمنانی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: پدر و مادرها گاهی از عوامل مانع ازدواج هستند، به عنوان نمونه وقتی فردی برای خواستگاری می‌آید، برخی از دختران و خانواده های آنها داشتن خانه، ماشین و شغل مناسب را شرط ازدواج می‌دانند و به ویژگی‌های اخلاقی، درستکاری و سلامت فرد توجهی ندارند.
وی ادامه داد: گاهی افراد تمایل به ازدواج دارند اما در پیدا کردن زوج مشکل دارند و فرد مورد انتظار خود را پیدا نمی‌کنند؛ در این شرایط مراجعه به مراکز تخصصی همسان‌گزینی ازدواج دائم را نیز برای خود کسر شان می‌دانند.
به گفته وی، ۲ مرکز همسان گزینی ازدواج در سمنان و یک مرکز در دامغان با گرفتن مشخصات طرفین، افراد مناسب را برای ازدواج به یکدیگر معرفی می‌کنند و خوب است که افراد برای اطلاع از این مراکز، به اداره ورزش و جوانان شهرستان خود مراجعه کنند و از مراجعه به آنها شرم نداشته باشند، زیرا به نوعی این مراکز با تایید مراجع دارای صلاحیت و با داشتن تخصص لازم فعالیت می کنند.
اخلاق مداری و اعتماد، کلیدواژه دختران برای ازدواج
محیا یکی از دختران جوان در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: شاید از دلایل مهم واهمه جوانان از ازدواج، نبود اطمینان به صداقت و سلامت طرف مقابل باشد، به نظرم اگر در زمینه فرهنگ‌سازی و اخلاق‌مداری بیش از پیش کار شود، جوانان با وجود مسایل و موانع مالی موجود در جامعه، به ازدواج ترغیب می شوند.
وی ادامه داد: اکنون در فضای مجازی و واقعی کم نیست خبرهایی از جوانان معتاد به انواع موادمخدر که بر اثر همین اعتیاد چه‌کارها که نکرده‌اند، چه طور در این شرایط می‌شود اعتماد کرد؟
این دختر جوان بیان کرد: سلامت جسم و روان طرفین از شرایط لازم برای ازدواج است. در شرایط کنونی حرف از آمارهای آسیب‌های اجتماعی از جمله اعتیاد یا بیماری جسمی و روانی نُقل هر محفل است و این مساله اعتماد کردن جوانان را به طرف مقابل سخت کرده است.
به گفته وی، جوان اگر ویژگی‌های اخلاقی خوب از جمله صداقت، اخلاق، پشتکار و اراده داشته باشد، به مال و ثروت هم می‌رسد، چرا که ایده و پشتکار وضعیت مالی را نیز بهبود می‌بخشد.
وی اضافه کرد: در شرایط کنونی اغلب طرفین ازدواج علاوه بر اینکه از لحاظ مالی ضعیف هستند، از نظر اخلاقی و اعتقادی هم دارای اختلافات و فاصله هستند که همین موضوع ازدواج را منتفی می‌کند. اگر هم آشنایی به ازدواج منجر شود، در بیشتر موارد آن وصلت ناموفق و نافرجام است.
فقدان مهارت‌های زندگی، روی دیگر سکه کمرنگ شدن ازدواج
محیا ابراز کرد: بسیاری از دختران و پسران به واسطه والدین خود دارای پشتوانه مالی اولیه برای آغاز زندگی معمولی و بدون تجمل هستند و مسایل مالی دلیل اصلی برای کم‌میلی به ازدواج نیست، باید در زمینه قناعت، فراگیری مهارت‌های زندگی و اخلاق در جوانان کار شود.
وی تصریح کرد: سمنان جزو استان‌های ضعیف در زمینه آگاهش‌بخشی به جوانان نسبت به اهمیت جایگاه خانواده و آموزش مهارت‌های زندگی است و انتظار می‌رود متولیان امر در بخش فرهنگ و آموزش، حرکتی عملیاتی در این زمینه انجام دهند تا ثمره آموزش‌ها در رفتار و اخلاق دختران و پسران جوان نمایان شود و جوان ها به ازدواج ترغیب شوند.
صف انتظار دریافت تسهیلات ازدواج
محمد از دیگر جوانان سمنانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: سال گذشته برای دریافت وام ازدواج ثبت‌نام کردم، اما اکنون بهار ۱۴۰۳ به انتها نزدیک می‌شود، هنوز موفق به دریافت این وام نشدم. عملکرد این چنینی مغایر با گفته‌های مسوولان برای ترغیب جوانان به ازدواج است و انتظار می‌رود از مشکلات کاغذبازی اداری در این زمینه کاسته شود.
وی ادامه داد: زندگی مشترک من و همسرم بدون گرفتن مراسم عروسی آغاز شد و هزینه عروسی را صرف پول پیش اجاره خانه‌ای ۷۰ متری کردیم که در روزگار فعلی کمتر دختری این روحیه و رویکرد پیدا می‌شود تا چنین شرایطی را قبول کند.
وی اظهار کرد: اگر می‌گویم کمتر دختری پیدا می شود، قصد بی‌احترامی ندارم، منظورم این است که قناعت، صبوری، تلاش و کوشش که ریشه در فرهنگ ایرانیان دارد، این روزها در بین جوانان رنگ‌باخته و همه به دنبال تجملات و زرق و برق هستند.
محمد تاکید کرد: اگر فرهنگ اصیل ایرانی از جمله صداقت، اخلاق، صبوری، قناعت، تلاش و کوشش در جامعه یادآوری شود، تمایل جوانان به ازدواج پررنگ خواهد شد.
امکانات دولتی سمنان برای ازدواج جوانان به کارگرفته شود
استاندار سمنان درباره وضعیت ازدواج این استان، گفت: به‌کارگیری امکانات دولتی استان در راستای تسهیل در امر ازدواج جوانان و برگزاری ازدواج آسان ویژه این قشر از جامعه همراه با بسته های تشویقی ترغیبی در دستور کار قرار گیرد.
سیدمحمدرضا هاشمی افزود: روند اجرایی پرداخت وام ازدواج و طرح‌های در حال اجرای استان به منظور بهره‌مندی هرچه سریعتر مردم، تسریع شود.
وی ادامه داد: بحث پیری جمعیت و کاهش نرخ فرزندآوری یکی از مشکلات اساسی استان است، از این رو سیاست‌های بحث جمعیت باید به معنای واقعی با یک برنامه مدون و تحققی پیگیری شود.
استاندار سمنان تصریح کرد: ضرورت دارد بانک‌های عامل پرونده‌های در نوبت وام ازدواج و فرزندآوری را با اولویت بررسی و پرداخت کنند.
وی ادامه داد: مطالعه‌ها و اقدام‌های پژوهشی در حوزه آسیب شناسی کاهش نرخ فرزندآوری و پیری جمعیت در استان به انجام رسیده و بر این اساس اقدام‌ها و برنامه‌ریزی‌های لازم از طریق بهره‌گیری از ظرفیت قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده در دستور کار است.
هاشمی اضافه کرد: واگذاری زمین به خانواده‌های واجد شرایط در حوزه فرزندآوری و قانون جوانی جمعیت، از دیگر مباحثی است که باید با قید فوریت در دستور کار قرار گیرد.
به گزارش خبرنگار ایرنا، بهبود وضعیت اشتغال، درنظرگرفتن بسته‌های حمایتی خاص سمنان، بهبود وضعیت معیشتی و تبیین اهمیت جایگاه خانواده برای جوانان از جمله راهکارها برای بهبود شرایط این استان در زمینه ازدواج و تحقق جوانی جمعیت به نظر می‌رسد.
سمنان که به دارالمرحمه معروف است با مساحت نزدیک به ۹۷ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع یکی از پهناورترین استان‌های کشور ایران است و با پنج و ۹ دهم درصد مساحت کل کشور، از این نظر هفتمین استان ایران محسوب می‌شود.
این خطه از جانب شمال به استان‌های خراسان شمالی، گلستان و مازندران، از جنوب به استان‌های خراسان جنوبی و اصفهان، از شرق به استان خراسان رضوی و از غرب به استان‌های تهران و قم محدود است؛ بر این پایه و به دلیل موقعیت جغرافیایی همجواری با پایتخت و هفت استان مهم کشور، این استان از اهمیت زیادی برخوردار است.
بر پایه برآورد مرکز آمار ایران در سال ۱۴۰۰، استان سمنان با هشت شهرستان در مجموع ۷۵۷ هزار و ۲۰۰ نفر جمعیت دارد که از این شمار، بیش از ۲۰۰ هزار نفر ساکن مرکز استان هستند.