به گزارش خبرنگار علم و آموزش ایرنا علی‌باقر طاهری‌نیا امروز (سه‌شنبه) در نشست با خبرنگاران به ارائه جدیدترین آمار آموزش عالی (سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲) به تفکیک مقاطع تحصیلی، جنسیت و رشته‌های آموزشی پرداخت و گفت: منظور از آموزش عالی شامل دانشجویان مشغول به تحصیل در وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانشگاه آزاد و دانشگاه های غیردولتی و غیرانتفاعی است.
وی ادامه داد: نسبت زنان به مردان بیش از ۵۰ درصد و در رشته‌های مختلف بیشترین دانشجو را در کارشناسی داریم. همچنین از بیش از جمعیت سه میلیون نفری در مقطع کاردانی ۱۳ درصد، کارشناسی ۶۴ درصد، کارشناسی ارشد ۱۶ درصد، دکتری تخصصی ۴ درصد و دکترای حرفه ای ۳ درصد است.
معاون وزیر علوم همچنین سهم دانشجویان در علوم پایه را ۶ درصد ، علوم پزشکی ۹ درصد، فنی و مهندسی ۲۲ درصد، کشاورزی و دامپزشکی ۴ درصد ، هنر ۷ درصد و علوم انسانی را ۵۲ درصد اعلام کرد.
طاهری نیا درباره علت سهم بالا در علوم انسانی را تنوع زیاد رشته ها، فراهم بودن زمینه اشتغال و انعطاف پذیری و شانس استخدام های دولتی دانست و در مورد سهم دانشجویان در هر مقطع تحصیلی گفت: سهم علوم انسانی در مقطع کارشناسی ۵۶ درصد و مقطع دکتری تخصصی ۴۰ درصد است.
بیشترین سهم توسعه علوم انسانی در مقطع کارشناسی
معاون وزیر علوم، تحقیقات و فناوری سهم علوم انسانی در مقطع دکتری را ۴۰ درصد عنوان کرد و گفت این درحالی است که سهم علوم انسانی در مقطع کارشناسی ۵۶ درصد است.
رئیس موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش‌عالی سهم ۶۴ درصدی علوم انسانی در مقاطع مختلف گفت: دو سوم از این سهم در مقطع کارشناسی است؛ ۱۰ درصد کاردانی، ۱۷ درصد ارشد و ۳ درصد در مقطع دکتری است.بر این اساس از هر زوایه که می‌نگریم تمرکز در علوم انسانی در مقطع کارشناسی بیشترین توسعه را به خود اختصاص داده است.
دبیر کمیته آمار بخشی علوم تحقیقات و فناوری در پاسخ به پرسشی درباره نسبت سهم دانشجوی دختر نسبت به کل در گذشته گفت: طی محاسبات انجام شده درسال های ۹۱ تا ۱۴۰۲، می‌توان گفت در سال‌های ۹۱تا۹۲ حدود ۴۸ درصد دانشجویان زن بود. اما از سال ۹۲ تا۹۵ تعداد دانشجویان زن روند کاهشی یافت تا اینکه از سال ۹۶ دوباره روند افزایشی گرفت و در دولت سه سال رئیس جمهور شهید برای نخستین بار شمار افزایش دانشجویان زن نسبت به مردان گوی سبقت گرفت و ۵۲ درصد سهم را به خود اختصاص دادند.
سبقت چشمگیر زنان در ورود به دانشگاه
طاهری‌نیا این را هم گفت: سهم دانشجویان زن در سال تحصیلی آینده جهشی است و شمار افزایش دانشجویان زن از ۵۲ درصد عبور می کند. سهم ورودی های دانشجویان دختر در دانشگاه های سراسری طی سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ (۵۸ درصد ) و در سال ۱۴۰۲-۱۴۰۳ بالای ۶۰ درصد است.
وی سهم دانشجویان مقطع دکتری از کل دانشجویان کشور را در ۹۱ و ۹۲ حدود ۱/۳ درصد اعلام کرد و گفت: اما سهم دانشجویان این مقطع تا سال ۱۴۰۰ افزایشی بود و از ۱۴۰۰ به بعد با شیب آرام کاهشی شد؛ یعنی از ۴/۸ درصد به ۴/۵ درصد رسید. یکی از مهمترین دلایل کاهش رتبه کشور در رتبه‌بندی های بین المللی در بخش تولید علم مربوط به کاهش دانشجویان دکتری است و به طور مستقیم تاثیر خود را در تولید علم و مرجعیت علمی و رتبه بندی دانشگاه‌ها نشان می‌دهد.
معاون وزیر علوم درباره رشد پذیرش دانشجو با ارائه آماری گفت: رشته‌های مرتبط با استخدام در آموزش و پرورش بیشترین رشد پذیرش دانشجو را داشتند. در واقع پذیرش دانشجو در مقایسه سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ و سال تحصیلی قبل آن ۲۰ درصد رشد داشته است. پس بیشترین رشد جمعیت دانشجویی به رشته‌های استخدام آموزش و پرورش و کمترین رشد جمعیت دانشجویی در رشته‌های مهندسی عمران، علوم اداری، مکانیک فلزکاری در مقطع کاردانی است.
رئیس موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش‌عالی اضافه کرد که البته حوزه مهندسی پزشکی جزوه رشته‌های است که نسبت به پنج سال گذشته رشد حدود ۴۸.۴۸ درصد داشته است. در واقع رشته های مرتبط به آموزش وپرورش و مهندسی پزشکی جزوه پرطرفدارترین رشته‌هاست.
طاهری نیا در بخش دیگری گفت: یکی از بحث های مهم در برنامه هفتم پیشرفت پیش بینی شده، موضوع آموزش مهارتی است و سهم این رشته باید در برنامه هفتم توسعه به ۵۰ درصد برسد. آموزش مهارتی اگر به معنای آموزش در دانشگاه تخصصی مهارتی شامل علمی- کاربردی و فنی و حرفه‌ای باشد. سهم فعلی آموزش‌های مهارتی و حرفه‌ای در کل زیر نظام‌های آموزش عالی و مقاطع گوناگون شامل اصلاح برنامه‌های درسی، کارآموزی و کارورزی بر اساس نیازمحوری صنعت و جامعه در بخش‌های خصوصی و دولتی ۴۰ درصد است.
بیشترین اعضای هیات علمی استادیار هستند
معاون وزیر علوم شمار اعضای هیات علمی تمام وقت شاغل را ۷۹ هزار ۱۰۱ عضو هیات علمی در دانشگاه‌ها بیان کرد که از این تعداد بیش از ۵۴ درصد اعضای علمی استادیار، بیش از ۹ درصد استاد تمام و حدود ۲۰ درصد دانشیار هستند. سهم زنان از اعضای هیات علمی هم ۳۰ درصد است.
طاهری‌نیا درباره آمار دانش‌آموخته ها گفت: سالانه بیش از ۵۰۰ هزار دانشجو فارغ التحصیل می‌شوند که از ۵۲۶ هزار نفر سهم زنان ۴۸ درصد و مردان ۵۲ درصد است.
طاهری نیا درباره تازه ترین آمار تعداد دانشجویان دانشگاه های سراسر کشور را با احتساب دانشجویان دانشگاه آزاد سه میلیون ۲۴۹ هزار و ۶۰۱ نفر اعلام کرد که نسبت زنان و مردان تقریبا با یکدیگر برابر اند. بیشترین توزیع دانشجویان در مقطع کارشناسی است که ۶۴ درصد را به خود اختصاص دادند. همچنین ۱۶ درصد دانشجویان در مقطع کارشناسی ارشد، ۱۳ درصد کاردانی و ۴ درصد نیز در مقطع دکتری هستند.