به گزارش ایرنا، میزان مرگ و میر مردان نسبت به زنان بیشتر و طول عمر آنان کوتاه‌تر است چرا که مردان به دلیل وجود ویژگی‌های جنسیتی، رفتاری و شغلی، بیشتر در معرض بیماری‌های واگیر و غیرواگیر هستند و مشکلات، مواجهات و عوامل خطرزای متعددی سلامت آنان را تهدید می‌کند.
مردان نیمی از جمعیت کشور هستند و موضوع سلامت جسمی و روانی آنها برای داشتن خانواده و جامعه سالم، اهمیت بالایی دارد. این قشر محور اقتصاد خانواده و نیروی کار جامعه به شمار می‌روند و تلاش برای تامین سلامت جسمی، روحی و روانی آنان، تاثیر بسزایی در توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و بهداشتی دارد.
در ایران برنامه سلامت مردان بیش از یک دهه است که اجرا می شود. هفته سلامت مردان، فرصتی برای مرور، بازتعریف اهداف و برنامه‌های سلامت‌محور به عنوان یک بستر مهم برای ارتقای آگاهی عمومی در خصوص این موضوع است.
برگزاری هفته سلامت مردان زمان مناسبی برای حساس سازی مردان به سلامت خود، آموزش عموم مردم در جهت بهبود وضعیت سلامت پسران و مردان جامعه، ترغیب برای مراجعه زودهنگام به پزشک، تشخیص و آغاز به موقع درمان بیماری‌های شایع مردان و همچنین جلب نظر سیاستگذاران و تصمیم سازان حوزه سلامت به اهمیت موضوع و افزایش آگاهی، نگرش و عملکرد مردان در خصوص سلامت است.
کم‌توجهی مردان به سلامت خود
مدیر جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: مردان با وجود اینکه بیشتر از زنان در مواجهه با عوامل مخاطره‌آمیز سلامت هستند، به بیماری‌های خود کمتر اهمیت می‌دهند و اغلب علائم هشداردهنده را نادیده می‌گیرند و دیرتر به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند.
دکتر محمد احمدیان افزود: بنابراین آموزش و اطلاع‌رسانی برای حساس‌سازی مردم، خانواده‌ها و به‌ویژه مردان برای توجه به ابعاد مختلف سلامتی‌شان از مهم‌ترین اقدامات برای حفظ و ارتقای سلامت مردان است.
وی ادامه داد: چاقی و اضافه وزن، افزایش فشار خون، افزایش قند خون، تغذیه نامناسب، فعالیت فیزیکی ناکافی و اختلالات چربی خون از عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر در مردان است و مطالعات نشان داده که تنها درصد پایینی از مردان ایرانی هیچ عامل خطری در شیوه زندگی خود برای ابتلا به بیماری‌های مزمن غیرواگیر از قبیل سکته قلبی، مغزی و سرطان‌ها ندارند.
بیشتر بخوانید:
میزان مرگ و میر مردان در خراسان رضوی ۱۴ درصد بیشتر از زنان است
یک مسوول درمانی: ترس از مراجعه به پزشک، سلامت مردان را تهدید می‌کند
سرطان‌های معده، پروستات و مثانه، شایع‌تر در میان مردان
مدیر جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد، سرطان‌های معده، پروستات و مثانه را شایع‌ترین آن در میان مردان ایرانی دانست و گفت: بیماری‌های قلبی و عروقی، سرطان‌ها و سوانح و حوادث، بیشترین دلایل مرگ مردان ایرانی است.
بیماری‌های قلبی و عروقی، سرطان‌ها و سوانح و حوادث، بیشترین دلایل مرگ مردان ایرانی است
دکتر احمدیان افزود: رعایت اصول حفاظت فردی در محیط کار، رعایت تغذیه سالم و مراقبت از بیماری‌های زمینه‌ای نظیر فشار خون، دیابت و انجام فعالیت بدنی مناسب برای کاهش مرگ و میر در مردان توصیه می شود.
وی ادامه داد: مردان باید با رعایت سبک زندگی سالم مانند رژیم غذایی، پرهیز از مصرف دخانیات، ورزش منظم و مراجعات منظم دوره‌ای به پزشک از سلامت خود اطمینان حاصل کنند.
تهدید سلامت مردان با بیماری‌های قلبی، سرطان ریه و پروستات
فوق تخصص بیماری‌های غدد درون‌ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی مشهد، بیماری‌های قلبی و سرطان‌های ریه و پروستات را در صدر فهرست بزرگترین تهدیدها برای سلامت مردان اعلام و بیان کرد: پس از آن صدمات، تصادفات، بیماری ریوی، سکته مغزی، دیابت و افسردگی از دیگر تهدیدهای سلامت مردان هستند.
دکتر محمدعلی یعقوبی افزود: مسائل شایع مربوط به مردان مانند اختلال نعوظ، کمبود هورمون‌های جنسی و سرطان پروستات و بیضه، با عوارض قابل توجه و تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی مردان همراه است و مهم‌تر از آن نیز اختلال نعوظ است که با عوامل خطر قلبی و عروقی مرتبط است.
وی ادامه داد: در اکثر افراد مسن سطح هورمون‌های جنسی قابل قبول است، اما با افزایش سن و پدیده پیری به مرور زمان از میزان هورمون‌های جنسی کاسته می‌شود که خود می‌تواند مشکلاتی مثل اختلالات جنسی، ناباروری، افزایش چربی بدن و غیره را ایجاد کند و در چنین مواقعی توصیه می‌شود که فقط در صورت داشتن علائم یا نشانه‌ها، میزان هورمون جنسی (تستوسترون) آزمایش شود.
بیشتر بخوانید:
دبیر جامعه اورولوژی ایران: سرطان پروستات دومین سرطان شایع بین مردان ایرانی است
بیماری‌های واگیر، علت اصلی مرگ و میر مردان در کشورهای در حال توسعه
عضو هیأت علمی گروه داخلی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه مردان در سراسر جهان امید به زندگی کمتری نسبت به زنان دارند و صرف نظر از علت مرگ (بیماری‌های واگیر، غیرواگیر و جراحات) میزان مرگ و میر مردان بیشتر از زنان است، بیان کرد: علت اصلی مرگ و میر مردان در کشورهای توسعه یافته بیماری‌های غیرواگیر و در کشورهای در حال توسعه بیماری‌های واگیر است.
دکتر یعقوبی افزود: براساس بررسی منطقه اروپایی سازمان بهداشت جهانی در مورد عوامل اجتماعی تعیین کننده سلامت، میزان بقای ضعیف‌تر مردان منعکس کننده چندین عامل است که از جمله آنها می‌توان به قرار گرفتن بیشتر در معرض خطرات فیزیکی و شیمیایی شغلی، رفتارهای مرتبط با هنجارهای مردانه، خطرپذیری و ماجراجویی اشاره کرد.
وی ادامه داد: این واقعیت که مردان در هنگام بیماری به پزشک مراجعه نمی‌کنند اثبات شده و زمانی هم که مراجعه به پزشک دارند کمتر احتمال دارد که علائم بیماری و یا بیماری به‌وجود آمده را گزارش دهند.
بسیاری از دردهای جسمی در مردان، منشاء روانشناختی دارد
مسوول واحد سلامت روان بیمارستان قائم (عج) مشهد با اشاره به سبک‌های متفاوت مقابله با استرس و تامین سلامت روان در فرهنگ ایرانی، گفت: دردهای روانشناختی که متعاقب فعالیت‌های سخت، اتفاقات آسیب‌زا و غیره به وجود می‌آید و به دنبال آن نبود انگیزه برای زندگی، افکار منفی و غیره تجربه می‌شود، اغلب موجب شکل‌گیری حال بد در فرد شده و به صورت یک چرخه معیوب در زندگی او ادامه می‌یابد و در چنین شرایطی تمرکز، ورزش کردن و صحبت با اطرافیان می‌تواند تا حد زیادی به بهبود فرد کمک کند.
دکتر رضا شم‌آبادی افزود: طبق پژوهش‌های بالینی انجام شده در کشور، مراجعه مردان برای حفظ سلامت روان خود به پزشکان، نسبت به زنان کمتر است و این به دلیل ضعف بینش آنها نسبت به دردهای روانشناختی شان است که می‌تواند در قالب دردهای جسمی بروز کند.
وی ادامه داد: زنان در طول روز فنون متنوعی از جمله، تنفس شکمی، تصویرسازی مثبت از روز، تکنیک آرام‌سازی عضلانی را برای حفظ سلامت روان خود و نیز جلوگیری از ورود افکار منفی و ناخوشایند به ذهن، انجام می‌دهند.
متخصص روانشناسی بیمارستان قائم (عج) بیان کرد: عمده مردان با ایجاد هیجانِ خشم و از طریق مکانیسم جابه جایی پرخاشگری، اقدام به تخلیه هیجانی خود می‌کنند در حالی که، می‌توانند از روش‌های مدیتیشن، ورزش و صحبت کردن با اطرافیان که جزو راهکارهای تخلیه هیجانی مثبت است، استفاده کنند.
بیشتر بخوانید:
سلامت جسمی و روانی مردان برای داشتن جامعه سالم ضروری است
گریه نکردن و نداشتن اضطراب در پسران، ۲ باور غلط
مسوول واحد سلامت روان بیمارستان قائم (عج) با اشاره به ۲ باور غلط در فرهنگ ایرانی، افزود: سبک پرورش پسران در خانواده ایرانی غالباً تاکید بر گریه نکردن دارد و این رفتار در پسران با نکوهش والدین و اطرافیان همراه است، در حالی که این باور غلط می‌تواند منجر به افسردگی نهفته و حتی خودکشی در نوجوانان شود.
دکتر شم‌آبادی افزود: در فرهنگ ایرانی گریه کردن و اضطراب داشتن برای پسران و مردان امری نکوهیده و نشانه ضعف آنان تلقی می‌شود، در حالی که این باور کاملا اشتباه است و با مشکلات روانشناختی که در فرد ایجاد می‌کند، می تواند او را تا مرز افسردگی نهفته و حتی خودکشی بکشاند.
وی ادامه داد: باور نادرست روان شناختی دیگر، نداشتن اضطراب در پسران است و در صورتی که یک نوجوان از اضطراب خود با والدین و اطرافیان صحبت کند، آن را نشانه ضعف او تلقی می‌کنند، این در حالی است که اضطراب به کسب موفقیت های بیشتر فرد کمک می کند.
این مسوول بیان کرد: بنابراین با تراکم این باورهای غلط، وقتی نوجوان پسر، ناکامی و اتفاقات تلخ را در طول زندگی خود تجربه می‌کند، به علت فشارهای درونی به سمت راه‌های نامطلوب از جمله، اعتیاد، روابط غیرمؤثر و نیز نداشتن تعهد به کار سوق داده می‌شود.
رایگان شدن ۹۰ درصدی ارائه خدمات درمانی مردان نابارور
مدیر جوانی جمعیت، سلامت، خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان این که سلامت باروری مردان از جنبه‌های مختلفی حائز اهمیت است، گفت: ۹۰ درصد هزینه‌های درمانی مردان نابارور توسط سازمان‌های بیمه‌گر حمایت می شود، مشروط به این که متخصص مربوطه کد ناباروری را در سامانه نسخه الکترونیک برای آنها ثبت کند.
برنامه‌های مراقبتی مردان در ۱۸ سالگی و میانسالان از ۳۰ سالگی و افرادی که قصد ازدواج دارند عملیاتی می‌شود
دکتر احمدیان با اشاره به اینکه در حوزه ناباروری مردان برنامه‌های مختلفی پیش بینی شده است، افزود: برنامه‌های مراقبتی مردان در ۱۸ سالگی و میانسالان از ۳۰ سالگی و نیز افرادی که قصد ازدواج دارند عملیاتی می‌شود.
وی گفت: افزایش سواد سلامت در مردان در حوزه فرزندآوری می‌تواند به جوانی جمعیت و سلامت خانواده و جامعه کمک کند و آموزش‌های مرتبط با سلامت، نقش کلیدی در افزایش آگاهی مردان و ارتقای سطح سلامت آنان دارد.
بیشتر بخوانید:
۱۵ درصد از زوجین در خراسان رضوی مبتلا به ناباروری هستند
مردان سالم، ایران قدرتمند و جوان
رییس گروه سلامت میانسالان و سالمندان دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: در تقویم ایران ۲۴ تا ۳۰ خرداد به عنوان هفته سلامت مردان نامگذاری شده و شعار امسال "مردان سالم، ایران قدرتمند و جوان" انتخاب شده و برنامه‌های این هفته امسال حول محور احصای بار بیماری‌های مردان ایرانی و سیمای مرگ کشور و با هدف کاهش بار بیماری‌های مردان ایرانی برگزار می‌شود.
شیما دین‌پرور افزود: موضوعات پیشگیری و تشخیص به هنگام ناباروری در مردان، سواد سلامت، فرزندآوری و سلامت مردان، طب ایرانی و سلامت مردان، مواجهات شغلی و سلامت باروری در مردان، سرطان‌های شایع مردان (معده، پروستات و مثانه)، کمر درد و بیماری‌ای شغلی در مردان و حوادث جاده‌ای، از کارافتادگی و مرگ و میر مردان، به عنوان روزهای هفته ملی سلامت مردان سال ۱۴۰۳ نامگذاری شده است.
وی با اشاره به اینکه از سال ۱۳۹۵ خدمات و مراقبت‌های بهداشتی بر اساس شیوه نامه ها و بسته‌های وزارتی به تمامی گروه‌ها از جمله مردان بالای ۱۸ سال ارائه می‌شود، ادامه داد: مردان در سه گروه جوان (۱۸ تا ۲۹ سال)، میانسال (۳۰ تا ۵۹ سال) و سالمند (بالای ۶۰ سال) تقسیم شده‌اند و برای هر کدام از این گروه‌ها خدمات مراقبتی در تمام پایگاه‌ها، خانه‌های بهداشت و مراکز خدمات جامع سلامت ارائه می‌شود.
رییس گروه سلامت میانسالان و سالمندان دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان کرد: این خدمات شامل تن سنجی، غربالگری رفتارهای تغذیه‌ای، فعالیت فیزیکی، ارزیابی مصرف دخانیات، الکل و سیگار، غربالگری سلامت روان، خطرسنجی حوادث قلبی و عروقی و پیشگیری از رفتارها و اقدامات تهدید کننده در ایجاد سکته‌های قلبی و مغزی در افراد بالای ۳۰ سال (آزمایش رایگان قند و کلسترول) و ارزیابی سرطان روده بزرگ در افراد ۵۰ تا ۷۰ سال است.
وی افزود: موارد نیازمند به درمان و ارزیابی بیشتر، به پزشک و سطوح بالاتر ارجاع می‌شود و اگر هم مشکلی نبود، افراد زیر ۶۰ سال هر سه سال یک بار و افراد بالای ۶۰ سال سالانه مورد مراقبت قرار می‌گیرند.
دین‌پرور با ذکر این نکته که برنامه جدید ابلاغ شده از سوی وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، برنامه مراقبتی و آموزشی سبک زندگی بر اساس طب ایرانی برای کلیه افراد بالای ۶ سال بوده است، ادامه داد: این برنامه از بهمن پارسال در تمامی نقاط کشور از جمله حوزه زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد اجرایی و عملیاتی شده و محورهای آن هم بر اساس آموزه‌های طب ایرانی بوده و برنامه‌های آموزشی و مراقبتی آن نیز شامل هوا، محیط زیست، خواب و بیداری، خوردنی و آشامیدنی، حرکت، سکون، روح و روان بوده است.
وی با تأکید بر اینکه عمده مشکلات شناسایی شده در مردان بیشتر در گروه سنی بالای ۴۰ سال بوده است، گفت: در میان این گروه سنی موارد فشار خون و مشکلات قلبی و عروقی شایع‌تر بوده و پس از آن موضوع دخانیات است که زمینه‌ساز سرطان‌های ریوی، پیری زودرس، ضعف در سیستم ایمنی بدن و مشکلات استرسی، فشارخونی و قلبی بوده است.
رییس گروه سلامت میانسالان و سالمندان دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: مواردی که سابقه خانوادگی و فامیلی دارند زیر مراقبت ویژه قرار گرفته و وضعیت این افراد توسط پزشک متخصص مورد بررسی قرار می‌گیرد و خدمات ویژه ارائه شده به این گروه شامل غربالگری سرطان، آزمایش خون مخفی در مدفوع (یا تست فیت، یک آزمایش غربالگری برای سرطان روده بزرگ) و مشاوره تغذیه‌ای است.
وی ادامه داد: مردان با توجه به مشغله کاری خود کمتر به موضوع پیشگیری و غربالگری پرداخته‌اند و عمدتاً در زمانی که دچار مشکل و بیماری می‌شوند به پزشک مراجعه می‌کنند و توصیه ما به آنان این است که در کنار فعالیت روزانه به موارد بسیار مهمی همچون تغذیه سالم، فعالیت بدنی مناسب و انجام غربالگری‌ها و اقدامات پیشگیرانه و مراقبتی توجه ویژه کنند تا خدای نکرده دچار مشکل نشوند.
سبک زندگی سالم، موثر در سلامت مردان
فوق تخصص بیماری‌های غدد درون‌ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان کرد: انتخاب سبک زنگی سالم مانند داشتن رژیم غذایی سالم با تمرکز بر غذاهای گیاهی مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل، انتخاب منابع پروتئین بدون چربی مانند ماهی و لبنیات کم چرب و محدود کردن گوشت‌های فرآوری شده و همچنین چربی اشباع شده در گوشت و محصولات لبنی پرچرب مانند پنیر و کره، انتخاب مقادیر متوسط چربی‌های غیراشباع که در ماهی، آجیل و برخی از روغن‌های گیاهی یافت می‌شود، در سلامت مردان بسیار مهم است.
دکتر یعقوبی افزود: به مردان توصیه می‌شود که اندازه سهم غذایی خود را هوشمندانه انتخاب کنند چرا که حتی در زمانی که در حال خوردن غذای سالم هستند، نیز به میزان کالری اضافه می‌شود.
وی با ذکر این نکته که مردان باید در خانه اندازه سهم غذای خود را کاهش داده و در رستوران‌ها هم نصف وعده غذایی را مصرف کرده و مابقی آن را به خانه ببرند، تأکید کرد: باید نوشیدنی‌های شیرین را نیز با آب یا نوشیدنی‌های بدون شکر جایگزین کنند.
این مسوول بیان کرد: تحرک روزانه نیز می‌تواند در حفظ سلامت مردان کمک کننده باشد، برای اکثر بزرگسالان سالم، فعالیت هوازی متوسط مانند پیاده‌روی تند دست‌کم به مدت ۱۵۰ دقیقه در هفته یا فعالیت هوازی شدید مانند دویدن، حداقل به مدت ۷۵ دقیقه در هفته توصیه می‌شود.