به گزارش ایرنا، شهر تهران از شروع سال ۱۴۰۳، پنج روز هوای پاک، ۷۶ روز هوای سالم، ۱۱ روز هوای ناسالم برای گروه‌های سنی حساس و یک روز هم هوای ناسالم برای همه گروه‌های سنی داشته‌اند و این در حالیست که به ترتیب ماه‌های فروردین و اردیبهشت سال گذشته، مطلوب‌ترین کیفیت هوا و تیرماه با ۱۹ روز فراتر از حد مجاز آلوده‌ترین ماه‌های سال، ثبت شده است.
شهر تهران از ابتدای امسال تاکنون فقط پنج روز هوای پاک داشته که به تفکیک در فروردین ۲ روز، اردیبهشت ماه ۲ روز و در خرداد ماه نیز یک روز بوده است.
اما آلاینده اصلی و شاخص در بسیاری از روزهای آلوده شهر تهران در سال ۱۴۰۲، ذرات معلق کوچک‌تر از ۲ و نیم میکرون با ثبت ۹۸ روز نامطلوب بوده که عمدتا در روزهای با شرایط پایداری جوی و همچنین، گسیل گرد و خاک رخ داده است که بر این اساس در سال گذشته و براساس روز شمار شاخص آلودگی ۱۰ روز هوای پاک، ۲۳۶ روز هوای قابل قبول، ۱۰۷ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و ۱۲ روز هوای ناسالم برای تمامی گروه‌ها در روز شمار شاخص آلودگی هوای پایتخت ثبت شده بود.
به نظر می‌رسد که هوای تهران در سه ماه ابتدایی سال ۱۴۰۳ نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۲ شرایط کمی مطلوب‌تری داشته که دلیل اصلی آن هم وزش باد است.
ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون چیست؟
بر اساس مطالعات و تحقیقات دانشمندان، برای هر آلاینده یک حد مجاز تعریف می‌شود. ذرات معلق کمتر از ۲.۵ آلاینده شاخص هوای تهران در روزهای سرد پایتخت است. این آلاینده دارای قطر ۲.۵ میکرون و یا کمتر هستند که تقریبا یک سی ام قطر موی انسان است و به عنوان ذرات ریز (fine) نیز شناخته می‌شوند.
ترکیب شیمیایی ذرات بسته به محل، زمان و آب و هوا متفاوت است و منابع انتشار آن شامل انواع فعالیت‌های احتراقی (وسایل نقلیه موتوری، نیروگاهی، سوزاندن چوب، و غیره) و فرایندهای صنعتی خاص می‌شود. این ذرات هم به‌طور مستقیم ساطع می‌شوند و هم به شکل آلاینده ثانویه در جو شکل می‌گیرند.
به‌طور کلی عمده‌ترین منابع انتشار ذرات معلق نیز احتراق سوخت مانند سوزاندن زغال سنگ و چوب، خودروهای دیزلی فاقد فیلتر دوده، فرایندهای صنعتی و کشاورزی و انتشار از خودروها است. ذرات معلق عموما در ماه‌های سرد سال کیفیت هوا را تحت تاثیر قرار می‌دهند. مطالعات علمی متعدد درباره ذرات معلق نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض این آلاینده باعث بروز مشکلات زیادی می‌شود.
مرگ زودرس در مبتلایان به بیماری‌های قلبی و ریوی، بروز حملات قلبی غیرکشنده، ضربات قلب نامنظم، ابتلا به سرطان ریه، تشدید آسم، کاهش عملکرد ریه و افزایش علائم تنفسی مشکلاتی است که آلودگی هوا برای سلامت انسان ایجاد می‌کند.
اعداد و رنگ‌های شاخص کیفیت هوا
شاخص کیفیت هوا (AQI) به پنج دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود. بر اساس این تقسیم‌بندی از عدد صفر تا ۵۰ هوا پاک، از ۵۱ تا ۱۰۰ هوا قابل قبول یا متوسط، از ۱۰۱ تا ۱۵۰ هوا ناسالم برای گروه‌های حساس، از ۱۵۱ تا ۲۰۰ هوا ناسالم، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ هوا بسیار ناسالم و از ۳۰۱ تا ۵۰۰ شرایط کیفی هوا خطرناک است.
هوای پاک که با رنگ سبز نشان داده می‌شود، شرایط کیفیت هوا مناسب است و خطری برای سلامت انسان ندارد. در هوای سالم که به رنگ زرد شناخته می‌شود، کیفیت هوا قابل قبول و غلظت آلاینده‌ها کمتر از حدی است که بر سلامت انسان تاثیر منفی داشته باشد اما در هوای ناسالم برای گروه‌های حساس که به رنگ نارنجی نشانه‌گذاری می‌شود، مقدار AQI بین ۱۰۱ تا ۱۵۰ قرار می‌گیرد که در نتیجه آن گروه‌های حساس اثرپذیری بیشتری از آلودگی هوا خواهند داشت.
در هوای ناسالم که به رنگ قرمز است، کلیه افراد جامعه در معرض مخاطرات ناشی از آلودگی هوا قرار می‌گیرند و حتی ممکن است گروه‌های حساس دچار عوارض شدیدتری شوند. افزون بر این در هوای بسیار ناسالم که به رنگ بنفش نشان داده می‌شود و عدد AQI بین ۲۰۱ تا ۳۰۰ قرار می‌گیرد، احتمال بروز عوارض جدی برای سلامت افراد جامعه افزایش می‌یابد.