به گزارش خبرنگار قضایی ایرنا، محمد کاظمی فرد روز یکشنبه در سومین روز هفته قوه قضاییه در نشست خبری ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهید دکتر بهشتی و شهدای واقعه هفتم تیر، اظهار داشت: سرلوحه همه اقدامات در دستگاه قضایی حکم ابلاغ ریاست قوه قضاییه توسط رهبر معظم انقلاب است که یکی از موارد ششگانه تاکید ایشان بر استفاده از فناوری‌های نوین و تسهیل دسترسی مردم به خدمات قضایی است.
وی به هوشمندسازی نظارت‌ها و فناوری‌های قضایی در برنامه هفتم توسعه و نسخه روزآمدسازی شده تحول قضایی اشاره کرد و افزود: اکنون حدود ۴۰ درصد از تکالیف سند تحول قضایی مربوط به فناوری‌های نوین و تحول و اصلاحات در دستگاه قضایی است.
کاظمی فرد خاطرنشان کرد: فناوری‌های نوین موجب تحولات بسیاری در دستگاه قضایی شده است و یکی از کارکردهای فناوری دسترسی آسان مردم به خدمات قضایی است؛ در گذشته مراجعات حضوری بود بعد از آن دفاتر خدمات الکترونیک قضایی راه‌اندازی شد و اکنون محدوده مکانی و زمانی دسترسی به خدمات قضایی برای مردم برداشته شده است و در پهنه جغرافیایی کره زمین و تمامی ۲۴ ساعت شبانه روز امکان بهره‌گیری خدمات الکترونیک قضایی خود به صورت برخط و غیرحضوری فراهم است.
وی خاطرنشان کرد: اکنون روزانه سه میلیون ورود به سامانه های قضایی صورت می‌گیرد و حال تصور کنید این فرایندها اگر به صورت حضوری بود چه حجم از مراجعات را دربرمی‌گرفت.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه درباره ارائه خدمات قضایی به اتباع خارجی توضیح داد: زمانی که سامانه ابلاغ راه‌اندازی شد یکی از مشکلات مربوط به اتباع خارجی بود و همه ابلاغیه‌ها برای آنها به صورت سنتی انجام می‌شد. پس از آن تحولات بسیاری رخ داد و حدود یک سال در تعامل با وزارت کشور ارائه خدمات به اتباع ساماندهی شدو اکنون اتباع خارجی دارای شناسه فراگیر می‌توانند به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه داشته باشند و استعلام وضعیت آنها از وزارت کشور اخذ می‌شود.
وی ادامه‌داد: در سال گذشته ۱۴۰ هزار نفر از اتباع خارجی و با احتساب سال قبل از آن در مجموع حدود ۲۰۰ هزار نفر از اتباع تاکنون کد ثنا دریافت کرده‌اند و بسیاری از آنها کد ثنا یا ابلاغ الکترونیک ندارند و اگر پرونده‌ای در دستگاه قضایی برای آنها تشکیل شود یا شکواییه‌ای داشته باشند، برای آنها کد ثنا صادر خواهد شد.
۹۵ درصد ابلاغ‌های قضایی الکترونیکی است
کاظمی فرد با اشاره به بهره‌مندی قوه قضاییه از فناوری‌های نوین، افزود: در حال حاضر ، ۹۵ درصد ابلاغ‌ها در کشور به صورت الکترونیکی انجام می‌شود و امکان بهره‌مندی از این امکانات برای ایرانیان خارج از کشور و اتباع بیگانه در دوران تحول قضایی امکان پذیر شده است.
صدور ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار گواهی عدم سوء پیشینه
وی درباره صدور گواهی عدم سوء پیشینه گفت: مدت زمان صدور الکترونیکی گواهی عدم سوءپیشینه بطور میانگین کمتر از یک روز کاری است و در سال ۱۴۰۲ حدود دو میلیون و ۸۰۰ هزار گواهی عدم سوءپیشینه صادر شد که حدود نیمی از آنها به‌صورت خودکاربری و از منزل یا محل کار درخواست شده است.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه خاطرنشان کرد: برنامه دستگاه قضایی این است که مواردی که فاقد پیچیدگی حقوقی است را به تدریج خود مردم واگذار کند.
اجرای طرح خدمات جهادی قضایی در ۱۵ استان
کاظمی فرد درباره طرح خدمات الکترونیک جهادی اظهار داشت: افرادی که در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته و و فاقد امکانات قضایی زندگی می‌کنند و از سطح درآمدی مناسبی برخوردار نیستند، به آنها خدمات قضایی رایگان ارائه می‌شود.
وی افزود: تاکنون طرح خدمات جهادی قضایی با همکاری دفاتر خدمات الکترونیک قضایی در بیش از هزار و ۷۰۰ نقطه اجرا شده است و ۱۵ استان کشور را تحت پوشش قرارداده است. مردم در این طرح جهادی تمام خدماتی که در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ارائه می‌شود را به صورت رایگان دریافت می‌کنند.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در مورد دادرسی‌های الکترونیک نیز گفت: در این طرح با همکاری چند شرکت دانش‌بنیان به جای اعزام زندانیان به مراجع قضایی برای شرکت در جلسه تحقیق و رسیدگی، این موضوع به صورت الکترونیکی انجام می‌شود.
وی ادامه داد: اکنون حدود ۸۰ درصد زندانیان کشور به صورت الکترونیکی در جلسات تحقیق و رسیدگی شرکت می‌کنند.
کاظمی فرد درباره هوشمندسازی نظارت ها و فرآیند های قضایی گفت: سامانه اطلاعات موثر افراد (ساما) برای شناسایی هوشمند مراجعان حرفه‌ای به دستگاه قضایی راه اندازی شده است تا در مراحل رسیدگی اطلاعات را در اختیار قاضی در جهت اتقان بیشتر آرا قرار دهد. این کار باعث می‌شود تا جلوی افرادی که می‌خواهند به صورت حرفه‌ای دادرسی را از مسیر عدالت خارج کنند گرفته شود و وضعیت‌هایی چون شاهد حرفه‌ای، محکوم متواری، سابقه‌دار یا خطرناک، ممنوع الخروجی در آن قابل پایش است.
کاظمی‌فرد درباره دستیابی آسان و رایگان به خدمات قضایی گفت: یکی از سیاست‌های قوه قضاییه توسعه خودکاربری‌ها و انجام امور توسط خود مردم است و در خودکاربری‌ها ارائه خدمات غیرحضوری به صورت آسان و ارزان مورد توجه است.
رئیس مرکز آمار و فناوری قوه قضاییه با اشاره به تسهیل دسترسی ایرانیان خارج از کشور به خدمات قضایی گفت: اکنون ایرانیان خارج از کشور هم از خدمات الکترونیک قضایی بهره‌مند شده‌اند و تا پیش از این امکان ثبت ثنا و ارسال پیامک به خارج از کشور مقدور نبود اما با کمک پیام‌رسان‌های داخلی این امکان فراهم شده است و ایرانیان خارج از کشور ثبت نام را حساب کاربری را به رسمیت میشناسیم و با هر شماره تماس داخلی یا خارجی این امکان فراهم شده است تا پیامک های قضایی به خارج از کشور ارسال شود.
کاظمی فرد افزود: برای ایرانیان خارج از کشور هنوز مشکلاتی وجود دارد اما با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان در حال حل وفصل مشکلات در زمینه پرداخت‌ها هستیم.
وی درباره ارائه خدمات خودکاربری ویژه مراجعین حرفه‌ای قوه قضاییه گفت: خدمات خودکاربری برای وکلا، کارشناسان رسمی و نمایندگان حقوقی دستگاه‌های اجرایی کشور به گونه‌ای طراحی شده است که انجام تمام امور مربوط به طرح و پیگیری پرونده در مراجع قضایی بدون مراجعه به دفاتر الکترونیک قضایی یا حتی محاکم قضایی قابل انجام است.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه افزود: همچنین اگر کسی به کلانتری مراجعه کند در همانجا شکواییه تنظیم و به‌صورت برخط برای مراجع قضایی ارسال و نیازی به مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا واحدهای قضایی نیست و صرفاً می‌تواند با یکبار مراجعه به کلانتری‌های سراسر کشور اقدام به ثبت شکواییه خود کند و این شکایت‌ها به دادسرا و مجتمع‌های قضایی به صورت برخط و آنلاین ارسال می‌شود.
اتاق پایش قوه قضاییه در راستای حکمرانی داده محور
کاظمی‌فرد اظهار داشت: در راستانی حکمرانی داده‌محور اتاق پایش قوه قضاییه تدارک دیده شده است و امکان پایش و نظارت برخط بر عملکرد مراجع قضایی عملکرد تمامی شعب، واحدهای قضایی، استان‌ها در قالب داشبوردهای نظارتی به صورت برخط در اختیار مدیران ارشد فراهم شده است.
کاهش فرایند استعلامات مالی از ۴۰۰ روز به ۴ دقیقه با سامانه سهام
رئیس قوه قضاییه گفت: یکی از اقدامات در زمینه کاهش اطاله دادرسی، افزایش اتقان آرا قضایی و تسریع اجرای احکام، ایجاد سامانه سهام یا سامانه هوشمند استعلامات مالی است. این سامانه چهار استعلام موثر در پرونده‌های قضایی یعنی حساب بانکی، بورس، پلاک انتظامی و پلاک ثبتی را به صورت برخط و آنلاین در اختیار قضات اجرای احکام دادگستری‌های سراسر کشور قرار می‌دهد. این سامانه همزمان شناسایی و توقیف اموال را از ۴۰۰ روز به ۴ دقیقه کاهش داده است. در سال ۱۴۰۲، یک میلیون و ۲۰۰ هزار پرونده توسط قضات از طریق این ابزار مورد بررسی قرار گرفته است.
کاظمی فرد افزود: همچنین سامانه ارجاع هوشمند به کارشناس با توجه به تعداد کارشناسی‌های ارجاع شده، صلاحیت و محل کارشناسی اقدام به پیشنهاد کارشناس می‌کند. اتقان آرای قضایی و کاهش اطاله دادرسی از مزیت‌های این سامانه است. ۴۶ درصد کارهای کارشناسی از این طریق ارجاع می‌شود. همچنین نظر قاضی در مورد کیفیت و سرعت کارشناسی از قضات اخذ می‌شود.
انتشار ۴۰ هزار رای در سامانه ملی آرای قضایی
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در باب شفافیت داده‌ها گفت: ۴۰ هزار رأی در سامانه ملی آرای قضایی به صورت عمومی منتشر شده است. با این سامانه یک دریچه برای شفاف‌سازی و دسترسی پژوهشگران به آرا قضایی ایجاد شده است.
کاظمی‌فرد افزود: با هدف استعلام اهلیت متعاملین برای سکوهای بخش خصوصی و عموم مردم درگاهی به نام خدمت اعتبار معاملاتی ایجاد شده است. این خدمت امـکان اسـتعلام اهلیت متعاملین با ۱۱ ویژگی را بـرای مردم و کلیـه فعـالان اقتصـادی به‌منظور افزایـش امـکان تقارن اطلاعـات، پیشگیری از بروز اختلاف در معامله، ایجـاد شـفافیت، ایجاد زمینه اعتبار سنجی، کاهش ریسک معاملات و ایجاد زمینه معامله امن‌تر را فراهم کرده است. همچنین این استعلام در اختیار بانک مرکزی جهت استفاده در سامانه‌های اعتبار سنجی قرار گرفته است.
وی با اشاره به فعالیت سامانه قرارداد الکترونیک گفت: این سامانه با هدف شفاف‌سازی قرارداد بین وکیل و موکل راه‌اندازی شد و تعداد ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار قرارداد الکترونیک وکالت بین وکیل و موکل منعقد شده است و تبادل مالی بین و کیل و موکل شفاف‌تر شده است و ۸ میلیون استعلام از جانب سازمان امور مالیاتی در مرکز ملی تبادل اطلاعات انجام شده است.
قرارداد الکترونیک وکالت علاوه بر حمایت از موکل، شفافیت‌های مالی در میان وکلا و قوه قضاییه را به همراه دارد.
وجود ۹۰ میلیون تصمیم قضایی در سامانه تحلیل و نقد آرای دادگستری
وی گفت: ۹۰ میلیون تصمیم قضایی با استفاده از آخرین روش‌های هوش مصنوعی در سامانه تحلیل و نقد آرای دادگستری (تناد) گمنام شده است و جهت آموزش و به عنوان دستیار برای همکاران قضایی برای پیدا کردن آرای مشابه و متعارض است. ابزار گفتار به متن در اختیار تمامی قضات قرار گرفته است که با بیان دادنامه و صورت مجلس آنها را با این ابزار به صورت متن در سامانه‌های قضایی قرار دهند.
به گفته کاظمی فرد، این ابزار با بهره‌گیری از شرکت‌های دانش‌بنیان و به روزترین روش‌های تبدیل گفتار به متن انجام شده است. با استفاده از ۸ شرکت دانش بنیان و روش‌های هوش مصنوعی امکان احراز هویت غیرحضوری جهت دریافت شناسه قضایی فراهم شده است؛ و در سال ۱۴۰۲ حدود یک‌و نیم میلیون نفر از این طریق شناسه ثنا را دریافت کرده‌اند.
کاظمی‌فرد درباره سامانه‌ای در راستای کرامت مراجعین گفت: در سامانه سنجش برخط رضایت مردمی پس از برگزاری جلسه رسیدگی از مراجعین درخواست می‌شود که نظر خود را در مورد واحد قضایی مورد مراجعه و نیز عملکرد تک تک همکاران قضایی و اداری حاضر در شعبه ثبت کنند. در سال ۱۴۰۲، چهار و نیم میلیون نظر از طریق این سامانه ثبت شده است. تمامی این نظرها مورد بررسی و پالایش قرار می‌گیرد و نتایج آن در اختیار مقامات عالی قضاییه قرار می‌گیرد و قرار است نتایج آن در نظامات تشویقی و تنبیهی قوه قضاییه استفاده شود.
وی همچنین گفت: سامانه ارتباطات مردمی عدلیه (سامع) محور ارتباطات مردم با قوه قضاییه در فضای مجازی و سفرهای استانی شده است و کارها به سرعت در این سامانه ارجاع می‌شود و افراد می‌توانند وضعیت درخواست خود را به صورت برخط مشاهده کنند. تعداد ۶۷ هزار درخواست مردی در سامانه ارتباط مردمی عدلیه (سامع) ثبت شده است و کلیه فرآیند از درخواست تا پاسخ به متقاضی به صورت الکترونیکی است.
بهره‌مندی از ۱۸ هزار زندانی از پابند الکترونیک
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه درباره استفاده از پابندهای الکترونیک برای زندانیان گفت: یکی از نوآوری‌ها و استفاده از فناوری‌های نوین در قوه قضاییه مرتبط با زندانیان است و سال قبل حدود ۱۸ هزار نفر از این امکان استفاده کردند تا برای گذراندن محکومیت خود، خارج از زندان باشند.
وی یادآور شد: شرکت‌های تولیدکننده پابندهای الکترونیک داخلی هستند و ظرفیت خوبی در این زمینه شکل گرفته است و دستگاه ضابط هم از آن استفاده می‌کند.
سامانه ثنا به‌روزرسانی می‌شود
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه درباره برخی ایرادها در سامانه ثنا از جمله اینکه برای کاربران پیامک می آید اما وقتی به سامانه مراجعه می‌شود ابلاغیه جدید قابل مشاهده نیست؛ گفت: قطعی سامانه ثنا در ۱۲ روز گذشته، به دلیل عملیاتی برای ارتقای سامانه بود که این اختلال رفع شده است.
وی افزود: سامانه در حال حاضر در حال به‌روز رسانی است و از سال گذشته نسخه جدید را آماده کردیم و هر چند وقت یکبار آزمایشی تغییرات را اعمال می‌کنیم و زیر ساخت وسیعی دارد و اکنون کار را شروع کردیم و به زودی سامانه ابلاغ تغییر می‌کند.
تعیین تکلیف سهام عدالت بیش از یک میلیون نفر از وراث متوفیان
کاظمی فرد درباره تعیین تکلیف سهام عدالت متوفیان در سامانه تسهیم دفاتر خدمات الکترونیک قضایی گفت: سال گذشته با همکاری کانون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، شرکت سپرده‌گذاری و سازمان بورس و اوراق بهادار اطلاعات بیش از یک میلیون نفر برای تقسیم سهام عدالت به سازمان بورس و شرکت سپرده‌گذاری ارسال شد.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه با اعلام شماره ۱۴۷۰ گفت: شهروندان در داخل و خارج از کشور می‌توانند مشکلات خود درباره خدمات الکترونیک قضایی را از طریق این شماره اعلام و پیگیری کنند.