به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا، تایم سرور (time server) یا NTP سرور یک دستگاه یا نرم‌افزار است که برای تهیه و ارائه زمان دقیق به دستگاه‌ها و شبکه‌های مختلف استفاده می‌شود. تایم سرورها به طور معمول از دستگاه‌هایی تشکیل شده‌اند که به شکل مداوم به یک منبع زمانی معتبر و معروف (مانند Atomic Clock یا GPS) متصل هستند و این زمان را به دستگاه‌های دیگر در شبکه ارسال می‌کنند.
کاربرد اصلی یک تایم سرور، هماهنگ کردن زمان دستگاه‌ها در یک شبکه است. در یک شبکه کامپیوتری و یا میکروپروسسوری، اگر دستگاه‌ها زمان خود را به صورت مستقل تنظیم کنند، ممکن است هر دستگاه زمان متفاوتی نمایش دهد. این مشکل به خصوص در شبکه‌های بزرگ و پیچیده که شامل دستگاه‌های مختلفی می‌شوند، در مرور زمان قابل مشاهده است.
با استفاده از یک تایم سرور، تمام دستگاه‌ها می‌توانند از یک منبع مشترک جهت زمانبندی دقیق استفاده کنند و همزمان با یکدیگر هماهنگ شوند. استفاده از تایم سرورها در برخی موارد حیاتی است. به عنوان مثال، در بورس‌های مالی، زمان دقیق بسیار مهم است و تایم سرورها برای هماهنگ کردن زمان سیستم ها و سامانه ها در این بورس‌ها استفاده می‌شوند.
همچنین در سیستم‌های اعلان اضطراری یا سیستم‌های مربوط به حمل و نقل عمومی، تجهیزات کنترل ابزار دقیق و نیروگاه ها هماهنگی دقیق زمان بسیار مهم است تا بتوان به‌درستی و بموقع به وقوع پیوستن حوادث و رویدادهای غیرمنتظره واکنش نشان داد. در کشورهای پیشرفته یکی از ارکان اصلی هر شبکه ای تایم سرور آن است. علاوه بر هماهنگی زمان، تایم سرورها می‌توانند برای بررسی و ثبت زمان استفاده شوند. برای مثال، در یک سامانه هوشمند، سرور که باید رویدادهای مختلفی را در زمان مشخصی اجرا کند، این رویدادها می‌توانند بر اساس زمان دقیق تایم سرور اجرا شوند.
حالا یک شرکت دانش بنیان ایرانی مستقر در پارک فناوری دانشگاه تهران موفق به تولید و طراحی یک تایم سرور(Time Server) با مزیت‌های مختلف نسبت به نمونه‌های مشابه خارجی شده است. مجموعه فناوری که با اتکا به تیم فنی، تولید و پشتیبانی متخصص در طول این سال‌ها محصولات و خدمات نوین و گسترده‌ای را مطابق با جدیدترین فناوری‌ها به کاربران ارائه کرده است.
این شرکت دانش بنیان با هدف ارائه راهکارهای حوزه تعیین موقعیت ماهواره‌ای، شروع به فعالیت کرده و زمینه اصلی فعالیت این شرکت، طراحی و تولید انواع گیرنده‌های نقشه‌برداری، گیرنده مرجع، ردیاب خودرویی، سنسورهای تراز و غیره است.
یکی از کارشناسان این مجموعه دانش بنیان در خصوص نحوه عملکرد تایم سرورها اظهارکرد: تایم سرور یک سرور محلی است که اطلاعات زمان را از یک منبع زمانی معتبر مانند ساعت GPS دریافت کرده و این اطلاعات را با دقت بالا و به‌روزرسانی مداوم با استفاده از شبکه محلی یا سیگنال خروجی به دستگاه‌های متصل توزیع می‌کند.
رویا گازری ادامه داد: تایم سرور با استفاده از پروتکل‌های مختلفی عمل می‌کند تا زمان را با دقت بسیار بالا و بدون هرگونه اختلاف قابل توجهی همگام‌سازی کند. این تایم سرور «دقت زمانی» دارد؛ به معنای اطمینان از اینکه تمام دستگاه‌ها و سیستم‌های متصل به یک منبع زمانی واحد و دقیق هماهنگ هستند.
پایداری زمانی یعنی جلوگیری از اختلالات زمانی که می‌تواند به دلیل ناهماهنگی در زمان دستگاه‌ها و شبکه‌ها به وجود آید و نهایتا «امنیت زمانی» به معنای محافظت از سیستم‌های حساس به زمان در برابر حملات سایبری و تقلب‌های زمانی از جمله این مزیت ها است.
این فعال حوزه دانش بنیان در خصوص ویژگی‌های تایم سرور و امکاناتی که ارائه می دهد، افزود: پشتیبانی از منظومه‌های مختلف صفحه نمایش رنگی ۴.۷ اینچی، زمان UTC با دقت ۲۰ نانوثانیه، پروتکل پی تی پی PTP با دقت همگام‌سازی کمتر از ۱۰۰ نانوثانیه و پروتکل NTP با دقت همگام‌سازی ۱ تا ۱۰ میکروثانیه، پشتیبانی از اتصال کوتاه آنتن، مدار باز، تداخل سیگنال، تشخیص سیگنال‌های جعلی و سرویس‌گیرنده زمان ضد پی ان جی PING و پشتیبانی از امکان ارتقای firmware از راه دور از دیگر ویژگی ها و امکاناتی است که این محصول ارائه می‌کند.
گازری با بیان اینکه تایم سرور در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد، تصریح کرد: این محصول در صنعت مخابرات برای هماهنگ‌سازی دقیق زمان در شبکه‌های مخابراتی و جلوگیری از اختلالات زمانی، در حوزه های مالی و بانکی برای ثبت دقیق تراکنش‌ها و اطمینان از صحت زمان تراکنش‌ها در بخش های نظامی برای هماهنگ‌سازی زمانی دقیق در عملیات‌های نظامی و سیستم‌های دفاعی در حمل و نقل برای هماهنگ‌سازی زمان در سیستم‌های حمل و نقل هوایی، ریلی و دریایی و نهایتا در حوزه انرژی و برق برای هماهنگ‌سازی زمان در شبکه‌های توزیع برق و سیستم‌های تولید انرژی کاربرد دارد.
وی در خصوص مزیت این تایم سرورها نسبت به محصولات خارجی، تصریح کرد: پشتیبانی محلی و خدمات پس از فروش قوی، امکان دسترسی به خدمات پس از فروش و پشتیبانی فنی محلی که می‌تواند مشکلات را سریع‌تر و با هزینه کمتر رفع کند.
این کارشناس افزود:همچنین، امنیت پیشرفته به معنای امکانات امنیتی متعدد برای حفاظت از سیستم‌ها در برابر تقلب‌های زمانی و حملات سایبری، قابلیت اطمینان بالا با بهره‌گیری از ویژگی‌های پشتیبانی چند ماشینی و انتخاب خودکار ان تی پی NTP برتر، تایم سرور ایرانی را از نمونه های مشابه خارجی متمایز کرده است.