به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از شبکه خبری سی اِن اِن، دولت چین اکنون چیزی در اختیار دارد که هیچ انسانی تا کنون با آن رو به رو نشده است؛ سنگ‌ها و خاکی از طرف پنهان کره ماه. بازگشت موفقیت‌آمیز کاوشگر چینی «چانگ‌ای۶» از ماموریت کره ماه در روز ۲۵ ژوئن (سه‌شنبه پنجم تیر) یک کودتای علمی بود که جایگاه چین را به عنوان یکی از قدرت‌های فضایی برتر جهان تحکیم کرد.
با وجود این، تشدید مسابقه جهانی برای ایجاد یک حضور انسانی دائم در کره ماه، کشور چین نمونه‌های انتقال یافته از کره ماه را با دانشمندانی از سراسر جهان به اشتراک می‌گذارد. البته اداره کل ملی هوانوردی و فضا (ناسا) هم چند دهه پیش در پی ماموریت‌های «آپولو» از چنین سنتی پیروی کرده بود. لیو یانفنگ مدیر دفتر همکاری بین‌المللی از اداره فضایی ملی چین گفت: چین از درخواست دانشمندانی از همه کشورهای جهان برای مطالعه نمونه‌های گرفته شده از کره شما و سهیم شدن در مزایای این کار استقبال می‌کند.
بیل نلسون» مدیر ناسا در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان گفت از شنیدن اینکه اداره فضایی ملی چین قصد دارد مواد گردآوری شده در ماموریت کاوشگر چانگ‌ای۶ را به اشتراک بگذارد، خشنود است.
وی به همکاران چینی خود گفت: این مواد را در دسترس جامعه بین‌المللی قرار دهید همانطور که ما وقتی نمونه‌های بیشتری از ماه به زمین بیاوریم در اختیار همگان قرار خواهیم داد و نیم قرن پیش هم در پی شش ماموریت آپولو نمونه‌هایی را که آوردیم در دسترس همه قرار دادیم. بنا به گزارش سی ان ان، این یک لحظه نادر از اتفاق نظر برای دو سازمان فضایی (آمریکا و چین) است که در حال رقابت برای فرود آوردن فضانوردانی روی ماه و ساختن پایگاهی در نزدیکی قطب جنوب ماه هستند.
این مواد با استفاده از یک دستگاه حفاری و یک بازوی مکانیکی جمع‌آوری شده و شامل ۲ کیلوگرم از خاک و سنگ از یک منطقه گودالی (crater) از طرف پنهان کره ماه است؛ طرفی که هیچگاه از روی زمین دیده نمی شود.
اما دسترسی یافتن آمریکا به این نمونه‌های کشور چین از کره ماه ممکن است به علت یک قانون مصوب سال ۲۰۱۱ با مانع رو به رو شود. این قانون موسوم به اصلاحیه ولف (Wolf Amendment) که استفاده از اعتبارات دولتی توسط ناسا برای همکاری دوجانبه با چین را بدون مجوز کنگره یا «اف بی آی» ممنوع می‌کند ، در عمل همکاری ناسا با همتای چینی خود را منع می‌کند.
بیان ژیگانگ معاون اداره فضایی ملی چین نیز در کنفرانس خبری روز پنجشنبه گفت : اگر آمریکا واقعا مایل به تبادلات فضایی عادی با چین است باید اقدامات واقعی برای برداشتن این موانع انجام دهند.
در زمان جنگ سرد، سازمان ناسا نمونه‌های انتقال یافته از طرف آشکار ماه (رو به روی زمین) را با رقیب آن زمان خود یعنی اتحاد جماهیر شوروی و چند کشور دیگر؛ از جمله چین به اشتراک گذاشت. اما جمع‌آوری و انتقال نمونه‌هایی از نیمه پنهان ماه اکنون و چند دهه پس از آن زمان تحقق یافته است.
چین اولین کشور جهان است که موفق به فرود نرم یک کاوشگر فضایی رباتیک در طرف پنهان ماه شده است. این اقدام بار اول در سال ۲۰۱۹ توسط ماموریت «چانگ‌ای۴» انجام شد. چین یک سال بعد از آن نیز به سومین کشور در تاریخ جهان تبدیل شد که توانست با ماموریت «چانگ‌ای۵» نمونه‌هایی را از طرف آشکار ماه به زمین منتقل کند. چین برای اولین بار در ماه اوت گذشته (مرداد ۱۴۰۲) آن نمونه‌ها را در اختیار دانشمندان بین‌المللی قرار داد و نلسون (مدیر ناسا) نیز به پژوهشگران تامین اعتبار شده توسط ناسا چراغ سبز داد تا برای دسترسی به این مواد درخواست بدهند.
نلسون گفت: ما هم اکنون در حال طی فرایندی با دانشمندان و وکلای خود هستیم تا اطمینان حاصل کنیم که خط مشی‌ها و تدابیر محافظتی چینی‌ها ناقض قانون اصلاحیه ولف نیستند و تا این لحظه من نقضی در آن ندیده‌ام. مدیر ناسا خاطرنشان کرد که هر گونه درخواست مشابهی برای مطالعه نمونه‌های جدید انتقال یافته از طرف پنهان ماه نیز باید همین فرایند بررسی را طی کند.
مسابقه برای رسیدن به ماه
چین هم اکنون قصد دارد تا پیش از سال ۲۰۳۰ فضانوردانی را بر روی کره ماه فرود آورد در حالی که آمریکا قصد دارد تا اواخر سال ۲۰۲۶ این اقدام را انجام دهد. با وجود موفقیت اخیر چین با ماموریت چانگ‌ای۶ ، نلسون ابراز امیدواری کرد که آمریکا با برنامه «آرتمیس» سازمان ناسا می تواند در این مسابقه دوم برای فرود فضانوردان بر روی ماه کشور چین را شکست بدهد.
ناسا هم‌اکنون در زمینه آزمایش فضاپیماهای قادر به انتقال انسان‌ها به ماه برتری دارد. ماموریت بدون سرنشین «آرتمیس ۱» با موفقیت فضاپیمای «اوریون» را در سال ۲۰۲۲ به پیرامون ماه رساند و راه را برای ماموریت آرتمیس ۲ برای اعزام چهار فضانورد در همان مسیر تا سپتامبر ۲۰۲۵ هموار کرد.
ناسا برای ساخت فرودگر قمری به منظور انتقال فضانوردان از فضاپیمای اوریون به سطح کره ماه در ماموریت آرتمیس ۳، با شرکت اسپیس ایکس مشارکت کرده است. آن وسیله فضایی به نام استارشیپ در ماه ژوئن چهارمین پرواز آزمایشی خود را با موفقیت به اتمام رساند اما هنوز لازم است که برخی مراحل آزمایشی دیگر را طی کند.
این در حالی است که چین در حوزه کاوشگری رباتیک در کره ماه دست برتر را دارد. دولت آمریکا از سال ۱۹۶۸ تا کنون هیچ فضاپیمای رباتیکی را روی ماه فرود نیاورده است؛ اما ناسا در حال حاضر تولید فرودگرهای قمری توسط شرکت‌های خصوصی را تامین اعتبار می‌کند.