مهدی خانعلی زاده پژوهشگر روابط بین الملل در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی ایرنا در خصوص برگزاری اجلاس سران شانگهای در آستانه با حضور نماینده کشورمان گفت: در دوران گذار نظام بین الملل پیمان‌هایی که بین واحدهای سیاسی امضا و عملیاتی می‌شود تاثیرات جدی‌تری نسبت به سابق دارد که نمونه این ماجرا را می‌توان در اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای دید.
وی ادامه داد: سازمان شانگهای سازمانی است که دو سه دهه قبل تشکیل شده اما به دلیل فرایندی که در سال‌های اخیر طی شد و همچنین به دلیل افول ایالات متحده زمینه برای تاثیرگذاری بیشتر آن فراهم شد. به همین دلیل شاهد هستیم تحلیلگران و دیپلمات های مختلف اعلام کردند که حضور و فعالیت ایران در اجلاس شانگهای این سازمان را برای رسیدن به اهداف خود در جلوگیری از یکجانبه گرایی آمریکا موثرتر کرده است.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: نمونه مصداقی این مساله را می‌توان در قرارداد گازی ایران و ترکمنستان دید که دو کشور عضو سازمان همکاری شانگهای توانستند ذیل همین پیمان، اختلافاتی که در زمینه قرارداد گازی داشتند را حل کنند و قرارداد را خارج از پیمان‌های غرب محور همچون برجام به نتیجه برسانند.
خانعلی زاده تاکید کرد: قبلا ما شاهد بودیم ایران و ترکمنستان ذیل برجام نتوانستند مشکلات خود را حل کنند اما اکنون شاهد هستیم که در حاشیه اجلاس سران همکاری شانگهای این مهم عملیاتی شد.
وی تصریح کرد: این قرارداد گازی برای ایران دستاورد خوبی دارد تا جایی که حدود سی تا چهل درصد نفع ایران از این قرارداد نسبت به قبل بیشتر شده است. در چنین شرایطی باید تاکید کرد که جدی گرفتن ساختارهای جایگزین در برابر معاهدات سنتی و سابق اثرگذاری بیشتری برای ایران دارد.
این پژوهشگر روابط بین الملل با اشاره به اینکه دوران گذار نظام بین الملل می‌تواند بن‌بست‌های گذشته را تبدیل به راه‌های عریض برای منافع ملی ایران بکند گفت: اگر قبلا به دلیل ساختار نظام بین الملل امکان تامین منافع ملی ایران از طریق روندهای عادی نبود و باید امتیاز ویژه به جریان هژمونیک غرب می دادیم اکنون میتوانیم بدون نیاز به رضایت غرب و امتیازدهی با آنها منافع ملی خود را تامین کند.
خانعلی زاده در پایان اظهار داشت: متاسفانه در سال های پیش از دولت سیزدهم به این مهم توجه نشده بود. تفاوت اصلی دولت سیزدهم با دولت قبل از آن همین بود که قبلا به جریان‌های آلترناتیو در دوران گذار نظام بین الملل توجه نمی‌شد بلکه عمده توجه به اندیشه های کلاسیک و روندهای سابق و منسوخ شده در حوزه جهانی بود