تهران بزرگ - ایرنا - روزگاری کودکان هفت هشت ساله در خیابان‌ها و کوچه‌ها بازی‌های گُل‌گوچیک و گرگم به هوا بازی می‌کردند، اما انگار روزگار بر وفق مراد برخی از این کودکان نیست زیرا زباله‌گردی دنیای کودکانه آنها را غرق کرده و از صبح که چشم باز می‌کنند تا پاسی از شب باید کیسه‌های پلاستیکی پُر از زباله را با خود حمل کنند.

به گزارش خبرنگار ایرنا، زباله‌گردی پدیده‌ای است که همه گروه‌های مختلف زنان، مردان، کودکان و حتی برخی خردسالان را در خود غرق کرده است. کودکی که فقط پنج سال داشت و دستش به سطل زباله نمی‌رسید از نوجوانی که نیمی از بدنش در سطل فرو رفته بود خواست که سطل را پایین‌تر بیاورد تا او هم چیزی از درون مخزن زباله بردارد.

این شرح حال کودکانی است که در این روزهای گرم بهاری و تابستانی به جای اینکه در کلاس‌های موسیقی، نقاشی، شنا و سرگرمی‌های کودکانه خوش بگذرانند و یا بازی‌های کودکی خود را انجام دهند از صبح به صورت گروهی با یک وسیله نقلیه در خیابان‌های مختلف براساس وظیفه‌ای که دارند باید دنبال پُرکردن کیسه‌های بزرگ زباله باشند.

دل‌شان کودکی می‌خواهد اما جیب خالی پدر و رنج‌های فراوان زندگی آنها را در این مسیر درگیر کرده است. دنیای کودکی آنها در زباله غرق شده و رویای کودکی خود را در سطل زباله جستجو می‌کنند.

شاید اگر روزی به دنیای کودکانی که در این مسیر زندگی خود را می‌گذرانند وارد شویم خیلی برای‌مان سخت باشد که از صبح تا پاسی از شب دنبال جمع‌آوری زباله‌هایی شویم که عایدی آن نصیب فرد دیگری می‌شود، مافیایی که همه سود را در جیب خود و اندکی راهم برای گذران زندگی نصیب این کودکان زباله‌گرد خواهد کرد.

چه ساعت‌های تفریحی که باید برای کودکان تنظیم شود در اختیار مافیای زباله است. آری مافیا و سودهای گزاف از زباله از مردان و زنان سالمند گرفته تا خردسالان را اسیر سودهای کلان خود کرده‌اند

زباله‌گردی شغل نیست اما به گفته یکی از این افراد درآمدهای هنگفتی دارد که هر روز تعداد بیشتری را به این مخزن‌های زباله به ویژه در سطح پایتخت می‌کشاند، دردآور است زیرا کودکی که باید روزهای گرم تابستان را در کلاهای تقویتی و یا تفریحی سرگرم است زیرا آفتاب گرم و سوزان سطل زباله را جست و جو می‌کند تا بتواند براساس برنامه‌ریزی و تقسیم‌بندی که روی سطل‌های زباله است میزان زباله‌های قابل بازیافت آن را جمع‌آوری کند.

پایتخت با وجود حدود ۵۸ هزار مخزن زباله،‌ چندین نفر برای هر مخزن از صبح تا شب مشغول جمع‌آوری زباله‌های قابل بازیافت است تا حتی کوچکترین وسیله بازیافتی هم جمع‌آوری شود. چه کودکانه‌هایی که در این مخزن‌های زباله رخت برمی‌بندد.چه ساعت‌های تفریحی که باید برای کودکان تنظیم شود در اختیار مافیای زباله است. آری مافیا و سودهای گزاف از زباله از مردان و زنان سالمند گرفته تا خردسالان را اسیر سودهای کلان خود کرده‌اند.

مدیریت شهری پایتخت مهمترین موضوعاتی که می‌تواند دست مافیا را از این طلای کثیف قطع کند را اجرای طرح‌های مهمی همچون نوماند می‌داند زیرا مردم به واسطه این موضوع زباله‌های خشک و تَر را از هم تفکیک کرده و براساس میزان زباله‌های بازیافتی آنها را تحویل نوماند خواهند داد. پس امیدواریم این طرح زمینه‌ای برای ساماندهی مخازن زباله و بازگشت کودکان زباله‌گرد به مسیر عادی زندگی آنها باشد.

سودآوری جمع‌آوری زباله بسیار زیاد است

روزانه بیش از ۶ هزار تُن زباله از ۵۸ هزار مخزن در سطح پایتخت جمع‌آوری می‌شود اینکه چه سودهای کلانی نصیب مافیای زباله می‌شود که حاضر به جدایی از این طرح نیستند و اینکه برای کاهش میزان زباله‌گردی، قطع دست مافیای زباله و مسیرهای ساماندهی این وضعیت در پایتخت چه اقداماتی نیاز است، در گفت‌ و گوی خبرنگار ایرنا با سکینه بدرلو، معاون امور اجتماعی و فرهنگی سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران آمده است.

بدرلو درباره وجود مافیا و رقم ریالی سود مافیای زباله در سطح پایتخت گفت: رقم مشخصی از عایدی مافیای زباله برای افراد سودجو در این زمینه وجود ندارد اما می‌توان گفت که رقم بسیار بالایی است زیرا تبدیل به کالاهای گرانل شده و از گرانل برای منسوجات استفاده می‌شود.

وی این موضوع را یک چرخه در نظر گرفت و اظهار کرد: سودآوری جمع‌آوری زباله بسیار زیاد است زیرا از برخی منسوجات الیاف تولید شده و از آن الیاف لوازمی دیگر برای استفاده در خانه تولید خواهد شد.

معاون امور اجتماعی و فرهنگی سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران گفت: با توجه به اینکه پسماند خشک به صورت تقریبی بین سه تا پنج هزار تومانی خریداری می‌شود البته با تغییر فرایند به یک رقم چند صد هزار تومانی خواهد رسید، زمانی که این فرایند کامل طی می‌شود این سودآوری پسماند خشک مشخص خواهد شد. البته موضوع مهمتر این است که پسماند خشک فقط مرتبط با جمع‌آوری نیست بلکه رسیدن به صنایع تبدیلی و اینکه مواد دیگری تولید شود تا قابل استفاده برای شهروند باشد دارای اهمیت بیشتری است.

وی در عین حال توضیح داد و گفت: زمانی که فرد زباله‌گرد زباله‌ها را از مخازن جدا می‌کند این جداسازی ارزش زباله خشک آنها را بیشتر کرده بخاطر همین دوست دارند زباله‌گرد بمانند و دوست ندارند جذب فعالیت دیگری شوند. ما دنبال این هستیم که در آموزش‌ها سبد مصرف خانوار توسط خانواده مدیریت شود زمانی که سبد مصرف خانوار را به درستی انتخاب کنیم و پسماند کمتری تولید شود به محیط زیست کمک می‌شود و این دغدغه ماست.

نوماند زیرساختی برای حذف زباله‌گردی

معاون امور اجتماعی و فرهنگی سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران در پاسخ به این سوال که مافیای بزرگی پشت پرده جمع‌آوری زباله‌های موجود در مخازن پایتخت وجود دارد، برای مبارزه با این مافیا چه باید کرد،‌ گفت: تنها زیرساختی که به کاهش زباله‌گرد و حذف مافیا مربوط به زباله‌گردی کمک کند موضوع نوماند است زیرا شهروندان زباله خشک را تفکیک کرده و در قالب طرح نوماند به مدیریت پسماند شهرداری تهران تحویل خواهند داد.

بدرلو ادامه داد: زمانی که زباله‌ها به نوماند داده شود دیگر زباله‌ای وجود ندارد زیرا زباله‌گردها مخازن سطح پایتخت و کودکان کار و کارگران اتباع خارجی را استثمار کرده و با هزینه کمتری آنها را مجبور به جمع‌آوری پسماند خشک می‌کنند و هزاران آلودگی و آسیب اجتماعی به جامعه و زیبایی شهر و خود فرد وارد می‌شود.

وی نوماند را زیرساختی دانست تا دیگر شهروندان زباله خشک را به مخازن سطح شهر نریزند، اظهار داشت: این طرح منجر به حذف زباله‌گردی شده و حتی باعث می‌شود که کودکان کار کمتر استثمار ‌شوند.

به گفته وی،‌ نوماند فقط در ایران خریداری می‌شود و اکنون مدیریت پسماند شهرداری تهران ضریبی در عوارض پسماند منازل مسکونی دارد که این ضریب انگیزشی است و وقتی پسماند خریداری می‌شود ضریب E۲ در محاسبه عوارض پسماند منازل مسکونی حساب شده و کسانی که کمتر تولید کنند هزینه کمتری برای پسماند پرداخت خواهند کرد. اکنون با وجود نوماند و پسماند خشک شهروندی که پسماند خشک را می‌فروشد ضریب E۲ برای فرد فعال می‌شود و عوارض پسماند آنها کاهشی شده و مشمول تخفیف می‌شود.

فعالیت یک هزار زباله‌گرد در تهران

۵۸ هزار مخزن در پایتخت وجود دارد و می‌توان گفت به ازای این تعداد مخازن زباله‌گرد داریم اما با این تدابیری که سازمان مدیریت پسماند در راستای مقابله با زباله‌گردها داشته است به طور قطع تعداد آنها روند کاهشی را خواهد داشت

معاون امور اجتماعی و فرهنگی سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران همچنین درباره تعداد مخازن سطح شهر تهران گفت: اکنون ۵۸ هزار مخزن در پایتخت وجود دارد و می‌توان گفت به ازای این تعداد مخازن زباله‌گرد داریم اما با این تدابیری که سازمان مدیریت پسماند در راستای مقابله با زباله‌گردها داشته است به طور قطع تعداد آنها روند کاهشی را خواهد داشت.

وی تعداد زباله‌گردها در تهران را پیش از اجرای طرح نوماند ۶ هزار زباله‌گرد دانست و گفت: اکنون آمارهای این افراد به یک هزار زباله‌گرد می‌رسد، البته ناگفته نماند که این رقم دقیق نیست اما زباله‌گردها بسیار کاهش پیدا کرده است.

بدرلو اضافه کرد: این گروه‌ها در زمان‌های مختلف تعداد آنها کمتر مشاهده می‌شود و به نوعی می‌توان اذعان کرد که زباله‌گردها در سطح پایتخت بسیار کمتر شده است. علت اصلی این موضوع را می‌توان اقدامات سازمان مدیریت در راستای توقیف خودروهای جمع‌آوری بارهای زباله کنار خیابان وجمع‌آوری چرخ‌های غیرمجاز در سطح شهرها دانست.

وی اظهار داشت: این اقدامات موثر در راستای برخورد با خودروهای حمل زباله و توقیف بارهای زباله کنار خیابان با دستور قضایی انجام شده است و می‌توان ادعا کرد که همکاری خوبی میان مدیریت پسماند شهرداری تهران و وزارت دادگستری برای اجرای این مهم وجود دارد تا از این طریق این نوع آسیب اجتماعی در شهر تهران حذف شود.

جمع‌آوری ۶ هزار تُن زباله از مخازن پایتخت

وی درادامه درباره میزان زباله جمع‌آوری شده در سطح تهران نیز گفت: با توجه به اینکه براساس آمارهای موجود ۱۵ درصد زباله‌های تَر در قالب زباله خشک قابل استفاده است اما باید گفت که منطقه یک و ۲ بیشترین زباله خشک را دارند و این مهم بخاطر مصرف‌گرایی شهروندان با توجه به جمعیت و فرهنگ متفاوت است.

بدرلو افزود: به طور تقریبی روزانه ۶ هزار و ۱۰۰ تُن زباله از مخازن شهر تهران جمع‌آوری می‌شود، اما ما دنبال این موضوع هستیم که زباله کمتری دفن شود تا به محیط زیست آسیب وارد نشود و به چرخه اقتصاد برگردد. با توجه به اینکه زباله‌ها در چندین نوبت قابل استفاده می‌شود و حجم تناژ زباله دفن شده کمتر خواهد شد البته با توجه به اینکه یک زمین داریم همه موظف هستیم از آن نگهداری کرده و مراقب آن باشیم.

وی در عین حال معتقد است که هر چقدر درصد تفکیک از مبدا بیشتر باشد، میزان استفاده و تبدیل پسماند خشک به مواد بیشتر است تا در چرخه اقتصاد قرار گیرد زیرا زمانی که زباله تَر و خشک با هم دیگر ترکیب شود کیفیت آن کمتر می‌شود حتی ممکن است قابل استفاده نباشد.