به گزارش خبرنگار ایرنا از لندن، نتیجه انتخابات انگلیس که روز پنجشنبه ۱۴ تیرماه ۱۴۰۳ برگزار شد، از مدت‌ها پیش قابل حدس بود. نتایج قریب به اتفاق نظرسنجی‌ها از اواخر سال ۲۰۲۱ میلادی نشان می‌داد که محبوبیت محافظه‌کاران به دلیل اختلافات عمیق درون حزبی و مشکلات اقتصادی کشور، به سرعت رو به افول است؛ تا حدی که چند روز پیش از برگزاری انتخابات، یک موسسه افکارسنجی پیش‌بینی کرد که ریشی سوناک نخست وزیر انگلیس ممکن است کرسی پارلمانی خود را از دست بدهد.
سوناک اگر چه موفق شد کرسی خود را حفظ کند اما شماری از چهره‌های کلیدی حزب محافظه‌کار، از جمله وزرای دفاع، فرهنگ، دادگستری و آموزش دولت سابق، لیز تراس نخست وزیر اسبق انگلیس از ورود به مجلس باز ماندند.
سوناک دقایقی پیش از اعلام رسمی پیروزی حزب کارگر در انتخابات گفت که در تماس تلفنی با کی‌یر استارمر، پیروزی او را در انتخابات تبریک گفته است. او مسئولیت شکست محافظه‌کاران در انتخابات را پذیرفت و گفت که این حزب باید درباره نتیجه انتخابات تامل کنند. سوناک دیروز (جمعه) رسما از مقام نخست وزیری استعفا کرد و به این ترتیب، رقابت برای تعیین رهبر جدید حزب محافظه‌کار آغاز شد.
از سویی کی‌یر استارمر مستاجر جدید خانه شماره ۱۰ خیابان داونینگ استریت (دفتر نخست وزیر انگلیس) دیروز با چارلز سوم پادشاه انگلیس ملاقات کرد و مامور تشکیل دولت جدید شد. او بعد از لیز تراس و ریشی سوناک، سومین نخست وزیر انگلیس طی دوسال گذشته محسوب می‌شود.
استارمر دیروز برای نخستین بار مقابل دفتر نخست وزیری انگلیس حاضر شد و طی سخنانی از برنامه‌های دولت خود برای بازسازی کشور خبر داد. وی گفت: می‌خواهیم پس از سال‌ها آشوب و نزاع، وضعیت سیاسی کشور را سامان دهیم. کشور ما نیاز به راه اندازی مجدد دارد و کار برای تغییر بلافاصله شروع خواهد شد.
وی افزود که درک می‌کند بسیاری از مردم انگلیس سال‌ها تحت حاکمیت حزب محافظه‌کار در وضعیت هرج و مرج قرار دارند و به همین خاطر از سیاست سرخورده شده‌اند.
این بند از سخنان او نشان می‌دهد که نخست وزیر جدید انگلیس پیروزی خود را مدیون نارضایتی گسترده مردم انگلیس از حزب محافظه‌کار و اعتماد سازی با مردم می‌داند. او پنج سال فرصت دارد تا نارضایتی عمومی را به طرفداری از حزب کارگر تبدیل و پیروزی مجدد این حزب در انتخابات سال ۲۰۲۹ را تضمین کند.
واقعیت این است که افزایش قیمت‌ها و بحران هزینه‌های زندگی، نارضایتی‌های گسترده‌ای را در انگلیس ایجاد کرده و مشاغل عمومی بارها در اعتراض به دستمزدهای پایین و شرایط نامطلوب کاری دست به اعتصاب‌های فلج‌کننده زده‌اند. هزاران تن از پزشکان انگلیسی هفته پیش دست از کار کشیدند تا در آستانه انتخابات، اعتراض خود را پیرامون بحران هزینه‌های زندگی، به دولت آتی منتقل کنند.
کارشناسان معتقدند که حزب محافظه‌کار از سوی رای‌دهندگانی تنبیه شد که اقساط وام مسکن آن‌ها در سال‌های اخیر به‌واسطه افزایش نرخ تورم و بهره بانکی بالا رفته است. بانک مرکزی انگلیس از دو سال پیش برای مهار تورم، نرخ بهره پایه را ۵۲۵ واحد درصد افزایش داده و این مساله صدها پوند به مخارج ماهانه مردم اضافه کرده است.
گاردین در همین رابطه نوشت که نتیجه انتخابات نشان داد، رای دهندگان بریتانیایی محافظه کاران را به دلیل یک سری اشتباهات فاحش نبخشیده‌اند. برنامه فاجعه‌بار اقتصادی لیز تراس در سپتامبر ۲۰۲۲ آخرین مورد است که به موجب آن، مخارج زندگی مردم عادی به شدت افزایش یافته است.
استارمر کیست؟
استارمر یک وکیل حقوق بشر است که در سال ۱۹۶۲ میلادی در لندن به دنیا آمد. او در خانواده‌ای با چهار فرزند، در منطقه ساری واقع در جنوب شرق انگلستان بزرگ شد. وی اغلب به ریشه‌های کارگری خود اشاره می‌کند و اینکه پدرش در یک کارخانه، کارگر ماشین‌سازی و مادرش پرستار بود.
استارمر نخستین عضو خانواده بود که به دانشگاه رفت و در رشته حقوق تحصیل کرد. او سپس به عنوان وکیل حقوق بشر شروع به فعالیت کرد و در سال ۲۰۰۸، به عنوان مدیر دادستانی عمومی و رئیس خدمات دادستانی منصوب شد.
او سال ۲۰۱۵ وارد پارلمان شد و به نمایندگی حوزه هولبورن و سنت پانکراس در لندن رسید. در دوره رهبری جرمی کوربین بر حزب کارگر، او بعنوان وزیر امور برگزیت در کابینه سایه فعالیت می‌کرد.
استارمر پس از شکست سنگین حزب کارگر در انتخابات سال ۲۰۱۹، در انتخابات درون حزبی پیروز و بعنوان جانشین کوربین انتخاب شد.
حزب کارگر در آن دوره به دلیل برخورداری کوربین از مواضع ضد اسرائیلی و اتهام یهودی‌ستیزی از سوی لابی رژیم صهیونیستی در انگلیس تحت فشار بود. به همین خاطر استارمر در نخستین گام تلاش کرد تا از طریق فاصله‌گرفتن از کوربین و تیم منتسب به او، جایگاه حزب را در میان مخالفان ترمیم کند.
او تا حدی پیش رفت که شخص کوربین را از شرکت در انتخابات به‌عنوان نامزد حزب کارگر محروم کرد. کوربین هم اعلام کرد که به عنوان نماینده مستقل در انتخابات شرکت می‌کند و موفق شد تا کرسی خود را حفظ کند.
استارمر بر اساس گزارش‌ها از مخالفان خروج انگلیس از اتحادیه اروپا است و زمانی که در کابینه سایه کوربین فعالیت می‌کرد، برای برگزاری مجدد همه‌پرسی برگزیت تلاش فراوانی صورت داد. او اینک قصد دارد تا از طریق ترمیم روابط با اتحادیه اروپا، اقتصاد انگلیس را متحول کند.
سیاست‌های او در حوزه روابط بین‌الملل با حزب محافظه‌کار تفاوت چندانی ندارد. در جریان جنگ غزه او موضع مشابهی را نسبت به دولت سوناک اتخاذ کرد و از همان روزهای آغاز جنگ مدعی شد: «اسرائیل حق دارد هر کاری که می‌تواند انجام دهد تا گروگان‌ها (اسرای اسرائیلی) را سالم و سلامت بازگرداند».
زمانی که اعتراضات عمومی در انگلیس به افزایش آمار شهدای غزه بالا گرفت، استارمر به‌عنوان رهبر حزبی که انتظار می‌رفت روایت جایگزین نسبت به دولت ارائه کند، همسو با موضع سوناک ادعا کرد که برقراری آتش‌بس در غزه، حماس را جسورتر و امنیت تل‌آویو را به مخاطره می‌اندازد. اظهاراتی که با واکنش تند اعضای حزب کارگر و موجی از استعفای نمایندگان شوراهای شهرهای مختلف انگلیس مواجه شد.
او در مقطعی برای توجیه موضع حزب کارگر اینگونه ادعا کرد که اگر این حزب در انتخابات سراسری آتی پیروز شود و سکان دولت را به دست بگیرد، باید بتواند در چارچوب روابط دیپلماتیک با رژیم اسرائیل تعامل و پشت یک میز مذاکره کند. ادعایی که بسیاری در داخل بر نمی‌تابند و خواهان قطع روابط با این رژیم و اخراج سفیر آن از خاک انگلیس هستند.
عملیات مشترک نظامی انگلیس و آمریکا علیه مواضع ارتش یمن از دیگر حوزه‌هایی است که بررسی اظهارات سوناک و استارمر نشان می‌دهد تفاوتی در مواضع دو طرف وجود ندارد. استارمر دی ماه گذشته در یک گفت وگوی تلویزیونی با بیان این ادعا که سکوت در برابر تحرکات ارتش ملی یمن در دریای سرخ جایز نیست، از حمله نظامی انگلیس به مواضع انصارالله یمن حمایت کرد.
او مانند حزب محافظه‌کار، شناسایی کشور مستقل فلسطین را یک ضرورت می‌داند، اما به وقتش. وی پیشتر ادعا کرد که در صورت پیروزی در انتخابات، کشور مستقل فلسطین را «در زمان مناسب» و در چارچوب «گفت وگوهای صلح» به رسمیت می‌شناسد.
در حوزه ایران نیز می‌توان انتظار داشت که تحول چندانی در سیاست خارجی انگلیس رخ ندهد. کارشناسان و افراد آشنا با ساختار سیاسی انگلیس معتقدند که تغییر دولت‌ها در انگلیس منجر به دگرگونی چشمگیر در سیاست خارجی نمی‌شود. جک استراو وزیر خارجه اسبق انگلیس پیشتر در گفت‌وگویی اظهار کرد که تغییر دولت‌ها در انگلیس برخلاف ایالات متحده، تفاوتی در سیاست‌های کلان کشور ایجاد نمی‌کند، چرا که عمده تصمیمات دولت با مشاوره کارگزاران در وزارتخانه‌ها اتخاذ می‌شود.
آخرین تحولات دولت جدید
استارمر عصر روز گذشته (جمعه) وزرای جدید دولت را معرفی کرد. بر اساس اعلام دفتر نخست وزیر انگلیس ریچل ریوز وزیر دارایی، دیوید لمی وزیر امور خارجه، یووت کوپر وزیر کشور و جان هیلی وزیر دفاع این کشور شده‌اند.
انتصاب وزرای دولت دیشب (جمعه) به پایان رسید و نخست وزیر امروز معاونین آن‌ها را نیز معرفی خواهد کرد. در انگلیس انتصاب معاونین وزیر نیز بر عهده نخست وزیر است.
بر اساس گزارش‌ها، نخستین جلسه کابینه دولت ساعاتی پیش در داونینگ استریت تشکیل شد و گفته می‌شود که استارمر سپس در نشست خبری شرکت خواهد کرد تا اولویت‌های دولت را تشریح کند.
طبق برنامه اعلام شده نشست با حضور نمایندگان جدید مجلس نیز روز سه‌شنبه تشکیل خواهد شد و سپس مراسم گشایش رسمی پارلمان روز ۱۷ ژوئیه (۲۷ تیرماه) با حضور چارلز سوم پادشاه انگلیس برگزار می‌شود.