به گزارش ایرنا، حسین محمدیان در نشست تخصصی «گیل فرش» در رشت گفت: باید تسهیلات لازم به خوشه‌ها و کارگاهای تولیدی فرش پرداخت شود ضمن اینکه می‌توان با در اختیار قرار دادن مواد اولیه در اختیار زنان سرپرست خانوار مددجوی کمیته امداد و بهزیستی و زنان روستایی به اشتغالزایی و خودکفایی آنان کمک کرد.
وی ادامه داد: یکی از مباحثی که در دولت سیزدهم در حوزه وزارت کشور به کلید واژه اقتصادی تبدیل شد ایجاد زنجیره ارزش برای ۲ محصول بود که در استان گیلان به دلیل وجود ۵۰ محصول کشاورزی دارای رتبه برتر کشوری این مساله با چالش همراه شد.
وی افزود: ما در ایجاد زنجیره ارزش به دنبال ایجاد ارزش افزوده در واحد سطح و افزایش تولید بودیم که این امر در محصولات کشاورزی زیتون و خاویار محقق شد و توانستیم این کالاها را با بالاترین قیمت در بازار به فروش برسانیم.
محمدیان اضافه کرد: گیلان سه زنجیره ارزش محصولات کشاورزی، نوغان، دوخت و دوز پوشاک و گردشگری تعریف کرد که در این زنجیره‌ها تولید نخ ابریشم مورد توجه قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه گیلان رتبه ۶ نساجی کشور را دارد، تاکید کرد: احیای کارخانه نساجی پوشش و فعالیت ۱۵۰ کارگر با تحصیلات عالی و تولید نخ مرغوب، پارچه و دوخت و دوز و نیز توجه به ریسندگی و تولید فرش را در خود نهان داشت و اقدامات خوبی در این حوزه انجام شد.
هنر اصیل فرش در گیلان خاموش مانده است
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت گیلان با بیان اینکه فرش گیلان هنر اصیل ایرانی است که ریشه در تاریخ و هویت این سرزمین دارد، گفت: این هنر اصیل اکنون در گیلان خاموش مانده است و باید برای برون رفت از این وضعیت موانع را برطرف کنیم.
تیمور پورحیدری اظهار کرد: گیلان در عرصه فرش بافی ظرفیت مطلوبی دارد و با فعالیت ۱۳ هزار قالیباف و گلیم‌باف فرصتی مطلوب و بستری مناسب برای اوج گرفتن این هنر اصیل از منازل هنرمندان به بازارهای اوراسیا و اروپاست.
وی تصریح کرد: تعلیمات و تفکرات خلاقانه و نوآورانه این عرصه می تواند به جهانی شدن و برند شدن فرش دست بافت گیلان کمک کند. معتقدیم زحمات ۱۳ هزار بافنده پرتلاش این استان باید در بازارهای جهانی راه یابد و به اوج شکوفایی برسد.
به گفته وی، این مسیر پرفراز و نشیب با همکاری مسئولان استانی امکانپذیر است.
پورحیدری برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی برای ارتقاء سطح دانش، هفت کارگاه آموزشی، جشنواره نوآوری فرش دستباف و صدور پروانه تولیدی برای هفت کارگاه قالی‌بافی جدید و صدور مجوز مشاغل خانگی مستقل فرش برای ۵۵۶ مورد و معرفی برای اعطای تسهیلات با نرخ حداقل سود با هدف توانمندسازی بیشتر را از جمله اقدامات این اداره کل در حوزه فرش استان اعلام کرد.
وی اظهار کرد: با این همه این اقدامات کافی نیست و معتقدیم هرچه قدر به این صنعت کمک شود، کم است؛ زنان و مردان زحمتکش این عرصه نیازمند کمک مادی و فکری و مشاوره‌ها فنی و عملیاتی هستند بر این اساس با برگزاری نشست های تخصصی از این دست و دعوت از بزرگان و متخصصان این حوزه می‌توان این صنعت کهن گیلانی را همتراز با استان‌های پیشتاز فرش دستباف جلو برد.
مدیر کل صنعت، معدن و تجارت گیلان اظهار کرد: این گنج پستوی خانه‌های گیلان باید با برندسازی جهانی شود و طی بازدیدهای مختلفی که از چند کارگاه خانگی داشتیم به این باور رسیدیم که هنر دست این هنرمندان به سهولت قابلیت جهانی شدن را دارد و مشکلاتشان باید رفع شود.
صادرکنندگان فرش مشوقی ندارند
رئیس اتاق بازرگانی گیلان نیز با اشاره به جایگاه فرش ایرانی گفت: تولید فرش دستباف ایران از ابتدایی‌ترین مراحل تولید تا رسیدن به دست مصرف کننده حدود ۳۰ فرصت شغلی ایجاد می کند این صنعت به لحاظ اشتغالزایی از صنایع دارای بیشترین حجم از ایجاد شغل است.
قاسم رضائیان ادامه داد: هزینه های ایجاد اشتغال در حوزه فرش دستباف یک دهم میزان متوسط هزینه ایجاد اشتغال در صنعت است و از آنجایی که هزینه مواد اولیه تنها ۲۰ درصد از ارزش فرش را تشکیل می‌دهد و ۸۰ درصد مابقی هزینه طرح برند و کار و دستمزد است فرش به عنوان محصولی با ارزش افزوده نسبتاً بالا که می تواند به تقویت اقتصاد ملی کمک کند، محسوب می شود به این ترتیب این صنعت به دلیل ارزش افزوده بالا با ارزش صادراتی و کسب درآمد ارزی باعث افزایش درآمد ملی کشور می شود.
وی تصریح کرد: با توجه به مزایایی که رونق و توسعه این صنعت برای اقتصاد کشور دارد، لزوم توجه به آن و رفع مشکلاتش باید به عنوان یکی از اولویتها در تصمیمات سیاست گذاران قرار گیرد.
رضائیان اضافه کرد: طبق اعلام گمرکات صادرات فرش دستباف در سال ۱۴۰۲ به کمتر از ۵۰ میلیون دلار رسیده که تصویر روشنی از افول صادرات فرش دستباف ایران ترسیم می‌کند در حقیقت ایران در سال گذشته یک دهم سالهای قبل از تحریم فرش صادر کرده است.
وی در خصوص دلایل سقوط صادرات فرش گفت: ایران جایگاه گذشته را در حوزه فرش ندارد اما این ظرفیت وجود دارد که با همراهی دولت دوباره به جایگاه قبل برگردد و درآمد سالهای میانه دهه ۹۰ را کسب کند.
وی گفت : براساس آمارهای رسمی طی دهه گذشته متوسط رشد سالانه ارزش صادرات فرش دستباف ایران به نقاط مختلف جهان معادل منفی ۱۹ درصد بوده و به طور میانگین ایران هرسال ۱۹ درصد از صادرات فرش دستباف خود را به دلایل مختلف از دست داده است.
وی تاکید کرد: اکنون صادرکنندگان فرش مشوقی ندارند و مصوبه تعهد ارزی به ضرر صادر کنندگان فرش بوده است در ۲ دولت قبل به هر فرشی که صادر می‌شد پنج درصد جایزه صادراتی تعلق می‌گرفت اما امروز آن جایزه صادراتی نه تنها وجود ندارد بلکه گفته شده ارز حاصل از صادرات به حساب بانک مرکزی برگردانده شود.
رئیس اتاق بازرگانی گیلان تصریح کرد: کاهش میزان رفع تعهد ارزی برای فرش دستباف در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ دیده نشد در نتیجه اجرای این قانون در سال جاری فعلا منتفی است؛ بنابراین باید به دنبال راه حلی برای تمدید این قانون بود.
وی گفت: از سوی دیگر ورود گردشگر به ایران از زمان شیوع کرونا به بعد با کاهش جدی روبرو شد و همین تعداد اندک گردشگری که به کشور می آیند نیز اطلاعاتی از فرش ایرانی ندارند از اینرو موضوع برندسازی و بازاریابی از معضلات اقتصادی سازی عرضه فرش در کشور و استان هاست.
رضائیان اضافه کرد: گاه گردشگران هزینه لازم برای خرید فرش دستباف ایرانی را به همراه ندارند و شرایط نظام بانکی ما نیز به گونه ای است که امکان استفاده از کارت های اعتباری خارجی وجود ندارد که این خود مشکلی جدی است. تحریم ها موجب شده اقتصاد هشت میلیون نفری فعال این حوزه به خطر بیفتد. عمدتا بازار فرش دستباف متاثر از تحریم هاست زیرا کشورهای هدف مانع از ورود این کالا به کشورشان می‌شوند.
وی اظهار کرد: بخش خصوصی در احیای جایگاه فرش گیلان به نگاه و توجه خاص و بیشتر نیاز دارد. این امر مستلزم اقدامات منسجم و برنامه محور حوزه های مختلف است. باید بستر برای برگزاری دوره های آموزشی فعالان این عرصه در استان فراهم شود تا از طریق تلفیق آموزه های علمی با تجربه کاری علاوه بر موفقیت در بازارهای داخلی به بازارهای بین المللی نیز ورود کرد.
رضائیان اضافه کرد: فرش دستباف کالایی لوکس محسوب می شود و نمی توان آن را مانند سایر صنایع دستی استان در بازارهای سنتی و روز به فروش رساند. بنابراین باید به دنبال ایجاد نمایشگاه دائمی برای تولیدکنندگان فرش بود تا به طور مرتب بازدید کنندگان با این هنر و صنعت ارزشمند گیلان آشنا باشند. فعالیت نمایشگاه دائمی کمک می‌کند تا با ورود هیاتهای تجاری خارجی به استان بتوان ضمن معرفی این هنر ارزشمند بستر لازم را برای صادرات آن فراهم کرد.
وی گفت: موضوع رفع تعهدات ارزی که مشکلات فراوانی را برای برخی صنایع فراهم کرده از طریق مطالبه گری بخش خصوصی و اتاق بازرگانی گیلان در کنار سایر اتاق های سراسر کشور به نتایج قابل قبولی منتج شده که اتاق گیلان آمادگی کامل را برای پیگیری موضوع رفع تعهدات ارزی صادر کنندگان فرش و انجام رایزنی ها و مکاتبات لازم دارد.
وی خاطر نشان کرد: در بحث تسهیلات از مسئولان بانکهای استان انتظار می‌رود با پرداخت کمک هزینه خرید فرش در قالب تسهیلات کم بهره و قرض الحسنه به خریداران به تولید کننده ها و کار آفرینان فرش استان کمک کنند.
در پایان این نشست تخصصی از ۱۱ نفر از کارآفرینان حوزه فرش و نخبگان طراحی فرش گیلان تحلیل شد.