به گزارش خبرنگار ایرنا، در نشست خبری اعضای هیات مدیره انبوه‌اسازان کرمانشاه با خبرنگاران که روز سه‌شنبه (۱۹ تیر) در محل سالن جلسات خبرگزاری ایسنا کرمانشاه برگزار شد، چالش ها و فرصت های حوزه ساخت مسکن بررسی شد.
در ابتدا آرش شادفر رییس انجمن صنعت ساختمان کرمانشاه جایگاه بخش خصوصی در طرح نهضت ملی مسکن را توضیح داد و گفت: در ابتدای این طرح جایگاهی برای بخش خصوصی در این طرح دیده نشده بود. با تعریف کردن جایگاه بخش خصوصی در این طرح می‌توانستیم سرمایه عظیم این بخش را وارد این طرح کنیم و آثار تورمی آن را کاهش دهیم.
آرش شادفر افزود: در استان شاهد بودیم که پس از ابلاغ اجرای این طرح تا زمان تغییر تحول جدید مدیریتی در استان و قبل از ورود بخش خصوصی به این طرح، ۱۸ هزار واحد توسط نهادهای وابسته به دولت در دست اقدام بود.
وی با بیان اینکه قبل از ورود بخش خصوصی به این طرح، استان نتوانست از گردش مالی حدود ۶۰۰ هزار میلیارد ریالی استفاده لازم را ببرد و فرصت های زیادی در این زمینه از بین رفت، ادامه داد: پس از ورود بخش خصوصی، پروژه ۶۸۰ واحدی ۳ طبقه در محله دولت آباد کرمانشاه در دست اقدام است که با گذشت ۶ ماه این پروژه به ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی رسیده است که این یک رکورد برای نهضت ملی مسکن و این موضوع خروجی تعامل مدیران راه و شهرسازی با بخش خصوصی است.
شادفر همچنین گفت: یک پروژه ۶۰۰ واحدی هم جنب بیمارستان امام رضا(ع) در مرحله تجهیز کارگاه بوده و به زودی عملیات عمرانی آن آغاز خواهد شد.
شادفر استفاده از مصالح و پرسنل بومی استان را شرط کار بخش خصوصی عنوان کرد و گفت: استفاده از این منابع تاثیر مستقیمی در اشتغال زایی و ارتقای شاخص‌های اقتصادی کرمانشاه دارد. قبل از ورود بخش خصوصی به این طرح شرکت‌های وابسته به دولت مصالح خود را از شرکت‌های خارج از استان تامین می‌کردند.
شادفر گفت: تلاش‌های مسوولان وقت دولتی و تعاملی که با بخش خصوصی داشتند باعث شدند شاخص‌های مسکن استان از رتبه‌های آخر کشور به میانه‌های رتبه‌بندی طرح نهضت ملی مسکن رسیده‌ایم.
شادفر به بررسی چالش‌های مدیریتی و اجرای طرح مسکن مهر در دولت‌های مختلف پرداخت و گفت: در دولت نهم و دهم، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور منحل شد و این تغییر باعث شد کارشناسان آمایش سرزمینی که وظیفه کنترل بودجه و نظارت بر مغز اقتصادی کشور را داشتند، از سیستم خارج شوند و این موضوع بدون نظارت باقی بماند.
شادفر افزود: در نتیجه، پروژه‌های مسکن بدون توجه به نیازهای واقعی مناطق مختلف و بدون آمایش سرزمینی آغاز شد. در برخی مناطق بیش از حد نیاز مسکن ساخته شد و در برخی دیگر که نیازمند مسکن بودند، کمبود مسکن وجود داشت. بر اساس تحقیقات، میانگین عمر پروژه‌ها در دولت نهم و دهم بین ۱۳ تا ۱۴ سال بود.
وی ادامه داد: طرح مسکن مهر که در دولت نهم و دهم آغاز شد، تا دولت‌های یازدهم و دوازدهم و حتی سیزدهم ادامه یافت. اگر توجه بیشتری به آمایش سرزمینی شده بود، دولت‌های بعدی میراث‌دار این طرح نمی‌شدند. مسکن مهر ایده خوبی بود و در بسیاری از کشورهای دنیا اجرا می‌شود، اما در ایران با چالش‌های زیادی مواجه شد. یکی از چالش‌های این طرح مهاجرت مردم از روستا به شهر بود که باعث کمبود نیروی کار در روستاها و اشتغال ناپایدار در شهرها شد.
شادفر با اشاره به تلاش‌های دولت سیزدهم برای جبران اشتباهات گذشته گفت: در دولت سیزدهم، زمین‌های اطراف روستاها به روستاها برای مهاجرت معکوس الحاق شد تا اشتباهات گذشته جبران شود. این دور باطل به دلیل نبود آمایش سرزمینی اتفاق افتاد. زمانی به مردم مسکن تخصیص یافت تا از روستا به شهر بیایند و اکنون برعکس این در حال اتفاق افتادن است.
وی افزود: سرمایه‌های کشور در این دور باطل از بین رفت و آثار تورمی مسکن مهر بر اقتصاد کشور و افزایش میزان نقدینگی از ثمره های آن بود. قشری از جامعه در بخش‌هایی از شهرها اسکان داده شدند که هیچ زیرساخت‌های فرهنگی، هنری، درمانی، بهداشتی، تفریحی و غیره نداشت و هنوز هم دولت‌ها با این چالش‌ها مواجه هستند.
چالش‌ها و فرصت‌های قانون جهش تولید ملی مسکن
رییس انجمن صنعت ساختمان کرمانشاه، درباره قانون جهش تولید ملی مسکن که در سال ۱۴۰۰ به دولت ابلاغ شد و هدف آن ساخت سالانه یک میلیون مسکن توسط دولت سیزدهم است، توضیحاتی ارائه کرد.
شادفر بیان کرد: با دو نوع تقاضا در بخش مسکن مواجه هستیم. یک نوع تقاضای موثر که به مولفه‌هایی مثل ازدواج، طلاق، فرزندآوری و الگوی زندگی‌های یک نفره مرتبط است و نوع دیگری تقاضای سرمایه‌گذاری که به دو دسته مولد و غیرمولد تقسیم می‌شود. سرمایه‌گذاری مولد شامل همکاران ما که در کشور در حال ساخت و ساز هستند، می‌شود و در دسته غیرمولد، افرادی که مسکن و زمین را برای حفظ ارزش پول خریداری می‌کنند، قرار دارند.
وی افزود: در کنار این عوامل، باید تقاضای انباشت مسکن را به دلیل کاهش قدرت خرید مردم در نظر بگیریم. میانگین صدور پروانه‌های ساخت و ساز در کشور بیش از ۱۰۰ متر است، در صورتی که نیاز تقاضای موثر ۸۰ متر به پایین را نشان می‌دهد که این یک چالش مهم است که باید مورد توجه قرار گیرد.
شادفر به نکات مثبت طرح ملی مسکن نیز اشاره کرد و گفت: اتفاق خیری که در طرح ملی مسکن افتاد، استفاده از زمین‌های دولتی بلااستفاده با استفاده از مولدسازی بود.
وی ادامه داد: طرح جامع شهر کرمانشاه که از سال ۸۸ مغفول مانده بود، امروز با مدیریت فعلی، در حال طی مسیر درست خود است.
چالش‌های تامین مالی و نقش بانک‌ها در طرح نهضت ملی مسکن
رییس انجمن صنعت ساختمان کرمانشاه، به چالش‌های موجود در طرح نهضت ملی مسکن پرداخت و گفت: یکی از چالش‌های موجود این طرح، نحوه تامین منابع مالی آن است. از بانک‌ها با تراز منفی و تورم موجود در کشور انتظار داریم که تسهیلات بلند مدت با بهره کم در اختیار مردم قرار دهند. بانک‌ها به همین دلیل از این تعهد شانه خالی می‌کنند و این یکی از چالش‌های بین بانک‌ها و دولت است که باید مورد توجه قرار بگیرد.
او ادامه داد: در سال ۱۴۰۰ قانون جهش تولید مسکن به دولت ابلاغ شد و این یک قانون است که با تغییر دولت‌ها الزام قانون تغییری نخواهد کرد. مهمترین چالشی که پیش روی دولت چهاردهم در طرح نهضت ملی مسکن وجود دارد، تامین منابع مالی است. امید داریم در دولت چهاردهم نقش بخش خصوصی پررنگ‌تر شود و در روش‌های تامین منابع مالی این طرح از روش‌های مدرن مانند مشارکت عمومی-خصوصی و استفاده از سرمایه‌گذاران در بخش مسکن استفاده شود.
منصور طاقه‌ای، رییس انجمن انبوه سازان کرمانشاه نیز به چالش‌های مطرح در طرح نهضت ملی مسکن پرداخت و اظهار کرد: بعضی‌ها اعتقاد دارند که وام‌های اختصاص یافته به طرح نهضت ملی مسکن تورم زا است. اما از نظر من وام مسکن سرمایه‌های سرگردان و اصل وام را دفع می‌کند. حداقل ۲۸ درصد اشتغال در بخش مسکن است. پس وام‌های مسکن تورم زا نیستند بلکه اشتغال زا هستند.
رییس انجمن انبوه سازان کرمانشاه، در این نشست از اهمیت صنعت ساخت و ساز به عنوان یک عامل مهم در اشتغال‌زایی و نیروی محرکه سایر بخش‌های اقتصادی یاد کرد.
وی بیان کرد: طرح‌های حمایتی مسکن، در صورت کارشناسی دقیق و اجرای صحیح، مزایای فراوانی دارند، به ویژه در جلوگیری از گسترش "حلبی‌آبادها" و سکونتگاه‌های غیررسمی در حاشیه شهرها که در سال‌های اخیر کمتر دیده می‌شوند.
طاقه‌ای بر تاکید اصول سرعت، کیفیت و هزینه مناسب در اجرای پروژه‌های نهضت ملی مسکن تأکید و تصریح کرد: هرچقدر زمان اجرای این طرح‌ها افزایش یابد، هزینه‌های ساخت نیز افزایش خواهد یافت و اجرای آن‌ها دشوارتر خواهد شد.
رییس انجمن انبوه سازان مسکن کرمانشاه به موضوع ورود شرکت‌های خارجی به پروژه‌های نهضت ملی مسکن نیز پرداخت و اظهار کرد: انبوه‌سازان ایرانی با نصف قیمت‌های جهانی پروژه‌ها را پیش می‌برند، در حالیکه شرکت‌های خارجی با نرخ‌های جهانی وارد این بازار می‌شوند که این امر منطقی نیست.
محمدرضا دادگر، عضو هیات مدیره انجمن صنعت ساختمان کرمانشاه، در این نشست بر اهمیت اجرای طرح نهضت ملی مسکن و ساخت چهار میلیون واحد مسکونی به عنوان نیاز اساسی مردم کشور تأکید کرد که باید توسط دولت آینده نیز پیگیری شود.
وی تسهیلگری و همراهی سایر بخش‌ها در اجرای این طرح را ضروری اعلام کرد و افزود: تکلیف مسائل مالیاتی، پروانه‌ها و مجوزهای شهرداری، تسهیلات بانکی و... باید مشخص و در این زمینه تسهیلگری شود.
۴۵۰ هزار نفر از مردم استان کرمانشاه در ۲ هزار هکتار بافت شهری فرسوده و حاشیه‌نشین زندگی می‌کنند.