به گزارش ایرنا، سیستان و بلوچستان پهناورترین استان کشور در جنوب شرق ایران قرار دارد و به لحاظ داشتن مرزهای آبی و خاکی با کشورهای آسیا میانه و دسترسی به آب‌های آزاد دارای موقعیت راهبُردی اقتصادی برای کشور است.
هر چند سیستان و بلوچستان در گذشته با وجود محرومیت‌ها قطار پیشرفت و توسعه آن به‌کندی پیش رفت؛ اما با روی کار آمدن دولت مردمی شهید رئیسی این استان در مسیر پیشرفت و توسعه قرار گرفت، به‌طوریکه امروز بواسطه خدمات ارزشمند شهید جمهور جای جای این استان کارگاه سازندگی تشکیل شده است.
سیستان و بلوچستان که ۱۸۰ هزار کیلومترمربع وسعت ۱۱.۴ درصد از مساحت کشور را به خود اختصاص داده با شرایط آب‌وهوایی منحصربه‌فردی روبرو بوده، خشکسالی و فقر منابع آبی از چالش‌های این استان است و علاوه بر این هزینه‌های بالای تأمین، نگهداری و توزیع آب به دلیل پراکندگی جمعیت یکی دیگر از معضلات این استان در خدمات‌رسانی مطلوب به مردم به شمار می رود.
با وجود سیلاب‌های مخرب و بارندگی‌های شدید کوتاه در بخشی از نواحی جنوب سیستان و بلوچستان باز هم بیش از دو سوم مساحت استان درگیر خشکسالی است، در شمال استان خشکسالی شدید حاکم بوده و این موضوع سبب شده جمعیتی بیش از یک میلیون نفر ساکن در دشت سیستان و بخشی از کلانشهر زاهدان تحت‌تأثیر قرار گیرد.
با این وجود در طول سال‌های اخیر نسخه‌های فراوانی توسط مسوولان و کارشناسان امر برای حل مشکلات ناشی از خشکسالی در پهناورترین استان کشور یعنی سیستان و بلوچستان پیچیده شد که برخی از آنها در همان ابتدای امر با شکست مواجه شد و برخی نظیر "آبرسانی سقایی" با مشکلات فراوان هنوز هم به کار خود ادامه می‌دهد تا حداقل نیاز برخی روستاها در شبانه‌روز رفع شود.
با سپردن سکان اداره کشور به دولت سیزدهم، رسیدگی به مشکلات مردم و ضعف‌ها و کاستی‌های برجا مانده از دولت‌های قبل شتاب بیشتری گرفت به گونه‌ای که گام‌هایی برای پایان دادن به محدودیت‌های آبی با اجرای طرح بزرگ جهاد آبرسانی، آغاز انتقال آب از دریای عمان برداشته شد حدود ۲ سالی است که عزم‌ها جزم شده تا بویژه در منطقه سیستان که با خشکسالی‌های بیش از دو دهه، قهر طبیعت و بدعهدی کشور همسایه در دادن حقابه رودخانه هیرمند(سالانه ۸۲۰ میلیون متر مکعب) دست و پنجه نرم می‌کند، کورسوی امید در دل مردم منطقه روشن شود.
با سپردن سکان اداره کشور به دولت سیزدهم و حضور شهید رئیسی، رسیدگی به مشکلات مردم و ضعف‌ها و کاستی‌های برجا مانده از دولت‌های قبل شتاب بیشتری گرفت به گونه‌ای که گام‌هایی برای پایان دادن به محدودیت‌های آبی با اجرای طرح بزرگ جهاد آبرسانی، آغاز انتقال آب از دریای عمان، ساخت آب‌شیرین‌کن‌ها و افزایش ظرفیت شیرین‌سازی آب از دریا و حفر چاه‌های آب ژرف برداشته شد و اینها تنها گوشه‌ای از اقدامات برای رفع مشکلات آبی در سیستان است.
اگر چه وضعیت منابع آبی در این خطه که ۱۱.۴ درصد مساحت کشور را به خود اختصاص داده از سایر نقاط به مراتب بدتر است؛ اما مردمانی که خشکسالی و کمبود آب امانشان را بریده و رس زمین‌هایشان را کشیده، اینک امید به دلشان بازگشته، چرا که طبق گفته خودشان صدایشان به گوش متولیان رسیده و حالا مسوولان برای کاهش این محدودیت‌های آبی عزم جدی دارند و مردم به مرور آثار محسوس اقدامات را لمس می کنند.
با تمام این تفاسیر؛ منطقه سیستان دارای ۱۱ شهر و ۹۴۰ روستا و آبادی است که چاه‌نیمه‌ها تنها منبع تأمین آب آشامیدنی ساکنان آن محسوب می‌شود، این در حالیست که با تحقق نیافتن حقابه هیرمند در سال‌های اخیر، دولت سیزدهم اقدام به اجرای طرح جامع آبرسانی سیستان کرده است که برای نخستین بار وابستگی آب آشامیدنی منطقه را به منابع خارج از سرزمین قطع می‌کند.
اکنون نیز با گذشت بیش از ۵۰ روز از حادثه پرواز اردیبهشت و شهادت رئیس جمهور و هیات همراهش، مردم عملکرد، فعالیت و شخصیت حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی به شهید محمدعلی رجایی دومین رئیس جمهور کشورمان نسبت داده و شباهت بسیاری میان این دو شهید قائل اند، و درخواست شان از نهمین رئیس جمهور منتخب ایران مسعود پزشکیان که با کسب اکثریت آرا یعنی ۱۶ میلیون و ۳۸۴ هزار و ۴۰۳ رای در دومین مرحله چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری، این است که تداوم دهنده این مسیر باشد تا مردمان سیستان و بلوچستان با به ثمر نشستن زحمات انجام شده در دولت سیزدهم؛ شاهد رفع تنش آبی در این استان پهناور باشند.
بهره مندی ۳۰۸ هزار نفر از مردم سیستان و بلوچستان از خدمات آب و فاضلاب
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان گفت: بیش از ۳۰۸ هزار نفر از مردم ساکن در شهرها و روستاهای این استان در یک‌هزار روز فعالیت دولت رئیس جمهور شهید از خدمات آب و فاضلاب بهره‌مند شدند.
علیرضا قاسمی از طرح جهاد آبرسانی به روستاها به عنوان یکی از طرح‌های بزرگ دولت سیزدهم یاد کرد و افزود: حدود سه هزار کیلومتر لوله‌گذاری خطوط انتقال و شبکه توزیع آب در سطح استان اجرا شده که بخش اعظم آن مربوط به این طرح است، معادل روزی سه کیلومتر لوله‌گذاری در استانی پهناور که کار بزرگی است.
وی بیان کرد: با مجموع روستاهایی که به تازگی به شبکه آب متصل شدند، ۴۳۰ روستا زیر پوشش خدمات آبرسانی قرار گرفتند، علاوه بر این تنش آبی ۵۳۶ روستا و ۶ شهر استان نیز برطرف شد و با احداث ۲ واحد تصفیه‌خانه در مجتمع‌های روستایی جنوب استان بیش از ۴۵۰ روستای شهرستان‌های دشتیاری، چابهار و قصرقند از آب باکیفیت بهره‌مند شدند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان ادامه داد: ۱۸۰ هزار نفر از جمعیت روستایی و ۲۸ هزار نفر از جمعیت شهری استان از خدمات آبرسانی و ۱۰۰ هزار نفر در شهرهای جنوبی و شمالی استان از خدمات فاضلاب بهره‌مند شدند.
وی نگاه دولت به رفع مشکلات زیرساختی سیستان و بلوچستان را ویژه دانست و از رشد ۱۲ برابری اعتبارات خبر داد و افزود: در پی حمایت‌های صورت گرفته طرح بزرگ تأمین آب اضطراری سیستان و زاهدان با سرمایه‌گذاری بیش از۴۰هزار میلیارد ریال به بهره‌برداری رسید و آب‌شیرین‌کن این طرح ماندگار به نام شهدای خدمت نامگذاری شد.
طرح جهاد آبرسانی به روستاها یکی از طرح‌های بزرگ دولت سیزدهم است، حدود سه هزار کیلومتر لوله‌گذاری خطوط انتقال و شبکه توزیع آب در سیستان و بلوچستان اجرا شده که بخش اعظم آن مربوط به این طرح است
قاسمی ادامه داد: این طرح با فرض حذف منابع آبی چاه‌نیمه و در پی بدعهدی کشور افغانستان در تامین حقابه ایران از هیرمند به اجرا درآمد.
وی از انعقاد قرارداد واگذاری پساب تصفیه‌خانه فاضلاب زابل به عنوان دیگر اقدام مهم نام برد و اظهار کرد: مبادله قرارداد واگذاری پساب زابل به شرکت توسعه صنایع و معادن مس جانجا با ارزش سرمایه‌گذاری ۱۷ هزار میلیارد ریالی برای مدت ۱۵ سال منعقد شده است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان رشد شاخص بهره‌مندی از خدمات فاضلاب در این مدت را ۲ درصد اعلام و افزود: سه ایستگاه پمپاژ فاضلاب در شهرهای کنارک، چابهار و زابل نیز احداث شده و پیش‌بینی می‌شود با نصب انشعابات جدید جمعیت شهری بهره‌مند از خدمات فاضلاب به طور چشم‌گیری افزایش یابد.
وی بیان کرد: شهادت این عزیزان در راه خدمت برگ زرین دیگری بر افتخارات نظام جمهوری اسلامی افزود، آن ها نشان دادند که در مسیر خدمت حاضر به فدا کردن جانشان هستند.
قاسمی با اشاره به عملکرد این شرکت در دولت سیزدهم، گفت: رشد اعتباری در سال ۱۴۰۲ در مقایسه با ابتدای شروع به کار فعالیت این دولت ۱۲ برابر جهش یافت، به گونه‌ای که در سال ۹۹ اعتبار تخصیص یافته به آب و فاضلاب در راستای اجرای پروژه‌ها حدود چهار هزار و ۸۰۰ میلیارد ریال بود.
وی ادامه داد: این اعتبارات در سال ۱۴۰۰ با ردیف‌هایی که در اواخر سال تخصیص پیدا کرد به بیش از ۲۰ هزار میلیارد ریال و در سال ۱۴۰۱ نیز به ۳۱ هزار میلیارد ریال رسید؛ اما سال ۱۴۰۲ با تخصیص ۶۱ هزار و ۷۰۰ میلیارد ریال، جهش ۱۰۰ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ و رشد ۱۲ برابری نسبت به آغاز فعالیت دولت سیزدهم رقم خورد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان تاکید کرد: این در حالیست که اگر با دستگاه‌های اجرایی این استان مقایسه‌ای انجام دهیم، کل اعتبارات استانی که امسال در مرحله اول توزیع شده، ۶۶ هزارمیلیارد ریال بوده است.
جلوگیری از زیرآب رفتن کنارک و ۳۰ روستا با ساخت سد کهیر
استاندار سیستان و بلوچستان با بیان اینکه ساخت سدهای پیشین، زیردان، شیکلک، خیرآباد، ماشکیل اولیا و کهیر در جنوب استان نقش اساسی در کنترل سیلاب‌ها داشتند، گفت: ساخت سد کهیر، از خسارت و زیرآب رفتن کنارک، کهیر و ۳۰ روستای اطراف آن جلوگیری کرد.
محمد کرمی تاکید کرد: سیل بندها، بندسارها و هوتک‌هایی که در این مدت ایجاد شد کمک زیادی در مهار کنترل سیلاب‌ها در جنوب این استان کردند.
وی با اشاره به نقش اساسی سدها در کنترل سیلاب‌ها بیان کرد: حجم بارندگی بی سابقه و بیش از ۲۷۰ میلی‌متر در زمان کوتاه بود که با عنایت‌های الهی خداوند متعال کمترین مشکلات و خسارت‌ها را در جنوب سیستان و بلوچستان مشاهده کردیم.
استاندار سیستان و بلوچستان ادامه داد: با توجه به پیش بینی و جلساتی که با وزیر نیرو داشتیم بخشی از ظرفیت این سدها تخلیه شده بود و آمادگی لازم برای کنترل سیلاب را داشتیم.
وی با اشاره به ظرفیت ۱۷۵ میلیون متر مکعب سد پیشین و ۲۱۷ میلیون متر مکعب سد زیردان گفت: بر اساس پیش بینی انجام شده بخش عمده این سدها تخلیه و در کنار سیل بندها و بندسارها آمادگی کنترل سیلاب ایجاد شده بود.
کرمی با اشاره به آبگیری سد کهیر در سال گذشته افزود: این سد کمترین حجم آب حدود ۵۰ میلیون متر مکعب را دارا بود و با توجه به ظرفیت ۳۸۰ میلیون متر مکعب این سد و با شروع و شدت بارندگی و حجم ورودی آب که بیش از ۹ هزار و ۳۰۰ متر مکعب بود کنترل اما به سرعت ظرفیت سد تکمیل و سرریز شد.
بیشتر بخوانید:
آبرسانی به ۱۷۵۱ روستای سیستان و بلوچستان در دولت سیزدهم
طرح جهاد آبرسانی نقطه‌ای امیدبخش برای مردم سیستان و بلوچستان
۳۰۸ هزار نفر از مردم سیستان و بلوچستان زیر پوشش خدمات آب و فاضلاب قرار گرفتند
بهره‌برداری از سد شهری کور
مدیرعامل آب منطقه‌ای سیستان و بلوچستان گفت: سد «شهری کور» مهرستان امروز آبگیری شد و این امر برای بیش از یک‌هزار و ۸۰۰ نفر ایجاد اشتغال به دنبال داشته است.
محمدامین بارانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: هدف از ساخت سد شهری کور، کنترل منابع آب از طریق ذخیره و تنظیم جریان‌های سیلابی، تامین آب مورد نیاز صنعت، آشامیدنی، کشاورزی و جلوگیری از خروج آب‌های مرزی از کشور است.
وی با بیان اینکه برای سد شهری کور از محل صندوق توسعه ارزی هزینه شده است، ادامه داد: سد شهری کور می‌تواند به محرومیت‌زدایی، توسعه و بهبود شرایط پایدار منطقه، ایجاد اشتغال، افزایش امنیت، افزایش شاخص‌های محیط زیست و همچنین تامین آب کشاورزی مورد نیاز اراضی و آب شرب روستاهای مجاور کمک کند.
مدیرعامل آب منطقه‌ای سیستان و بلوچستان گفت: سد شهری کور در محل تلاقی رودخانه‌های "بریسان" و "گزو" ساخته و در جنوب شرق کشور واقع شده است.
وی بیان کرد: این سد از نوع بتنی غلطکی دارای ۵۷ متر ارتفاع از پی، با طول تاج ۶ هزار و ۳۲۵ متر، عرض تاج هفت متر و حجم مخزن ۱۰۳ میلیون مترمکعب است.
بارانی سرریز پلکانی با حوضچه آرامش را از دیگر مشخصات این طرح دانست و افزود: سد مخزنی شهری کور دارای یک هزار و ۳۲۴ متر دایک جانبی و سیستم انحراف با ۲ کالورت بتنی در حال اجراست.
وی تاکید کرد: ساخت این سد برای ۳۵۰ نفر به‌طور مستقیم و یک‌هزار و ۱۴۰ نفر به‌طور غیرمستقیم شغل ایجاد کرده است.